Ebook in formato Kindle (mobi) - Kindle File Ebook (mobi)

Formato per Iphone, Ipad e Ebook (epub) - Ipad, Iphone and Ebook reader format (epub)

Versione ebook di Readme.it powered by Softwarehouse.it

Q. Horatii Flacci

LiberEpodon

I

IbisLiburnis inter alta navium
micepropugnacula
paratusomne Caesaris periculum
ubireMaecenastuo:
quid nosquibus te vita sit superstite
ucundasi contragravis?
utrumne iussi persequemur otium
on dulcenitecum simul
an hunc laborem mente laturidecet
ua ferrenon mollis viros?
feremus et te vel per Alpium iuga
nhospitalemet Caucasum
vel occidentis usque ad ultimum sinum
ortisequemur pectore.
rogestuom labore quid iuvem meo
nbellisac firmus parum?
comes minore sum futurus in metu
uimaior absentis habet:
ut adsidens inplumibus pullisavis
erpentium adlapsus timet
magis relictisnonutadsitauxili
atura plus praesentibus.
libenter hoc etomne militabitur
ellum in tuae spem gratiae
non utiuvencis inligata pluribus
ratra nitantur meis
pecusveCalabris ante Sidus fervidum
ucana mutet pascuis
neque utsuperni villa candens Tusculi
ircaea tangat moenia:
satissuperque me benignitas tua
itavithaud paravero
quod autavarus ut Chremes terra premam
iscinctus aut perdam nepos.

II

'Beatusille qui procul negotiis
t prisca gens mortalium
paternarura bubus exercet suis
olutus omni faenore
nequeexcitatur classico miles truci
eque horret iratummare
forumque vitat et superba civium
otentiorumlimina.
ergo aut adulta vitium propagine
ltas maritatpopulos
aut in reducta valle mugientium
rospectaterrantis greges
inutilisque falce ramos amputans
elicioresinserit
aut pressa puris mella condit amphoris
ut tondetinfirmas ovis.
vel cum decorum mitibus pomis caput
utumnusagris extulit
ut gaudet insitiva decerpens pira
ertantemet uvam purpurae
qua muneretur tePriapeet tepater
ilvanetutor finium.
libet iacere modo sub antiqua ilice
odo intenaci gramine:
labuntur altis interim ripis aquae
uerunturin Silvis aves
frondesque lymphis obstrepunt manantibus
omnosquod invitet levis.
at cum tonantis annus hibernus Iovis
mbrisnivisque conparat
aut trudit acris hinc et hinc multa cane
prosin obstantis plagas
aut amite levi rara tendit retia
urdisedacibus dolos
pavidumque leporem et advenam laqueo gruem
ucundacaptat praemia.
quis non malarum quas amor curas habet
aecinter obliviscitur?
quodsi pudica mulier in partem iuvet
omumatque dulcis liberos
Sabina qualis aut perusta Solibus
ernicisuxor Apuli
sacrum vetustis exstruat lignis focum
assiSub adventum viri
claudensque textis cratibus laetumpecus
istenta siccet ubera
et horna dulci vina promensdolio
apes inemptas adparet:
non me Lucrina iuverintconchylia
agisve rhombus aut scari
siquos Eois intonatafluctibus
iems ad hoc vertat mare
non Afra avisdescendat in ventrem meum
on attagen Ionicus
iucundiorquam lecta de pinguissimis
liva ramis arborum
aut herbalapathi prata amantis et gravi
alvae salubres corpori
velagna festis caesa Terminalibus
el haedus ereptus lupo.
hasinter epulas ut iuvat pastas ovis
idere properantisdomum
videre fessos vomerem inversum boves
ollotrahentis languido
positosque vernasditis examen domus
ircumrenidentis Laris.'
haec ubi locutus faenerator Alfius
amiam futurus rusticus
omnem redegit idibus pecuniam
uaeritkalendis ponere.

III

Parentisolim siquis inpia manu
enile guttur fregerit
editcicutis alium nocentius.
dura messorum ilia.
quid hocveneni saevit in praecordiis?
um viperinus hiscruor
incoctus herbis me fefellit? an malas
anidiatractavit dapes?
ut Argonautas praeter omnis candidum
edeamirata est ducem
ignota tauris inligaturum iuga
erunxithoc Iasonem
hoc delibutis ulta donis paelicem
erpentefugit alite.
nec tantus umquam Siderum insedit vapor
iticulosaeApuliae
nec munus umeris efficacis Herculis
narsitaestuosius.
at siquid umquam tale concupiveris
ocoseMaecenasprecor
manum puella savio opponat tuo
xtremaet in sponda cubet.

IV

Lupiset agnis quanta Sortito obtigit
ecum mihi discordiaest
Hibericis peruste funibus latus
t crura duracompede.
licet superbus ambules pecunia
ortuna non mutatgenus.
videsnesacram metiente te viam
um bis triumulnarum toga
ut ora vertat huc et huc euntium
iberrimaindignatio?
'sectus flagellis hic triumviralibus
raeconisad fastidium
arat Falerni mille fundi iugera
t Appiammannis terit
sedilibusque magnus in primis eques
thonecontempto sedet.
quid attinet tot ora navium gravi
ostrataduci pondere
contra latrones atque servilem manum
ochoctribuno militum?'

V

'Ato deorum quidquid in caelo regit
erras et humanumgenus
quid iste fert tumultus aut quid omnium
oltus inunum me truces?
per liberos tesi vocata partubus
ucinaveris adfuit
per hoc inane purpurae decus precor
erinprobaturum haec Iovem
quid ut noverca me intueris aututi
etita ferro belua?'
ut haec trementi questus oreconstitit
nsignibus raptis puer
inpube corpusqualeposset inpia
ollire Thracum pectora:
Canidiabrevibusilligata viperis
rinis et incomptum caput
iubetsepulcris caprificos erutas
ubet cupressos funebris
etuncta turpis ova ranae Sanguine
lumamque nocturnaestrigis
herbasquequas Iolcos atque Hiberia
ittitvenenorum ferax
et ossa ab ore rapta ieiunae canis
lammisaduri Colchicis.
at expedita Saganaper totam domum
pargensAvernalis aquas
horret capillis ut marinus asperis
chinusaut Laurens aper.
abacta nulla Veia conscientia
igonibusduris humum
exhauriebatingemens laboribus
uo possetinfossus puer
longo die bis terque mutatae dapis
nemorispectaculo
cum promineret orequantum exstant aqua
uspensamento corpora;
exsucta uti medulla et aridum iecur
morisesset poculum
interminato cum semel fixae cibo
ntabuissentpupulae.
non defuisse masculae libidinis
riminensemFoliam
et otiosa credidit Neapolis
t omne vicinumoppidum
quae sidera excantata voce Thessala
unamquecaelo deripit.
hic inresectum saeva dente livido
anidiarodens pollicem
quid dixit aut quid tacuit? 'o rebus meis
oninfideles arbitrae
Nox et Dianaquae silentium regis
rcanacum fiunt sacra
nuncnunc adestenunc in hostilis domos
ramatque numen vertite.
formidulosis cum latent silvis ferae
ulcisopore languidae
senemquod omnes rideantadulterum
atrentSuburanae canes
nardo perunctumquale non perfectius
eaelaborarint manus.
quid accidit? cur dira barbarae minus
enenaMedeae valent
quibus Superbam fugit ulta paelicem
agniCreontis filiam
cum pallatabo munus imbutumnovam
ncendionuptam abstulit?
atqui nec herba nec latens in asperis
adixfefellit me locis.
indormit unctis omnium cubilibus
blivionepaelicum?
aasolutus ambulat veneficae
cientioriscarmine.
non usitatisVarepotionibus
multa fleturumcaput
ad me recurres nec vocata mens tua
arsis redibitvocibus.
maius parabomaius infundam tibi
astidientipoculum
priusque caelum Sidet inferius mari
ellureporrecta super
quam non amore sic meo flagres uti
itumenatris ignibus.'
sub haec puer iam nonut antemollibus
enireverbis inpias
sed dubius unde rumperet silentium
isitThyesteas preces:
'venena maga non fas nefasquenonvalent
onvertere humanam vicem.
diris agam vos: diradetestatio
ulla expiatur victima.
quinubi perire iussusexspiravero
octurnus occurram Furor
petamque voltusumbra curvis unguibus
uae vis deorum est Manium
etinquietis adsidens praecordiis
avore somnos auferam.
vosturba vicatim hinc et hinc saxis petens
ontundet obscaenasanus;
post insepulta membra different lupi
t Esquilinaealites
neque hoc parentesheu mihi superstites
ffugeritspectaculum.'

VI

Quidinmerentis hospites vexascanis
gnavos adversum lupos?
quinhuc inanissi potesvertis minas
t me remorsurumpetis?
nam qualis aut Molossus aut fulvos Lacon
mica vispastoribus
agam per altas aure sublata nivis
uaecumquepraecedet fera;
tucum timenda voce complesti nemus
roiectumodoraris cibum.
cavecavenamque in malos asperrimus
aratatollo cornua
qualis Lycambae spretus infido gener
utacer hostis Bupalo.
an si quis atro dente me petiverit
nultusut flebo puer?

VII

Quoquo scelesti ruitis? aut cur dexteris
ptantur ensesconditi?
parumne campis atque Neptuno super
usum estLatini sanguinis
non ut superbas invidae Karthaginis
omanusarces ureret
intactus aut Britannus ut descenderet
acracatenatus via
sed ut Secundum vota Parthorum sua
rbshaec periret dextera?
neque hic lupis mos nec fuit leonibus
mquamnisi in dispar feris.
furorne caecos an rapit vis acrior
nculpa? responsum date.
tacent et albus ora pallorinficit
entesque perculsae Stupent.
sic est: acerba fataRomanos agunt
celusque fraternae necis
ut inmerentisfluxit in terram Remi
acer nepotibus cruor.

VIII

Rogarelongo putidam te saeculo
iris quid enervet meas
cum sittibi dens ater et rugis vetus
rontem senectus exaret
hietqueturpis inter aridas natis
odex velut crudae bovis.
sedincitat me pectus et mammae putres
quina qualesubera
venterque mollis et femur tumentibus
xile surisadditum.
esto beatafunus atque imagines
ucanttriumphales tuom
nec sit maritaquae rotundioribus
nustabacis ambulet.
quid? quod libelli Stoici inter Sericos
acerepulvillos amant
inlitterati num minus nervi rigent
inusvelanguet fascinum?
quod ut superbo povoces ab inguine
readlaborandum est tibi.

IX

Quandorepositum Caecubum ad festas dapes
ictore laetusCaesare
tecum sub alta---sic Iovi gratum---domo
eateMaecenasbibam
sonante mixtum tibiis carmen lyra
acDoriumillis barbarum?
ut nuperactus cum freto Neptunius
uxfugit ustis navibus
minatus Vrbi vinclaquae detraxerat
ervisamicus perfidis.
Romanus eheu---posteri negabitis---
mancipatusfeminae
fert vallum et arma miles et spadonibus
ervirerugosis potest
interque signa turpe militaria
ol adspicitconopium.
ad hunc frementis verterunt bis mille equos
allicanentes Caesarem
hostiliumque navium portu latent
uppessinistrorsum citae.
io Triumphetu moraris aureos
urruset intactas boves?
io Triumphenec Iugurthino parem
elloreportasti ducem
neque Africanumcui super Karthaginem
irtusSepulcrum condidit.
terra marique victus hostis Punico
ugubremutavit sagum.
aut ille centum nobilem Cretam urbibus
entisiturus non suis
exercitatas aut petit Syrtis noto
utfertur incerto mari.
capaciores adfer hucpuerScyphos
tChia vina aut Lesbia
vel quod fluentem nauseam coerceat
etirenobis Caecubum.
curam metumque Caesaris rerum iuvat
ulciLyaeo solvere.

X

Malasoluta navis exit alite
erens olentem Mevium.
ut horridisutrumque verberes latus
ustermemento fluctibus;
nigerrudentis Eurus inverso mari
ractosque remosdifferat;
insurgat Aquiloquantus altis montibus
rangittrementis ilics;
nec sidus atra nocte amicum adpareat
uatristis Orion cadit;
quietiore nec feratur aequore
uamGraia victorum manus
cum Pallas usto vertit iram ab Ilio
ninpiam Aiacis ratem.
o quantus instat navitis sudor tuis
ibiquepallor luteus
et illa non virilis heiulatio
reces etaversum ad Iovem
Ionius udo cum remugiens sinus
otocarinam ruperit
opima quodsi praeda curvo litore
orrectamergos iuverit
libidinosus immolabitur caper
t agnaTempestatibus.

XI

Pettinihil me sicut antea iuvat
cribere versiculos amorepercussum gravi
amorequi me praeter omnis expetit
ollibusin pueris aut in puellis urere.
hic tertius Decemberex quodestiti
nachia fureresilvis honorem decutit.
heu meper Vrbem (nam pudet tanti mali)
abula quanta fuiconviviorum et paenitet
in quis amantem languor etsilentium
rguit et latere petitus imo spiritus.
'contranelucrum nil valere candidum
auperis ingenium' querebaradplorans tibi
simul calentis inverecundus deus
ervidioremero arcana promorat loco.
'quodsi meis inaestuetpraecordiis
ibera bilisut haec ingrata ventisdividat
fomenta volnus nil malum levantia
esinetinparibus certare submotus pudor.'
ubi haec severus te palamlaudaveram
ussus abire domum ferebar incerto pede
ad nonamicos heu mihi postis et heu
imina duraquibus lumbos etinfregi latus.
nunc gloriantis quamlibet mulierculam
inceremollitia amor Lycisci me tenet;
unde expedire non amicorumqueant
ibera consilia nec contumeliae graves
sed aliusardor aut puellae candidae
ut teretis pueri longamrenodantis comam.

XII

Quidtibi vismulier nigris dignissima barris?
unera quid mihiquidve tabellas
mittis nec firmo iuveni neque naris obesae?
amquesagacius unus odoror
polypus an gravis hirsutis cubet hircus inalis
uam canis acer ubi lateat sus.
qui sudor vietis etquam malus undique membris
rescit odorcum peneSoluto
indomitam properat rabiem sedareneque illi
ammanet umida creta colorque
stercore fucatus crocodili iamqueSubando
enta cubilia tectaque rumpit.
vel mea cum saevisagitat fastidia verbis:
Inachia langues minus acme;
Inachiam ter nocte potesmihi Semper ad unum
ollisopus. pereat male quae te
Lesbia quaerenti taurum monstravitinertem.
um mihi Cous adesset Amyntas
cuius in indomitoconstantior inguine nervos
uam nova collibus arborinhaeret.
muricibus Tyriis iteratae vellera lanae
uiproperabantur? tibi nempe
ne foret aequalis inter convivamagisquem
iligeret mulier sua quam te.
o ego non felixquamtu fugisut pavet acris
gna lupos capreaeque leones!'

XIII

Horridatempestas caelum contraxit et imbres
ivesque deducunt Iovem;nunc marenunc siluae
Threicio Aquilone sonant. rapiamusamici
ccasionem de die dumque virent genua
et decetobducta solvatur fronte senectus.
u vina Torquato moveconsule pressa meo.
cetera mitte loqui: deus haec fortassebenigna
educet in sedem vice. nunc et Achaemenio
perfundinardo iuvat et fide Cyllenea
evare diris pectoraSollicitudinibus
nobilis ut grandi cecinit Centaurusalumno:
invictemortalis dea nate puer Thetide
te manetAssaraci tellusquam frigida parvi
indunt Scamandri fluminalubricus et Simois
unde tibi reditum certo SubtemineParcae
uperenec mater domum caerula te revehet.
illicomne malum vino cantuque levato
deformis aegrimoniae dulcibusadloquiis.'

XIV

Mollisinertia cur tantam diffuderit imis
blivionemsensibus
pocula Lethaeos ut si ducentia somnos
rentefauce traxerim
candide Maecenasoccidis Saepe rogando:
eusdeus nam me vetat
inceptosolim promissum carmeniambos
dumbilicum adducere.
non aliter Samio dicunt arsisseBathyllo
nacreonta Teium
qui persaepe cava testudineflevit amorem
on elaboratum ad pedem.
ureris ipse miser:quodsi non pulcrior ignis
ccendit obsessam Ilion
gaudesorte tua; me libertinanec uno
ontentaPhryne macerat.

XV

Noxerat et caelo fulgebat Luna sereno
nter minora sidera
cumtumagnorum numen laesura deorum
n verba iurabasmea
artius atque hedera procera adstringitur ilex
entisadhaerens bracchiis;
dum pecori lupus et nautis infestusOrion
urbaret hibernum mare
intonsosque agitaretApollinis aura capillos
ore hunc amorem mutuom
odolitura mea multum virtute Neaera:
am siquid in Flacco viriest
non feret adsiduas potiori te dare noctes
t quaeretiratus parem
nec semel offensi cedet constantia formae
icertus intrarit dolor.
et tuquicumque es felicior atque meonunc
uperbus incedis malo
sis pecore et multa divestellure licebit
ibique Pactolus fluat
nec te Pythagoraefallant arcana renati
ormaque vincas Nirea
heu heutranslatos alio maerebis amores
st ego vicissim risero.

XVI

Alteraiam teritur bellis civilibus aetas
uis et ipsa Roma viribusruit.
quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi
inacisaut Etrusca Porsenae manus
aemula nec virtus Capuae nec Spartacusacer
ovisque rebus infidelis Allobrox
nec fera caeruleadomuit Germania pube
arentibusque abominatus Hannibal:
inpiaperdemus devoti sanguinis aetas
erisque rursus occupabitursolum:
barbarus heu cineres insistet victor et Vrbem
quessonante verberabit ungula
quaeque carent ventis et solibus ossaQuirini
nefas videre) dissipabit insolens.
forte quidexpediat communiter aut melior pars
alis carere quaeritislaboribus;
nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum
elutprofugit exsecrata civitas
agros atque lares patrios habitandaquefana
pris reliquit et rapacibus lupis
irepedesquocumque ferentquocumque per undas
otus vocabit autprotervos Africus.
sic placet? an melius quis habet suadere?Secunda
atem occupare quid moramur alite?
sed iuremus inhaec: 'simul imis saxa renarint
adis levatane redire sitnefas;
neu conversa domum pigeat dare linteaquando
adusMatina laverit cacumina
in mare seu celsus procurreritAppenninus
ovaque monstra iunxerit libidine
mirus amoriuvet ut tigris subsidere cervis
dulteretur et columbamiluo
credula nec ravos timeant armenta leones
metquesalsa levis hircus aequora.'
haec et quae poterunt reditusabscindere dulcis
amus omnis exsecrata civitas
aut parsindocili melior grege; mollis et exspes
nominata perprematcubilia.
vosquibus est virtusmuliebrem tollite luctum
truscapraeter et volate litora.
nos manet Oceanus circum vagus: arvabeata
etamusarva divites et insulas
reddit ubi cereremtellus inarata quotannis
t inputata floret usquevinea
germinat et numquam fallentis termes olivae
uamquepulla ficus ornat arborem
mella cava manant ex ilicemontibusaltis
evis crepante lympha desilit pede.
illic iniussaeveniunt ad mulctra capellae
efertque tenta grex amicusubera
nec vespertinus circumgemit ursus ovile
ecintumescit alta viperis humus;
pluraque felices mirabimurutneque largis
quosus Eurus arva radat imbribus
pinguianec siccis urantur semina glaebis
trumque rege temperantecaelitum.
non huc Argoo contendit remige pinus
equeinpudica Colchis intulit pedem
non huc Sidonii torserunt cornuanautae
aboriosa nec cohors Vlixei.
nulla nocent pecoricontagianullius astri
regem aestuosa torretimpotentia.
Iuppiter illa piae secrevit litora genti
tinquinavit aere tempus aureum
aeredehinc ferro duravit saeculaquorum
iis secunda vate me datur fuga.

XVII

'Iamiam efficaci do manus scientiae
supplex et oro regna perProserpinae
per et Dianae non movenda numina
per atque libroscarminum valentium
refixa caelo devocare sidera
Canidia: parcevocibus tandem sacris
citumque retro solvesolve turbinem.
movitnepotem Telephus Nereium
in quem superbus ordinaratagmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat.
unxere matresIliae additum feris
alitibus atque canibus homicidamHectorem
postquam relictis moenibus rex procidit
heupervicacis ad pedes Achillei.
saetosa duris exuerepellibus
laboriosi remiges Vlixei
volente Circa membra; tuncmens et sonus
relapsus atque notus in voltus honor.
dedi satissuperque poenarum tibi
amata nautis multum et institoribus.
fugitiuventas et verecundus color
reliquit ossa pelle amictalurida
tuis capillus albus et odoribus
nullum a labore mereclinat otium;
urget diem nox et dies noctem neque est
levaretenta spiritu praecordia.
ergo negatum vincor ut credammiser
Sabella pectus increpare carmina
caputque Marsadissilire nenia.
quid amplius vis? o mare et terraardeo
quantumneque atro delibutus Hercules
Nessi cruore nec Sicanafervida
virens in Aetna flamma; tudonec cinis
iniuriosisaridus ventis ferar
cales venenis officina Colchicis.
quaefinis aut quod me manet stipendium?
effare; iussas cum fide poenasluam
paratus expiareseu poposceris
centum iuvencos sivemendaci lyra
voles sonare: ''tu pudicatu proba
perambulabisastra sidus aureum.''
infamis Helenae Castor offensusvice
fraterque magni Castorisvicti prece
adempta vatireddidere lumina:
et tupotes namsolve me dementia
o necpaternis obsoleta sordibus
neque in sepulcris pauperum prudensanus
novendialis dissipare pulveres.
tibi hospitale pectus etpurae manus
tuosque venter Pactumeius et tuo
cruore rubrosobstetrix pannos lavit
utcumque fortis exsilis puerpera.'
quidobseratis auribus fundis preces?
non saxa nudis surdioranavitis
Neptunus alto tundit hibernus salo.
inultus ut turiseris Cotytia
volgatasacrum liberi Cupidinis
et Esquilinipontifex venefici
inpune ut Vrbem nomine inpleris meo?
quidproderat ditasse Paelignas anus
velociusve miscuisse toxicum?
sedtardiora fata te votis manent:
ingrata misero vita ducenda est inhoc
novis ut usque suppetas laboribus.
optat quietem Pelopisinfidi pater
egens benignae Tantalus semper dapis
optatPrometheus obligatus aliti
optat supremo collocare Sisyphus
inmonte saxum; sed vetant leges Iovis.
voles modo altis desilireturribus
frustraque vincla gutturi innectes tuo
modo ensepectus Norico recludere
fastidiosa tristis aegrimonia.
vectaborumeris tunc ego inimicis eques
meaeque terra cedet insolentiae.
anquae movere cereas imagines
ut ipse nosti curiosusetpolo
deripere lunam vocibus possim meis
possim crematosexcitare mortuos
desiderique temperare pocula
plorem artis inte nil agentis exitus?'