|
|
| PROLOGVS |
|
| Hosquos videtis stare hic captivos duos |
| illiqui astanthi stant ambonon sedent; |
| hocvos mihi testes estis me verum loqui. |
| senexqui hic habitat Hegio est huius pater. |
5 | sedis quo pacto serviat suo sibi patri |
| idego hic apud vos proloquarsi operam datis. |
| senihuic fuerunt filii nati duo; |
| alterumquadrimum puerum servos surpuit |
| eumquehinc profugiens vendidit in Alide |
10 | patrihuius. iam hoc tenetis? * optume est. |
| negathercle ille ultimus. accedito. |
| sinon ubi sedeas locus estest ubi ambules |
| quandohistrionem cogis mendicarier. |
| egome tua causane erresnon rupturus sum. |
15 | vosqui potestis ope vestra censerier |
| accipiterelicuom: alieno uti nil moror. |
| fugitivosilleut dixeram antehuius patri |
| domoquem profugiens dominum abstulerat vendidit. |
| ispostquam hunc emitdedit eum huic gnato suo |
20 | peculiaremquia quasi una aetas erat. |
| hicnunc domi servit suo patrinec scit pater; |
| enimvero di nos quasi pilas homines habent. |
| rationemhabetisquo modo unum amiserit. |
| postquambelligerant Aetoli cum Aleis |
25 | utfit in bellocapitur alter filius: |
| medicusMenarchus emit ibidem in Alide. |
| coepitcaptivos commercari hic Aleos |
| siquem reperire possit qui mutet suom |
| illumcaptivom: hunc suom esse nescitqui domist. |
30 | etquoniam heri indaudivitde summo loco |
| summoquegenere captum esse equitem Aleum |
| nilpretio parsitfilio dum parceret: |
| reconciliareut facilius posset domum |
| emithosce e praeda ambos de quaestoribus. |
35 | hisceautem inter sese hunc confinxerunt dolum |
| quopacto hic servos suom erum hinc amittat domum. |
| itaqueinter se commutant vestem et nomina; |
| illicvocatur Philocrateshic Tyndarus: |
| huiusillichic illius hodie fert imaginem. |
40 | ethic hodie expediet hanc docte fallaciam |
| etsuom erum faciet libertatis compotem |
| eodemquepacto fratrem servabit suom |
| reducemquefaciet liberum in patriam ad patrem |
| imprudens:itidem ut saepe iam in multis locis |
45 | plusinsciens quis fecit quam prudens boni. |
| sedinscientes sua sibi fallacia |
| itacompararunt et confinxerunt dolum |
| itaquehi commentide sua sententia |
| utin servitute hic ad suom maneat patrem: |
50 | itanunc ignorans suo sibi servit patri; |
| homunculiquanti suntquom recogito! |
| haecres agetur nobisvobis fabula. |
| sedetiam estpaucis vos quod monitos voluerim. |
| profectoexpediet fabulae huic operam dare. |
55 | nonpertractate facta est neque item ut ceterae: |
| nequespurcidici insunt versusimmemorabiles; |
| hicneque periurus leno est nec meretrix mala |
| nequemiles gloriosus; ne vereamini |
| quiabellum Aetolis esse dixi cum Aleis: |
60 | forisillic extra scaenam fient proelia. |
| namhoc paene iniquomstcomico choragio |
| conaridesubito agere nos tragoediam. |
| proinsi quis pugnam expectatlitis contrahat: |
| valentioremnactus adversarium |
65 | sieritego faciam ut pugnam inspectet non bonam |
| adeout spectare postea omnis oderit. |
| abeo.valeteiudices iustissimi |
| domiduellique duellatores optumi. |
|
|
| Atto 1Scena 1 | Ergasilvs |
|
| Iuventusnomen indidit Scorto mihi |
70 | eoquia invocatus soleo esse in convivio. |
| scioabsurde dictum hoc derisores dicere |
| atego aio recte. nam scortum in convivio |
| sibiamatortalos quom iacitscortum invocat. |
| estneinvocatum an non <est? est> planissume; |
75 | verumhercle vero nos parasiti planius |
| quosnumquam quisquam neque vocat neque invocat. |
| quasimures semper edimus alienum cibum; |
| ubires prolatae suntquom rus homines eunt |
| simulprolatae res sunt nostris dentibus. |
80 | quasicum caleturcocleae in occulto latent |
| suosibi suco vivontros si non cadit |
| itemparasiti rebus prolatis latent |
| inocculto miserivictitant suco suo |
| dumruri rurant homines quos ligurriant. |
85 | prolatisrebus parasiti venatici |
| sumusquando res redieruntmolossici |
| odiosiciqueet multum incommodestici. |
| ethic quidem herclenisi qui colaphos perpeti |
| potestparasitus frangique aulas in caput |
90 | [vel]ire extra portam Trigeminam ad saccum licet. |
| quodmihi ne eveniatnon nullum periculum est. |
| nampostquam meus rex est potitus hostium-- |
| itanunc belligerant Aetoli cum Aleis; |
| namAetolia haec estillic est captus in Alide |
95 | Philopolemushuius Hegionis filius |
| senisqui hic habitatquae aedes lamentariae |
| mihisuntquas quotienscumque conspicio fleo; |
| nunchic occepit quaestum hunc fili gratia |
| inhonestumet maxime alienum ingenio suo: |
100 | hominescaptivos commercatursi queat |
| aliqueminveniresuom qui mutet filium. |
| quodquidem ego nimis quam cupio * ut impetret; |
| namni illum recipitnihil est quo me recipiam. |
| <nam>nulla est spes iuventutissese omnis amant; |
105 | illedemum antiquis est adulescens moribus |
| cuiusnumquam voltum tranquillavi gratiis. |
| condignepater est eius moratus moribus. |
| nuncad eum pergam. sed aperitur ostium |
| undesaturitate saepe ego exii ebrius. |
|
|
| Atto 1Scena 2 | Hegio |
|
110 | Advorteanimum sis tu: istos captivos duos |
| heriquos emi de praeda a quaestoribus |
| eisindito catenas singularias |
| istasmaioresquibus sunt iunctidemito; |
| sinitoambularesi foris si intus volent |
115 | seduti adserventur magna diligentia. |
| libercaptivos avis ferae consimilis est: |
| semelfugiendi si data est occasio |
| satisestnumquam postilla possis prendere. |
| Lorarivs |
| Omnesprofecto liberi lubentius |
120 | sumusquam servimus. Heg. Non videre ita tuquidem. |
| Lor. |
| Sinon est quod demmene vis dem ipse--in pedes? |
| Heg. |
| Sidederiserit extemplo mihi quod dem tibi. |
| Lor. |
| Avisme ferae consimilem faciamut praedicas. |
| Heg. |
| Itaut dicis: nam si faxiste in caveam dabo. |
125 | sedsatis verborumst. cura quae iussi atque abi. |
| egoibo ad fratrem ad alios captivos meos |
| visamne nocte hac quippiam turbaverint. |
| indeme continuo recipiam rursum domum. |
| Erg. |
| Aegreest mihunc facere quaestum carcerarium |
130 | proptersui gnati miseriam miserum senem. |
| sedsi ullo pacto ille huc conciliari potest |
| velcarnificinam hunc facere possum perpeti. |
| Heg. |
| Quishic loquitur? Erg. Egoqui tuo maeroremaceror |
| macescoconsenesco et tabesco miser; |
135 | ossaatque pellis sum miser a macritudine; |
| nequeumquam quicquam me iuvat quod edo domi: |
| forisaliquantillum etiam quod gustoid beat. |
| Heg. |
| Ergasilesalve. Erg. Di te bene amentHegio. |
| Heg. |
| Nefle. Erg. Egone illum non fleam? egon nondefleam |
140 | Talemadulescentem? Heg. Semper sensifilio |
| meote esse amicumet illum intellexi tibi. |
| Erg. |
| Tumdenique homines nostra intellegimus bona |
| quomquae in potestate habuimusea amisimus. |
| egopostquam gnatus tuos potitust hostium |
145 | expertusquanti fuerit nunc desidero. |
| Heg. |
| Alienuscum eius incommodum tam aegre feras |
| quidme patrem par facerestcui ille est unicus? |
| Erg. |
| Alienusego? alienus illi? ahaHegio |
| numquamistuc dixis neque animum induxis tuom; |
150 | tibiille unicustmi etiam unico magis unicus. |
| Heg. |
| Laudomalum cum amici tuom ducis malum. |
| nunchabe bonum animum. Erg. Eheuhuic illuddolet |
| quianunc remissus est edendi exercitus. |
| Heg. |
| Nullumneinterea nactu'squi posset tibi |
155 | remissumquem dixti imperare exercitum? |
| Erg. |
| Quidcredis? fugitant omnes hanc provinciam |
| quoioptigerat postquam captust Philopolemus tuos. |
| Heg. |
| Nonpol mirandum est fugitare hanc provinciam. |
| multiset multigeneribus opus est tibi |
160 | militibus:primumdum opus est Pistorensibus; |
| eorumsunt aliquot genera Pistorensium: |
| opusPaniceis estopus Placentinis quoque; |
| opusTurdetanisopust Ficedulensibus; |
| iammaritumi omnes milites opus sunt tibi. |
| Erg. |
165 | Vtsaepe summa ingenia in occulto latent; |
| hicqualis imperator nunc privatus est. |
| Heg. |
| Habemodo bonum animumnam illum confido domum |
| inhis diebus me reconciliassere. |
| nameccum hic captivom adulescentem <intus> Aleum |
170 | prognatumgenere summo et summis ditiis: |
| hocillum me mutare confido pote. |
| Erg. |
| Itadi deaeque faxint. sed num quo foras |
| vocatus<es> ad cenam? Heg. Nusquamquodsciam. |
| sedquid tu id quaeris? Erg. Quia mi estnatalis dies; |
175 | proptereate vocari ad te ad cenam volo. |
| Heg. |
| Facetedictum. sed si pauxillo potes |
| contentusesse. Erg. Ne perpauxillum modo |
| namistoc me assiduo victu delecto domi; |
| agesisroga emptum: nisi qui meliorem adferet |
180 | quaemi atque amicis placeat condicio magis |
| quasifundum vendammeis me addicam legibus. |
| Heg. |
| Profundumvendis tu quidemhaud fundummihi. |
| sedsi venturu'stemperi. Erg. Emvel iamotium est. |
| Heg. |
| Imodovenare leporem: nunc irim tenes; |
185 | nammeus scruposam victus commetat viam. |
| Erg. |
| Numquamistoc vinces meHegione postules: |
| cumcalceatis dentibus veniam tamen. |
| Heg. |
| Aspermeus victus sane est. Erg. Sentisneessitas? |
| Heg. |
| Terrestriscena est. Erg. Sus terrestris bestia est. |
| Heg. |
190 | Multisholeribus. Erg. Curato aegrotos domi. |
| numquidvis? Heg. Venias temperi. Erg. Memoremmones.-- |
| Heg. |
| Ibointro atque intus subducam ratiunculam |
| quantillumargenti mi apud trapezitam siet. |
| adfratremquo ire dixerammox ivero. |
|
|
| Atto 2Scena 1 | Lorarii |
|
195 | Sidi immortales id volueruntvos hanc aerumnam exsequi |
| decetid pati animo aequo: si id facietislevior labos erit. |
| domifuistiscredoliberi: |
| nuncservitus si evenitei vos morigerari mos bonust |
| eterili imperio eamque ingeniis vostris lenem reddere. |
200 | indignadigna habenda sunterus quae facit. |
| Captivi |
200a | Ohoh oh. |
| Lor. |
| Eiulationehaud opus estoculis haud lacrimantibus: |
| inre mala animo si bono utareadiuvat. |
| Tyndarvs |
| Atnos pudetquia cum catenis sumus. Lor. Atpigeat postea |
| nostrumerumsi vos eximat vinculis |
205 | autsolutos sinatquos argento emerit. |
| Tynd. |
| Quida nobis metuit? scimus nos |
| nostrumofficium quod estsi solutos sinat. |
| Lor. |
| Atfugam fingitis: sentio quam rem agitis. |
| Philocrates |
| Nosfugiamus? quo fugiamus? L. Inpatriam. P. Apagehaud nos id deceat |
210 | fugitivosimitari. Lor. Immo edepolsi erit occasiohaud dehortor. |
| Tynd. |
| Vnumexorare vos sinite nos. Lor. Quidnam idest? |
| Tynd. |
| Vtsine hisce arbitris |
| atquevobis nobis detis locum loquendi. |
| Lor. |
| Fiat.abscedite hinc: nos concedamus huc. |
215 | sedbrevem orationem incipisse. |
| Tynd. |
215a | Emistuc mihi certum erat. concede huc. |
| Lor. |
| Abiteab istis. Tynd. Obnoxii ambo |
| vobissumus propter hanc remquom quae volumus nos |
| copiaest ea facitis nos compotes. |
| Phil. |
| Secedehuc nunciamsi videturprocul |
220 | nearbitri dicta nostra arbitrari queant |
| neupermanet palam haec nostra fallacia. |
| namdoli non doli suntnisi astu colas |
| sedmalum maxumumsi id palam provenit. |
| namsi erus mihi es tu atque ego me tuom esse servom assimulo |
225 | tamenviso opustcauto est opusut hoc sobrie sineque arbitris |
| accurateagaturdocte et diligenter; |
| tantaincepta res est: haud somniculose hoc |
| agendumest. Tynd. Ero ut me volesesse. Phil. Spero. |
| Tynd. |
| Namtu nunc vides pro tuo caro capite |
230 | carumofferre <me> meum caput vilitati. |
| Phil. |
| Scio. Tynd. Atscire mementoquando id quod voles habebis; |
| namfere maxima pars morem hunc homines habent: quod sibi volunt |
| dumid impetrantboni sunt; |
| sedid ubi iam penes sese habent |
235 | exbonis pessimi et fraudulentissimi |
| fiunt:nunc ut mihi te volo esse autumo. |
| [quodtibi suadeamsuadeam meo patri.] |
| Phil. |
| Polego si te audeammeum patrem nominem: |
| namsecundum patrem tu es pater proximus. |
| Tynd. |
240 | Audio. Phil. Etpropterea saepius te uti memineris moneo: |
| nonego erus tibised servos sum; nunc obsecro te hoc unum-- |
| quoniamnobis di immortales animum ostenderunt suom |
| utqui erum me tibi fuisse atque esse conservom velint |
| quomantehac pro iure imperitabam meonunc te oro per precem-- |
245 | perfortunam incertam et per mei te erga bonitatem patris |
| perqueconservitium communequod hostica evenit manu |
| neme secus honore honestes quam quom servibas mihi |
| atqueut qui fueris et qui nunc sis meminisse ut memineris. |
| Tynd. |
| Scioquidem me te esse nunc et te esse me. Phil. Emistuc si potes |
250 | memoritermeminisseinest spes nobis in hac astutia. |
|
|
| Atto 2Scena 2 | Hegio |
|
| Iamego revertar introsi ex his quae volo exquisivero. |
| ubisunt isti quos ante aedis iussi huc produci foras? |
| Phil. |
| Edepoltibi ne in quaestione essemus cautum intellego |
| itavinclis custodiisque circum moeniti sumus. |
| Heg. |
255 | Quicavet ne decipiaturvix cavetcum etiam cavet; |
| etiamcum cavisse ratus estsaepe is cautor captus est. |
| anvero non iusta causa estut vos servem sedulo |
| quostam grandi sim mercatus praesenti pecunia? |
| Phil. |
| Nequepol tibi nosquia nos servasaequomst vitio vortere |
260 | nequete nobissi abeamus hincsi fuat occasio. |
| Heg. |
| Vtvos hicitidem illic apud vos meus servatur filius. |
| Phil. |
| Captusest? Heg. Ita. Phil. Nonigitur nos soli ignavi fuimus. |
| Heg. |
| Secedehuc. nam sunt quae ex te solo scitari volo. |
| quarumrerum te falsilocum mi esse nolo. Phil. Nonero |
265 | quodsciam. si quid nesciboid nescium tradam tibi. |
| Tynd. |
| Nuncsenex est in tostrinanunc iam cultros attinet. |
| neid quideminvolucrum inicerevoluitvestem ut ne inquinet. |
| sedutrum strictimne adtonsurum dicam esse an per pectinem |
| nescio;verumsi frugistusque admutilabit probe. |
| Heg. |
270 | Quidtu? servosne esse an liber mavelismemora mihi. |
| Phil. |
| Proxumumquod sit bono quodque a malo longissume |
| idvolo; quamquam non multum fuit molesta servitus |
| necmihi secus erat quam si essem familiaris filius. |
| Tynd. |
| EugepaeThalem talento non emam Milesium |
275 | namad sapientiam huius * nimius nugator fuit. |
| utfacete orationem ad servitutem contulit. |
| Heg. |
| Quode genere natust illic Philocrates? Phil. Polyplusio: |
| quodgenus illi est unum pollens atque honoratissumum. |
| H. |
| Quidipsus hic? quo honore est illic? P. Summoatque ab summis viris. |
| Heg. |
280 | [Tumigitur ei cum in Aleis tanta gratia estut praedicas] |
| quiddivitiaesuntne opimae? Phil. Vndeexcoquat sebum senex. |
| Heg. |
| Quidpatervivitne? Phil. Vivomcum indeabimusliquimus; |
| nuncvivat<ne> necneid Orcum scire oportet scilicet. |
| Tynd. |
| Salvares estphilosophatur quoque iamnon mendax modo est. |
| Heg. |
285 | Quiderat ei nomen? Phil. Thensaurochrysonicochrysides. |
| Heg. |
| Videlicetpropter divitias inditum id nomen quasi est. |
| Phil. |
| Immoedepol propter avaritiam ipsius atque audaciam. |
| [namille quidem Theodoromedes fuit germano nomine.] |
| Heg. |
| Quidtu ais? tenaxne pater est eius? Phil. Immoedepol pertinax; |
290 | quinetiam ut magis noscas: Genio suo ubi quando sacruficat |
| adrem divinam quibus est opusSamiis vasis utitur |
| neipse Genius surripiat: proinde aliis ut credat vide. |
| Heg. |
| Sequerehac me igitur. eadem ego ex hoc quae volo exquaesivero. |
| Philocrateshic fecithominem frugi ut facere oportuit. |
295 | namego ex hoc quo genere gnatus sis sciohic fassust mihi; |
| haectu eadem si confiteri vistua <ex> re feceris: |
| quaetamen scio scire me ex hoc. Tynd. Fecitofficium hic suom |
| cumtibi est confessus verumquam<quam> volui sedulo |
| meamnobilitatem occultare et genus et divitias meas |
50 300 | Hegio;nunc quando patriam et libertatem perdidi |
| nonego istunc me potius quam te metuere aequom censeo. |
| vishostilis cum istoc fecit meas opes aequabiles; |
| meminicum dicto haud audebat: facto nunc laedat licet. |
| sedviden? fortuna humana fingit artatque ut lubet: |
305 | mequi liber fueramservom fecite summo infimum; |
| quiimperare insueramnunc alterius imperio obsequor. |
| etquidem siproinde ut ipse fui imperator familiae |
| habeamdominumnon verear ne iniuste aut graviter mi imperet. |
| Hegiohoc te monitumnisi forte ipse non visvoluerim. |
| Heg. |
310 | Loquereaudacter. Tynd. Tam ego fui ante liber quamgnatus tuos |
| tammihi quam illi libertatem hostilis eripuit manus |
| tamille apud nos servitquam ego nunc hic apud te servio. |
| estprofecto deusqui quae nos gerimus auditque et videt: |
| isuti tu me hic habuerisproinde illum illic curaverit; |
315 | benemerenti bene profueritmale merenti par erit. |
| quamtu filium tuomtam pater me meus desiderat. |
| Heg. |
| Meminiego istuc. sed faterin eadem quae hic fassust mihi? |
| Tynd. |
| Egopatri meo esse fateor summas divitias domi |
| mequesummo genere gnatum. sed te optestorHegio |
320 | netuom animum avariorem faxint divitiae meae: |
| nepatritam etsi sum unicusdecere videatur magis |
| mesaturum servire apud te sumptu et vestitu tuo |
| potiusquam illiubi minime honestumstmendicantem vivere. |
| Heg. |
| [Egovirtute deum et maiorum nostrum dives sum satis.] |
325 | nonego omnino lucrum omne esse utile homini existimo: |
| scioegomultos iam lucrum lutulentos homines reddidit; |
| estetiam ubi profecto damnum praestet facere quam lucrum. |
| odiego aurum: multa multis saepe suasit perperam. |
| nunchoc animum advorteut ea quae sentio pariter scias. |
330 | filiusmeus illic apud vos servit captus Alide: |
| eumsi reddis mihipraeterea unum nummum ne duis; |
| ette et hunc amittam hinc. alio pacto abire non potes. |
| Tynd. |
| Optumumatque aequissumum oras optumusque hominum es homo. |
| sedis privatam servitutem servit illi an publicam? |
| Heg. |
335 | Privatammedici Menarchi. Tynd. Pol is quidem huiusest cliens. |
| tamhoc quidem tibi in proclivi quam imber est quando pluit. |
| Heg. |
| Facis homo ut redimatur. Tynd. Faciam. sed teid oroHegio-- |
| Heg. |
| Quidvisdum ab re ne quid oresfaciam. Tynd. Auscultatum scies. |
| egome amittidonicum ille huc redieritnon postulo. |
340 | verumquaeso ut aestumatum hunc mihi desquem mittam ad patrem |
| utis homo redimatur illi. Heg. Immo aliumpotius misero |
| hincubi erunt indutiaeilluctuom qui conveniat patrem |
| quitua quae tu iusseris mandata ita ut velis perferat. |
| Tynd. |
| Atnihil est ignotum ad illum mittere: operam luseris. |
95 345 | huncmittehic transactum reddet omnesi illuc venerit. |
| necquemquam fideliorem neque cui plus credat potes |
| mitteread eum nec qui magis sit servos ex sententia |
| nequeadeo cui suom concredat filium hodie audacius. |
| neverearemeo periclo huius ego experiar fidem |
350 | fretusingenio eiusquod me esse scit erga se benevolum. |
| Heg. |
| Mittamequidem istunc aestumatum tua fidesi vis. Tynd. Volo; |
| quamcitissime potesttam hoc cedere ad factum volo. |
| Heg. |
| Numquae causa est quinsi ille huc non redeatviginti minas |
| mihides pro illo? Tynd. Optumaimmo. Heg. Solvite istum nunciam |
355 | atqueutrumque. Tynd. Di tibi omnis omnia optataofferant |
| cumme tanto honore honestas cumque ex vinclis eximis. |
| hocquidem haud molestumstiam quod collus collari caret. |
| Heg. |
| Quodbonis bene fit beneficiumgratia ea gravida est bonis. |
| nunctu illum si illo es missurusdice monstra praecipe |
360 | quaead patrem vis nuntiari. vin vocem huc ad te? Tynd. Voca. |
|
|
| Atto 2Scena 3 | Heg. |
|
| Quaeres bene vortat mihi meoque filio |
| vobisquevolt te novos erus operam dare |
| tuoveteri dominoquod is velitfideliter. |
| nam egote aestumatum huic dedi viginti minis |
365 | hicautem te ait mittere hinc velle ad patrem |
| meum utillic redimat filiummutatio |
| interme atque illum ut nostris fiat filiis. |
| Phil. |
| Vtroquevorsum rectumst ingenium meum |
| ad teatque ad illum; pro rota me uti licet: |
370 | vel egohuc vel illuc vortarquo imperabitis. |
| Heg. |
| Tutetibi tuopte ingenio prodes plurumum |
| cumservitutem ita fers ut ferri decet. |
| sequere.em tibi hominem. Tynd. Gratiam habeo tibi |
| quomcopiam istam mi et potestatem facis |
375 | ut egoad parentes hunc remittam nuntium |
| qui mequid rerum hic agitem et quid fieri velim |
| patrimeoordine omnem remilluc perferat. |
| nuncita convenit inter me atque huncTyndare |
| ut teaestumatum in Alidem mittam ad patrem |
380 | si nonrebitas hucut viginti minas |
| dem prote. Phil. Recte convenisse sentio. |
| nampater expectat aut me aut aliquem nuntium |
| quihinc ad se veniat. Tynd. Ergo animumadvortas volo |
| quaenuntiare hinc te volo in patriam ad patrem. |
| Phil. |
385 | Philocratesut adhuc locorum fecifaciam sedulo |
| utpotissimum quod in rem recte conducat tuam |
| idpetam idque persequar corde et animo atque viribus. |
| Tynd. |
| Facisita ut te facere oportet. nunc animum advortas volo: |
| omniumprimum salutem dicito matri et patri |
390 | etcognatis et si quem alium benevolentem videris; |
| me hicvalere et servitutem servire huic homini optumo |
| qui mehonore honestiorem semper fecit et facit. |
| Phil. |
| Istucne praecipiasfacile memoria memini tamen. |
| Tynd. |
| Namequidemnisi quod custodem habeoliberum me esse arbitror. |
395 | dicitopatriquo pacto mihi cum hoc convenerit |
| dehuius filio. Phil. Quae meminimora meraest monerier. |
| Tynd. |
| Vt eumredimat et remittat nostrum huc amborum vicem. |
| Phil. |
| Meminero. H. Atquamprimum pote: istuc in rem utriquest maxime. |
| Phil. |
| Nontuom tu magis videre quam ille suom gnatum cupit. |
| Heg. |
400 | Meusmihisuos cuique est carus. Phil. Numquidaliud vis patri |
| nuntiari? Tynd. Mehic valere et (tute audacter dicito |
| Tyndare)inter nos fuisse ingenio haud discordabili |
| nequete commeruisse culpam (neque me adversatum tibi) |
| benequeero gessisse morem in tantis aerumnis tamen; |
405 | nequemed umquam deseruisse te neque factis neque fide |
| rebusin dubiis egenis. haec pater quando sciet |
| Tyndareut fueris animatus erga suom gnatum atque se |
| numquamerit tam avarusquin te gratiis emittat manu |
| et meaoperasi hinc rebitofaciam ut faciat facilius. |
410 | nam tuaopera et comitate et virtute et sapientia |
| fecistiut redire liceat ad parentis denuo |
| cumapud hunc confessus es et genus et divitias meas: |
| quopacto emisisti e vinclis tuom erum tua sapientia. |
| Phil. |
| Feciego ista ut commemoraset te meminisse id gratum est mihi. |
415 | meritotibi ea evenerunt a me; nam nuncPhilocrates |
| si egoitem memorem quae me erga multa fecisti bene |
| noxdiem adimat; nam quasi servos meus essesnihilo setius |
| <tu>mihi obsequiosus semper fuisti. Heg. Divostram fidem |
| hominumingenium liberale. ut lacrumas excutiunt mihi. |
420 | videascorde amare inter se. quantis <lautus> laudibus |
| suomerum servos collaudavit. Tynd. Pol istic mehaud centesimam |
| partemlaudat quam ipse meritust ut laudetur laudibus. |
| Heg. |
| Ergocum optume fecistinunc adest occasio |
| benefacta cumulareut erga hunc rem geras fideliter. |
| Phil. |
425 | Magisnon factum possum vellequam opera experiar persequi; |
| id utsciasIovem supremum testem laudoHegio |
| meinfidelem non futurum Philocrati. Heg. Probuses homo. |
| Phil. |
| Nec mesecus umquam ei facturum quicquam quam memet mihi. |
| Tynd. |
| Istaecdicta te experiri et operis et factis volo; |
430 | etquominus dixi quam volui de teanimum advortas volo |
| atquehorunc verborum causa caveto mi iratus fuas; |
| sedtequaesocogitato hinc mea fide mitti domum |
| teaestimatumet meam esse vitam hic pro te positam pignori |
| ne tume ignoresquom extemplo meo e conspectu abscesseris |
435 | quom meservom in servitute pro ted hic reliqueris |
| tuquete pro libero esse ducaspignus deseras |
| nequedes operam pro me ut huius reducem facias filium; |
| [scitote hinc minis viginti aestumatum mittier.] |
| facfidelis sis fidelicave fidem fluxam geras: |
440 | nampatersciofaciet quae illum facere oportet omnia; |
| servatibi in perpetuom amicum meatque hunc inventum inveni. |
| haecper dexteram tuam te dextera retinens manu |
| opsecroinfidelior mihi ne fuas quam ego sum tibi. |
| tu hocage. tu mihi erus nunc estu patronustu pater |
445 | tibicommendo spes opesque meas. Phil. Mandavistisatis. |
| satinhabesmandata quae sunt facta si refero? Tynd. Satis. |
| Phil. |
| Et tuaet tua huc ornatus reveniam ex sententia. |
| numquidaliud? Tynd. Vt quam primum possisredeas. Phil. Res monet. |
| Heg. |
| Sequeremeviaticum ut dem a trapezita tibi |
450 | eademopera a praetore sumam syngraphum. Tynd. Quemsyngraphum? |
| Heg. |
| Quemhic ferat secum ad legionemhinc ire huic ut liceat domum. |
| tuintro abi. T. Bene ambulato.-- P. Benevale. H. Edepol rem meam |
| constabiliviquom illos emi de praeda a quaestoribus; |
| expediviex servitute filiumsi dis placet. |
455 | atetiam dubitavihos homines emerem an non emeremdiu. |
| servateistum sultis intusservine quoquam pedem |
| ecferatsine custodela. <iam> ego apparebo domi; |
| adfratrem modo captivos alios inviso meos |
| eadempercontaborecquis hunc adulescentem noverit. |
460 | sequeretute ut amittam; ei rei primum praevorti volo. |
|
|
| Atto 3Scena 1 | Ergasilvs |
|
| Miserhomo estqui ipse sibi quod edit quaerit et id aegre invenit |
| sedille est miseriorqui et aegre quaerit et nihil invenit; |
| illemiserrimustqui cum esse cupit<tum> quod edit non habet. |
| namhercle ego huic diesi liceatoculos effodiam libens |
465 | itamalignitate oneravit omnis mortalis mihi; |
| nequeieiuniosiorem neque magis ecfertum fame |
| vidinec quoi minus procedat quidquid facere occeperit |
| itaventer gutturque resident esurialis ferias. |
| ilicetparasiticae arti maximam malam crucem |
470 | itaiuventus iam ridiculos inopesque ab se segregat. |
| nilmorantur iam Lacones unisubselli viros |
| plagipatidasquibus sunt verba sine penu et pecunia: |
| eosrequiruntqui libenterquom ederintreddant domi; |
| ipsiobsonantquae parasitorum ante erat provincia |
475 | ipside foro tam aperto capite ad lenones eunt |
| quamin tribu aperto capite sontes condemnant reos; |
| nequeridiculos iam terrunci faciuntsese omnes amant. |
| namuti dudum hinc abiiaccessi ad adulescentes in foro. |
| 'salvete'inquam. 'quo imus una' inquam 'ad prandium?' atque illi tacent. |
480 | 'quisait "hoc" aut quis profitetur?' inquam. quasi mutisilent |
| nequeme rident. 'ubi cenamus?' inquam. atque illi abnuont. |
| dicounum ridiculum dictum de dictis melioribus |
| quibussolebam menstruales epulas ante adipiscier: |
| nemoridet; scivi extemplo rem de compecto geri; |
485 | necanem quidem irritatam voluit quisquam imitarier |
| saltemsi non arriderentdentes ut restringerent. |
| abeoab illispostquam video me sic ludificarier; |
| pergoad aliosvenio ad aliosdeinde ad alios: una res. |
| omnes<de> compecto rem aguntquasi in Velabro olearii. |
490 | nuncredeo indequoniam me ibi video ludificarier. |
| itemalii parasiti frustra obambulabant in foro. |
| nuncbarbarica lege certumst ius meum omne persequi: |
| quiconsilium inierequo nos victu et vita prohibeant |
| isdiem dicamirrogabo multamut mihi cenas decem |
495 | meoarbitratu dentcum cara annona sit. sic egero. |
| nuncibo ad portum hinc: est illic mi una spes cenatica; |
| siea decolabitredibo huc ad senem ad cenam asperam. |
|
|
| Atto 3Scena 4 | Hegio |
|
| Quoillum nunc hominem proripuisse foras se dicam ex aedibus? |
| Tynd. |
| Nuncenim vero ego occidi: eunt ad te hostesTyndare. |
535 | quidloquar? quid fabulabor? quid negabo aut quid fatebor? |
| mihires omnis in incerto sita est. quid rebus confidam meis? |
| utinamte di prius perderentquam periisti e patria tua |
| Aristophontesqui ex parata re imparatam omnem facis. |
| occisaest haec resnisi reperio atrocem mi aliquam astutiam. |
| Heg. |
540 | Sequere.em tibi hominem. adiatque adloquere. Tynd. Quishomo est me hominum miserior? |
| Aristophontes |
| Quidistuc est quod meos te dicam fugitare oculosTyndare |
| proqueignoto me aspernariquasi me numquam noveris? |
| equidemtam sum servos quam tuetsi ego domi liber fui |
| tuusque a puero servitutem servivisti in Alide. |
| Heg. |
545 | Edepolminime mirorsi te fugitat aut oculos tuos |
| autsi te oditqui istum appelles Tyndarum pro Philocrate. |
| Tynd. |
| Hegiohic homo rabiosus habitus est in Alide |
| netu quod istic fabuletur auris immittas tuas. |
| namistic hastis insectatus est domi matrem et patrem |
550 | etillic isti qui insputatur morbus interdum venit. |
| prointu ab istoc procul recedas. Heg. Vltroistum a me. A. Ainverbero? |
| merabiosum atque insectatum esse hastis meum memoras patrem |
| eteum morbum mi esseut qui me opus sit insputarier? |
| Heg. |
| Nevereremultos iste morbus homines macerat |
555 | quibusinsputari saluti fuit atque is profuit. |
| Arist. |
| Quidtu autem? etiam huic credis? Heg. Quid egocredam huic? Arist. Insanum esse me? |
| Tynd. |
| Videntu huncquam inimico voltu intuetur? concedi optumumst |
| Hegio:fit quod tibi ego dixigliscit rabiescave tibi. |
| Heg. |
| Credidiesse insanum extemploubi te appellavit Tyndarum. |
| Tynd. |
560 | Quinsuom ipse interdum ignorat nomen neque scit qui siet. |
| Heg. |
| Atetiam te suom sodalem esse aibat. Tynd. Haudvidi magis. |
| etquidem Alcumeus atque Orestes et Lycurgus postea |
| unaopera mihi sunt sodales qua iste. Arist. Atetiamfurcifer |
| maleloqui mi audes? non ego te novi? Heg. Polplanum id quidem est |
565 | nonnovissequi istum appelles Tyndarum pro Philocrate. |
| quemvideseum ignoras: illum nominas quem non vides. |
| Arist. |
| Immoiste eum sese aitqui non estesseet qui vero estnegat. |
| Tynd. |
| Tuenim repertu'sPhilocratem qui superes veriverbio. |
| Arist. |
| Polego ut rem videotu inventu'svera vanitudine |
570 | quiconvincas. sed quaeso hercleagedum aspice adme. Tynd. Em. Arist. Dicmodo: |
| tunnegas te Tyndarum esse? T. Negoinquam. A. Tun te Philocratem |
| esseais? Tynd. Egoinquam. Arist. Tunehuic credis? Heg. Plus quidem quam tibi autmihi. |
| namille quidemquem tu hunc memoras essehodie hinc abiit Alidem |
| adpatrem huius. Arist. Quem patremquiservos est? T. Et tu quidem |
575 | servosesliber fuistiet ego me confido fore |
| sihuius huc reconciliasso in libertatem filium. |
| Arist. |
| Quidaisfurcifer? tun te gnatum <esse> memoras liberum? |
| Tynd. |
| Nonequidem me Liberumsed Philocratem esse aio. A. Quidest? |
| utscelestusHegionunc iste <te> ludos facit. |
580 | namis est servos ipseneque praeter se umquam ei servos fuit. |
| Tynd. |
| Quiatute ipse eges in patria nec tibi qui vivas domist |
| omnisinveniri similis tui vis; non mirum facis: |
| estmiserorumut malevolentes sint atque invideant bonis. |
| Arist. |
| Hegiovide sisne quid tu huic temere insistas credere. |
585 | atqueut perspicioprofecto iam aliquid pugnae edidit. |
| filiumtuom quod redimere se aitid ne utiquam mihi placet. |
| Tynd. |
| Sciote id nolle fieri; efficiam tamen ego idsi di adiuvant. |
| illumrestituam huichic autem in Alidem me meo patri. |
| proptereaad patrem hinc amisi Tyndarum. Arist. Quintute is es: |
590 | nequepraeter te in Alide ullus servos istoc nominest. |
| Tynd. |
| Perginservom me exprobrare esseid quod vi hostili optigit? |
| Arist. |
| Enimiam nequeo contineri. T. Heusaudin quidait? quin fugis? |
| iamillic hic nos insectabit lapidibusnisi illunc iubes |
| comprehendi. Arist. Crucior. Tynd. Ardentoculi: fit opusHegio; |
595 | videntu illi maculari corpus totum maculis luridis? |
| atrabilis agitat hominem. Arist. At pol tesihic sapiat senex |
| pixatra agitet apud carnificem tuoque capiti inluceat. |
| Tynd. |
| Iamdeliramenta loquiturlaruae stimulant virum. |
| herclequisi hunc comprehendi iusserissapias magis. |
| Arist. |
600 | Cruciorlapidem non habere meut illi mastigiae |
| cerebrumexcutiamqui me insanum verbis concinnat suis. |
| Tynd. |
| Audinlapidem quaeritare? Arist. Solus te solumvolo |
| Hegio. Heg. Istincloqueresi quid visprocul. tamen audiam. |
| Tynd. |
| Namqueedepol si adbites propiusos denasabit tibi |
605 | mordicus. Arist. Nequepol me insanumHegioesse creduis |
| nequefuisse umquamneque esse morbum quem istic autumat. |
| verumsi quid metuis a meiube me vinciri: volo |
| dumistic itidem vinciatur. Tynd. Immo enimveroHegio |
| isticqui voltvinciatur. Arist. Tace modo. egotePhilocrates |
610 | falsefaciam ut verus hodie reperiare Tyndarus. |
| quidmi abnutas? Tynd. Tibi ego abnuto? A. Quidagatsi absis longius? |
| Heg. |
| Quidais? quid si adeam hunc insanum? Tynd. Nugas.ludificabitur |
| garrietquoi neque pes umquam neque caput compareat. |
615 | ornamentaabsunt: Aiacemhunc cum videsipsum vides. |
| Heg. |
| Nihilifacio. tamen adibo. Tynd. Nunc ego omninooccidi |
| nuncego inter sacrum saxumque stonec quid faciam scio. |
| Heg. |
| Dotibi operamAristophontessi quid est quod me velis. |
| Arist. |
| Exme audibis vera quae nunc falsa opinareHegio. |
620 | sedhoc primumme expurigare tibi volome insaniam |
| nequetenere neque mi esse ullum morbumnisi quod servio. |
| atita me rex deorum atque hominum faxit patriae compotem |
| utistic Philocrates non magis est quam aut ego aut tu. H. Ehodic mihi |
| quisillic igitur est? Arist. Quem dudum dixi aprincipio tibi. |
625 | hocsi secus reperiesnullam causam dico quin mihi |
| etparentum et libertatis apud te deliquio siet. |
| H. |
| Quidtu ais? T. Me tuom esse servom et te meumerum. H. Haud istuc rogo. |
| fuistinliber? Tynd. Fui. Arist. Enimvero non fuitnugas agit. |
| Tynd. |
| Quitu scis? an tu fortasse fuisti meae matri obstetrix |
630 | quiid tam audacter dicere audes? Arist. Puerumte vidi puer. |
| Tynd. |
| Atego te video maior maiorem: em rursum tibi. |
| meamrem non curessi recte facias. num ego curo tuam? |
| Heg. |
| Fuitnehuic pater Thensaurochrysonicochrysides? |
| Arist. |
| Nonfuitneque ego istuc nomen umquam audivi ante hunc diem. |
635 | PhilocratiTheodoromedes fuit pater. Tynd. Pereoprobe. |
| quinquiescis? <i> dierectum cor meumac suspende te. |
| tusussultasego miser vix asto prae formidine. |
| Heg. |
| Satinistuc mihi exquisitum estfuisse hunc servom in Alide |
| nequeesse hunc Philocratem? A. Tam satis quamnumquam hoc invenies secus. |
640 | sedubi is nunc est? Heg. Vbi ego minime atqueipsus se volt maxume. |
| sedvide sis. Arist. Quin exploratum dico etprovisum hoc tibi. |
| Heg. |
| Certon? Arist. Quinnihilinquaminvenies magis hoc certo certius. |
645 | Philocratesiam inde usque amicus fuit mihi a puero puer. |
| Heg. |
| Tumigitur ego deruncinatusdeartuatus sum miser |
| huiusscelesti techinisqui me ut lubitum est ductavit dolis. |
| sedqua faciest tuos sodalis Philocrates? Arist. Dicamtibi: |
| macilentoorenaso acutocorpore albooculis nigris |
| subrufusaliquantumcrispuscincinnatus. Heg. Convenit. |
| Tynd. |
| Vtquidem hercle in medium ego hodie pessume processerim. |
650 | vaeillis virgis miserisquae hodie in tergo morientur meo. |
| Heg. |
| Verbamihi data esse video. Tynd. Quid cessatiscompedes |
| curreread me meaque amplecti cruraut vos custodiam? |
| Heg. |
| Satinmed illi hodie scelesti capti ceperunt dolo? |
| illicservom se assimulabathic sese autem liberum. |
655 | nuculeumamisiretinui pignori putamina. |
| itamihi stolido sursum versum os sublevere offuciis. |
| hicquidem me numquam irridebit. ColapheCordalioCorax |
| iteistincecferte lora. Colaphvs Num lignatummittimur? |
|
|
| Atto 3Scena 5 | Heg. |
|
| Inicitehuic manicas * mastigiae. |
| Tynd. |
660 | Quidhoc est negoti? quid ego deliqui? Heg. Rogas |
| satorsartorque scelerumet messor maxume? |
| Tynd. |
| Nonoccatorem dicere audebas prius? |
5 | namsemper occant prius quam sariunt rustici. |
| Heg. |
| Atut confidenter * mihi contra astitit. |
| Tynd. |
665 | Decetinnocentem servom atque innoxium |
| confidentemessesuom apud erum potissimum. |
| Heg. |
| Adstringiteisti sultis vehementer manus. |
| Tynd. |
| Tuossumtu has quidem vel praecidi iube. |
| sedquid negoti estquam ob rem suscenses mihi? |
| Heg. |
670 | Quiame meamque remquod in te uno fuit |
| tuisscelestis falsidicis fallaciis |
| deartuastidilaceravisti atque opes |
| confecistiomnesres ac rationes meas: |
| itami exemisti Philocratem fallaciis. |
675 | illumesse servom credidite liberum; |
| itavosmet aiebatis itaque nomina |
| intervos permutastis. Tynd. Fateoromnia |
| factaesse ita ut <tu> diciset fallaciis |
| abiisseeum abs te mea opera atque astutia; |
680 | anobsecro hercle teid nunc suscenses mihi? |
| Heg. |
| Atcum cruciatu maxumo id factumst tuo. |
| Tynd. |
| Dumne ob male factapereamparvi aestumo. |
| siego hic periboast ille ut dixit non redit |
| aterit mi hoc factum mortuo memorabile |
685 | <me>meum erum captum ex servitute atque hostibus |
| reducemfecisse liberum in patriam ad patrem |
| meumquepotius me caput periculo |
| praeoptavissequam is periretponere. |
| Heg. |
| Facitoergo ut Acherunti clueas gloria. |
| Tynd. |
690 | Quiper virtutemperiitat non interit. |
| Heg. |
| Quandoego te exemplis pessumis cruciavero |
| atqueob sutelas tuas te morti misero |
| velte interiisse vel periisse praedicent; |
| dumpereasnihil intererit: dicant vivere. |
| Tynd. |
695 | Polsi istuc faxishaud sine poena feceris |
| siille huc rebitetsicut confido affore. |
| Arist. |
| Prodi immortalesnunc ego teneonunc scio |
| quidhoc sit negoti. meus sodalis Philocrates |
| inlibertate est ad patrem in patria. bene est |
700 | necquisquam est mihiaeque melius cui velim. |
| sedhoc mihi aegre estme huic dedisse operam malam |
| quinunc propter me meaque verba vinctus est. |
| Heg. |
| Votuinte quicquam mi hodie falsum proloqui? |
| Tynd. |
| Votuisti. Heg. Cures ausus mentiri mihi? |
| Tynd. |
705 | Quiavera obessent illi quoi operam dabam: |
| nuncfalsa prosunt. Heg. At tibioberunt. Tynd. Optumest. |
| aterum servaviquem servatum gaudeo |
| cuime custodem addiderat erus maior meus. |
| sedmalene id factum arbitrare? Heg. Pessume. |
| Tynd. |
710 | Atego aio rectequi abs te sorsum sentio. |
| namcogitatosi quis hoc gnato tuo |
| tuosservos faxitqualem haberes gratiam? |
| emitteresnenecne eum servom manu? |
| essetneapud te is servos acceptissimus? |
715 | responde. Heg. Opinor. Tynd. Curergo iratus mihi es? |
| Heg. |
| Quiailli fuisti quam mihi fidelior. |
| Tynd. |
| Quid?tu una nocte postulavisti et die |
| recenscaptum hominemnuperum novicium |
| teperdocere ut melius consulerem tibi |
720 | quamilliquicum una <a> puero aetatem exegeram? |
| Heg. |
| Ergoab eo petito gratiam istam. ducite |
| ubiponderosas crassas capiat compedes. |
| indeibis porro in latomias lapidarias. |
| ibiquom alii octonos lapides effodiuntnisi |
725 | cotidianosesquiopus confeceris |
| Sescentoplagonomen indetur tibi. |
| Arist. |
| Perdeos atque homines ego te obtestorHegio |
| netu istunc hominem perduis. Heg. Curabitur; |
| namnoctu nervo vinctus custodibitur |
730 | interdiussub terra lapides eximet: |
| diuego hunc cruciabonon uno absolvam die. |
| Arist. |
| Certumneest tibi istuc? Heg. Non moriri certius. |
| abduciteistum actutum ad Hippolytum fabrum |
| iubetehuic crassas compedes impingier; |
735 | indeextra portam ad meum libertum Cordalum |
| inlapicidinas facite deductus siet: |
| atquehunc me velle dicite ita curarier |
| nequi deterius huic sit quam cui pessume est. |
| Tynd. |
| Curego te invito me esse salvom postulem? |
740 | periclumvitae meae tuo stat periculo. |
| postmortem in morte nihil est quod metuam mali. |
| etsipervivo usque ad summam aetatemtamen |
| brevespatium est perferundi quae minitas mihi. |
| valeatque salveetsi aliter ut dicam meres. |
745 | tuAristophontesde me ut meruistiita vale; |
| nammihi propter te hoc optigit. Heg. Abducite. |
| Tynd. |
| Atunum hoc quaesosi huc rebitet Philocrates |
| utmi eius facias conveniundi copiam. |
| Heg. |
| Periistisnisi hunc iam e conspectu abducitis. |
| Tynd. |
750 | Vishaec quidem hercle estet trahi et trudi simul.-- |
| Heg. |
| Illicest abductus recta in phylacamut dignus est. |
| egoillis captivis aliis documentum dabo |
| netale quisquam facinus incipere audeat. |
| quodabsque hoc essetqui mihi hoc fecit palam |
755 | usqueoffrenatum suis me ductarent dolis. |
| nunccertum est nulli posthac quicquam credere. |
| satissum semel deceptus. speravi miser |
| exservitute me exemisse filium: |
| easpes elapsa est. perdidi unum filium |
760 | puerumquadrimum quem mihi servos surpuit |
| nequeeum servom umquam repperi neque filium; |
| maiorpotitus hostium est. quod hoc est scelus? |
| quasiin orbitatem liberos produxerim. |
| sequerehac. reducam te ubi fuisti. neminis |
765 | misererecertum estquia mei miseret neminem.-- |
| Arist. |
| Exauspicaviex vinclis. nunc intellego |
| redauspicandumesse in catenas denuo. |
|
|
| Atto 4Scena 2 | Hegio |
|
| Quantoin pectore hanc rem meo magis voluto |
| tantomi aegritudo auctior est in animo. |
| adillum modum sublitum os esse mi hodie! |
| nequeid perspicere quivi. |
785 | quodcum scibitur<tum> per urbem inridebor. |
| cumextemplo ad forum adveneroomnes loquentur: |
| 'hicillest senex doctusquoi verba data sunt.' |
| sedErgasilus estne hicprocul quem video? |
| conlectoquidem est pallio. quidnam acturust? |
| Erg. |
790 | Moveaps te moram atqueErgasileage hanc rem. |
| eminorinterminorquene mi obstiterit obviam |
| nisiquis satis diu vixisse sese homo arbitrabitur. |
| namqui obstiteritore sistet. Heg. Hic homopugilatum incipit. |
| Erg. |
| Facerecertumst. proinde ita omnes itinera insistant sua |
795 | nequis in hanc plateam negoti conferat quicquam sui. |
| nammeus est ballista pugnuscubitus catapultast mihi |
| umerusariestum genu quemque icero ad terram dabo |
| dentilegosomnes mortales faciamquemque offendero. |
| Heg. |
| Quaeillaec eminatiost nam? nequeo mirari satis. |
| Erg. |
800 | Faciamut huius diei locique meique semper meminerit. |
| [Quimihi in cursu opstiteritfaxo vitae is extemplo opstiterit suae.] |
| Heg. |
| Quidhic homo tantum incipissit facere cum tantis minis? |
| Erg. |
| Priusedicone quis propter culpam capiatur suam: |
| continetevos domiprohibete a vobis vim meam. |
| Heg. |
805 | Miraedepol suntni hic in ventrem sumpsit confidentiam. |
| vaemisero illicuius cibo iste factust imperiosior. |
| Erg. |
| Tumpistores scrofipasciqui alunt furfuribus sues |
| quarumodore praeterire nemo pistrinum potest: |
| eorumsi quoiusquam scrofam in publico conspexero |
810 | exipsis dominis meis pugnis exculcabo furfures. |
| Heg. |
| Basilicasedictiones atque imperiosas habet: |
| saturhomosthabet profecto in ventre confidentiam. |
| Erg. |
| Tumpiscatoresqui praebent populo pisces foetidos |
| quiadvehuntur quadrupedanti crucianti cantherio |
815 | quorumodos subbasilicanos omnes abigit in forum |
| eisego ora verberabo surpiculis piscariis |
| utsciantalieno naso quam exhibeant molestiam. |
| tumlanii autemqui concinnant liberis orbas oves |
| quilocant caedundos agnos et duplam agninam danunt |
820 | quipetroni nomen indunt verveci sectario |
| eumego si in via petronem publica conspexero |
| etpetronem et dominum reddam mortales miserrumos. |
| Heg. |
| Eugepaeedictiones aedilicias hic quidem habet |
| mirumqueadeost ni hunc fecere sibi Aetoli agoranomum. |
| Erg. |
825 | Nonego nunc parasitus sumsed regum rex regalior |
| tantusventri commeatus meo adest in portu cibus. |
| sedego cesso hunc Hegionem onerare laetitia senem |
| quohomine <hominum> adaeque nemo vivit fortunatior? |
| Heg. |
| Quaeillaec est laetitiaquam illic laetus largitur mihi? |
| Erg. |
830 | Heusubi estis? ecquis <hic est? ecquis> hoc aperit ostium? |
| H. |
| Hichomo ad cenam recipit se ad me. E. Aperitehasce ambas fores |
| priusquam pultando assulatim foribus exitium adfero. |
| H. |
| Perlubethunc hominem colloqui. Ergasile. E. Ergasilumqui vocat? |
| Heg. |
| Respice. Erg. Fortunaquod tibi nec facit nec facietme iubes. |
835 | sedquis est? Heg. Respice ad meHegiosum. Erg. Oh mihi |
| quantumest hominum optumorum optumein tempore advenis. |
| Heg. |
| Nescioquem ad portum nactus es ubi ceneseo fastidis. |
| E. |
| Cedomanum. H. Manum? E. Manuminquamcedo tuam actutum. Heg. Tene. |
| E. |
| Gaude. H. Quidego gaudeam? E. Quia ego imperoage gaudemodo. |
| Heg. |
840 | Polmaerores mi antevortunt gaudiis. Erg. [Noliirascier] |
| iamego ex corpore exigam omnis maculas maerorum tibi. |
| gaudeaudacter. Heg. Gaudeoetsi nil scio quodgaudeam. |
| Erg. |
| Benefacis. iube-- Heg. Quid iubeam? E. Ignemingentem fieri. |
| H. |
| Ignemingentem? E. Ita dicomagnus utsit. H. Quid? mevolturi |
845 | tuancausa aedis incensurum censes? Erg. Noliirascier. |
| iubenan non iubes astitui aulaspatinas elui |
| laridumatque epulas foveri foculis ferventibus? |
| aliumpisces praestinatum abire? Heg. Hicvigilans somniat. |
| Erg. |
| Aliumporcinam atque agninam et pullos gallinaceos? |
| Heg. |
850 | Scisbene essesi sit unde. Erg. Pernam atqueophthalmiam |
| horaeumscombrum et trygonum et cetumet mollem caseum? |
| Heg. |
| Nominandiistorum tibi erit magis quam edundi copia |
| hicapud meErgasile. Erg. Mean me causa hoccenses dicere? |
| Heg. |
| Necnihil hodie nec multo plus tu hic edesne frustra sis. |
855 | prointu tui cottidiani victi ventrem ad me afferas. |
| Erg. |
| Quinita faciamut <tu>te cupias facere sumptumetsi ego vetem. |
| H. |
| Egone? E. Tune. H. Tumtu mi igitur erus es. E. Immo benevolens. |
| vinte faciam fortunatum? Heg. Malim quammiserum quidem. |
| E. |
| Cedomanum. H. Em manum. E. Dite omnes adiuvant. H. Nil sentio. |
| Erg. |
860 | Nonenim es in senticetoeo non sentis. sed iube |
| vasatibi pura apparari ad rem divinam cito |
| atqueagnum afferri proprium pinguem. Heg. Cur? Erg. Vtsacrufices. |
| H. |
| Cuideorum? E. Mi herclenam ego nunc tibi sumsummus Iuppiter |
| idemego sum SalusFortunaLuxLaetitiaGaudium. |
865 | prointu deum hunc saturitate facias tranquillum tibi. |
| Heg. |
| Esuriremihi videre. Erg. Mi quidem esurionontibi. |
| Heg. |
| Tuoarbitratufacile patior. Erg. Credoconsuetu's puer. |
| Heg. |
| Iuppiterte dique perdant. E. Te hercle--mi aequomest gratias |
| agereob nuntium; tantum ego nunc porto a portu tibi boni: |
870 | nunctu mihi places. Heg. Abistultu'sseropost tempus venis. |
| Erg. |
| Igiturolim si advenissemmagis tu tum istuc diceres; |
| nunchanc laetitiam accipe a mequam fero. nam filium |
| tuommodo in portu Philopolemum vivomsalvom et sospitem |
| vidiin publica celoceibidemque illum adulescentulum |
875 | Aleumuna et tuom Stalagmum servomqui aufugit domo |
| quitibi surripuit quadrimum puerum filiolum tuom. |
| Heg. |
| Abiin malam remludis me. Erg. Ita me amabitsancta Saturitas |
| Hegioitaque suo me semper condecoret cognomine |
| utego vidi. H. Meum gnatum? E. Tuomgnatum et genium meum. |
| H. |
880 | Etcaptivom illum Alidensem? E. ma tonApollô. H. Et servolum |
| meumStalagmummeum qui gnatum surripuit? Erg. naitan Koran. |
| H. |
| Iamcredo? E. nai tanPrainestên. H. Venit? E. naitan Signian. |
| H. |
| Certon? E. naiton Phrousinôna. H. Vide sis. E. naiton Alatrion. |
| Heg. |
| Quidtu per barbaricas urbes iuras? Erg. Quiaenim item asperae |
885 | suntut tuom victum autumabas esse. Heg. Vaeaetati tuae. |
| Erg. |
| Quippequando mihi nil credisquod ego dico sedulo. |
| sedStalagmus quoius erat tunc nationiscum hinc abit? |
| Heg. |
| Siculus. Erg. Atnunc Siculus non estBoius estBoiam terit: |
| liberorumquaerundorum causa eicredouxor datast. |
| Heg. |
890 | Dicbonan fide tu mi istaec verba dixisti? Erg. Bona. |
| Heg. |
| Diimmortalesiterum gnatus videorsi vera autumas. |
| Erg. |
| Aintu? dubium habebis etiamsancte quom ego iurem tibi? |
| postremoHegiosi parva iuri iurandost fides |
| visead portum. Heg. Facere certumst. tu intuscura quod opus est. |
895 | sumeposceprome quid vis. te facio cellarium. |
| Erg. |
| Namherclenisi mantiscinatus probe erofusti pectito. |
| Heg. |
| Aeternumtibi dapinabo victumsi vera autumas. |
| E. |
| Vndeid? H. A me meoque gnato. E. Spondentu istud? H. Spondeo. |
| Erg. |
| Atego tuom tibi advenisse filium respondeo. |
| Heg. |
900 | Curaquam optume potes.-- Erg. Bene ambula etredambula. |
|
|
| Atto 5Scena 1 | Hegio |
|
| Iovidisque ago gratias merito magnas |
| quomreducem tuo te patri reddiderunt |
| quomqueex miseriis plurimis me exemerunt |
925 | quaeadhuc carens dum huc fui sustentabam |
| quomquehunc conspicor in potestate nostra |
| quomquehuius reperta est fides firma nobis. |
| Philopolemvs |
| Satisiam dolui ex animoet cura me satis et lacrumis maceravi |
| satisiam audivi tuas aerumnasad portum mihi quas memorasti. |
930 | hocagamus. Philocrates Quid nuncquoniamtecum servavi fidem |
| tibiquehunc reducem in libertatem feci? Heg. Fecistiut tibi |
| Philocratesnumquam referre gratiam possim satis |
| proindeut tu promeritu's de me et filio. Philop. Immopotes |
| pateret poteris et ego poteroet di eam potestatem dabunt |
935 | utbeneficium bene merenti nostro merito muneres; |
| sicutnunc potespater mifacere merito maxume. |
| Heg. |
| Quidopust verbis? lingua nullast qua negem quidquid roges. |
| Philocr. |
| Postuloabs teut mi illum reddas servomquem hic reliqueram |
| pignuspro mequi mihi melior quam sibi semper fuit |
940 | probene factis eius ut ei pretium possim reddere. |
| Heg. |
| Quodbene fecisti referetur gratia id quod postulas; |
| etid et aliudquod me orabisimpetrabis. atque te |
| nolimsuscensere quod ego iratus ei feci male. |
| Philocr. |
| Quidfecisti? Heg. In lapicidinas compeditumcondidi |
945 | ubirescivi mihi data esse verba. Philocr. Vaemisero mihi |
| proptermeum caput labores homini evenisse optumo. |
| Heg. |
| Atob eam rem mihi libellam pro eo argenti ne duis: |
| gratiisa meut sit liberducito. Philocr. EdepolHegio |
| facisbenigne. sed quaesohominem ut iubeas arcessi. Heg. Licet. |
950 | ubiestis vos? ite actutumTyndarum huc arcessite. |
| vosite intro. interibi ego ex hac statua verberea volo |
| erogitaremeo minore quid sit factum filio. |
| voslavate interibi. Philop. Sequere hacPhilocratesme intro.-- Philocr. Sequor. |
|
|
| Atto 5Scena 4 | Tyndarvs |
|
| Vidiego multa saepe pictaquae Acherunti fierent |
| cruciamentaverum enim vero nulla adaeque est Acheruns |
1000 | atqueubi ego fuiin lapicidinis. illic ibi demumst locus |
| ubilabore lassitudo est exigunda ex corpore. |
| nam ubiillo adveniquasi patriciis pueris aut monerulae |
| autanites aut coturnices danturquicum lusitent |
| itidemmi haec advenienti upupaqui me delectemdatast. |
1005 | sederus eccum ante ostiumet erus alter eccum ex Alide |
| rediit. Heg. Salveexoptate gnate mi. Tynd. Hemquid gnatemi? |
| attatscio cur te patrem adsimules esse et me filium: |
| quia miitem ut parentes lucis das tuendi copiam. |
| Philocr. |
| SalveTyndare. T. Et tuquoius causa hancaerumnam exigo. |
| Philocr. |
1010 | At nuncliber in divitias faxo venies. nam tibi |
| paterhic est; hic servosqui te huic hinc quadrimum surpuit |
| vendiditpatri meo te sex minisis te mihi |
| parvolumpeculiarem parvolo puero dedit: |
| illicindicium fecit; nam hunc ex Alide huc reduximus. |
| Tynd. |
1015 | Quidhuius filium? Philocr. Intus eccum fratremgermanum tuom. |
| [ Tynd. Quidtu ais? adduxtin illum huius captivom filium? |
| Philocr. |
| Quininquamintus hic est. T. Fecisti edepol etrecte et bene. |
| Philocr. |
| Nunctibi pater hic est: hic fur est tuosqui parvom hinc te abstulit. |
| Tynd. |
| At egohunc grandis grandem natu ob furtum ad carnificem dabo. |
| Philocr. |
1020 | Meritusest. T. Ergo edepol <merito> meritammercedem dabo. |
| sed<tu> dic oro: pater meus tune es? Heg. Egosumgnate mi. |
| Tynd. |
| Nuncdemum in memoriam redeocum mecum recogito.] |
| nuncedepol demum in memoriam regredioraudisse me |
| quasiper nebulamHegionem meum patrem vocarier. |
| Heg. |
1025 | Is egosum. Philocr. Compedibus quaeso ut tibi sitlevior filius |
| atquehuic gravior servos. Heg. Certum estprincipio id praevortier. |
| eamusintrout arcessatur faberut istas compedes |
| tibiadimamhuic dem. Stal. Quoi peculi nihilestrecte feceris. |
| Caterva |
| Spectatoresad pudicos mores facta haec fabula est |
1030 | nequein hac subigitationes sunt neque ulla amatio |
| necpueri suppositio nec argenti circumductio |
| nequeubi amans adulescens scortum liberet clam suom patrem. |
| huiusmodi paucas poetae reperiunt comoedias |
| ubiboni meliores fiant. nunc vossi vobis placet |
1035 | et siplacuimus neque odio fuimussignum hoc mittite: |
| quipudicitiae esse voltis praemiumplausum date. |
|
home page
pagina iniziale
