- I
- Barbara pyramidum sileat miracula Memphis
- Assyrius iactet nec Babylona labor;
- nec Triuiae templo molles laudentur Iones
- dissimulet Delon cornibus ara frequens
- 5
- aere nec uacuo pendentia Mausolea
- laudibus inmodicis Cares in astra ferant.
- Omnis Caesareo cedit labor Amphitheatro
- unum pro cunctis fama loquetur opus.
- II
Hic ubi sidereus propius uidet astra colossus et crescunt media pegmata celsa uiainuidiosa feri radiabant atria regis unaque iam tota stabat in urbe domus; 5hic ubi conspicui uenerabilis Amphitheatri erigitur molesstagna Neronis erant; hic ubi miramur uelocia munera thermasabstulerat miseris tecta superbus ager; Claudia diffusas ubi porticus explicat umbras10deliciae populiquae fuerant domini. - III
Quae tam seposita estquae gens tam barbaraCaesarex qua spectator non sit in urbe tua? Venit ab Orpheo cultor Rhodopeius Haemouenit et epolo Sarmata pastus equo5et qui prima bibit deprensi flumina Niliet quem supremae Tethyos unda ferit; festinauit Arabsfestinauere Sabaeiet Cilices nimbis hic maduere suis. Crinibus in nodum tortis uenere Sygambri10atque aliter tortis crinibus Aethiopes. Vox diuersa sonat populorumtum tamen una estcum uerus patriae diceris esse pater. - IV
Turba grauis paci placidaeque inimica quietiquae semper miseras sollicitabat opestraducta est +Getulis+ nec cepit harena nocentis: et delator habet quod dabat exilium. 5Exulat Ausonia profugus delator ab urbe: haec licet inpensis principis adnumeres. - V
Iunctam Pasiphaen Dictaeo credit tauro: uidimusaccepit fabula prisca fidem. Nec se mireturCaesarlongaeua uetustas: quidquid fama canitpraestat harena tibi. - VI
Belliger inuictis quod Mars tibi seruit in armisnon satis estCaesarseruit et ipsa Venus. - VIb
Prostratum uasta Nemees in ualle leonem nobile et Herculeum fama canebat opus. Prisca fides taceat: nam post tua muneraCaesarhoc iam femineo Marte fatemur agi. - VII
Qualiter in Scythica religatus rupe Prometheus adsiduam nimio pectore pauit auemnuda Caledonia sic uiscera praebuit urso non falsa pendens in cruce Laureolus. 5Viuebant laceri membris stillantibus artus inque omni nusquam corpore corpus erat. Denique supplicium dignum tulit: ille parentis uel domini iugulum foderat ense nocenstempla uel arcano demens spoliauerat auro10subdiderat saeuas uel tibiRomafaces. Vicerat antiquae sceleratus crimina famaein quoquae fuerat fabulapoena fuit. - VIII
DaedaleLucano cum sic lacereris ab ursoquam cuperes pinnas nunc habuisse tuas! - IX
Praestitit exhibitus tota tibiCaesarharena quae non promisit proelia rhinoceros. O quam terribilis exarsit pronus in iras! Quantus erat tauruscui pila taurus erat! - X
Laeserat ingrato leo perfidus ore magistrumausus tam notas contemerare manussed dignas tanto persoluit crimine poenaset qui non tulerat uerberatela tulit. 5Quos decet esse hominum tali sub principe moresqui iubet ingenium mitius esse feris! - XI
Praeceps sanguinea dum se rotat ursus harenainplicitam uisco perdidit ille fugam. Splendida iam tecto cessent uenabula ferronec uolet excussa lancea torta manu; 5deprendat uacuo uenator in aere praedamsi captare feras aucupis arte placet. - XII
Inter Caesareae discrimina saeua Dianae fixisset grauidam cum leuis hasta suemexiluit partus miserae de uulnere matris. O Lucina feroxhoc peperisse fuit? 5Pluribus illa mori uoluisset saucia telisomnibus ut natis triste pateret iter. Quis negat esse satum materno funere Bacchum? sic genitum numen credite: nata fera est. - XIII
Icta graui telo confossaque uulnere mater sus pariter uitam perdidit atque dedit. O quam certa fuit librato dextera ferro! Hanc ego Lucinae credo fuisse manum. 5Experta est numen moriens utriusque Dianaequaque soluta parens quaque perempta fera est. - XIV
Sus fera iam grauior maturi pignori uentris emisit fetumuolnere facta parens; nec iacuit partussed matre cadente cucurrit. O quantum est subitis casibus ingenium! - XV
Summa tuaeMeleagrefuit quae gloria famaequantast Carpophori portiofusus aper! Ille et praecipiti uenabula condidit ursoprimus in Arctoi qui fuit arce poli5strauit et ignota spectandum mole leonemherculeas potuit qui decuisse manuset uolucrem longo porrexit uulnere pardum. Praemia cum tandem ferretadhuc poterat. - XVI
Raptus abit media quod ad aethera taurus harenanon fuit hoc artissed pietatis opus. - XVIb
Vexerat Europen fraterna per aequora taurus: at nunc Alciden taurus in astra tulit. Caesaris atque Iouis confer nuncfamaiuuencos: par onus ut tulerintaltius iste tulit. - XVII
Quod pius et supplex elephas teCaesaradorat hic modo qui tauro tam metuendus eratnon facit hoc iussusnulloque docente magistrocrede mihinostrum sentit et ille deum. - XVIII
Lambere securi dextram consueta magistri tigrisab Hyrcano gloria rara iugosaeua ferum rabido lacerauit dente leonem: res nouanon ullis cognita temporibus. 5Ausa est tale nihilsiluis dum uixit in altis: postquam inter nos estplus feritatis habet. - XIX
Qui modo per totam flammis stimulatus harenam sustulerat raptas taurus in astra pilas. Occubuit tandem cornuto adore petitusdum facilem tolli sic elephanta putat. - XX
Cum peteret pars haec Myrinumpars illa Triumphumpromisit pariter Caesar utraque manu. Non potuit melius litem finire iocosam. O dulce inuicti principis ingenium! - XXI
Quidquid in Orpheo Rhodope spectasse theatro diciturexhibuitCaesarharena tibi. Repserunt scopuli mirandaque silua cucurritquale fuisse nemus creditur Hesperidum. 5Adfuit inmixtum pecori genus omne ferarum et supra uatem multa pependit auisipse sed ingrato iacuit laceratus ab urso. Haec tantum res est facta [par' 'istorian]. - XXIb
Orphea quod subito tellus emisit hiatu ursam elisuramuenit ab Eurydice. - XXII
Sollicitant pauidi dum rhinocerota magistri seque diu magnae colligit ira feraedesperabantur promissi proelia Martis; sed tandem rediit cognitus ante furor. 5Namque grauem cornu gemino sic extulit ursumiactat ut inpositas taurus in astra pilas: - XXIII
Norica tam certo uenabula dirigit ictu fortis adhuc teneri dextera Carpophori. Ille tulit geminos facili ceruice iuuencosilli cessit atrox bubalus atque uison: 5hunc leo cum fugeretpraeceps in tela cucurrit. I nunc et lentas corripeturbamoras! - XXIV
Si quis ades longis serus spectator ab oriscui lux prima sacri muneris ista fuitne te decipiat ratibus naualis Enyo et par unda fretishic modo terra fuit. 5Non credis? spectadum lassant aequora Martem: parua mora estdices 'Hic modo pontus erat.' - XXV
Quod nocturna tibiLeandrepepercerit unda desine mirari: Caesaris unda fuit. - XXVb
Cum peteret dulces audax Leandros amores et fessus tumidis iam premeretur aquissic miser instantes adfatus dicitur undas: 'Parcite dum properomergite cum redeo.' - XXVI
Lusit Nereidum docilis chorus aequore toto et uario faciles ordine pinxit aquas. Fuscina dente minax recto fuitancora curuo: credidimus remum credidimusque ratem5et gratum nautis sidus fulgere Laconum lataque perspicuo uela tumere sinu. Quis tantas liquidis artes inuenit in undis? aut docuit lusus hos Thetis aut didicit. - XXVII
Saecula CarpophorumCaesarsi prisca tulissentnon Porthaoniam barbara terra feramnon Marathon taurumNemee frondosa leonemArcas Maenalium non timuisset aprum. 5Hoc armante manus hydrae mors una fuissethuic percussa foret tota Chimaera semel. Igniferos possit sine Colchide iungere taurospossit utramque feram uincere Pasiphaes. Si uetus aequorei reuocetur fabula monstri10Hesionen soluet solus et Andromedan. Herculeae laudis numeretur gloria: plus est bis denas pariter perdomuisse feras. - XXVIII
Augusti labor hic fuerat committere classes et freta nauali sollicitare tuba. Caesaris haec nostri pars est quota? uidit in undis et Thetis ignotas et Galatea feras; 5uidit in aequoreo feruentes puluere currus et domini Triton isse putauit equos: dumque parat saeuis ratibus fera proelia Nereushorruit in liquidis ire pedestris aquis. Quidquid et in Circo spectatur et Amphitheatro10id diuesCaesarpraestitit unda tibi. Fucinus et diri taceantur stagna Neronis: hanc norint unam saecula naumachiam. - XXIX
Cum traheret Priscustraheret certamina Verusesset et aequalis Mars utriusque diumissio saepe uiris magno clamore petita est; sed Caesar legi paruit ipse suae; - 5lex eratad digitum posita concurrere parma: - quod licuitlances donaque saepe dedit. Inuentus tamen est finis discriminis aequi: pugnauere paressubcubuere pares. Misit utrique rudes et palmas Caesar utrique: 10hoc pretium uirtus ingeniosa tulit. Contigit hoc nullo nisi te sub principeCaesar: cum duo pugnarentuictor uterque fuit. - XXX
Concita ueloces fugeret cum damma Molossos et uaria lentas necteret arte morasCaesaris ante pedes supplex similisque roganti constititet praedam non tetigere canes. 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . haec intellecto principe dona tulit. Numen habet Caesar: sacra est haecsacra potestascredite: mentiri non didicere ferae. - XXXI
Da ueniam subitis: non displicuisse mereturfestinatCaesarqui placuisse tibi. - XXXII
Cedere maiori uirtutis fama secunda est. Illa grauis palma estquam minor hostis habet. - XXXIII
Flauia gensquantum tibi tertius abstulit heres! paene fuit tantinon habuisse duos.
Liber I
Prologus
1. Spero me secutum in libellis meis tale temperamentum ut de illis queri non possit quisquis de se bene senseritcum salua infirmarum quoque personarum reuerentia ludant; quae adeo antiquis auctoribus defuit ut nominibus non tantum ueris abusi sintsed et magnis. 2. Mihi fama uilius constet et probetur in me nouissimum ingenium. 3. Absit a iocorum nostrorum simplicitate malignus interpres nec epigrammata mea scribat: inprobe facit qui in alieno libro ingeniosus est. 4. Lasciuam uerborum ueritatemid est epigrammaton linguamexcussaremsi meum esset exemplum: sic scribit Catullussic Marsussic Pedosic Gaetulicussic quicumque perlegitur. 5. Si quis tamen tam ambitiose tristis est ut apud illum in nulla pagina latine loqui fas sitpotest epistola uel potius titulo contentus esse. 6. Epigrammata illis scribuntur qui solent spectare Florales. 7. Non intret Cato theatrum meumaut si intraueritspectet. 8. Videor mihi meo iure facturus si epistolam uersibus clusero:
Nosses iocosae dulce cum sacrum Florae
festosque lusus et licentiam uolgi
cur in theatrumCato seuereuenisti?
an ideo tantum uenerasut exires?
- 1
- Hic est quem legis illequem requiris
- toto notus in orbe Martialis
- argutis epigrammaton libellis:
- cuilector studiosequod dedisti
- 5
- uiuenti decus atque sentienti
- rari post cineres habent poetae.
- 2
- Qui tecum cupis esse meos ubicumque libellos
- et comites longae quaeris habere uiae
- hos emequos artat breuibus membrana tabellis:
- scrinia da magnisme manus una capit.
- Ne tamen ignores ubi sim uenalis et erres
- urbe uagus totame duce certus eris:
- libertum docti Lucensis quaere Secundum
- limina post Pacis Palladiumque forum.
- 3
- Argiletanas mauis habitare tabernas
- cum tibiparue liberscrinia nostra uacent.
- Nescisheunescis dominae fastidia Romae:
- crede mihinimium Martia turba sapit.
- 5
- Maiores nusquam rhonchi: iuuenesque senesque
- et pueri rhinocerotis habent.
- Audieris cum grande sophosdum basia iactas
- ibis ab excusso missus in astra sago.
- Sed tu ne totiens domini patiare lituras
- 10
- neue notet lusus tristis harundo tuos
- aetheriaslasciuecupis uolitare per auras:
- ifuge; sed poteras tutior esse domi.
- 4
- Contigeris nostrosCaesarsi forte libellos
- terrarum dominum pone supercilium.
- Consueuere iocos uestri quoque ferre triumphi
- materiam dictis nec pudet esse ducem.
- 5
- Qua Thymelen spectas derisoremque Latinum
- illa fronte precor carmina legas.
- Innocuos censura potest permittere lusus:
- lasciua est nobis paginauita proba.
- 5
- Do tibi naumachiamtu das epigrammata nobis:
- uisputocum libroMarcenatare tuo.
- 6
- Aetherias aquila puerum portante per auras
- inlaesum timidis unguibus haesit onus:
- nunc sua Caesareos exorat praeda leones
- tutus et ingenti ludit in ore lepus.
- 5
- Quae maiora putas miracula? summus utrisque
- auctor adest: haec sunt Caesarisilla Iouis.
- 7
- Stella delicium mei columba
- Verona licet audiente dicam
- uicitMaximepasserem Catulli.
- Tanto Stella meus tuo Catullo
- 5
- quanto passere maior est columba.
- 8
- Quod magni Thraseae consummatique Catonis
- dogmata sic sequeris saluos ut esse uelis
- pectore nec nudo strictos incurris in ensis
- quod fecisse uelim teDecianefacis.
- 5
- Nolo uirum facili redemit qui sanguine famam
- hunc uololaudari qui sine morte potest.
- 9
- Bellus homo et magnus uis idemCottauideri:
- sed qui bellus homo estCottapusillus homo est.
- 10
- Petit Gemellus nuptias Maronillae
- et cupit et instat et precatur et donat.
- Adeone pulchra est? Immo foedius nil est.
- Quid ergo in illa petitur et placet? Tussit.
- 11
- Cum data sint equiti bis quina nomismataquare
- bis decies solusSextilianebibis?
- Iam defecisset portantis calda ministros
- si non potaresSextilianemerum.
- 12
- Itur ad Herculei gelidas qua Tiburis arces
- canaque sulphureis Albula fumat aquis
- rura nemusque sacrum dilectaque iugera Musis
- signat uicina quartus ab urbe lapis.
- 5
- Hic rudis aestiuas praestabat porticus umbras
- heu quam paene nouum porticus ausa nefas!
- nam subito conlapsa ruitcum mole sub illa
- gestatus biiugis Regulus esset equis.
- Nimirum timuit nostras Fortuna querelas
- 10
- quae par tam magnae non erat inuidiae.
- Nunc et damna iuuant; sunt ipsa pericula tanti:
- stantia non poterant tecta probare deos.
- 13
- Casta suo gladium cum traderet Arria Paeto
- quem de uisceribus strinxerat ipsa suis
- 'Si qua fidesuulnus quod feci non dolet' inquit
- 'sed tu quod facieshoc mihiPaetedolet.'
- 14
- DeliciasCaesarlususque iocosque leonum
- uidimus -- hoc etiam praestat harena tibi --
- cum prensus blando totiens a dente rediret
- et per aperta uagus curreret ora lepus.
- 5
- Vnde potest auidus captae leo parcere praedae?
- Sed tamen esse tuus dicitur: ergo potest.
- 15
- O mihi post nullosIulimemorande sodales
- si quid longa fides canaque iura ualent
- bis iam paene tibi consul tricensimus instat
- et numerat paucos uix tua uita dies.
- 5
- Non bene distuleris uideas quae posse negari
- et solum hoc ducasquod fuitesse tuum.
- Exspectant curaeque catenatique labores
- gaudia no remanentsed fugitiua uolant.
- Haec utraque manu conplexuque adsere toto:
- 10
- saepe fluunt imo sic quoque lapsa sinu.
- Non estcrede mihisapientis dicere'Viuam'
- sera nimis uita est crastina: uiue hodie.
- 16
- Sunt bonasunt quaedam mediocriasunt mala plura
- quae legis hic: aliter non fitAuiteliber.
- 17
- Cogit me Titus actitare causas
- et dicit mihi saepe'Magna res est.'
- Res magna estTitequam facit colonus.
- 18
- Quid teTuccaiuuat uetulo miscere Falerno
- in Vaticanis condita musta cadis?
- Quid tantum fecere boni tibi pessima uina?
- aut quid fecerunt optima uina mali?
- 5
- De nobis facile estscelus est iugulare Falernum
- et dare Campano toxica saeua mero.
- Conuiuae meruere tui fortasse perire:
- amphora non meruit tam pretiosa mori.
- 19
- Si meminiferant tibi quattuorAeliadentes:
- expulit una duos tussis et una duos.
- Iam secura potes totis tussire diebus:
- nil istic quod agat tertia tussis habet.
- 20
- Dic mihiquis furor est? Turba spectante uocata
- solus boletosCaecilianeuoras.
- Quid dignum tanto tibi uentre gulaque precabor?
- Boletum qualem Claudius editedas.
- 21
- Cum peteret regemdecepta satellite dextra
- ingessit sacris se peritura focis.
- Sed tam saeua pius miracula non tulit hostis
- et raptum flammis iussit abire uirum:
- 5
- urere quam potuit contempto Mucius igne
- hanc spectare manum Porsena non potuit.
- Maior deceptae fama est et gloria dextrae:
- si non errassetfecerat illa minus.
- 22
- Quid nunc saeua fugis placidilepusora leonis?
- frangere tam paruas non didicere feras.
- Seruantur magnis isti ceruicibus ungues
- nec gaudet tenui sanguine tanta sitis.
- 5
- Praeda canum lepus estuastos non implet hiatus:
- non timeat Dacus Caesaris arma puer.
- 23
- Inuitas nullum nisi cum quoCottalauaris
- et dant conuiuam balnea sola tibi.
- Mirabar quare numquam meCottauocasses:
- iam scio me nudum displicuisse tibi.
- 24
- Aspicis incomptis illumDecianecapillis
- cuius et ipse times triste supercilium
- qui loquitur Curios adsertoresque Camillos?
- Nolito fronti credere: nupsit heri.
- 25
- Ede tuos tandem populoFaustinelibellos
- et cultum docto pectore profer opus
- quod nec Cecropiae damnent Pandionis arces
- nec sileant nostri praetereantque senes.
- 5
- Ante fores stantem dubitas admittere Famam
- teque piget curae praemia ferre tuae?
- Post te uicturae per te quoque uiuere chartae
- incipiant: cineri gloria sera uenit.
- 26
- Sextilianebibis quantum subsellia quinque
- solus: aqua totiens ebrius esse potes;
- nec consessorum uicina nomismata tantum
- aera sed a cuneis ulteriora petis.
- 5
- Non haec Paelignis agitur uindemia prelis
- uua nec in Tuscis nascitur ista iugis
- testa sed antiqui felix siccatur Opimi
- egerit et nigros Massica cella cados.
- A copone tibi faex Laletana petatur
- 10
- si plus quam deciesSextilianebibis.
- 27
- Hesterna tibi nocte dixeramus
- quincunces puto post decem peractos
- cenares hodieProcillemecum.
- Tu factam tibi rem statim putasti
- 5
- et non sobria uerba subnotasti
- exemplo nimium periculoso:
- miso mnamona sumpotan
Procille.
- 28
- Hesterno fetere mero qui credit Acerram
- fallitur: in lucem semper Acerra bibit.
- 29
- Fama refert nostros teFidentinelibellos
- non aliter populo quam recitare tuos.
- Si mea uis dicigratis tibi carmina mittam:
- si dici tua uishoc emene mea sint.
- 30
- Chirurgus fueratnunc est uispillo Diaulus:
- coepit quo poterat clinicus esse modo.
- 31
- Hos tibiPhoebeuouet totos a uertice crines
- Encolposdomini centurionis amor
- grata Pudens meriti tulerit cum praemia pili.
- Quam primum longasPhoeberecide comas
- 5
- dum nulla teneri sordent lanugine uoltus
- dumque decent fusae lactea colla iubae;
- utque tuis longum dominusque puerque fruantur
- muneribustonsum fac citosero uirum.
- 32
- Non amo teSabidinec possum dicere quare:
- hoc tantum possum dicerenon amo te.
- 33
- Amissum non flet cum sola est Gellia patrem
- si quis adest iussae prosiliunt lacrimae.
- Non luget quisquis laudariGelliaquaerit
- ille dolet uere qui sine teste dolet.
- 34
- Incustoditis et apertisLesbiasemper
- liminibus peccas nec tua furta tegis
- et plus spectator quam te delectat adulter
- nec sunt grata tibi gaudia si qua latent.
- 5
- At meretrix abigit testem ueloque seraque
- raraque Submemmi fornice rima patet.
- A Chione saltem uel ab Iade disce pudorem:
- abscondunt spurcas et monumenta lupas.
- Numquid dura tibi nimium censura uidetur?
- 10
- deprendi ueto teLesbianon futui.
- 35
- Versus scribere me parum seueros
- nec quos praelegat in schola magister
- Corneliquereris: sed hi libelli
- tamquam coniugibus suis mariti
- 5
- non possunt sine mentula placere.
- Quid si me iubeas thalassionem
- uerbis dicere non thalassionis?
- quis Floralia uestit et stolatum
- permittit meretricibus pudorem?
- 10
- Lex haec carminibus data est iocosis
- ne possintnisi pruriantiuuare.
- Quare deposita seueritate
- parcas lusibus et iocis rogamus
- nec castrare uelis meos libellos:
- 15
- Gallo turpis est nihil Priapo.
- 36
- SiLucanetibi uel si tibiTulledarentur
- qualia Ledaei fata Lacones habent
- nobilis haec esset pietatis rixa duobus
- quod pro fratre mori uellet uterque prior
- 5
- diceret infernas et qui prior isset ad umbras:
- 'Viue tuofratertemporeuiue meo.'
- 37
- Ventris onus miseronec te pudetexcipis auro
- Bassebibis uitro: carius ergo cacas.
- 38
- Quem recitas meus esto Fidentinelibellus:
- sed male cum recitasincipit esse tuus.
- 39
- Si quis erit raros inter numerandus amicos
- quales prisca fides famaque nouit anus
- si quis Cecropiae madidus Latiaque Mineruae
- artibus et uera simplicitate bonus
- 5
- si quis erit recti custosmirator honesti
- et nihil arcano qui roget ore deos
- si quis erit magnae subnixus robore mentis:
- dispeream si non hic Decianus erit.
- 40
- Qui ducis uultus et non legis ista libenter
- omnibus inuideasliuidenemo tibi.
- 41
- Vrbanus tibiCaeciliuideris:
- non escrede mihi. Quid ergo? uerna
- hoc quod Transtiberinus ambulator
- qui pallentia sulphurata fractis
- 5
- permutat uitreisquod otiosae
- uendit qui madidum cicer coronae
- quod custos dominusque uiperarum
- quod uiles pueri salariorum
- quod fumantia qui tomacla raucus
- 10
- circumfert tepidis cocus popinis
- quod non optimus urbicus poeta
- quod de Gadibus improbus magister
- quod bucca est uetuli dicax cinaedi.
- Quare desine iam tibi uideri
- 15
- quod soli tibiCaeciliuideris
- qui Gabbam salibus tuis et ipsum
- posses uincere Tettium Caballum.
- Non cuicumque datum est habere nasum:
- ludit qui stolida procacitate
- 20
- non est Tettius illesed caballus.
- 42
- Coniugis audisset fatum cum Porcia Bruti
- et subtracta sibi quareret arma dolor
- 'Nondum scitis' ait'mortem non posse negari?
- credideram fatis hoc docuisse patrem.'
- 5
- Dixit et ardentis auido bibit ore fauillas.
- I nunc et ferrumturba molestanega.
- 43
- Bis tibi triceni fuimusMancineuocati
- et positum est nobis nil here praeter aprum;
- non quae de tardis seruantur uitibus uuae
- dulcibus aut certant quae melimela fauis;
- 5
- non pira quae longa pendent religata genesta
- aut imitata breuis Punica grana rosas;
- rustica lactantis nec misit Sassina metas
- nec de Picenis uenit oliua cadis:
- nudus apersed et hic minimus qualisque necari
- 10
- a non armato pumilione potest.
- Et nihil inde datum est; tantum spectauimus omnes:
- ponere aprum nobis sic et harena solet.
- Ponatur tibi nullus aper post talia facta
- sed tu ponaris cui Charidemus apro.
- 44
- Lasciuos leporum cursus lususque leonum
- quod maior nobis charta minorque gerit
- et bis idem facimusnimium siStellauidetur
- hoc tibibis leporem tu quoque pone mihi.
- 45
- Edita ne breuibus pereat mihi cura libellis
- dicatur potius ton d' apameibomenos.
- 46
- Cum dicis 'Properofac si facis' Hedylelanguet
- protinus et cessat debilitata Venus.
- Expectare iube: uelocius ibo retentus.
- Hedylesi properasdic mihi ne properem.
- 47
- Nuper erat medicusnunc est uispillo Diaulus:
- quod uispillo facitfecerat et medicus.
- 48
- Rictibus his taurus non eripuere magistri
- per quos praeda fugax itque reditque lepus;
- quodque magis mirumuelocior exit ab hoste
- nec nihil a tanta nobilitate refert.
- 5
- Tutior in sola non est cum currit harena
- nec cauea tanta conditur ille fide.
- Si uitare canum morsuslepus improbequaeris
- ad quae confugias ora leonis habes.
- 49
- Vir celtiberis non tacende gentibus
- nostraeque laus Hispaniae
- uidebis altamLicinianeBibilin
- equis et armis nobilem
- 5
- senemque Caium niuibuset fractis sacrum
- Vadaueronem montibus
- et dilicati dulce Boterdi nemus
- Pomona quod felix amat.
- Tepidi natabis lene Congedi uadum
- 10
- mollesque Nympharum lacus
- quibus remissum corpus adstringes breui
- Salonequi ferrum gelat.
- Praestabit illic ipsa figendas prope
- Voberca prandenti feras;
- 15
- aestus serenos aureo franges Tago
- obscurus umbris arborum;
- auidam rigens Dercenna placabit sitim
- et Nuthaquae uincit niues.
- At cum December canus et bruma impotens
- 20
- Aquilone rauco mugiet
- aprica repetes Tarraconis litora
- tuamque Laletaniam.
- Ibi inligatatas mollibus dammas plagis
- mactabis et uernas apros
- 25
- leporemque forti callidum rumpes equo
- ceruos relinques uilico.
- Vicina in ipsum silua descendet focum
- infante cinctum sordido;
- uocabitur uenator et ueniet tibi
- 30
- conuiua clamatus prope;
- lunata nusquam pellis et nusquam toga
- olidaeque uestes murice;
- procul horridus Liburnus et querulus cliens
- imperia uiduarum procul;
- 35
- non rumpet altum pallidus somnum reus
- sed mane totum dormies.
- Mereatur alius grande et insanum sophos:
- miserere tu felicium
- ueroque fruere non superbus gaudio
- 40
- dum Sura laudatur tuus.
- Non inpudenter uita quod relicum est petit
- cum fama quod satis est habet.
- 50
- Si tibi Mistyllos cocusAemilianeuocatur
- dicatur quare non Taratalla mihi?
- 51
- Non facit ad saeuos ceruixnisi primaleones:
- quid fugis hos dentesambitiose lepus?
- Scilicet a magnis ad te descendere tauris
- et quae non cernunt frangere colla uelis.
- 5
- Desperanda tibi est ingentis gloria fati:
- non potes hoc tenuis praeda sub hoste mori.
- 52
- Commendo tibiQuintianenostros --
- nostros dicere si tamen libellos
- possumquos recitat tuus poeta --:
- si de seruitio graui queruntur
- 5
- adsertor uenias satisque praestes
- etcum se dominum uocabit ille
- dicas esse meos manuque missos.
- Hoc si terque quaterque clamitaris
- inpones plagiario pudorem.
- 53
- Vna est in nostris tuaFidentinelibellis
- paginased certa domini signata figura
- quae tua traducit manifesto carmina furto.
- Sic interpositus uillo contaminat uncto
- 5
- urbica Lingonicus Tyrianthina bardocucullus
- sic Arrentinae uiolant crystallina testae
- sic niger in ripis errat cum forte Caystri
- inter Ledaeos ridetur coruus olores
- sic ubi multisona feruet sacer Atthide lucus
- 10
- inproba Cecropias offendit pica querelas.
- Indice non opus est nostris nec iudice libris
- stat contra dicitque tibi tua pagina 'Fur es.'
- 54
- Si quidFusceuacas adhuc amari --
- nam sunt hinc tibisunt et hinc amici --
- unumsi superestlocum rogamus
- nec mequod tibi sim nouusrecuses:
- 5
- omnes hoc ueteres tui fuerunt.
- Tu tantum inspice qui nouus paratur
- an possit fieri uetus sodalis.
- 55
- Vota tui breuiter si uis cognoscere Marci
- clarum militiaeFrontotogaeque decus
- hoc petitesse sui nec magni ruris arator
- sordidaque in paruis otia rebus amat.
- 5
- Quisquam picta colit Spartani frigora saxi
- et matutinum portat ineptus Haue
- cui licet exuuiis nemoris rurisque beato
- ante focum plenas explicuisse plagas
- et piscem tremula salientem ducere saeta
- 10
- flauaque de rubro promere mella cado?
- pinguis inaequales onerat cui uilica mensas
- et sua non emptus praeparat oua cinis?
- Non amet hanc uitam quisquis me non amatopto
- uiuat et urbanis albus in officiis.
- 56
- Continuis uexata madet uindemia nimbis:
- non potesut cupiasuenderecopomerum.
- 57
- QualemFlacceuelim quaeris nolimque puellam?
- nolo nimis facilem difficilemque nimis.
- Illud quod medium est atque inter utrumque probamus:
- nec uolo quod cruciat nec uolo quod satiat.
- 58
- Milia pro puero centum me mango poposcit:
- risi egosed Phoebus protinus illa dedit.
- Hoc dolet et queritur de me mea mentula secum
- laudaturque meam Phoebus in inuidiam.
- 5
- Sed sestertiolum donauit mentula Phoebo
- bis decies: hoc da tu mihipluris emam.
- 59
- Dat Baiana mihi quadrantes sportula centum:
- inter delicias quid facit ista fames?
- Redde Lupi nobis tenebrosaque balnea Grylli:
- tam male cum cenemcur beneFlaccelauer?
- 60
- Intres ampla licet torui lepus ora leonis
- esse tamen uacuo se leo dente putat.
- Quod ruet in tergum uel quos procumbet in armos
- alta iuuencorum uolnera figet ubi?
- 5
- Quid frustra nemorum dominum regemque fatigas?
- non nisi delecta pascitur ille fera.
- 61
- Verona docti syllabas amat uatis
- Marone felix Mantua est
- censetur Aponi Liuio suo tellus
- Stellaque nec Flacco minus
- 5
- Apollodoro plaudit imbrifer Nilus
- Nasone Paeligni sonant
- duosque Senecas unicumque Lucanum
- facunda loquitur Corduba
- gaudent iocosae Canio suo Gades
- 10
- Emerita Deciano meo:
- teLicinianegloriabitur nostra
- nec me tacebit Bilbilis.
- 62
- Casta nec antiquis cedens Laeuina Sabinis
- et quamuis tetrico tristior ipsa uiro
- dum modo Lucrinonodo se demittit Auerno
- et dum Baianis saepe fouetur aquis
- 5
- incidit in flammas: iuuenemque secuta relicto
- coniuge Penelope uenitabit Helene.
- 63
- Vt recitem tibi nostra rogas epigrammata. Nolo:
- non audireCelersed recitare cupis.
- 64
- Bella esnouimuset puellauerum est
- et diuesquis enim potest negare?
- Sed cum te nimiumFabullalaudas
- nec diues neque bella nec puella es.
- 65
- Cum dixi ficusrides quasi barbara uerba
- et dici ficosCaecilianeiubes.
- Dicemus ficusquas scimus in arbore nasci
- dicemus ficosCaecilianetuos.
- 66
- Errasmeorum fur auare librorum
- fieri poetam posse qui putas tanti
- scriptura quanti constet et tomus uilis:
- non sex paratur aut decem sophos nummis.
- 5
- Secreta quaere carmina et rudes curas
- quas nouit unus scrinioque signatas
- custodit ipse uirginis pater chartae
- quae trita duro non inhorruit mento:
- mutare dominum non potest liber notus.
- 10
- Sed pumicata fronte si quis est nondum
- nec umbilicis cultus atque membrana
- mercare: tales habeo; nec sciet quisquam.
- Aliena quisquis recitat et petit famam
- non emere librumsed silentium debet.
- 67
- 'Liber homo es nimium' dicis mihiCerylesemper.
- In te quis dicitCeryle:'Liber homo es?'
- 68
- Quidquid agit Rufusnihil est nisi Naeuia Rufo.
- Si gaudetsi fletsi tacethanc loquitur.
- Cenatpropinatposcitnegatinnuit: una est
- Naeuia; si non sit Naeuiamutus erit.
- 5
- Scriberet hesterna patri cum luce salutem
- 'Naeuia lux' inquit 'Naeuia lumenhaue.'
- Haec legit et ridet demisso Naeuia uultu.
- Naeuia non una est: quiduir ineptefuris?
- 69
- CoepitMaximePana qui solebat
- nunc ostendere Canium Tarentos.
- 70
- Vade salutatum pro meliber: ire iuberis
- ad Proculi nitidosofficioselares.
- Qaueris iterdicam. Vicinum Castora canae
- transibis Vestae uirgineamque domum;
- 5
- inde sacro ueneranda petes Palatia cliuo
- plurima qua summi fulget imago ducis.
- Nec te detineat miri radiata colossi
- quae Rhodium moles uincere gaudet opus.
- Flecte uias hac qua madidi sunt tecta Lyaei
- 10
- et Cybeles picto stat Corybante tholus.
- Protinus a laeua clari tibi fronte Penates
- atriaque excelsae sunt adeunda domus.
- Hanc pete: ne metuas fastus limenque superbum:
- nulla magis toto ianua poste patet
- 15
- nec propior quam Phoebus amet doctaeque sorores.
- Si dicet 'Quare non tamen ipse uenit?'
- sic licet excuses 'Quia qualiacumque leguntur
- istasalutator scribere non potuit'.
- 71
- Laeuia sex cyathisseptem Iustina bibatur
- quinque LycasLyde quattuorIda tribus.
- Omnis ab infuso numeretur amica Falerno
- et quia nulla uenittu mihiSomneueni.
- 72
- Nostris uersibus esse te poetam
- Fidentineputas cupisque credi?
- Sic dentata sibi uidetur Aegle
- emptis ossibus Indicoque cornu;
- 5
- sic quae nigrior est cadente moro
- cerussata sibi placet Lycoris.
- Hac et tu ratione qua poeta es
- caluus cum fueriseris comatus.
- 73
- Nullus in urbe fuit tota qui tangere uellet
- uxorem gratisCaecilianetuam
- dum licuit: sed nunc positis custodibus ingens
- turba fututorum est: ingeniosus homo es.
- 74
- Moechus erat: poteras tamen hoc tuPaulanegare.
- Ecce uir est: numquidPaulanegare potes?
- 75
- Dimidium donare Lino quam credere totum
- qui mauoltmauolt perdere dimidium.
- 76
- O mihi curarum pretium non uile mearum
- FlacceAntenorei spes et alumne laris
- Pierios differ cantusque chorosque sororum;
- aes dabit ex istis nulla puella tibi.
- 5
- Quid petis a Phoebo? nummos habet arca Mineruae;
- haec sapithaec omnes fenerat una deos.
- Quid possunt hederae Bacchi dare? Pallados arbor
- inclinat uarias pondere nigra comas.
- Praeter aquas Helicon et serta lyrasque dearum
- 10
- nil habet et magnumsed perinane sophos.
- Quid tibi cum Cirrha? quid cum Permesside nuda?
- Romanum propius diuitiusque forum est.
- Illic aera sonant: at circum pulpita nostra
- et steriles cathedras basia sola crepant.
- 77
- Pulchre ualet Charinus et tamen pallet.
- Parce bibit Charinus et tamen pallet.
- Bene concoquit Charinus et tamen pallet.
- Sole utitur Charinus et tamen pallet.
- 5
- Tingit cutem Charinus et tamen pallet.
- Cunnum Charinus lingit et tamen pallet.
- 78
- Indignas premeret pestis cum tabida fauces
- inque ipsos uultus serperet atra lues
- siccis ipse genis flentes hortatus amicos
- decreuit Stygios Festus adire lacus.
- 5
- Nec tamen obscuro pia polluit ora ueneno
- aut torsit lenta tristia fata fame
- sanctam Romana uitam sed morte peregit
- dimisitque animam nobiliore rogo.
- Hanc mortem fatis magni praeferre Catonis
- 10
- fama potest: huius Caesar amicus erat.
- 79
- Semper agis causas et res agisAttalesemper:
- estnon est quod agasAttalesemper agis.
- Si res et causae desuntagisAttalemulas.
- Attalene quod agas desitagas animam.
- 80
- SportulaCanetibi suprema nocte petita est.
- Occidit puto teCanequod una fuit.
- 81
- A seruo scis te genitum blandeque fateris
- cum dicis dominumSosibianepatrem.
- 82
- Haec quae puluere dissipata multo
- longas porticus explicat ruinas
- en quanto iacet absoluta casu!
- Tectis nam modo Regulus sub illis
- 5
- gestatus fuerat recesseratque
- uicta est pondere cum suo repente
- etpostquam domino nihil timebat
- securo ruit incruenta damno.
- TantaeRegulepost metum querelae
- 10
- quis curam neget esse te deorum
- propter quem fuit innocens ruina?
- 83
- Os et labra tibi lingitManneiacatellus:
- non mirormerdas si libet esse cani.
- 84
- Vxorem habendam non putat Quirinalis
- cum uelit habere filioset inuenit
- quo possit istud more: futuit ancillas
- domumque et agros implet equitibus uernis.
- 5
- Pater familiae uerus est Quirinalis.
- 85
- Venderet excultos colles cum praeco facetus
- atque suburbani iugera pulchra soli
- 'Errat' ait 'si quis Mario putat esse necesse
- uendere: nil debetfenerat immo magis.'
- 5
- 'Quae ratio est igitur?' 'Seruos ibi perdidit omnes
- et pecus et fructus; non amat inde locum.'
- Quis faceret pretium nisi qui sua perdere uellet
- omnia? Sic Mario noxius haeret ager.
- 86
- Vicinus meus est manuque tangi
- de nostris Nouius potest fenestris.
- Quis non inuideat mihi putetque
- horis omnibus esse me beatum
- 5
- iuncto cui liceat frui sodale?
- Tam longe est mihi quam Terentianus
- qui nunc Niliacam regit Syenen.
- Non conuiuerenec uidere saltem
- non audire licetnec urbe tota
- 10
- quisquam est tam prope tam proculque nobis.
- Migrandum est mihi longius uel illi.
- Vicinus Nouio uel inquilinus
- sitsi quis Nouium uidere non uolt.
- 87
- Ne grauis hesterno fragresFescenniauino
- pastillos Cosmi luxuriosa uoras.
- Ista linunt dentes iantaculased nihil obstant
- extremo ructus cum redit a barathro.
- 5
- Quid quod olet grauius mixtum diapasmate uirus
- atque duplex animae longius exit odor?
- Notas ergo nimis fraudes deprensaque furta
- iam tollas et sis ebria simpliciter.
- 88
- Alcimequem raptum domino crescentibus annis
- Labicana leui caespite uelat humus
- accipe non Pario nutantia pondera saxo
- quae cineri uanus dat ruitura labor
- 5
- sed faciles buxos et opacas palmitis umbras
- quaeque uirent lacrimis roscida prata meis
- accipecare puernostri monimenta doloris:
- hic tibi perpetuo tempore uiuet honor.
- Cum mihi supremos Lachesis perneuerit annos
- 10
- non aliter cineres mando iacere meos.
- 89
- Garris in aurem semper omnibusCinna
- garrire et illud teste quod licet turba.
- Rides in auremquererisarguisploras
- cantas in auremiudicastacesclamas
- 5
- adeoque penitus sedit hic tibi morbus
- ut saepe in auremCinnaCaesarem laudes.
- 90
- Quod numquam maribus iunctam teBassauidebam
- quodque tibi moechum fabula nulla dabat
- omne sed officium circa te semper obibat
- turba tui sexusnon adeunte uiro
- 5
- esse uidebarisfateorLucretia nobis:
- at tupro facinusBassafututor eras.
- Inter se geminos audes committere cunnos
- mentiturque uirum prodigiosa Venus.
- Commenta es dignum Thebano aenigmate monstrum
- 10
- hic ubi uir non estut sit adulterium.
- 91
- Cum tua non edascarpis mea carminaLaeli.
- Carpere uel noli nostra uel ede tua.
- 92
- Saepe mihi queritur non siccis Cestos ocellis
- tangi se digitoMamurianetuo.
- Non opus est digito: totum tibi Ceston habeto
- si dest nil aliudMamurianetibi.
- 5
- Sed si nec focus est nudi nec sponda grabati
- nec curtus Chiones Antiopesue calix
- cerea si pendet lumbis et scripta lacerna
- dimidiasque nates Gallica paeda tegit
- pasceris et nigrae solo nidore culinae
- 10
- et bibis inmundam cum cane pronus aquam:
- non culumneque enim est culusqui non cacat olim
- sed fodiam digito qui superest oculum;
- nec me zelotypum nec dixeris esse malignum.
- Denique pedicaMamurianesatur.
- 93
- Fabricio iunctus fido requiescit Aquinus
- qui prior Elysias gaudet adisse domos.
- Ara duplex primi testatur munera pili:
- plus tamen esttitulo quod breuiore legis:
- 5
- 'Iunctus uterque sacro laudatae foedere uitae
- famaque quod raro nouitamicus erat.'
- 94
- Cantasti maledum fututa esAegle.
- Iam cantas bene: basianda non es.
- 95
- Quod clamas semperquod agentibus obstrepisAeli
- non facis hoc gratis: accipisut taceas.
- 96
- Si non molestum est teque non pigetscazon
- nostro rogamus pauca uerba Materno
- dicas in aurem sic ut audiat solus.
- Amator ille tristium lacernarum
- 5
- et baeticatus atque leucophaeatus
- qui coccinatos non putat uiros esse
- amethystinasque mulierum uocat uestes
- natiua laudethabeat et licet semper
- fuscos coloresgalbinos habet mores.
- 10
- Rogabit unde suspicer uirum mollem.
- Vna lauamur: aspicit nihil sursum
- sed spectat oculis deuorantibus draucos
- nec otiosis mentulas uidet labris.
- Quaeris quis hic sit? Excidit mihi nomen.
- 97
- Cum clamat omnesloqueris tuncNaeuoletantum
- et te patronum causidicumque putas.
- Hac ratione potest nemo non esse disertus.
- Eccetacent omnes: Naeuoledic aliquid.
- 98
- Litigat et podagra DiodorusFlaccelaborat.
- Sed nil patrono porrigit: haec cheragra est.
- 99
- Non plenum modo uicies habebas
- sed tam prodigus atque liberalis
- et tam lautus erasCaleneut omnes
- optarent tibi centies amici.
- 5
- Audit uota deus precesque nostras
- atque intraputoseptimas Kalendas
- mortes hoc tibi quattuor dederunt.
- At tu sic quasi non foret relictum
- sed raptum tibi centiesabisti
- 10
- in tantam miser esuritionem
- ut conuiuia sumptusiora
- toto quae semel apparas in anno
- nigrae sordibus explices monetae
- et septem ueteres tui sodales
- 15
- constemus tibi plumbea selibra.
- Quid dignum meritis precemur istis?
- Optamus tibi miliesCalene.
- Hoc si contigeritfame peribis.
- 100
- Mammas atque tatas habet Afrased ipsa tatarum
- dici et mammarum maxima mamma potest.
- 101
- Illa manus quondam studiorum fida meorum
- et felix domino notaque Caesaribus
- destituit primos uiridis Demetrius annos:
- quarta tribus lustris addita messis erat.
- 5
- Ne tamen ad Stygias famulus descenderet umbras
- ureret implicitum cum scelerata lues
- cauimus et domini ius omne remisimus aegro:
- munere dignus erat conualuisse meo.
- Sensit deficiens sua praemia meque patronum
- 10
- dixit ad infernas liber iturus aquas.
- 102
- Qui pinxit Venerem tuamLycori
- blanditusputopictor est Mineruae.
- 103
- 'Si dederint superi decies mihi milia centum'
- dicebas nondumScaeuolaiustus eques
- 'qualiter o uiuamquam large quamque beate!'
- Riserunt faciles et tribuere dei.
- 5
- Sordidior multo post hoc togapaenula peior
- calceus est sarta terque quaterque cute:
- deque decem plures semper seruantur oliuae
- explicat et cenas unica mensa duas
- et Veientani bibitur faex crassa rubelli
- 10
- asse cicer tepidum constat et asse Venus.
- In iuso fallax atque infitiatoreamus:
- aut uiue aut deciesScaeuolaredde deis.
- 104
- Picto quod iuga delicata collo
- pardus sustinet inprobaeque tigres
- indulgent patientiam flagello
- mordent aurea quod lupata cerui
- 5
- quod frenis Libyci domantur ursi
- etquantum Calydon tulisse fertur
- paret purpureis aper capistris
- turpes esseda quod trahunt uisontes
- et molles dare iussa quod choreas
- 10
- nigro belua non negat magistro:
- quis spectacula non putet deorum?
- Haec transit tamenut minoraquisquis
- uenatus humiles uidet leonum
- quos uelox leporum timor fatigat.
- 15
- Dimittuntrepetuntamantque captos
- et securior est in ore praeda
- laxos cui dare peruiosque rictus
- gaudent et timidos tenere dentes
- mollem frangere dum pudet rapinam
- 20
- stratis cum modo uenerint iuuencis.
- Haec clementia non paratur arte
- sed norunt cui seruiant leones.
- 105
- In NomentanisOuidiquod nascitur aruis
- accepit quotiens tempora longamerum
- exuit annosa mores nomenque senecta:
- et quidquid uoluittesta uocatur anus.
- 106
- Interponis aquam subindeRufe
- et si cogeris a sodaleraram
- diluti bibis unciam Falerni.
- Numquid pollicita est tibi beatam
- 5
- noctem Naeuia sobriasque mauis
- certae nequitias fututionis?
- Suspirasreticesgemis: negauit.
- Crebros ergo licet bibas trientes
- et durum iugules mero dolorem.
- 10
- Quid parcis tibiRufe? dormiendum est.
- 107
- Saepe mihi dicisLuci carissime Iuli
- 'scribe aliquid magnum: desidiosus homo es.'
- Otia da nobissed qualia fecerat olim
- Maecenas Flacco Vergilioque suo:
- 5
- condere uicturas temptem per saecula curas
- et nomen flammis eripuisse meum.
- In steriles nolunt campos iuga ferre iuuenci:
- pingue solum lassatsed iuuat ipse labor.
- 108
- Est tibi -- sitque precor multos crescatque per annos --
- pulchra quidemuerum Transtiberina domus:
- at mea Vipsanas spectant cenacula laurus
- factus in hac ego sum iam regione senex.
- 5
- Migrandum estut mane domi teGallesalutem:
- est tantiuel si longius illa foret.
- Sed tibi non multum est unum si praesto togatum:
- multum esthunc unum si mihiGallenego.
- Ipse salutabo decuma te saepius hora:
- 10
- mane tibi pro me dicet hauere liber.
- 109
- Issa est passere nequior Catulli
- Issa est purior osculo columbae
- Issa est blandior omnibus puellis
- Issa est carior Indicis lapillis
- 5
- Issa est deliciae catella Publi.
- Hanc tusi queriturloqui putabis;
- sentit tristitiamque gaudiumque.
- Collo nixa cubat capitque somnos
- ut suspiria nulla sentiantur;
- 10
- et desiderio coacta uentris
- gutta pallia non fefellit ulla
- sed blando pede suscitat toroque
- deponi monet et rogat leuari.
- Castae tantus inest pudor catellae
- 15
- ignorat Venerem; nec inuenimus
- dignum tam tenera uirum puella.
- Hanc ne lux rapiat suprema totam
- picta Publius exprimit tabella
- in qua tam similem uidebis Issam
- 20
- ut sit tam similis sibi nec ipsa.
- Issam denique pone cum tabella:
- aut utramque putabis esse ueram
- aut utramque putabis esse pictam.
- 110
- Scribere me quererisVeloxepigrammata longa.
- Ipse nihil scribis: tu breuiora facis.
- 111
- Cum tibi sit sophia par fama et cura deorum
- ingenio pietas nec minor ipsa tuo:
- ignorat meritis dare muneraqui tibi librum
- et qui mitaturReguletura dari.
- 112
- Cum te non nossemdominum regemque uocabam;
- nunc bene te noui: iam mihi Priscus eris.
- 113
- Quaecumque lusi iuuenis et puer quodam
- apinasque nostrasquas nec ipse iam noui
- male conlocare si bonas uoles horas
- et inuidebis otio tuolector
- 5
- a Valeriano Pollio petes Quinto
- per quem perire non licet meis nugis.
- 114
- Hos tibi uicinosFaustineTelesphorus hortos
- Faenius et breue rus udaque prata tenet.
- Condidit hic natae cineres nomenque sacrauit
- quod legis Antullaedignior ipse legi.
- 5
- Ad Stygias aequum fuerat pater isset ut umbras:
- quod quia non licuituiuatut ossa colat.
- 115
- Quaedam me cupit-- inuideProcille!--
- loto candidior puella cycno
- argentoniuelilioligustro:
- sed quandam uolo nocte nigriorem
- 5
- formicapicegraculocicada.
- Iam suspendia saeua cogitabas:
- si noui bene teProcilleuiues.
- 116
- Hoc nemus aeterno cinerum sacrauit honori
- Faenius et culti iugera pulchra soli.
- Hoc tegitur cito rapta suis Antulla sepulcro
- hoc erit Antullae mixtus uterque parens.
- 5
- Si cupit hunc aliquismoneone speret agellum:
- perpetuo dominis seruiet iste suis.
- 117
- Occurris quotiensLupercenobis
- 'Vis mittam puerum' subinde dicis
- 'cui tradas epigrammaton libellum
- lectum quem tibi protinus remittam?'
- 5
- Non est quod puerumLuperceuexes.
- Longum estsi uelit ad Pirum uenire
- et scalis habito tribussed altis.
- Quod quaeris propius petas licebit.
- Argi nempe soles subire Letum:
- 10
- contra Caesaris est forum taberna
- scriptis postibus hinc et inde totis
- omnis ut cito perlegas poetas:
- illinc me pete. +Nec+ roges Atrectum --
- hoc nomen dominus gerit tabernae --;
- 15
- de primo dabit alteroue nido
- rasum pumice purpuraque cultum
- denaris tibi quinque Martialem.
- 'Tanti non es' ais? SapisLuperce.
- 118
- Cui legisse satis non est epigrammata centum
nil illi satis estCaedicianemali.
Liber II
Valerius Martialis Deciano suo sal.
1. 'Quid nobis' inquis 'cum epistola? parum enim tibi praestamussi legimus epigrammata? quid hic porro dicturus es quod non possis uersibus dicere? 2. Video quare tragoedia aut comoedia epistolam accipiantquibus pro se loqui non licet: epigrammata curione non egent et contenta sunt suaid est malalingua: in quacumque pagina uisum estepistolam faciunt. 3. Noli ergosi tibi uideturrem facere ridiculam et in toga saltantis inducere personam. 4. Denique uideris an te delectet contra retiarium ferula. 5. Ego inter illos sedeo qui protinus reclamant.' 6. Puto me herculesDecianeuerum dicis. 7. Quid si scias cum qua et quam longa epistola negotium fueris habiturus? 8. Itaque quod exigis fiat. Debebunt tibi si qui in hunc librum inciderintquod ad primam paginam non lassi peruenient.
- 1
- Ter centena quidem poteras epigrammata ferre
- sed quis te ferret perlegeretqueliber?
- At nunc succincti quae sint bona disce libelli.
- Hoc primum estbreuior quod mihi charta perit;
- 5
- deindequod haec una peragit librarius hora
- nec tantum nugis seruiet ille meis;
- tertia res haec estquod si cui forte legeris
- sis licet usque malusnon odiosus eris.
- Te conuiua leget mixto quincuncesed ante
- 10
- incipiat positus quam tepuisse calix.
- Esse tibi tanta cautus breuitate uideris?
- Ei mihiquam multis sic quoque longus eris!
- 2
- Creta dedit magnummaius dedit Africa nomen
- Scipio quod uictor quodque Metellus habet;
- nobilius domito tribuit Germania Rheno
- et puer hoc dignus nomineCaesareras.
- 5
- Frater Idumaeos meruit cum patre triumphos:
- quae datur ex Chattis laureatota tua est.
- 3
- Sextenihil debesnil debesSextefatemur:
- debet enimsi quis soluereSextepotest.
- 4
- O quam blandus esAmmianematri!
- quam blanda est tibi materAmmiane!
- Fratrem te uocat et soror uocatur.
- Cur uos nomina nequiora tangunt?
- 5
- Quare non iuuat hoc quod estis esse?
- Lusum creditis hoc iocumque? Non est:
- matremquae cupit esse se sororem
- nec matrem iuuat esse nec sororem.
- 5
- Ne ualeamsi non totisDecianediebus
- et tecum totis noctibus esse uelim.
- Sed duo sunt quae nos disiungunt milia passum:
- quattuor haec fiuntcum rediturus eam.
- 5
- Saepe domi non es; cum sis quoquesaepe negaris:
- uel tantum causis uel tibi saepe uacas.
- Te tamen ut uideamduo milia non piget ire;
- ut te non uideamquattuor ire piget.
- 6
- I nuncedere me iube libellos.
- Lectis uix tibi paginis duabus
- spectas eschatocollionSeuere
- et longas trahis oscitationes.
- 5
- Haec suntquae relegente me solebas
- rapta exscriberesed Vitellianis;
- haec suntsingula quae sinu ferebas
- per conuiuia cunctaper theatra;
- haec sunt aut meliora si qua nescis.
- 10
- Quid prodest mihi tam macer libellus
- nullo crassior ut sit umbilico
- si totus tibi triduo legatur?
- Numquam deliciae supiniores.
- Lassus tam cito deficis uiator
- 15
- et cum currere debeas Bouillas
- interiungere quaeris ad Camenas?
- I nuncedere me iube libellos.
- 7
- Declamas bellecausas agisAtticebelle;
- historias bellascarmina bella facis;
- componis belle mimosepigrammata belle;
- bellus grammaticusbellus es astrologus
- 5
- et belle cantas et saltasAtticebelle;
- bellus es arte lyraebellus es arte pilae.
- Nil bene cum faciasfacias tamen omnia belle
- uis dicam quid sis? Magnus es ardalio.
- 8
- Si qua uidebuntur chartis tibilectorin istis
- siue obscura nimis siue latina parum
- non meus est error: nocuit librarius illis
- dum properat uersus adnumerare tibi.
- 5
- Quod si non illum sed me peccasse putabis
- tunc ego te credam cordis habere nihil.
- 'Ista tamen mala sunt.' Quasi nos manifesta negemus!
- Haec mala suntsed tu non meliora facis.
- 9
- Scripsirescripsit nil Naeuianon dabit ergo.
- Sed puto quod scripsi legerat: ergo dabit.
- 10
- Basia dimidio quod das mihiPostumelabro
- laudo: licet demas hinc quoque dimidium.
- Vis dare maius adhuc et inenarrabile munus?
- Hoc tibi habe totumPostumedimidium.
- 11
- Quod fronte Selium nubila uidesRufe
- quod ambulator porticum terit seram
- lugubre quiddam quod tacet piger uoltus
- quod paene terram nasus indecens tangit
- 5
- quod dextra pectus pulsat et comam uellit:
- non ille amici fata luget aut fratris
- uterque natus uiuit et precor uiuat
- salua est et uxor sarcinaeque seruique
- nihil colonus uilicusque decoxit.
- 10
- Maeroris igitur causa quae? Domi cenat.
- 12
- Esse quid hoc dicam quod olent tua basia murram
- quodque tibi est numquam non alienus odor?
- Hoc mihi suspectum estquod oles benePostumesemper:
- Postumenon bene olet qui bene semper olet.
- 13
- Et iudex petit et petit patronus:
- soluas censeoSextecreditori.
- 14
- Nil intemptatum Seliusnil linquit inausum
- cenandum quotiens iam uidet esse domi.
- Currit ad Europen et tePaulinetuosque
- laudat Achilleossed sine finepedes.
- 5
- Si nihil Europe fecittunc Saepta petundur
- si quid Phillyrides praestet et Aesonides.
- Hinc quoque deceptus Memphitica templa frequentat
- adsidet et cathedrismaesta iuuencatuis.
- Inde petit centum pendentia tecta columnis
- 10
- illinc Pompei dona nemusque duplex;
- nec Fortunati spernit nec balnea Fausti
- nec Grylli tenebras Aeoliamque Lupi:
- nam thermis iterumque iterumque iterumque lauatur.
- Omnia cum fecitsed renuente deo
- 15
- lotus ad Europes tepidae buxeta recurrit
- si quis ibi serum carpat amicus iter.
- Per te perque tuamuector lasciuepuellam
- ad cenam Selium turogotaureuoca.
- 15
- Quod nulli calicem tuum propinas
- humane facisHormenon superbe.
- 16
- Zoilus aegrotat: faciunt hanc stragula febrem.
- Si fuerit sanuscoccina quid facient?
- quid torus a Niloquid Sidone tinctus olenti?
- ostendit stultas quid nisi morbus opes?
- 5
- Quid tibi cum medicis? dimitte Machaonas omnis.
- Vis fieri sanus? stragula sume mea.
- 17
- Tonstrix Suburae faucibus sedet primis
- cruenta pendent qua flagella tortorum
- Argique Letum multus obsidet sutor:
- sed ista tonstrixAmmianenon tondet
- 5
- non tondetinquam. Quid igitur facit? Radit.
- 18
- Capto tuampudet heused captoMaximecenam
- tu captas aliam: iam sumus ergo pares.
- Mane salutatum ueniotu diceris isse
- ante salutatum: iam sumus ergo pares.
- 5
- Sum comes ipse tuus tumidique anteambulo regis
- tu comes alterius: iam sumus ergo pares.
- Esse sat est seruumiam nolo uicarius esse.
- Qui rex est regemMaximenon habeat.
- 19
- Felicem fieri credis meZoilecena?
- felicem cenaZoiledeinde tua?
- Debet Aricino conuiua recumbere cliuo
- quem tua felicemZoilecena facit.
- 20
- Carmina Paulus emitrecitat sua carmina Paulus.
- Nam quod emas possis iure uocare tuum.
- 21
- Basia das aliisaliis dasPostumedextram.
- Dicis 'Vtrum mauis? elige.' Malo manum.
- 22
- Quid mihi uobiscum esto Phoebe nouemque sorores?
- ecce nocet uati Musa iocosa suo.
- Dimidio nobis dare Postumus ante solebat
- basianunc labro coepit utroque dare.
- 23
- Non dicamlicet usque me rogetis
- qui sit Postumus in meo libello
- non dicam: quid enim mihi necesse est
- has offendere basiationes
- 5
- quae se tam bene uindicare possunt?
- 24
- 'Si det iniqua tibi tristem fortuna reatum
- squalidus haerebo pallidiorque reo:
- si iubeat patria damnatum excedere terra
- per fretaper scopulos exulis ibo comes.'
- 5
- Dat tibi diuitias: ecquid sunt ista duorum?
- Das partem? Multum est? Candidedas aliquid?
- Mecum eris ergo miser: quod si deus ore sereno
- adnueritfelixCandidesolus eris.
- 25
- Das numquamsemper promittisGallaroganti:
- si semper fallisiam rogoGallanega.
- 26
- Quod querulum spiratquod acerbum Naeuia tussit
- inque tuos mittit sputa subinde sinus
- iam te rem factamBithynicecredis habere?
- Erras: blanditur Naeuianon moritur.
- 27
- Laudantem Selium cenae cum retia tendit
- accipesiue legas siue patronus agas:
- 'Effecte! grauiter! cito! nequiter! euge! beate!'--
- 'Hoc uolui! Facta est iam tibi cenatace.'
- 28
- Rideto multum qui teSextillecinaedum
- dixerit et digitum porrigito medium.
- Sed nec pedico es nec tuSextillefututor
- calda Vetustinae nec tibi bucca placet.
- 5
- Ex istis nihil es fateorSextille: quid ergo es?
- Nesciosed tu scis res superesse duas.
- 29
- Rufeuides illum subsellia prima terentem
- cuius et hinc lucet sardonychata manus
- quaeque Tyron totiens epotauere lacernae
- et toga non tactas uincere iussa niues
- 5
- cuius olet toto pinguis coma Marcelliano
- et splendent uolso bracchia trita pilo
- non hesterna sedet lunata lingula planta
- coccina non laesum pingit aluta pedem
- et numerosa linunt stellantem splenia frontem.
- 10
- Ignoras quid sit? Splenia tolleleges.
- 30
- Mutua uiginti sestertia forte rogabam
- quae uel donanti non graue munus erat:
- quippe rogabatur felixque uetusque sodalis
- et cuius laxas arca flagellat opes.
- 5
- Is mihi 'Diues erissi causas egeris' inquit.
- Quod peto daGai: non peto consilium.
- 31
- Saepe ego Chrestinam futui. Det quam bene quaeris?
- Supra quod fieri nilMarianepotest.
- 32
- Lis mihi cum Balbo esttu Balbum offendere non uis
- Pontice. Cum Licino est: hic quoque magnus homo est.
- Vexat saepe meum Patrobas confinis agelllum:
- contra libertum Caesaris ire times.
- 5
- Abnegat et retinet nostrum Laronia seruum:
- respondes 'Orba estdiuesanusuidua.'
- Non benecrede mihiseruo seruitur amico:
- sit liberdominus qui uolet esse meus.
- 33
- Cur non basio tePhilaeni? calua es.
- Cur non basio tePhilaeni? rufa es.
- Cur non basio tePhilaeni? lusca es.
- Haec qui basiato Philaenifellat.
- 34
- Cum placeat Phileros tota tibi dote redemptus
- tres pateris natosGallaperire fame.
- Praestatur cano tanta indulgentia cunno
- quem nec casta potest iam decuisse Venus.
- 5
- Perpetuam di te faciant Philerotis amicam
- o materqua nec Pontia deterior.
- 35
- Cum sint crura tibi similent quae cornua lunae
- in rhytio poterasPhoebelauare pedes.
- 36
- Flectere te nolimsed nec turbare capillos;
- splendida sit nolosordida nolo cutis;
- nec mitratorum nec sit tibi barba reorum:
- nolo uirum nimiumPannychenolo parum.
- 5
- Nunc sunt crura pilis et sunt tibi pectora saetis
- horridased mens estPannycheuolsa tibi.
- 37
- Quidquid ponitur hinc et inde uerris
- mammas suminis imbricemque porci
- communemque duobus attagenam
- mullum dimidium lupumque totum
- 5
- muraenaeque latus femurque pulli
- stillantemque alica sua palumbum.
- Haec cum condita sunt madente mappa
- traduntur puero domum ferenda:
- nos accumbimus otiosa turba.
- 10
- Vllus si pudor estrepone cenam:
- cras teCaecilianenon uocaui.
- 38
- Quid mihi reddat ager quaerisLineNomentanus?
- Hoc mihi reddit ager: teLinenon uideo.
- 39
- Coccina famosae donas et ianthina moechae:
- uis dare quae meruit munera? Mitte togam.
- 40
- Vri Tongilius male dicitur hemitritaeo.
- Noui hominis fraudes: esurit atque sitit.
- Subdola tenduntur crassis nunc retia turdis
- hamus et in mullum mittitur atque lupum.
- 5
- Caecuba saccentur quaeque annus coxit Opimi
- condantur parco fusca Falerna uitro.
- omnes Tongilium medici iussere lauari:
- o stultifebrem creditis esse? Gula est.
- 41
- 'Ride si sapiso puellaride'
- Paelignusputodixerat poeta:
- sed non dixerat omnibus puellis.
- Verum ut dixerit omnibus puellis
- 5
- non dixit tibi: tu puella non es
- et tres sunt tibiMaximinadentes
- sed plane piceique buxeique.
- Quare si speculo mihique credis
- debes non aliter timere risum
- 10
- quam uentum Spanius manumque Priscus
- quam cretata timet Fabulla nimbum
- cerussata timet Sabella solem.
- Voltus indue tu magis seueros
- quam coniunx Priami nurusque maior;
- 15
- mimos ridiculi Philistionis
- et conuiuia nequiora uita
- et quidquid lepida procacitate
- laxat perspicuo labella risu.
- Te maestae decet adsidere matri
- 20
- lugentique uirum piumue fratrem
- et tantum tragicis uacare Musis.
- At tu iudicium secuta nostrum
- plorasi sapiso puellaplora.
- 42
- Zoilequid solium subluto podice perdis?
- Spurcius ut fiatZoilemerge caput.
- 43
- Koina philon
haec sunthaec sunt tuaCandidekoinav- quae tu magnilocus nocte dieque sonas:
- te Lacedaemonio uelat toga lota Galaeso
- uel quam seposito de grege Parma dedit:
- 5
- at mequae passa est furias et cornua tauri
- noluerit dici quam pila prima suam.
- Misit Agenoreas Cadmi tibi terra lacernas:
- non uendes nummis coccina nostra tribus.
- Tu Libycos Indis suspendis dentibus orbis:
- 10
- fulcitur testa fagina mensa mihi.
- Inmodici tibi flaua tegunt chrysendeta mulli:
- concolor in nostracammarelance rubes.
- Grex tuus Iliaco poterat certare cinaedo:
- at mihi succurrit pro Ganymede manus.
- 15
- Ex opibus tantis ueteri fidoque sodali
- das nihil et dicisCandideKoina philon?
- 44
- Emi seu puerum togamue pexam
- seu tresut putaquattuorue libras
- Sextus protinus ille fenerator
- quem nostis ueterem meum sodalem
- 5
- ne quid forte petam timet cauetque
- et secumsed ut audiamsusurrat:
- 'Septem milia debeo Secundo
- Phoebo quattuorundecim Phileto
- et quadrans mihi nullus est in arca.'
- 10
- O grande ingenium mei sodalis!
- Durum estSextenegarecum rogaris:
- quanto duriusantequam rogeris!
- 45
- Quae tibi non stabat praecisa est mentulaGlypte.
- Demenscum ferro quid tibi? Gallus eras.
- 46
- Florida per uarios ut pingitur Hybla colores
- cum breue Sicaniae uer populantur apes
- sic tua subpositis conlucent prela lacernis
- sic micat innumeris arcula synthesibus
- 5
- +atque unam+ uestire tribum tua candida possunt
- Apula non uno quae grege terra tulit.
- Tu spectas hiemem succincti lentus amici
- pro scelus! et lateris frigora trita tui.
- Quantum eratinfelixpannis fraudare duobus --
- 10
- quid renuis? -- non teNaeuolesed tineas?
- 47
- Subdola famosae moneo fuge retia moechae
- leuior o conchisGalleCytheriacis.
- Confidis natibus? Non est pedico maritus;
- quae faciat duo sunt: irrumat aut futuit.
- 48
- Coponem laniumque balneumque
- tonsorem tabulamque calculosque
- et paucossed ut eligamlibellos:
- unum non nimium rudem sodalem
- 5
- et grandem puerum diuque leuem
- et caram puero meo puellam:
- haec praesta mihiRufeuel Butuntis
- et thermas tibi habe Neronianas.
- 49
- Vxorem nolo Telesinam ducere: quare?
- Moecha est. Sed pueris dat Telesina: uolo.
- 50
- Quod fellas et aquam potasnilLesbiapeccas:
- qua tibi parte opus estLesbiasumis aquam.
- 51
- Vnus saepe tibi tota denarius arca
- cum sit et hic culo tritiorHylletuo
- non tamen hunc pistornon auferet hunc tibi copo
- sed si quis nimio pene superbus erit.
- 5
- Infelix uenter spectat conuiuia culi
- et semper miser hic esuritille uorat.
- 52
- Nouit loturos Dasius numerare: poposcit
- mammosam Spatalen pro tribus; illa dedit.
- 53
- Vis fieri liber? MentirisMaximenon uis:
- sed fieri si uishac ratione potes.
- Liber eriscenare foris siMaximenolis
- Veintana tuam si domat uua sitim
- 5
- si ridere potes miseri chrydendeta Cinnae
- contentus nostra si potes esse toga
- si plebeia Venus gemino tibi uincitur asse
- si tua non rectus tecta subire potes.
- Haec tibi si uis estsi mentis tanta potestas
- 10
- liberior Partho uiuere rege potes.
- 54
- Quid de teLinesuspicetur uxor
- et qua parte uelit pudiciorem
- certis indiciis satis probauit
- custodem tibi quae dedit spadonem.
- 5
- Nil nasutius hac maligniusque.
- 55
- Vis teSextecoli: uolebam amare.
- Parendum est tibi: quod iubescoleris;
- sed si te coloSextenon amabo.
- 56
- Gentibus in Libycis uxor tuaGallemale audit
- inmodicae foedo crimine auaritiae.
- Sed mera narrantur mendacia: non solet illa
- accipere omnino. Quid solet ergo? Dare.
- 57
- Hic quem uidetis gressibus uagis lentum
- amethystinatus media qui secat Saepta
- quem non lacernis Publius meus uincit
- non ipse Cordus alpha paenulatorum
- 5
- quem grex togatus sequitur et capillatus
- recensque sella linteisque lorisque
- oppignerauit modo modo ad Cladi mensam
- uix octo nummis anulumunde cenaret.
- 58
- Pexatus pulchre rides meaZoiletrita.
- Sunt haec trita quidemZoilesed mea sunt.
- 59
- Mica uocor: quid sim cerniscenatio parua:
- ex me Caesareum prospicis ecce tholum.
- Frange torospete uinarosas capetinguere nardo:
- ipse iubet mortis te meminisse deus.
- 60
- Vxorem armati futuisPuer Hylletribuni
- supplicium tantum dum puerile times.
- Vae tibi! dum ludiscastrabere. Iam mihi dices
- 'Non licet hoc'. Quid? tu quod facisHyllelicet?
- 61
- Cum tibi uernarent dubia lanugine malae
- lambebat medios improba lingua uiros.
- Postquam triste caput fastidia uispillonum
- et miseri meruit taedia carnificis
- 5
- uteris ore aliter nimiaque aerugine captus
- adlatras nomen quod tibi cumque datur.
- Haereat inguinibus potius tam noxia lingua:
- nam cum fellaretpurior illa fuit.
- 62
- Quod pectusquod crura tibiquod bracchia uellis
- quod cincta est breuibus mentula tonsa pilis
- hoc praestasLabienetuae -- quis nescit? -- amicae.
- Cui praestasculum quodLabienepilas?
- 63
- Sola tibi fuerant sestertiaMilichecentum
- quae tulit e sacra Leda redempta uia.
- Milicheluxuria est si tanti diues amares.
- 'Non amo' iam dices: haec quoque luxuria est.
- 64
- Dum modo causidicumdum te modo rhetora fingis
- et non decernisLaurequid esse uelis
- Peleos et Priami transit et Nestoris aetas
- et fuerat serum iam tibi desinere.
- 5
- Incipetres uno perierunt rhetores anno
- si quid habes animisi quid in arte uales.
- Si schola damnaturfora litibus omnia feruent
- ipse potest fieri Marsua causidicus.
- Heia agerumpe moras: quo te sperabimus usque?
- 10
- Dum quid sis dubitasiam potes esse nihil.
- 65
- Cur tristiorem cernimus Saleianum?
- 'An causa leuis est?' inquis'extuli uxorem.'
- O grande fati crimen! O grauem casum!
- Illailla diues mortua est Secundilla
- 5
- centena decies quae tibi dedit dotis?
- Nollem accidisset hoc tibiSaleiane.
- 66
- Vnus de toto peccauerat orbe comarum
- anulusincerta non bene fixus acu:
- hoc facinus Lalage speculoquo uideratulta est
- et cecidit saeuis icta Plecusa comis.
- 5
- Desine iamLalagetristes ornare capillos
- tangat et insanum mulla puella caput.
- Hoc salamandra notet uel saeua nouacula nudet
- ut digan speculo fiat imago tua.
- 67
- Occurris quocumque loco mihiPostumeclamas
- protinus et prima est haec tua uox 'Quid agis?'
- Hocsi me decies una conueneris hora
- dicis: habes puto tuPostumenil quod agas.
- 68
- Quod te nomine iam tuo saluto
- quem regem et dominum prius uocabam
- ne me dixeris esse contumacem:
- totis pillea sarcinis redemi.
- 5
- Reges et dominos habere debet
- qui se non habet atque concupiscit
- quod reges dominique concupiscunt.
- Seruom si potesOlenon habere
- et regem potesOlenon habere.
- 69
- Inuitum cenare foris teClassicedicis:
- si non mentirisClassicedispeream.
- Ipse quoque ad cenam gaudebat Apicius ire:
- cum cenareterat tristior illedomi.
- 5
- Si tamen inuitus uadiscurClassiceuadis?
- 'Cogor' ais: uerum est; cogitur et Selius.
- En rogat ad cenam Melior teClassicerectam:
- grandia uerba ubi sunt? Si uir eseccenega.
- 70
- Non uis in solio prius lauari
- quemquamCotile: causa quaenisi haec est
- undis ne fouearis irrumatis?
- Primus te licet abluas: necesse est
- 5
- ante hic mentula quam caput lauetur.
- 71
- Candidius nihil est teCaeciliane. Notaui
- si quando ex nostris disticha pauca lego
- protinus aut Marsi recitas aut scripta Catulli.
- Hoc mihi dastamquam deteriora legas
- 5
- ut conlata magis placeant mea? Credimus istud:
- malo tamen recitesCaecilianetua.
- 72
- Hesterna factum narraturPostumecena
- quod nollem -- quis enim talia facta probet? --
- os tibi percisum quanto non ipse Latinus
- uilia Panniculi percuti ora sono:
- 5
- quodque magis mirum estauctorem criminis huius
- Caecilium tota rumor in urbe sonat.
- Esse negas factum: uis hoc me credere? credo.
- Quid quod habet testesPostumeCaecilius?
- 73
- Quid faciat uolt scire Lyris. Quid? Sobria fellat.
- 74
- Cinctum togatis post et ante Saufeium
- quanta reduci Regulus solet turba
- ad alta tonsum templa cum reum misit
- Maternecernis? Inuidere nolito:
- 5
- comitatus iste sit precor tuus numquam.
- Hos illi amicos et greges togatorum
- Fuficulenus praestat et Fauentinus.
- 75
- Verbera securi solitus leo ferre magistri
- insertamque pati blandus in ora manum
- dedidicit pacem subito feritate reuersa
- quanta nec in Libycis debuit esse iugis.
- 5
- Nam duo de tenera puerilia corpora turba
- sanguineam rastris quae renouabat humum
- saeuos et infelix furiali dente peremit:
- Martia non uidit maius harena nefas.
- Exclamare libet: 'Crudelisperfidepraedo
- 10
- a nostra pueris parcere disce lupa!'
- 76
- Argenti libras Marius tibi quinque reliquit
- cui nihil ipse dabas: hic tibi uerba dedit?
- 77
- Cosconiqui longa putas epigrammata nostra
- utilis unguendis axibus esse potes.
- Hac tu credideris longum ratione colosson
- et puerum Bruti dixeris esse breuem.
- 5
- Disce quod ignoras: Marsi doctique Pedonis
- saepe duplex unum pagina tractat opus.
- Non sunt longa quibus nihil est quod demere possis
- sed tuCosconidisticha longa facis.
- 78
- Aestiuo serues ubi piscem temporequaeris?
- In thermis seruaCaecilianetuis.
- 79
- Inuitas tunc me cum scisNasicauocasse.
- Excusatum habeas me rogo: ceno domi.
- 80
- Hostem cum fugeretse Fannius ipse peremit.
- Hicrogonon furor estne moriaremori?
- 81
- Laxior hexaphoris tua sit lectica licebit:
- cum tamen haec tua sitZoilesandapila est.
- 82
- Abscisa seruom quid figisPonticelingua?
- Nescis tu populumquod tacet illeloqui?
- 83
- Foedasti miserummaritemoechum
- et sequi fuerant priusrequirunt
- trunci naribus auribusque uoltus.
- Credis te satis esse uindicatum?
- 5
- Erras: iste potest et irrumare.
- 84
- Mollis erat facilisque uiris Poeantius heros:
- uolnera sic Paridis dicitur ulta Venus.
- Cur lingat cunnum Siculus Sertoriushoc est:
- abs hoc occisusRufeuidetur Eryx.
- 85
- Vimine clausa leui niueae custodia coctae
- hoc tibi Saturni tempore munus erit.
- Dona quod aestatis misi tibi mense Decembri
- si quererisrasam tu mihi mitte togam.
- 86
- Quod nec carmine glorior supino
- nec retro lego Sotaden cinaedum
- nusquam Graecula quod recantat echo
- nec dictat mihi luculentus Attis
- 5
- mollem debilitate galliambon
- non sumClassicetam malus poeta.
- Quid si per gracilis uias petauri
- inuitum iubeas subire Ladan?
- Turpe est difficiles habere nugas
- 10
- et stultus labor est ineptiarum.
- Scribat carmina circulis Palaemon
- me raris iuuat auribus placere.
- 87
- Dicis amore tui bellas ardere puellas
- qui faciem sub aquaSextenatantis habes.
- 88
- Nil recitas et uisMamercepoeta uideri:
- quidquid uis estodummodo nil recites.
- 89
- Quod nimio gaudes noctem producere uino
- ignosco: uitiumGaureCatonis habes.
- Carmina quod scribis Musis et Apolline nullo
- laudari debes: hoc Ciceronis habes.
- 5
- Quod uomisAntoni: quod luxuriarisApici.
- Quod fellasuitium dic mihi cuius habes?
- 90
- Quintilianeuagae moderator summe iuuentae
- gloria RomanaeQuintilianetogae
- uiuere quod propero pauper nec inutilis annis
- da ueniam: properat uiuere nemo satis.
- 5
- Differat hoc patrios optat qui uincere census
- atriaque inmocicis artat imaginibus:
- me focus et nigros non indignantia fumos
- tecta iuuant et fons uiuus et herba rudis.
- Sit mihi uerna satursit non doctissima coniunx
- 10
- sit nox cum somnosit sine lite dies.
- 91
- Rerum certa salusterrarum gloriaCaesar
- sospite quo magnos credimus esse deos
- si festinatis totiens tibi lecta libellis
- detinuere oculos carmina nostra tuos
- 5
- quod fortuna uetat fieri permitte uideri
- natorum genitor credar ut esse trium.
- Haecsi displicuifuerint solacia nobis;
- haec fuerint nobis praemiasi placui.
- 92
- Natorum mihi ius trium roganti
- Musarum pretium dedit mearum
- solus qui poterat. Valebisuxor:
- non debet domini perire munus.
- 93
- 'Primus ubi est' inquis 'cum sit liber iste secundus?'
- Quid faciamsi plus ille pudoris habet?
- Tu tamen hunc fieri si mauisReguleprimum
- unum de titulo tollere iota potes.
Liber III
-
- 1
- Hoc tibi quidquid id est longinquis mittit ab oris
- Gallia Romanae nomine dicta togae.
- Hunc legis et laudas librum fortasse priorem:
- illa uel haec mea suntquae meliora putas.
- 5
- Plus sane placeat domina qui natus in urbe est:
- debet enim Gallum uincere uerna liber.
2- Cuius uis fierilibellemunus?
- Festina tibi uindicem parare
- ne nigram cito raptus in culinam
- cordylas madida tegas papyro
- 5
- uel turis piperisue sis cucullus.
- Faustini fugis in sinum? sapisti.
- Cedro nunc licet ambules perunctus
- et frontis gemino decens honore
- pictis luxurieris umbilicis
- 10
- et te purpura delicata uelet
- et cocco rubeat superbus index.
- illo uindice nec Probum timeto.
3- Formonsam faciem nigro medicamine celas
- sed non formonso corpore laedis aquas.
- Ipsam crede deam uerbis tibi dicere nostris:
- "Aut aperi faciemaut tu tunicata laua."
4- Romam uadeliber: siueneris underequiret
- Aemiliae dices de regione uiae;
- siquibus in terrisqua simus in urberogabit
- Corneli referas me licet esse Foro.
- 5
- Cur absimquaeret; breuiter tu multa fatere:
- "Non poterat uanae taedia ferre togae."
- "Quando uenit?" dicet; tu respondeto: "Poeta
- exierat: uenietcum citharoedus erit."
5- Vis commendari sine me cursurus in urbem
- parue libermultis? An satis unus erit?
- Vnus eritmihi credesatiscui non eris hospes
- Iuliusadsiduum nomen in ore meo.
- 5
- Protinus hunc primae quaeres in limine Tectae:
- quos tenuit Daphnisnunc tenet ille lares.
- Est illi coniunxquae te manibusque sinuque
- excipiettu uel puluerulentus eas.
- Hos tu seu pariter siue hanc illumue priorem
- 10
- uiderishoc dices "Marcus hauere iubet"
- et satis est. Alios commendet epistola: peccat
- qui commendandum se putat esse suis.
6- Lux tibi post Idus numeratur tertia Maias
- Marcellinetuis bis celebranda sacris.
- Imputat aetherios ortus haec prima parenti
- libat florentes haec tibi prima genas.
- 5
- Magna licet dederit iucundae munera uitae
- plus numquam patri praestitit ille dies.
7- Centum miselli iam ualete quadrantes
- anteambulonis congiarium lassi
- quos diuidebat balneator elixus.
- Quid cogitatiso fames amicorum?
- 5
- Regis superbi sportulae recesserunt.
- "Nihil stropharum est: iam salarium dandum est."
8- "Thaida Quintus amat." "Quam Thaida?" "Thaida luscam."
- Vnum oculum Thais non habetille duos.
9- Versiculos in me narratur scribere Cinna:
- Non scribitcuius carmina nemo legit.
10- ConstituitPhilomusepater tibi milia bina
- menstrua perque omnis praestitit illa dies
- luxuriam premeret cum crastina semper egestas
- et uitiis essent danda diurna tuis.
- 5
- Idem te moriens heredem ex asse reliquit:
- exheredauit tePhilomusepater.
11- Si tua Thais nec lusca estQuintepuella
- cur in te factum distichon esse putas? ‹
- Sed simile est aliquid. ‹ Pro Laide Thaida dixi?
- Dic mihiquid simile est Thais et Hermione?
- 5
- Tu tamen es Quintus: mutemus nomen amantis:
- si non uolt QuintusThaida Sextus amet.
12- Vnguentumfateorbonum dedisti
- conuiuis heresed nihil scidisti.
- Res salsa est bene olere et esurire.
- qui non cenat et unguiturFabulle
- 5
- hic uere mihi mortuus uidetur.
13- Dum non uis piscesdum non uis carpere pullos
- et plus quam putriNaeuiaparcis apro
- accusas rumpisque cocumtamquam omnia cruda
- attulerit. Numquam sic ego crudus ero.
14- Romam petebat esuritor Tuccius
- profectus ex Hispania.
- Occurrit illi sportularum fabula:
- a ponte rediit Muluio
15- Plus credit nemo tota quam Cordus in urbe.
- "Cum sit tam pauperquomodo?"Caecus amat.
16- Das gladiatoressutorum reguleCerdo
- quodque tibi tribuit subulasica rapit.
- Ebrius es: neque enim faceres hoc sobrius umquam
- ut uelles corio ludereCerdotuo.
- 5
- Lusisti corio: sed temihi credememento
- nunc in pelliculaCerdotenere tua.
17- Circumlata diu mensis scribilita secundis
- urebat nimio saeua calore manus;
- sed magis ardebat Sabidi gula: protinus ergo
- sufflauit buccis terque quaterque suis.
- 5
- Illa quidem tepuit digitosque admittere uisa est
- sed nemo potuit tangere: merda fuit.
18- Perfrixisse tuas questa est praefatio fauces:
- cum te excusarisMaximequid recitas?
19- Proxima centenis ostenditur ursa columnis
- exornant fictae qua platanona ferae.
- Huius dum patulos adludens temptat hiatus
- pulcher Hylasteneram mersit in ora manum:
- 5
- uipera sed caeco scelerata latebat in aere
- uiuebatque anima dereriore fera.
- Non sensit puer esse dolosnisi dente recepto
- dum perit. O facinusfalsa quod ursa fuit!
20- DicMusaquid agat Canius meus Rufus:
- utrumque chartis tradit ille uicturis
- legenda temporum acta Claudianorum
- an quae Neroni falsus adstruit scriptor?
- 5
- An aemulatur inprobi iocos Phaedri?
- Lasciuus elegis an seuerus herois?
- An in cothurnis horridus Sophocleis?
- An otiosus in schola poetarum
- lepore tinctos Attico sales narrat?
- 10
- Hinc si recessitporticum terit templi
- an spatia carpit lentus Argonautarum?
- An delicatae sole rursus Europae
- inter tepentes post meridiem buxos
- sedet ambulatue liber acribus curis?
- 15
- Titine thermis an lauatur Agrippae
- an inpudici balneo Tigillini?
- an rure Tulli fruitur atque Lucani?
- An Pollionis dulce currit ad quartum?
- an aestuantis iam profectus ad Baias
- 20
- piger Lucrino nauculatur in stagno?
- "Vis scire quid agat Canius tuus? Ridet."
21- Proscriptum famulus seruauit fronte notatus:
- non fuit haec domini uitased inuidia.
22- DederasApicibis trecenties uentri
- sed adhuc supererat centies tibi laxum.
- Hoc tu grauatus ut famem et sitim ferre
- summa uenenum potione perduxti.
- 5
- Nihil estApicitibi gulosius factum.
23- Omnia cum retro pueris obsonia tradas
- cur non mensa tibi ponitur a pedibus?
24- Vite nocens rosa stabat moriturus ad aras
- hircusBacchetuis uictima grata focis;
- quem Tuscus mactare deo cum uellet aruspex
- dixerat agresti forte rudique uiro
- 5
- ut cito testiculos et acuta falce secaret
- taeter ut inmundae carnis abiret odor.
- Ipse super uirides aras luctantia pronus
- dum resecat cultro colla premitque manu
- ingens iratis apparuit hirnea sacris.
- 10
- Occupat hanc ferro rusticus atque secat
- hoc ratus antiquos sacrorum poscere ritus
- talibus et fibris numina prisca coli.
- Sicmodo qui Tuscus fuerasnunc Gallus aruspex
- dum iugulas hircumfactus es ipse caper.
25- Si temperari balneum cupis feruens
- Faustinequod uix Iulianus intraret
- roga lauetur rhetorem Sabineium:
- Neronianas is refrigerat thermas.
26- Praedia solus habes et solusCandidenummos
- aurea solus habesmurrina solus habes
- Massica solus habes et Opimi Caecuba solus
- et cor solus habessolus et ingenium.
- 5
- Omnia solus habes ‹ nec me puta uelle negare ‹
- uxorem sed habesCandidecum populo.
27- Numquam me reuocasuenias cum saepe uocatus:
- ignosconullum si modoGalleuocas.
- Inuitas alios: uitium est utriusque. "Quod?" inquis.
- Et mihi cor non est et tibiGallepudor.
28- Auriculam Mario grauiter miraris olere.
- Tu facis hoc: garrisNestorin auriculam.
29- Has cum gemina compede dedicat catenas
- Saturnetibi Zoilusanulos priores.
30- Sportula nulla datur; gratis conuiua recumbis:
- dic mihiquid RomaeGargilianefacis?
- Vnde tibi togula est et fuscae pensio cellae?
- unde datur quadrans? unde uir es Chiones?
- 5
- Cum ratione licet dicas te uiuere summa
- quod uiuisnulla cum ratione facis.
31- Sunt tibiconfiteordiffusi iugera campi
- urbanique tenent praedia multa lares
- et seruit dominae numerosus debitor arcae
- sustentatque tuas aurea massa dapes.
- 5
- Fastidire tamen noliRufineminores:
- plus habuit Didymosplus Philomelus habet.
32- An possim uetulam quaerisMatrinia: possum
- et uetulamsed tu mortuanon uetula es:
- possum Hecubampossum NiobamMatriniased si
- nondum erit illa canisnondum erit illa lapis.
33- Ingenuam malosed si tamen illa negetur
- libertina mihi proxuma condicio est.
- Extremo est ancilla loco: sed uincet utramque
- si facie nobis haec erit ingenua.
34- Digna tuo cur sis indignaque nominedicam.
- Frigida es et nigra es: non es et es Chione.
35- Artis Phidiacae toreuma clarum
- pisces aspicis: adde aquamnatabunt.
36- Quod nouus et nuper factus tibi praestat amicus
- hoc praestare iubes meFabianetibi:
- horridus ut primo semper te mane salutem
- per mediumque trahat me tua sella lutum
- 5
- lassus ut in thermas decuma uel serius hora
- te sequar Agrippaecum lauer ipse Titi.
- Hoc per triginta meruiFabianeDecembres
- ut sim tiro tuae semper amicitiae?
- Hoc meruiFabianetoga tritaque meaque
- 10
- ut nondum credas me meruisse rudem?
37- Irasci tantum felices nostis amici.
- Non belle facitissed iuuat hoc: facite.
38- Quae te causa trahit uel quae fiducia Romam
- Sexte? Quid aut speras aut petis inde? Refer.
- "Causas" inquis "agam Cicerone disertior ipso
- atque erit in triplici par mihi nemo foro."
- 5
- Egit Atestinus causas et Ciuis ‹ utrumque
- noras ‹; sed neutri pensio tota fuit.
- "Si nihil hinc uenietpangentur carmina nobis:
- audierisdices esse Maronis opus."
- Insanis: omnes gelidis quicumque lacernis
- 10
- sunt tibiNasones Vergiliosque uides.
- "Atria magna colam."Vix tres aut quattuor ista
- res aluit; pallet cetera turba fame.
- "Quid faciam? suade: nam certum est uiuere Romae."
- Si bonus escasu uiuereSextepotes.
39- Iliaco similem puerumFaustineministro
- lusca Lycoris amat. Quam bene lusca uidet!
40- Inserta phialae Mentoris manu ducta
- lacerta uiuit et timetur argentum.
41- Mutua quod nobis ter quinquagena dedisti
- ex opibus tantisquas grauis arca premit
- esse tibi magnusTelesineuideris amicus.
- Tu magnusquod das? Immo egoquod recipis.
42- Lomento rugas uteri quod condere temptas
- Pollatibi uentremnon mihi labra linis.
- Simpliciter pateat uitium fortasse pusillum:
- quod tegiturmaius creditur esse malum.
43- Mentiris iuuenem tinctisLaetinecapillis
- tam subito coruusqui modo cycnus eras.
- Non omnes fallis; scit te Proserpina canum:
- personam capiti detrahet illa tuo.
44- Occurrit tibi nemo quod libenter
- quodquacumque uenisfuga est et ingens
- circa teLigurinesolitudo
- quid sitscire cupis? Nimis poeta es.
- 5
- Hoc ualde uitium periculosum est.
- Non tigris catulis citata raptis
- non dipsas medio perusta sole
- nec sic scorpios inprobus timetur.
- Nam tantosrogoquis ferat labores?
- 10
- Et stanti legis et legis sedenti
- currenti legis et legis cacanti.
- In thermas fugio: sonas ad aurem.
- Piscinam peto: non licet natare.
- Ad cenam propero: tenes euntem.
- 15
- Ad cenam uenio: fugas edentem.
- Lassus dormio: suscitas iacentem.
- Visquantum facias maliuidere?
- Vir iustusprobusinnocens timeris.
45- Fugerit an Phoebus mensas cenamque Thyestae
- ignoro: fugimus nosLigurinetuam.
- Illa quidem lauta est dapibusque instructa superbis
- sed nihil omnino te recitante placet.
- 5
- Nolo mihi ponas rhombos mullumue bilibrem
- nec uolo boletosostrea nolo: tace.
46- Exigis a nobis operam sine fine togatam
- non eolibertum sed tibi mitto meum.
- "Non est"inquis "idem."Multo plus esse probabo:
- uix ego lecticam subsequarille feret.
- 5
- In turbam incideriscunctos umbone repellet:
- inualidum est nobis ingenuumque latus.
- Quidlibet in causa narrauerisipse tacebo:
- at tibi tergeminum mugiet ille sophos.
- Lis eritingenti faciet conuicia uoce:
- 10
- esse pudor uetuit fortia uerba mihi.
- "Ergo nihil nobis"inquis "praestabis amicus?"
- Quidquid libertusCandidenon poterit.
47- Capena grandi porta qua pluit gutta
- Phrygiumque Matris Almo qua lauat ferrum
- Horatiorum qua uiret sacer campus
- qua pusilli feruet Herculis fanum
- 5
- Faustineplena Bassus ibat in reda
- omnis beati copias trahens ruris.
- Illic uideres frutice nobili caules
- et utrumque porrum sessilesque lactucas
- pigroque uentri non inutiles betas;
- 10
- illic coronam pinguibus grauem turdis
- leporemque laesum Gallici canis dente
- nondumque uicta lacteum faba porcum;
- nec feriatus ibat ante carrucam
- sed tuta faeno cursor oua portabat.
- 15
- Vrbem petebat Bassus? Immo rus ibat.
48- Pauperis extruxit cellamsed uendidit Olus
- praedia: nunc cellam pauperis Olus habet.
49- Veientana mihi miscesubi Massica potas:
- olfacere haec malo pocula quam bibere.
50- Haec tibinon aliaest ad cenam causa uocandi
- uersiculos recites utLigurinetuos.
- Deposui soleasadfertur protinus ingens
- inter lactucas oxygarumque liber:
- 5
- alter perlegiturdum fercula prima morantur:
- tertius estnec adhuc mensa secunda uenit:
- et quartum recitas et quintum denique librum.
- Putidus esttotiens si mihi ponis aprum.
- Quod si non scombris scelerata poemata donas
- 10
- cenabis solus iamLigurinedomi.
51- Cum faciem laudocum miror crura manusque
- dicereGallasoles "Nuda placebo magis"
- et semper uitas communia balnea nobis.
- NumquidGallatimes ne tibi non placeam?
52- Empta domus fuerat tibiTongilianeducentis:
- abstulit hanc nimium casus in urbe frequens.
- Conlatum est deciens. Rogonon potes ipse uideri
- incendisse tuamTongilianedomum?
53- Et uoltu poteram tuo carere
- et collo manibusque cruribusque
- et mammis natibusque clunibusque
- etne singula persequi laborem
- 5
- tota te poteramChloecarere.
54- Cum dare non possim quod poscisGallarogantem
- multo simpliciusGallanegare potes.
55- Quodquacumque uenisCosmum migrare putamus
- et fluere excusso cinnama fusa uitro
- nolo peregrinis placeas tibiGellianugis.
- Scisputoposse meum sic bene olere canem.
56- Sit cisterna mihi quam uinea malo Rauennae
- cum possim multo uendere pluris aquam.
57- Callidus imposuit nuper mihi copo Rauennae:
- cum peterem mixtumuendidit ille merum.
58- Baiana nostri uillaBasseFaustini
- non otiosis ordinata myrtetis
- uiduaque platano tonsilique buxeto
- ingrata lati spatia detinet campi
- 5
- sed rure uero barbaroque laetatur.
- Hic farta premitur angulo Ceres omni
- et multa fragrat testa senibus autumnis;
- hic post Nouembres imminente iam bruma
- seras putator horridus refert uuas.
- 10
- Truces in alta ualle mugiunt tauri
- uitulusque inermi fronte prurit in pugnam.
- Vagatur omnis turba sordidae chortis
- argutus anser gemmeique pauones
- nomenque debet quae rubentibus pinnis
- 15
- et picta perdix Numidicaeque guttatae
- et impiorum phasiana Colchorum;
- Rhodias superbi feminas premunt galli;
- sonantque turres plausibus columbarum
- gemit hinc palumbusinde cereus turtur.
- 20
- Auidi secuntur uilicae sinum porci
- matremque plenam mollis agnus expectat.
- Cingunt serenum lactei focum uernae
- et larga festos lucet ad lares silua.
- Non segnis albo pallet otio caupo
- 25
- nec perdit oleum lubricus palaestrita
- sed tendit auidis rete subdolum turdis
- tremulaue captum linea trahit piscem
- aut inpeditam cassibus refert dammam.
- Exercet hilares facilis hortus urbanus
- 30
- et paedagogo non iubente lasciui
- parere gaudent uilico capillati
- et delicatus opere fruitur eunuchus.
- Nec uenit inanis rusticus salutator:
- fert ille ceris cana cum suis mella
- 35
- metamque lactis Sassinate de silua;
- somniculosos ille porrigit glires
- hic uagientem matris hispidae fetum
- alius coactos non amare capones;
- et dona matrum uimine offerunt texto
- 40
- grandes proborum uirgines colonorum.
- Facto uocatur laetus opere uicinus;
- nec auara seruat crastinas dapes mensa:
- uescuntur omnes ebrioque non nouit
- satur minister inuidere conuiuae.
- 45
- At tu sub urbe possides famem mundam
- et turre ab alta prospicis meras laurus
- furem Priapo non timente securus;
- et uinitorem farre pascis urbano
- pictamque portas otiosus ad uillam
- 50
- holusouapullospomacaseummustum.
- Rus hoc uocari debetan domus longe?
59- Sutor cerdo dedit tibiculta Bononiamunus
- fullo dedit Mutinae: nunc ubi copo dabit?
60- Cum uocer ad cenam non iam uenalis ut ante
- cur mihi non eadem quae tibi cena datur?
- Ostrea tu sumis stagno saturata Lucrino
- sugitur inciso mitulus ore mihi;
- 5
- sunt tibi boletifungos ego sumo suillos;
- res tibi cum rhombo estat mihi cum sparulo.
- Aureus inmodicis turtur te clunibus implet
- ponitur in cauea mortua pica mihi.
- Cur sine te ceno cum tecumPonticecenem?
- 10
- Sportula quod non est prosit: edamus idem.
61- Esse nihil dicis quidquid petisinprobe Cinna:
- si nilCinnapetisnil tibiCinnanego.
62- Centenis quod emis pueros et saepe ducenis
- quod sub rege Numa condita uina bibis
- quod constat decies tibi non spatiosa supellex
- libra quod argenti milia quinque rapit
- 5
- aurea quod fundi pretio carruca paratur
- quod pluris mula est quam domus empta tibi:
- haec animo credis magno teQuinteparare?
- Falleris: haec animusQuintepusillus emit.
63- Cotilebellus homo es: dicunt hocCotilemulti.
- Audio: sed quid sitdic mihibellus homo?
- "Bellus homo estflexos qui digerit ordine crines
- balsama qui sempercinnama semper olet;
- 5
- cantica qui Niliqui Gaditana susurrat
- qui mouet in uarios bracchia uolsa modos;
- inter femineas tota qui luce cathedras
- desidet atque aliqua semper in aure sonat;
- qui legit hinc illinc missas scribitque tabellas;
- 10
- pallia uicini qui refugit cubiti;
- qui scit quam quis ametqui per conuiuia currit
- Hirpini ueteres qui bene nouit auos."
- Quid narras? Hoc esthoc est homoCotilebellus?
- Res pertricosa estCotilebellus homo.
64- Sirenas hilarem nauigantium poenam
- blandasque mortes gaudiumque crudele
- quas nemo quondam deserebat auditas
- fallax Vlixes dicitur reliquisse.
- 5
- Non miror: illudCassianemirarer
- si fabulantem Canium reliquisset.
65- Quod spirat tenera malum mordente puella
- quod de Corycio quae uenit aura croco;
- uinea quod primis cum floret cana racemis
- gramina quod redolentquae modo carpsit ouis;
- 5
- quod myrtusquod messor Arabsquod sucina trita
- pallidus Eoo ture quod ignis olet;
- gleba quod aestiuo leuiter cum spargitur imbre
- quod madidas nardo passa corona comas:
- hoc tuasaeue puer Diadumenebasia fragrant.
- 10
- Quid si tota dares illa sine inuidia?
66- Par scelus admisit Phariis Antonius armis:
- abscidit uoltus ensis uterque sacros.
- Illudlaurigeros ageres cum laeta triumphos
- hoc tibiRomacaputcum loquereriserat.
- 5
- Antoni tamen est peior quam causa Pothini:
- hic facinus domino praestititille sibi.
67- Cessatispuerinihilque nostis
- Vaterno Rasinaque pigriores
- quorum per uada tarda nauigantes
- lentos tinguitis ad celeuma remos.
- 5
- Iam prono Phaetonte sudat Aethon
- exarsitque dies et hora lassos
- interiungit equos meridiana:
- at uos tam placidas uagi per undas
- tuta luditis otium carina.
- 10
- Non nautas puto uossed Argonautas.
68- Huc est usque tibi scriptusmatronalibellus.
- Cui sint scripta rogas interiora? Mihi.
- Gymnasiumthermasstadium est hac parte: recede.
- Exuimur: nudos parce uidere uiros.
- 5
- Hinc iam deposito post uina rosasque pudore
- quid dicat nescit saucia Terpsichore:
- schemate nec dubiosed aperte nominat illam
- quam recipit sexto mense superba Venus
- custodem medio statuit quam uilicus horto
- 10
- opposita spectat quam proba uirgo manu.
- Si bene te nouilongum iam lassa libellum
- ponebastotum nunc studiosa leges.
69- Omnia quod scribis castis epigrammata uerbis
- inque tuis nulla est mentula carminibus
- admirorlaudo; nihil est te sanctius uno:
- at mea luxuria pagina nulla uacat.
- 5
- Haec igitur nequam iuuenes facilesque puellae
- haec seniorsed quem torquet amicalegat:
- at tuaCosconiuenerandaque sanctaque uerba
- a pueris debent uirginibusque legi.
70- Moechus es Aufidiaequi uirScaeuinefuisti;
- riualis fuerat qui tuusille uir est.
- Cur aliena placet tibiquae tua non placetuxor?
- Numquid securus non potes arrigere?
71- Mentula cum doleat puerotibiNaeuoleculus
- non sum diuinussed scio quid facias.
72- Vis futui nec uis mecumSaufeialauari:
- nescio quod magnum suspicor esse nefas.
- Aut tibi pannosae dependent pectore mammae
- aut sulcos uteri prodere nuda times
- 5
- aut infinito lacerum patet inguen hiatu
- aut aliquid cunni prominet ore tui.
- Sed nihil est horumcredopulcherrima nuda es.
- Si uerum estuitium peius habes: fatua es.
73- Dormis cum pueris mutuniatis
- et non stat tibiPhoebequod stat illis.
- Quid uis merogoPhoebesuspicari?
- Mollem credere te uirum uolebam
- 5
- sed rumor negat esse te cinaedum.
74- Psilothro faciem leuas et dropace caluam:
- numquid tonsoremGargilianetimes?
- Quid facient ungues? Nam certe non potes illos
- resina Veneto nec resecare luto.
- 5
- Desinesi pudor estmiseram traducere caluam:
- hoc fieri cunnoGargilianesolet.
75- StareLupercetibi iam pridem mentula desit
- luctaris demens tu tamen arrigere.
- Sed nihil erucae faciunt bulbique salaces
- inproba nec prosunt iam satureia tibi.
- 5
- Coepisti puras opibus corrumpere buccas:
- sic quoque non uiuit sollicitata Venus.
- Mirari satis hoc quisquam uel credere possit
- quod non statmagno stareLupercetibi?
76- Arrigis ad uetulasfastidisBassepuellas
- nec formonsa tibised moritura placet.
- Hicrogonon furor estnon haec est mentula demens?
- Cum possis Hecabennon potes Andromachen!
77- Nec mullus nec te delectatBaeticeturdus
- nec lepus est umquam nec tibi gratus aper;
- nec te liba iuuant nec sectae quadra placentae
- nec Libye mittit nec tibi Phasis aues:
- 5
- capparin et putri cepas allece natantis
- et pulpam dubio de petasone uoras
- teque iuuant gerres et pelle melandrya cana;
- resinata bibis uinaFalerna fugis.
- Nescio quod stomachi uitium secretius esse
- 10
- suspicor: ut quid enimBaeticesaprophagis?
78- Minxisti currente semelPaulinecarina.
- Meiere uis iterum? Iam Palinurus eris.
79- Rem peragit nullam Sertoriusinchoat omnes:
- hunc egocum futuitnon puto perficere.
80- De nullo quererisnulli maledicisApici:
- rumor ait linguae te tamen esse malae.
81- Quid cum femineo tibiBaetice gallebarathro?
- Haec debet medios lambere lingua uiros.
- Abscisa est quare Samia tibi mentula testa
- si tibi tam gratusBaeticecunnus erat?
- 5
- Castrandum caput est: nam sis licet inguine gallus
- sacra tamen Cybeles decipis: ore uir es.
82- Conuiua quisquis Zoili potest esse
- Summemmianas cenet inter uxores
- curtaque Ledae sobrius bibat testa:
- hoc esse leuius puriusque contendo.
- 5
- Iacet occupato galbinatus in lecto
- cubitisque trudit hinc et inde conuiuas
- effultus ostro Sericisque puluillis.
- Stat exoletus suggeritque ructanti
- pinnas rubentes cuspidesque lentisci
- 10
- et aestuanti tenue uentilat frigus
- supina prasino concubina flabello
- fugatque muscas myrtea puer uirga.
- Percurrit agili corpus arte tractatrix
- manumque doctam spargit omnibus membris;
- 15
- digiti crepantis signa nouit eunuchus
- et delicatae sciscitator urinae
- domini bibentis ebrium regit penem.
- At ipse retro flexus ad pedum turbam
- inter catellas anserum exta lambentis
- 20
- partitur apri glandulas palaestritis
- et concubino turturum natis donat;
- Ligurumque nobis saxa cum ministrentur
- uel cocta fumis musta Massilitanis
- Opimianum morionibus nectar
- 25
- crystallinisque murrinisque propinat;
- et Cosmianis ipse fusus ampullis
- non erubescit murice aureo nobis
- diuidere moechae pauperis capillare.
- Septunce multo deinde perditus stertit:
- 30
- non accubamus et silentium rhonchis
- praestare iussi nutibus propinamus.
- Hoc Malchionis patimur inprobi fastus
- nec uindicariRufepossumus: fellat.
83- Vt faciam breuiora mones epigrammataCorde.
- "Fac mihi quod Chione": non potui breuius.
84- Quid narrat tua moecha? Non puellam
- dixiGongylion. Quid ergo? Linguam.
85- Quis tibi persuasit naris abscidere moecho?
- Non hac peccatum est partemaritetibi.
- Stultequid egisti? Nihil hic tibi perdidit uxor
- cum sit salua tui mentula Deiphobi.
86- Ne legeres partem lasciuicastalibelli
- praedixi et monui: tu tameneccelegis.
- Sed si Panniculum spectas etcastaLatinum‹
- non sunt haec mimis inprobiora‹ lege.
87- Narrat te rumorChionenumquam esse fututam
- atque nihil cunno purius esse tuo.
- Tecta tamen non hacqua debesparte lauaris:
- si pudor esttransfer subligar in faciem.
88- Sunt gemini fratresdiuersa sed inguina lingunt:
- dicitedissimiles sunt magis an similes?
89- Vtere lactucis et mollibus utere maluis:
- nam faciem durumPhoebecacantis habes.
90- Voltnon uolt dare Galla mihi; nec dicere possum
- quod uolt et non uoltquid sibi Galla uelit.
91- Cum peteret patriae missicius arua Rauennae
- semiuiro Cybeles cum grege iunxit iter.
- Huic comes haerebat domini fugitiuus Achillas
- insignis forma nequitiaque puer.
- 5
- Hoc steriles sensere uiri: qua parte cubaret
- quaerunt. Sed tacitos sensit et ille dolos:
- mentiturcredunt. Somni post uina petuntur:
- continuo ferrum noxia turba rapit
- exciduntque senem spondae qui parte iacebat;
- 10
- namque puer pluteo uindice tutus erat.
- Subpositam quondam fama est pro uirgine ceruam
- at nunc pro ceruo mentula subposita est.
92- Vt patiar moechum rogat uxorGallesed unum.
- Huic ego non oculos eruoGalleduos?
- 93
- Cum tibi trecenti consulesVetustilla
- et tres capilli quattuorque sint dentes
- pectus cicadaecrus colorque formicae;
- rugosiorem cum geras stola frontem
- 5
- et araneorum cassibus pares mammas;
- cum conparata rictibus tuis ora
- Niliacus habeat corcodilus angusta
- meliusque ranae garriant Rauennates
- et Atrianus dulcius culix cantet
- 10
- uideasque quantum noctuae uident mane
- et illud oleas quod uiri capellarum
- et anatis habeas orthopygium macrae
- senemque Cynicum uincat osseus cunnus;
- cum te lucerna balneator extincta
- 15
- admittat inter bustuarias moechas;
- cum bruma mensem sit tibi per Augustum
- regelare nec te pestilentia possit:
- audes ducentas nuptuire post mortes
- uirumque demens cineribus tuis quaeris
- 20
- prurire. Quid si Sattiae uelit saxum?
- Quis coniugem tequis uocabit uxorem
- Philomelus auiam quam uocauerat nuper?
- Quod si cadauer exiges tuum scalpi
- sternatur Acori de triclinio lectus
- 25
- halassionem qui tuum decet solus
- tustorque taedas praeferat nouae nuptae:
- intrare in istum sola fax potest cunnum.
94- Esse negas coctum leporem poscisque flagella.
- MauisRufecocum scindere quam leporem.
95- Numquam dicis haue sed reddisNaeuolesemper
- quod prior et coruus dicere saepe solet.
- Cur hoc expectas a merogoNaeuoledicas:
- namputonec meliorNaeuolenec prior es.
- 5
- Praemia laudato tribuit mihi Caesar uterque
- natorumque dedit iura paterna trium.
- Ore legor multo notumque per oppida nomen
- non expectato dat mihi fama rogo.
- Est et in hoc aliquid: uidit me Roma tribunum
- 10
- et sedeo qua te suscitat Oceanus.
- Quot mihi Caesareo facti sunt munere ciues
- nec famulos totidem suspicor esse tibi.
- Sed pedicarissed pulchreNaeuoleceues.
- Iam iam tu prior esNaeuoleuincis: haue.
96- Lingisnon futuis meam puellam
- et garris quasi moechus et fututor.
- Si te prenderoGargilitacebis.
97- Ne legat hunc Chionemando tibiRufelibellum:
- carmine laesa meo estlaedere et illa potest.
98- Sit culus tibi quam macerrequiris?
- Pedicare potesSabelleculo.
99- Irasci nostro non debesCerdolibello:
- ars tuanon uitaest carmine laesa meo.
- Innocuos permitte sales. Cur ludere nobis
- non liceatlicuit si iugulare tibi?
100- Cursorem sexta tibiRuferemisimus hora
- carmina quem madidum nostra tulisse reor:
- imbribus inmodicis caelum nam forte ruebat.
- Non aliter mitti debuit iste liber.
-
- Liber IV
- 1
- Caesaris alma dies et luce sacratior illa
- conscia Dictaeum qua tulit Ida Iouem
- longaprecorPylioque ueni numerosior aeuo
- semper et hoc uoltu uel meliore nite.
- 5
- Hic colat Albano Tritonida multus in auro
- perque manus tantas plurima quercus eat;
- hic colat ingenti redeuntia saecula lustro
- et quae Romuleus sacra Tarentos habet.
- Magna quidemsuperipetimussed debita terris:
- 10
- pro tanto quae sunt inproba uota deo?
2 - Spectabat modo solus inter omnes
- nigris munus Horatius lacernis
- cum plebs et minor ordo maximusque
- sancto cum duce candidus sederet.
- 5
- Toto nix cedidit repente caelo:
- albis spectat Horatius lacernis.
3 - Aspice quam densum tacitarum uellus aquarum
- defluat in uoltus Caesaris inque sinus.
- Indulget tamen ille Iouenec uertice moto
- concretas pigro frigore ridet aquas
- 5
- sidus Hyperborei solitus lassare Bootae
- et madidis Helicen dissimulare comis.
- Quis siccis lasciuit aquis et ab aethere ludit?
- Suspicor has pueri Caesaris esse niues.
4 - Quod siccae redolet palus lacunae
- crudarum nebulae quod Albularum
- piscinae uetus aura quod marinae
- quod pressa piger hircus in capella
- 5
- lassi uardaicus quod euocati
- quod bis murice uellus inquinatum
- quod ieiunia sabbatariarum
- maestorum quod anhelitus reorum
- quod spurcae moriens lucerna Ledae
- 10
- quod ceromata faece de Sabina
- quod uolpis fugauipera cubile
- mallem quam quod oles olereBassa.
5 - Vir bonus et pauper linguaque et pectore uerus
- quid tibi uis urbem quiFabianepetis?
- Qui nec leno potes nec comissator haberi
- nec pauidos tristi uoce citare reos
- 5
- nec potes uxores cari corrumpere amici
- nec potes algentes arrigere ad uetulas
- uendere nec uanos circa Palatia fumos
- plaudere nec Canoplaudere nec Glaphyro:
- unde miser uiues? -- "Homo certusfidus amicus." --
- 10
- Hoc nihil est: numquam sic Philomelus eris.
6 - Credi uirgine castior pudica
- et frontis tenerae cupis uideri
- cum sis inprobiorMalisiane
- quam qui compositos metro Tibulli
- 5
- in Stellae recitat domo libellos.
7 - Curhere quod dederashodiepuer Hyllenegasti
- durus tam subito qui modo mitis eras?
- Sed iam causaris barbamque annosque pilosque.
- O nox quam longa es quae facis una senem!
- 5
- Quid nos derides? Here qui puerHyllefuisti
- dic nobishodie qua ratione uir es?
8 - Prima salutantes atque altera conterit hora
- exercet raucos tertia causidicos
- in quintam uarios extendit Roma labores
- sexta quies lassisseptima finis erit
- 5
- sufficit in nonam nitidis octaua palaestris
- imperat extructos frangere nona toros:
- hora libellorum decuma estEuphememeorum
- temperat ambrosias cum tua cura dapes
- et bonus aetherio laxatur nectare Caesar
- 10
- ingentique tenet pocula parca manu.
- Tunc admitte iocos: gressu timet ire licenti
- ad matutinum nostra Thalia Iouem.
9 - Sotae filia cliniciLabulla
- deserto sequeris Clytum marito
- et donas et amas: echeis asotos.
10 - Dum nouus est nec adhuc rasa mihi fronte libellus
- pagina dum tangi non bene sicca timet
- ipueret caro perfer leue munus amico
- qui meruit nugas primus habere meas.
- 5
- Curresed instructus: comitetur Punica librum
- spongea: muneribus conuenit illa meis.
- Non possunt nostros multaeFaustineliturae
- emendare iocos: una litura potest.
11 - Dum nimium uano tumefactus nomine gaudes
- et Saturninum temiseresse pudet
- impia Parrhasia mouisti bella sub ursa
- qualia qui Phariae coniugis arma tulit.
- 5
- Excideratne adeo fatum tibi nominis huius
- obruit Actiaci quod grauis ira freti?
- An tibi promisit Rhenus quod non dedit illi
- Niluset Arctois plus licuisset aquis?
- Ille etiam nostris Antonius occidit armis
- 10
- qui tibi conlatusperfideCaesar erat.
12 - NulliThainegas; sed si te non pudet istud
- hoc saltem pudeatThainegare nihil.
13 - ClaudiaRufemeo nubit Peregrina Pudenti:
- macte esto taediso Hymenaeetuis.
- Tam bene rara suo miscentur cinnama nardo
- Massica Theseis tam bene uina fauis;
- 5
- Nec melius teneris iunguntur uitibus ulmi
- nec plus lotos aquaslitora myrtus amat.
- Candida perpetuo resideConcordialecto
- tamque pari semper sit Venus aequa iugo:
- diligat illa senem quondamsed et ipsa marito
- 10
- tum quoquecum fueritnon uideatur anus.
14 - SiliCastalidum decus sororum
- qui periuria barbari furoris
- ingenti premis ore perfidosque
- astus Hannibalis leuisque Poenos
- 5
- magnis cedere cogis Africanis:
- paulum seposita seueritate
- dum blanda uagus alea December
- incertis sonat hinc et hinc fritillis
- et ludit tropa nequiore talo
- 10
- nostris otia commoda Camenis
- nec torua lege frontesed remissa
- lasciuis madidos iocis libellos.
- Sic forsan tener ausus est Catullus
- magno mittere Passerem Maroni.
15 - Mille tibi nummos hesterna luce roganti
- in sex aut septemCaecilianedies
- "Non habeo" dixi: sed tucausatus amici
- aduentumlancem paucaque uasa rogas.
- 5
- Stultus es? An stultum me credisamice? Negaui
- mille tibi nummosmilia quinque dabo?
16 - Priuignum non esse tuae teGallenouercae
- rumor eratconiunx dum fuit illa patris.
- Non tamen hoc poterat uiuo genitore probari:
- iam nusquam pater estGallenouerca domi est.
- 5
- Magnus ab infernis reuocetur Tullius umbris
- et te defendat Regulus ipse licet
- non potes absolui: nam quae non desinit esse
- post patremnumquamGallenouerca fuit.
17 - Facere in LyciscamPauleme iubes uersus
- quibus illa lectis rubeat et sit irata.
- O Paulemalus es: irrumare uis solus.
18 - Qua uicina pluit Vipsanis porta columnis
- et madet adsiduo lubricus imbre lapis
- in iugulum pueriqui roscida tecta subibat
- decidit hiberno praegrauis unda gelu:
- 5
- cumque peregisset miseri crudelia fata
- tabuit in calido uolnere mucro tener.
- Quid non saeua sibi uoluit Fortuna licere?
- Aut ubi non mors estsi iugulatis aquae?
19 - Hanc tibi Sequanicae pinguem textricis alumnam
- quae Lacedaemonium barbara nomen habet
- sordidased gelido non aspernanda Decembri
- donaperegrinam mittimus endromida: --
- 5
- seu lentum ceroma teris tepidumque trigona
- siue harpasta manu puluerulenta rapis
- plumea seu laxi partiris pondera follis
- siue leuem cursu uincere quaeris Athan --
- ne madidos intret penetrabile frigus in artus
- 10
- neue grauis subita te premat Iris aqua.
- Ridebis uentos hoc munere tectus et imbris
- nec sic in Tyria sindone tutus eris.
20 - Dicit se uetulamcum sit Caerellia pupa:
- pupam se dicit Gelliacum sit anus.
- Ferre nec hanc possispossisCollinenec illam:
- altera ridicula estaltera putidula.
21 - Nullos esse deosinane caelum
- adfirmat Segius: probatquequod se
- factumdum negat haecuidet beatum.
22 - Primos passa toros et adhuc placanda marito
- merserat in nitidos se Cleopatra lacus
- dum fugit amplexus. Sed prodidit unda latentem;
- lucebattotis cum tegeretur aquis:
- 5
- condita sic puro numerantur lilia uitro
- sic prohibet tenuis gemma latere rosas.
- Insilui mersusque uadis luctantia carpsi
- basia: perspicuae plus uetuistis aquae.
23 - Dum tu lenta nimis diuque quaeris
- quis primus tibi quisue sit secundus
- Graium quos epigramma conparauit
- palmam CallimachusThaliade se
- 5
- facundo dedit ipse Bruttiano.
- Qui si Cecropio satur lepore
- Romanae sale luserit Mineruae
- ille me faciasprecorsecundum.
24 - Omnes quas habuitFabianeLycoris amicas
- extulit: uxori fiat amica meae.
25 - Aemula Baianis Altini litora uillis
- et Phaethontei conscia silua rogi
- quaeque Antenoreo Dryadum pulcherrima Fauno
- nupsit ad Euganeos Sola puella lacus
- 5
- et tu Ledaeo felix Aquileia Timauo
- hic ubi septenas Cyllarus hausit aquas:
- uos eritis nostrae requies portusque senectae
- si iuris fuerint otia nostra sui.
26 - Quod te mane domi toto non uidimus anno
- uis dicam quantumPostumeperdiderim?
- Tricenosputobisuicenos terputonummos.
- Ignosces: togulamPostumepluris emo.
27 - Saepe meos laudare solesAugustelibellos.
- Inuidus ecce negat: num minus ergo soles?
- Quid quod honorato non sola uoce dedisti
- non alius poterat quae dare dona mihi?
- 5
- Ecce iterum nigros conrodit liuidus ungues:
- daCaesartanto tu magisut doleat.
28 - Donasti teneroChloeLuperco
- Hispanas Tyriasque coccinasque
- et lotam tepido togam Galaeso
- Indos sardonychasScythas zmaragdos
- 5
- et centum dominos nouae monetae:
- et quidquid petit usque et usque donas.
- Vae glabrariauae tibi misella:
- nudam te statuet tuus Lupercus.
29 - Obstatcare Pudensnostris sua turba libellis
- lectoremque frequens lassat et implet opus.
- Rara iuuant: primis sic maior gratia pomis
- hibernae pretium sic meruere rosae;
- 5
- sic spoliatricem commendat fastus amicam
- ianua nec iuuenem semper aperta tenet.
- Saepius in libro numeratur Persius uno
- quam leuis in tota Marsus Amazonide.
- Tu quoque de nostris releges quemcumque libellis
- 10
- esse puta solum: sic tibi pluris erit.
30 - Baiano procul a lacumonemus
- piscatorfugene nocens recedas.
- sacris piscibus hae natantur undae
- qui norunt dominum manumque lambunt
- 5
- illamqua nihil est in orbe maius.
- Quid quod nomen habent et ad magistri
- uocem quisque sui uenit citatus?
- Hoc quondam Libys impius profundo
- dum praedam calamo tremente ducit
- 10
- raptis luminibus repente caecus
- captum non potuit uidere piscem
- et nunc sacrilegos perosus hamos
- Baianos sedet ad lacus rogator.
- At tudum potesinnocens recede
- 15
- iactis simplicibus cibis in undas
- et pisces uenerare delicatos.
31 - Quod cupis in nostris dicique legique libellis
- et nonnullus honos creditur iste tibi
- ne ualeam si non res est gratissima nobis
- et uolo te chartis inseruisse meis.
- 5
- Sed tu nomen habes auerso fonte sororum
- inpositummater quod tibi dura dedit;
- quod nec Melpomenequod nec Polyhymnia possit
- nec pia cum Phoebo dicere Calliope.
- Ergo aliquod gratum Musis tibi nomen adopta:
- 10
- non semper belle dicitur "Hippodame".
32 - Et latet et lucet Phaethontide condita gutta
- ut uideatur apis nectare clusa suo.
- Dignum tantorum pretium tulit illa laborum:
- credibile est ipsam sic uoluisse mori.
33 - Plena laboratis habeas cum scrinia libris
- emittis quareSosibianenihil?
- "Edent heredes" inquis "mea carmina". Quando?
- Tempus erat iam teSosibianelegi.
34 - Sordida cum tibi situerum tamenAttaledicit
- quisquis te niueam dicit habere togam.
35 - Frontibus aduersis molles concurrere dammas
- uidimus et fati sorte iacere pari.
- Spectauere canes praedamstupuitque superbus
- uenator cultro nil superesse suo.
- 5
- Vnde leues animi tanto caluere furore?
- Sic pugnant taurisic cecidere uiri.
36 - Cana est barba tibinigra est coma: tinguere barbam
- non potes -- haec causa est -- et potesOlecomam.
37 - "Centum Coranus et ducenta Mancinus
- trecenta debet Titiushoc bis Albinus
- decies Sabinus alterumque Serranus;
- ex insulis fundisque tricies soldum
- 5
- ex pectore redeunt ter ducena Parmensi":
- totis diebusAferhoc mihi narras
- et teneo melius ista quam meum nomen.
- Numeres oportet aliquidut pati possim;
- cotidianam refice nauseam nummis:
- 10
- audire gratisAferista non possum.
38 - Gallanega: satiatur amor nisi gaudia torquent:
- sed noli nimiumGallanegare diu.
39 - Argenti genus omne conparasti
- et solus ueteres Myronos artes
- solus Praxitelus manum Scopaeque
- solus Phidiaci toreuma caeli
- 5
- solus Mentoreos habes labores.
- Nec desunt tibi uera Gratiana
- nec quae Callaico linuntur auro
- nec mensis anaglypta de paternis.
- Argentum tamen inter omne miror
- 10
- quare non habeasCharinepurum.
40 - Atria Pisonum stabant cum stemmate toto
- et docti Senecae ter numeranda domus
- praetulimus tantis solum tePostumeregnis:
- pauper eras et equessed mihi consul eras.
- 5
- Tecum ter denas numerauiPostumebrumas:
- communis nobis lectus et unus erat.
- Iam donare potesiam perdereplenus honorum
- largus opum: expectoPostumequid facias.
- Nil facis et serum est alium mihi quaerere regem.
- 10
- HocFortunaplacet? "Postumus inposuit".
41 - Quid recitaturus circumdas uellera collo?
- Conueniunt nostris auribus ista magis.
42 - Si quis forte mihi possit praestare roganti
- audiquem puerumFlaccerogare uelim.
- Niliacis primum puer hic nascatur in oris:
- nequitias tellus scit dare nulla magis.
- 5
- Sit niue candidior: namque in mareotide fusca
- pulchrior est quanto rarior iste color.
- Lumina sideribus certent mollesque flagellent
- colla comae: tortas non amoFlaccecomas.
- Frons breuis atque modus leuiter sit naribus uncis
- 10
- Paestanis rubeant aemula labra rosis.
- Saepe et nolentem cogat nolitque uolentem;
- liberior domino saepe sit ille suo;
- et timeat puerosexcludat saepe puellas:
- uir reliquisuni sit puer ille mihi.
- 15
- "Iam scionec fallis: nam me quoque iudice uerum est.
- Talis erat" dices "noster Amazonicus".
43 - Non dixiCoracinete cinaedum:
- non sum tam temerarius nec audax
- nec mendacia qui loquar libenter.
- Si dixiCoracinete cinaedum
- 5
- iratam mihi Pontiae lagonam
- iratum calicem mihi Metili:
- iuro per Syrios tibi tumores
- iuro per Berecyntios furores.
- Quid dixi tamen? Hoc leue et pusillum
- 10
- quod notum estquod et ipse non negabis:
- dixi teCoracinecunnilingum.
44 - Hic est pampineis uiridis modo Vesbius umbris
- presserat hic madidos nobilis uua lacus:
- haec iuga quam Nysae colles plus Bacchus amauit;
- hoc nuper Satyri monte dedere choros;
- 5
- haec Veneris sedesLacedaemone gratior illi;
- his locus Herculeo nomine clarus erat.
- Cuncta iacent flammis et tristi mersa fauilla:
- nec superi uellent hoc licuisse sibi.
45 - Haec tibi pro nato plena dat laetus acerra
- PhoebePalatinus munera Parthenius
- utqui prima nouo signat quinquennia lustro
- impleat innumeras Burrus Olympiadas.
- 5
- Fac rata uota patris: sic te tua diligat arbor
- gaudeat et certa uirginitate soror;
- perpetuo sic flore micessic denique non sint
- tam longae Bromio quam tibiPhoebecomae.
46 - Saturnalia diuitem Sabellum
- fecerunt: merito tumet Sabellus
- nec quemquam putat esse praedicatque
- inter causidicos beatiorem.
- 5
- Hos fastus animosque dat Sabello
- farris semodius fabaeque fresae
- et turis piperisque tres selibrae
- et Lucanica uentre cum Falisco
- et nigri Syra defruti lagona
- 10
- et ficus Libyca gelata testa
- cum bulbis cocleisque caseoque.
- Piceno quoque uenit a cliente
- parcae cistula non capax oliuae
- et crasso figuli polita caelo
- 15
- septenaria synthesis Sagunti
- Hispanae luteum rotae toreuma
- et lato uariata mappa clauo.
- Saturnalia fructuosiora
- annis non habuit decem Sabellus.
47 - Encaustus Phaethon tabula tibi pictus in hac est.
- Quid tibi uisdipyrum qui Phaethonta facis?
48 - Percidi gaudespercisusPapyleploras:
- curquae uis fieriPapylefacta doles?
- Paenitet obscenae pruriginis? An magis illud
- flesquod percidiPapyledesieris?
49 - Nescitcrede mihiquid sint epigrammataFlacce
- qui tantum lusus illa iocosque uocat.
- Ille magis ludit qui scribit prandia saeui
- Tereos aut cenamcrude Thyestatuam
- 5
- aut puero liquidas aptantem Daedalon alas
- pascentem Siculas aut Polyphemon ouis.
- A nostris procul est omnis uesica libellis
- Musa nec insano syrmate nostra tumet.
- "Illa tamen laudant omnesmiranturadorant".
- 10
- Confiteor: laudant illased ista legunt.
50 - Quid meThaisenem subinde dicis?
- Nemo estThaisenex ad irrumandum.
51 - Cum tibi non essent sex miliaCaeciliane
- ingenti late uectus es hexaphoro:
- postquam bis decies tribuit dea caeca sinumque
- ruperunt nummifactus eseccepedes.
- 5
- Quid tibi pro meritis et tantis laudibus optem?
- Di reddant sellamCaecilianetibi.
52 - Gestari iunctis nisi desinisHedylecapris
- qui modo ficus erasiam caprificus eris.
53 - Huncquem saepe uides intra penetralia nostrae
- Pallados et templi liminaCosmenoui
- cum baculo peraque senemcui cana putrisque
- stat coma et in pectus sordida barba cadit
- 5
- cerea quem nudi tegit uxor abolla grabati
- cui dat latratos obuia turba cibos
- esse putas Cynicum deceptus imagine ficta:
- non est hic CynicusCosme: quid ergo? Canis.
54 - O cui Tarpeias licuit contingere quercus
- et meritas prima cingere fronde comas
- si sapisutaris totisCollinediebus
- extremumque tibi semper adesse putes.
- 5
- Lanificas nulli tres exorare puellas
- contigit: obseruant quem statuere diem.
- Diuitior CrispoThrasea constantior ipso
- lautior et nitido sis Meliore licet:
- nil adicit penso Lachesisfusosque sororum
- 10
- explicat et semper de tribus una secat.
55 - Lucigloria temporum tuorum
- qui Caium ueterem Tagumque nostrum
- Arpis cedere non sinis disertis
- Argiuas generatus inter urbes
- 5
- Thebas carmine cantet aut Mycenas
- aut claram Rhodon aut libidinosae
- Ledaeas Lacedaemonos plaestras:
- nos Celtis genitos et ex Hiberis
- nostrae nomina duriora terrae
- 10
- grato non pudeat referre uersu:
- saeuo Bilbilin optimam metallo
- quae uincit Chalypasque Noricosque
- et ferro Plateam suo sonantem
- quam fluctu tenuised inquieto
- 15
- armorum Salo temperator ambit
- Tutelamque chorosque Rixa marum
- et conuiuia festa Carduarum
- et textis Peterin rosis rubentem
- atque antiqua patrum theatra Rigas
- 20
- et certos iaculo leui Silaos
- Turgontique lacus Turasiaeque
- et parua uada pura Tuetonissae
- et sanctum Buradonis ilicetum
- per quod uel piger ambulat uiator
- 25
- et quae fortibus excolit iuuencis
- curuae Manlius arua Vatiuescae.
- Haec tam rusticadelicate lector
- rides nomina? Rideas licebit
- haec tam rustica malo quam Butuntus.
56 - Munera quod senibus uiduisque ingentia mittis
- uis te munificumGargilianeuocem?
- sordidius nihil estnihil est te spurcius uno
- qui potes insidias dona uocare tuas:
- 5
- sic auidis fallax indulget piscibus hamus
- callida sic stultas decipit esca feras.
- Quid sit largiriquid sit donare docebo
- si nescis: donaGargilianemihi.
57 - Dum nos blanda tenent lasciui stagna Lucrini
- et quae pumiceis fontibus antra calent
- tu colis Argei regnumFaustinecoloni
- quo te bis decimus ducit ab urbe lapis.
- 5
- Horrida sed feruent Nemeaei pectora monstri
- nec satis est Baias igne calere suo.
- Ergo sacri fontes et litora grata ualete
- Nympharum pariter Nereidumque domus.
- Herculeos colles gelida uos uincite bruma
- 10
- nunc Tiburtinis cedite frigoribus.
58 - In tenebris luges amissumGallamaritum:
- nam plorare pudet teputoGallauirum.
59 - Flentibus Heliadum ramis dum uipera repit
- fluxit in obstantem sucina gemma feram:
- quae dum miratur pingui se rore teneri
- concreto reguit uincta repente gelu.
- 5
- Ne tibi regali placeasCleopatrasepulcro
- uipera si tumulo nobiliore iacet.
60 - Ardea solstitio Castranaque rura petantur
- quique Cleonaeo sidere feruet ager
- cum Tiburtinas damnet Curiatius auras
- inter laudatas ad Styga missus aquas.
- 5
- Nullo fata loco possis excludere: cum mors
- ueneritin medio Tibure Sardinia est.
61 - Donasse amicum tibi ducentaMancine
- nuper superbo laetus ore iactasti.
- Quartus dies estin schola poetarum
- dum fabulamurmilibus decem dixti
- 5
- emptas lacernas munus esse Pompullae
- sardonycha uerum lineisque ter cinctum
- duasque similes fluctibus maris gemmas
- dedisse Bassam Caeliamque iurasti.
- Here de theatroPollione cantante
- 10
- cum subito abiresdum fugisloquebaris
- hereditatis tibi trecenta uenisse
- et mane centumet post meridie centum.
- Quid tibi sodales fecimus mali tantum?
- Miserere iamcrudeliset sile tandem;
- 15
- autsi tacere lingua non potest ista
- aliquando narra quod uelimus audire.
62 - Tibur in Herculeum migrauit nigra Lycoris
- omnia dum fieri candida credit ibi.
63 - Dum petit a Baulis mater Caerellia Baias
- occidit insani crimine mersa freti.
- Gloria quanta perit uobis! Haec monstra Neroni
- nec iussae quondam praestiteratisaquae.
64 - Iuli iugera pauca Martialis
- hortis Hesperidum beatiora
- longo Ianiculi iugo recumbunt:
- lati collibus imminent recessus
- 5
- et planus modico tumore uertex
- caelo perfruitur sereniore
- et curuas nebula tegente ualles
- solus luce nitet peculiari:
- puris leniter admouentur astris
- 10
- celsae culmina delicata uillae.
- Hinc septem dominos uidere montis
- et totam licet aestimare Romam
- Albanos quoque Tusculosque colles
- et quodcumque iacet sub urbe frigus
- 15
- Fidenas ueteres breuesque Rubras
- et quod uirgineo cruore gaudet
- Annae pomiferum nemus Perennae.
- Illinc Flaminiae Salariaeque
- gestator patet essedo tacente
- 20
- ne blando rota sit molesta somno
- quem nec rumpere nauticum celeuma
- nec clamor ualet helciariorum
- cum sit tam prope Muluius sacrumque
- lapsae per Tiberim uolent carinae.
- 25
- Hoc russeu potius domus uocanda est
- commendat dominus: tuam putabis
- tam non inuida tamque liberalis
- tam comi patet hospitalitate:
- credas Alcinoi pios Penates
- 30
- aut facti modo diuitis Molorchi.
- Vos nunc omnia parua qui putatis
- centeno gelidum ligone Tibur
- uel Praeneste domate pendulamque
- uni dedite Setiam colono
- 35
- dum me iudice praeferantur istis
- Iuli iugera pauca Martialis.
65 - Oculo Philaenis semper altero plorat.
- Quo fiat istud quaeritis modo? Lusca est.
66 - Egisti uitam semperLinemunicipalem
- qua nihil omnino uilius esse potest.
- Idibus et raris togula est excussa Kalendis
- duxit et aestates synthesis una decem.
- 5
- Saltus aprumcampus leporem tibi misit inemptum
- silua grauis turdos exagitata dedit
- captus flumineo uenit de gurgite piscis
- uina ruber fudit non peregrina cadus.
- Nec tener Argolica missus de gente minister
- 10
- sed stetit inculti rustica turba foci.
- Vilica uel duri conpressa est nupta coloni
- incaluit quotiens saucia uena mero.
- Nec nocuit tectis ignis nec Sirius agris
- nec mersa est pelago nec fuit ulla ratis.
- 15
- Subposita est blando numquam tibi tessera talo
- alea sed parcae sola fuere nuces.
- Dic ubi sit deciesmater quod auara reliquit.
- Nusquam est: fecisti remLinedifficilem.
67 - Praetorem pauper centum sestertia Gaurus
- orabat cana notus amicitia
- dicebatque suis haec tantum desse trecentis
- ut posset domino plaudere iustus eques.
- 5
- Praetor ait: "Scis me Scorpo Thalloque daturum
- atque utinam centum milia sola darem."
- Ah! pudet ingrataepudet ah! male diuitis arcae.
- Quod non das equitiuis darepraetorequo?
68 - Inuitas centum quadrantibus et bene cenas.
- Vt cenem inuitorSextean ut inuideam?
69 - Tu Setina quidem semper uel Massica ponis
- Papylesed rumor tam bona uina negat:
- diceris hac factus caelebs quater esse lagona.
- Nec puto nec credoPapylenec sitio.
70 - Nihil Ammiano praeter aridam restem
- moriens reliquit ultimis pater ceris.
- Fieri putaret posse quisMarulline
- ut Ammianus mortuum patrem nollet?
71 - Quaero diu totamSafroni Rufeper urbem
- si qua puella neget: nulla puella negat.
- Tamquam fas non sittamquam sit turpe negare
- tamquam non liceatnulla puella negat.
- 5
- Casta igitur nulla est? Sunt castae mille. Quid ergo
- casta facit? Non datnon tamen illa negat.
72 - Exigis ut donem nostros tibiQuintelibellos.
- Non habeosed habet bibliopola Tryphon.
- "Aes dabo pro nugis et emam tua carmina sanus?
- Noninquisfaciam tam fatue." Nec ego.
73 - Cum grauis extremas Vestinus duceret horas
- et iam per Stygias esset iturus aquas
- ultima uoluentis orauit pensa sorores
- ut traherent parua stamina pulla mora
- 5
- iam sibi defunctus caris dum uiuit amicis.
- Mouerunt tetricas tam pia uota deas.
- Tunc largas partitus opes a luce recessit
- seque mori post hoc credidit ille senem.
74 - Aspicis inbelles temptent quam fortia dammae
- proelia? Tam timidus quanta sit ira feris?
- In mortem paruis concurrere frontibus ardent.
- VisCaesardammis parcere? Mitte canes.
75 - O felix animofelixNigrinamarito
- atque inter Latias gloria prima nurus:
- te patrios miscere iuuat cum coniuge census
- gaudentem socio participique uiro.
- 5
- Arserit Euhadne flammis iniecta mariti
- nec minor Alcestin fama sub astra ferat;
- tu melius. Certo meruisti pignore uitae
- ut tibi non esset morte probandus amor.
76 - Milia misisti mihi sex bis sena petenti:
- ut bis sena ferambis duodena petam.
77 - Numquam diuitias deos rogaui
- contentus modicis meoque laetus:
- paupertasueniam dabisrecede.
- Causast quae subiti nouique uoti?
- 5
- Pendentem uolo Zoilum uidere.
78 - Condita cum tibi sit iam sexagensima messis
- et facies multo splendeat alba pilo
- discurris tota uagus urbenec ulla cathedra est
- cui non mane feras inrequietus Haue;
- 5
- et sine te nulli fas est prodire tribuno
- nec caret officio consul uterque tuo;
- et sacro decies repetis Palatia cliuo
- Sigerosque meros Partheniosque sonas.
- Haec faciant sane iuuenes: deformiusAfer
- 10
- omnino nihil est ardalione sene.
79 - Hospes eras nostri semperMathoTiburtini.
- Hoc emis. Inposui: rus tibi uendo tuum.
80 - Declamas in febreMaron: hanc esse phrenesin
- si nescisnon es sanusamice Maron.
- Declamas aegerdeclamas hemitritaeos:
- si sudare aliter non potesest ratio.
- 5
- "Magna tamen res est". Erras; cum uiscera febris
- exuritres est magna tacereMaron.
81 - Epigramma nostrum cum Fabulla legisset
- negare nullam quo queror puellarum
- semel rogata bisque terque neglexit
- preces amantis. IamFabullapromitte:
- 5
- negare iussipernegare non iussi.
82 - Hos quoque commenda VenuleioRufelibellos
- inputet et nobis otia parua roga
- immemor et paulum curarum operumque suorum
- non tetrica nugas exigat aure meas.
- 5
- Sed nec post primum legat haec summumue trientem
- sed sua cum medius proelia Bacchus amat.
- Si nimis est legisse duostibi charta plicetur
- altera: diuisum sic breue fiet opus.
83 - Securo nihil est teNaeuolepeius; eodem
- sollicito nihil estNaeuolete melius.
- Securus nullum resalutasdespicis omnes
- nec quisquam liber nec tibi natus homo est:
- 5
- sollicitus donasdominum regemque salutas
- inuitas. EstoNaeuolesollicitus.
84 - Non est in populo nec urbe tota
- a se Thaida qui probet fututam
- cum multi cupiant rogentque multi.
- Tam casta estrogoThais? Immo fellat.
85 - Nos bibimus uitrotu murraPontice. Quare?
- Prodat perspicuus ne duo uina calix.
86 - Si uis auribus Atticis probari
- exhortor moneoque telibelle
- ut docto placeas Apollinari:
- nil exactius eruditiusque est
- 5
- sed nec candidius benigniusque.
- Si te pectoresi tenebit ore
- nec rhonchos metues maligniorum
- nec scombris tunicas dabis molestas:
- si damnaueritad salariorum
- 10
- curras scrinia protinus licebit
- inuersa pueris arande charta.
87 - Infantem secum semper tua BassaFabulle
- conlocat et lusus deliciasque uocat
- etquo mireris magisinfantaria non est.
- Ergo quid in causa est? Pedere Bassa solet.
88 - Nulla remisisti paruo pro munere dona
- et iam Saturni quinque fuere dies.
- Ergo nec argenti sex scripula Septiciam
- missa nec a querulo mappa cliente fuit
- 5
- Antipolitani nec quae de sanguine thynni
- testa rubetnec quae cottana parua gerit
- nec rugosarum uimen breue Picernarum
- dicere te posses ut meminisse mei!
- Decipies alios uerbis uoltuque benigno
- 10
- nam mihi iam notus dissimulator eris.
89 - Oheiam satis estohelibelle
- iam peruenimus usque ad umbilicos.
- Tu procedere adhuc et ire quaeris
- nec summa potes in schida teneri
- 5
- sic tamquam tibi res peracta non sit
- quae prima quoque pagina peracta est.
- Iam lector queriturque deficitque
- iam librarius hoc et ipse dicit
- "Oheiam satis estohelibelle."
-
- Liber V
-
- 1
- Hoc tibiPalladiae seu collibus uteris Albae
- Caesaret hinc Triuiam prospicisinde Thetin
- seu tua ueridicae discunt responsa sorores
- plana suburbani qua cubat unda freti
- 5
- seu placet Aeneae nutrix seu filia Solis
- siue salutiferis candidus Anxur aquis
- mittimuso rerum felix tutela salusque
- sospite quo gratum credimus esse Iouem.
- Tu tantum accipias: ego te legisse putabo
- 10
- et tumidus Galla credulitate fruar.
2 - Matronae puerique uirginesque
- uobis pagina nostra dedicatur.
- Tuquem nequitiae procaciores
- delectant nimius salesque nudi
- 5
- lasciuos lege quattuor libellos:
- quintus cum domino liber iocatur;
- quem Germanicus ore non rubenti
- coram Cecropia legat puella.
3 - Accola iam nostrae DegisGermaniceripae
- a famulis Histri qui tibi uenit aquis
- laetus et attonitus uiso modo praeside mundi
- adfatus comites dicitur esse suos:
- 5
- "Sors mea quam fratris meliorcui tam prope fas est
- cerneretam longe quem colit ille deum".
4 - Fetere multo Myrtale solet uino
- sed fallat ut nosfolia deuorat lauri
- merumque cauta frondenon aquamiscet.
- Hanc tu rubentem prominentibus uenis
- 5
- quotiens uenirePauleuideris contra
- dicas licebit "Myrtale bibit laurum."
5 - SextePalatine cultor facunde Mineruae
- ingenio frueris qui propiore dei -
- nam tibi nascentes domini cognoscere curas
- et secreta ducis pectora nosse licet -:
- 5
- sit locus et nostris aliqua tibi parte libellis
- qua Pedoqua Marsus quaque Catullus erit.
- Ad Capitolini caelestia carmina belli
- grande cothurnati pone Maronis opus.
6 - Si non est graue nec nimis molestum
- MusaeParthenium rogate uestrum:
- sic te serior et beata quondam
- saluo Caesare finiat senectus
- 5
- et sis inuidia fauente felix
- sic Burrus cito sentiat parentem:
- admittas timidam breuemque chartam
- intra limina sanctioris aulae.
- Nosti tempora tu Iouis sereni
- 10
- cum fulget placido suoque uoltu
- quo nil supplicibus solet negare.
- Non est quod metuas preces iniquas:
- numquam grandia nec molesta poscit
- quae cedro decorata purpuraque
- 15
- nigris pagina creuit umbilicis.
- Nec porrexeris istased teneto
- sic tamquam nihil offeras agasque.
- Si noui dominum nouem sororum
- ultro purpureum petet libellum.
7 - Qualiter Assyrios renouant incendia nidos
- una decem quotiens saecula uixit auis
- taliter exuta est ueterem noua Roma senctam
- et sumpsit uoltus praesidis ipsa sui.
- 5
- Iamprecoroblitus notaeVulcanequerelae
- parce: sumus Martis turbased et Veneris;
- parcepater: sic Lemniacis lasciua catenis
- ignoscat coniunx et patienter amet.
8 - Edictum domini deique nostri
- quo subsellia certiora fiunt
- et puros eques ordines recepit
- dum laudat modo Phasis in theatro
- 5
- Phasis purpureis rubens lacernis
- et iactat tumido superbus ore:
- "Tandem commodius licet sedere
- nunc est reddita dignitas equestris;
- turba non premimurnec inquinamur":
- 10
- haec et talia dum refert supinus
- illas purpureas et adrogantes
- iussit surgere Leitus lacernas.
9 - Languebam: sed tu comitatus protinus ad me
- uenisti centumSymmachediscipulis.
- Centum me tetigere manus aquilone gelatae:
- non habui febremSymmachenunc habeo.
10 - "Esse quid hoc dicam uiuis quod fama negatur
- et sua quod rarus tempora lector amat?"
- Hi sunt inuidiae nimirumRegulemores
- praeferat antiquos semper ut illa nouis.
- 5
- Sic ueterem ingrati Pompei quaerimus umbram
- sic laudant Catuli uilia templa senes;
- Ennius est lectus saluo tibiRomaMarone
- et sua riserunt saecula Maeoniden;
- rara coronato plausere theatra Menandro;
- 10
- norat Nasonem sola Corinna suum.
- Vos tamen o nostri ne festinate libelli;
- si post fata uenit glorianon propero.
11 - Sardonychaszmaragdosadamantasiaspidas uno
- uersat in articulo StellaSeueremeus.
- Multas in digitisplures in carmine gemmas
- inuenies: inde est haecputoculta manus.
12 - Quod nutantia fronte perticata
- gestat pondera Masclion superbus
- aut grandis Ninus omnibus lacertis
- septem quod pueros leuat uel octo
- 5
- res non difficilis mihi uidetur
- uno cum digito uel hoc uel illo
- portet Stella meus decem puellas.
13 - Sumfateorsemperque fuiCallistratepauper
- sed non obscurus nec male notus eques
- sed toto legor orbe frequens et dicitur "Hic est";
- quodque cinis paucishoc mihi uita dedit.
- 5
- At tua centenis incumbunt tecta columnis
- et libertinas arca flagellat opes
- magnaque Niliacae seruit tibi gleba Syenes
- tondet et innumeros Gallica Parma greges.
- Hoc ego tuque sumus: sed quod sum non potes esse;
- 10
- tu quod ese populo quilibet esse potest.
14 - Sedere primo solitus in gradu semper
- tunccum liceret occupareNanneius
- bis excitatus terque transtulit castra
- et inter ipsas paene tertius sellas
- 5
- post Gaiumque Luciumque consedit.
- Illinc cucullo prospicit caput tectus
- oculoque ludos spectat indecens uno;
- et hinc miser deiectus in uiam transit
- subsellioque semifultus extremo
- 10
- et male receptus altero genu iactat
- equiti sedere Leitoque se stare.
15 - Quintus nostrorum liber estAugusteiocorum
- et queritur laesus carmine nemo meo;
- gaudet honorato sed multus nomine lector
- cui uictura meo munere fama datur.
- 5
- "Quid tamen haec prosunt quamuis uenerantia multos?"
- Non prosit saneme tamen ista iuuant.
16 - Seria cum possimquod delectantia malo
- scriberetu causa eslector amicemihi
- qui legis et tota cantas mea carmina Roma:
- sed nescis quanti stet mihi talis amor.
- 5
- Nam si falciferi defendere templa Tonantis
- sollicitisque uelim uendere uerba reis
- plurimus Hispanas mittet mihi nauta metretas
- et fiet uario sordidus aere sinus.
- At nunc conuiua est comissatorque libellus
- 10
- et tantum gratis pagina nostra placet.
- Sed non et ueteres contenti laude fuerunt
- cum minimum uati munus Alexis erat.
- "Belle" inquis "dixti: iuuat et laudabimus usque."
- Dissimulas? Facies meputocausidicum.
17 - Dum proauos atauosque refers et nomina magna
- dum tibi noster eques sordida condicio est
- dum te posse negas nisi latoGelliaclauo
- nuberenupsistiGelliacistibero.
18 - Quod tibi Decembri mensequo uolant mappae
- gracilesque ligulae cereique chartaeque
- et acuta senibus testa cum Damascenis
- praeter libellos uernulas nihil misi
- 5
- fortasse auarus uidear aut inhumanus.
- Odi dolosas munerum et malas artes;
- imitantur hamos dona: namque quis nescit
- auidum uorata decipi scarum musca?
- Quotiens amico diuiti nihil donat
- 10
- o Quintianeliberalis est pauper.
19 - Si qua fides uerispraeferrimaxime Caesar
- temporibus possunt saecula nulla tuis.
- Quando magis dignos licuit spectare triumphos?
- Quando Palatini plus meruere dei?
- 5
- Pulchrior et maior quo sub duce Martia Roma?
- Sub quo libertas principe tanta fuit?
- Est tamen hoc uitium sed non leuesit licet unum
- quod colit ingratas pauper amicitias.
- Quis largitur opes ueteri fidoque sodali
- 10
- aut quem prosequitur non alienus eques?
- Saturnaliciae ligulam misisse selibrae
- flammatisue togae scripula tota decem
- uxuria esttumidique uocant haec munera reges:
- qui crepet aureolos forsitan unus erit.
- 15
- Quatenus hi non suntesto tuCaesaramicus;
- nulla ducis uirtus dulcior esse potest.
- Iam dudum tacito ridesGermanicenaso
- utile quod nobis do tibi consilium.
20 - Si tecum mihicare Martialis
- securis liceat frui diebus
- si disponere tempus otiosum
- et uerae pariter uacare uitae:
- 5
- nec nos atria nec domos potentum
- nec litis tetricas forumque triste
- nossemus nec imagines superbas;
- sed gestatiofabulaelibelli
- campusporticusumbraVirgothermae
- 10
- haec essent loca semperhi labores.
- Nunc uiuit necuter sibibonosque
- soles effugere atque abire sentit
- qui nobis pereunt et inputantur.
- Quisquam uiuere cum sciatmoratur?
21 - Quintum pro Decimopro CrassoReguleMacrum
- ante salutabat rhetor Apollodotus:
- nunc utrumque suo resalutat nomine. Quantum
- cura laborque potest! Scripsit et edidicit.
22 - Mane domi nisi te uolui meruitque uidere
- sint mihiPauletuae longius Esquiliae.
- Sed Tiburtinae sum proximus accola pilae
- qua uidet anticum rustica Flora Iouem:
- 5
- alta Suburani uincenda est semita cliui
- et numquam sicco sordida saxa gradu
- uixque datur longas mulorum rumpere mandras
- quaeque trahi multo marmora fune uides.
- Illud adhuc grauius quod te post mille labores
- 10
- Paulenegat lasso ianitor esse domi.
- Exitus hic operis uani togulaeque madentis:
- uix tanti Paulum mane uidere fuit.
- Semper inhumanos habet officiosus amicos:
- rexnisi dormierisnon potes esse meus.
23 - Herbarum fueras indutusBassecolores
- iura theatralis dum siluere loci.
- Quae postquam placidi censoris cura renasci
- iussit et Oceanum certior audit eques
- 5
- non nisi uel cocco madida uel murice tincta
- uest nites et te sic dare uerba putas.
- Quadringentorum nullae suntBasselacernae
- aut meus ante omnis Cordus haberet equum.
24 - Hermes Martia saeculi uoluptas
- Hermes omnibus eruditus armis
- Hermes et gladiator et magister
- Hermes turbo sui tremorque ludi
- 5
- Hermesquem timet Heliussed unum
- Hermescui cadit Aduolanssed uni
- Hermes uincere nec ferire doctus
- Hermes subpositicius sibi ipse
- Hermes diuitiae locariorum
- 10
- Hermes cura laborque ludiarum
- Hermes belligera superbus hasta
- Hermes aequoreo minax tridente
- Hermes casside languida timendus
- Hermes gloria Martis uniuersi
- 15
- Hermes omnia solus et ter unus.
25 - "Quadringenta tibi non suntChaerestrate: surge
- Leitus ecce uenit: stafugecurrelate."
- Ecquisioreuocat discedentemque reducit?
- Ecquisiolargas pandit amicus opes?
- 5
- Quem chartis famaeque damus populisque loquendum?
- Quis Stygios non uolt totus adire lacus?
- Hocrogonon melius quam rubro pulpita nimbo
- spargere et effuso permaduisse croco?
- Quam non sensuro dare quadringenta caballo
- 10
- aureus ut Scorpi nasus ubique micet?
- O frustra locupleso dissimulator amici
- haec legis et laudas? Quae tibi fama perit!
26 - Quod alpha dixiCordepaenulatorum
- te nuperaliqua cum iocarer in charta
- si forte bilem mouit hic tibi uersus
- dicas licebit beta me togatorum.
27 - Ingenium studiumque tibi moresque genusque
- sunt equitisfateor: cetera plebis habes.
- Bis septena tibi non sint subsellia tanti
- ut sedeas uiso pallidus Oceano.
28 - Vt bene loquatur sentiatque Mamercus
- efficere nullisAulemoribus possis:
- pietate fratres Curuios licet uincas
- quiete Neruascomitate Rusones
- 5
- probitate Macrosaequitate Mauricos
- oratione Regulosiocis Paulos:
- robiginosis cuncta dentibus rodit.
- Hominem malignum forsan esse tu credas:
- ego esse miserum credocui placet nemo.
29 - Si quando leporem mittis mihiGelliadicis:
- "Formonsus septemMarcediebus eris."
- Si non deridessi uerumlux meanarras
- edisti numquamGelliatu leporem.
30 - VarroSophocleo non infitiande cothurno
- nec minus in Calabra suspiciende lyra
- differ opus nec te facundi scaena Catulli
- detineat cultis aut elegia comis;
- 5
- sed lege fumoso non aspernanda Decembri
- carminamittuntur quae tibi mense suo:
- commodius nisi forte tibi potiusque uidetur
- Saturnalicias perdereVarronuces.
31 - Aspice quam placidis insultet turba iuuencis
- et sua quam facilis pondera taurus amet.
- Cornibus hic pendet summisuagus ille per armos
- currit et in toto uentilat arma boue.
- 5
- At feritas immota riget: non esset harena
- tutior et poterant fallere plana magis.
- Nec trepidant gestussed de discrimine palmae
- securus puer est sollicitumque pecus.
32 - Quadrantem Crispus tabulisFaustinesupremis
- non dedit uxori. "Cui dedit ergo?" Sibi.
33 - Carpere causidicus fertur mea carmina: qui sit
- nescio. Si scierouae tibicausidice.
34 - Hanc tibiFronto patergenetrix Flaccillapuellam
- oscula commendo deliciasque meas
- paruola ne nigras horrescat Erotion umbras
- oraque Tartarei prodigiosa canis.
- 5
- Impletura fuit sextae modo frigora brumae
- uixisset totidem ni minus illa dies.
- Inter tam ueteres ludat lasciua patronos
- et nomen blaeso garriat ore meum.
- Mollia non rigidus caespes tegat ossa nec illi
- 10
- terragrauis fueris: non fuit illa tibi.
35 - Dum sibi redire de Patrensibus fundis
- ducena clamat coccinatus Euclides
- Corinthioque plura de suburbano
- longumque pulchra stemma repetit a Leda
- 5
- et suscitanti Leito reluctatur
- equiti superbonobililucupleti
- cecidit repente magna de sinu clauis.
- NumquamFabullenequior fuit clauis.
36 - Laudatus nostro quidamFaustinelibello
- dissimulatquasi nil debeat: inposuit.
37 - Puella senibus dulcior mihi cycnis
- agno Galaesi mollior Phalantini
- concha Lucrini delicatior stagni
- cui nec lapillos praeferas Erythraeos
- 5
- nec modo politum pecudis Indicae dentem
- niuesque primas liliumque non tactum;
- quae crine uicit Baetici gregis uellus
- Rhenique nodos aureamque nitelam;
- fragrauit ore quod rosarium Paesti
- 10
- quod Atticarum prima mella cerarum
- quod sucinorum rapta de manu gleba;
- cui conparatus indecens erat pauo
- inamabilis sciurus et frequens phoenix
- adhuc recenti tepet Erotion busto
- 15
- quam pessimorum lex amara fatorum
- sexta peregit hiemenec tamen tota
- nostros amores gaudiumque lususque.
- Et esse tristem me meus uetat Paetus
- pectusque pulsans pariter et comam uellens:
- 20
- "Deflere non te uernulae pudet mortem ?
- Ego coniugem" inquit "extuli et tamen uiuo
- notamsuperbamnobilemlucupletem."
- Quid esse nostro fortius potest Paeto?
- Ducentiens accepitet tamen uiuit!
38 - Calliodorus habet censum -- quis nescit? -- equestrem
- Sextesed et fratrem Calliodorus habet.
- "Quadringenta seca" qui dicit suka merizei
- uno credis equo posse sedere duos?
- 5
- Quid cum fratre tibiquid cum Polluce molesto?
- Non esset Pollux si tibiCastor eras.
- Vnus cum sitisduoCalliodoresedebis?
- surge: soloikismovnCalliodorefacis.
- Aut imitare genus Ledae: cum fratre sedere
- 10
- non potesalternisCalliodoresede.
39 - Supremas tibi triciens in anno
- signanti tabulasCharinemisi
- Hyblaeis madidas thymis placentas.
- Defeci: miserere iamCharine:
- 5
- signa rariusaut semel fac illud
- mentitur tua quod subinde tussis.
- Excussi loculosque sacculumque:
- Croeso diuitior licet fuissem
- Iro pauperior foremCharine
- 10
- si conchem totiens meam comesses.
40 - Pinxisti VeneremcolisArtemidoreMineruam:
- et miraris opus displicuisse tuum?
41 - Spadone cum sis euiratior fluxo
- et concubino mollior Celaenaeo
- quem sectus ululat matris entheae Gallus
- theatra loqueris et gradus et edicta
- 5
- trabeasque et Idus fibulasque censusque
- et pumicata pauperes manu monstras.
- Sedere in equitum liceat an tibi scamnis
- uideboDidyme: non licet maritorum.
42 - Callidus effracta nummos fur auferet arca
- prosternet patrios impia flamma lares;
- debitor usuram pariter sortemque negabit
- non reddet sterilis semina iacta seges;
- 5
- dispensatorem fallax spoliabit amica
- mercibus extructas obruet unda rates.
- Extra fortunam est quidquid donatur amicis:
- quas dederis solas semper habebis opes.
43 - Thais habet nigrosniueos Laecania dentes.
- Quae ratio est? Emptos haec habetilla suos.
44 - Quid factum estrogoquid repente factum
- ad cenam mihiDentoquod uocanti -
- quis credat? - quater ausus es negare?
- Sed nec respicis et fugis sequentem
- 5
- quem thermis modo quaerere et theatris
- et conclauibus omnibus solebas.
- Sic estcaptus es unctiore mensa
- et maior rapuit canem culina.
- Iam tesed citocognitum et relictum
- 10
- cum fastidierit popina diues
- antiquae uenies ad ossa cenae.
45 - Dicis formonsamdicis teBassapuellam:
- istud quae non est dicereBassasolet.
46 - Basia dum nolo nisi quae luctantia carpsi
- et placet ira mihi plus tua quam facies
- ut te saepe rogemcaedoDiadumenesaepe:
- consequor hocut me nec timeas nec ames.
47 - Numquam se cenasse domi Philo iuratet hoc est:
- non cenatquotiens nemo uocauit eum.
48 - Quid non cogit amor! Secuit nolente capillos
- Encolpos dominonon prohibente tamen.
- Permisit fleuitque Pudens: sic cessit habenis
- audaci questus de Phaethonte pater;
- 5
- talis raptus Hylastalis deprensus Achilles
- deposuit gaudensmatre dolentecomas.
- Sed tu ne propera - breuibus ne crede capillis -
- tardaque pro tanto munerebarbaueni.
49 - Vidissem modo forte cum sedentem
- solum teLabienetres putaui.
- Caluae me numerus tuae fefellit:
- sunt illinc tibisunt et hinc capilli
- 5
- quales uel puerum decere possunt;
- nudumst in medio caput nec ullus
- in longa pilus area notatur.
- Hic error tibi profuit Decembri
- tunc cum prandia misit Imperator:
- 10
- cum panariolis tribus redisti.
- Talem Geryonem fuisse credo.
- Vites censeo porticum Philippi:
- si te uiderit Herculesperisti.
50 - Ceno domi quotiensnisi teCharopineuocaui
- protinus ingentes sunt inimicitiae
- meque potes stricto medium transfigere ferro
- si nostrum sine te scis caluisse focum.
- 5
- Nec semel ergo mihi furtum fecisse licebit?
- inprobius nihil est hacCharopinegula.
- Desine iam nostramprecorobseruare culinam
- atque aliquando meus det tibi uerba cocus.
51 - Hicqui libellis praegrauem gerit laeuam
- notariorum quem premit chorus leuis
- qui codicillis hinc et inde prolatis
- epistolisque commodat grauem uoltum
- 5
- similis Catoni Tullioque Brutoque
- exprimereRufefidiculae licet cogant
- haue Latinumchaire non potest Graecum.
- Si fingere istud me putassalutemus.
52 - Quae mihi praestiteris memini semperque tenebo.
- Cur igitur taceoPostume? Tu loqueris.
- Incipio quotiens alicui tua dona referre
- protinus exclamat: "Dixerat ipse mihi."
- 5
- Non belle quaedam faciunt duo: sufficit unus
- huic operi: si uis ut loquaripse tace.
- Crede mihiquamuis ingentiaPostumedona
- auctoris pereunt garrulitate sui.
53 - Colchida quid scribisquid scribisamiceThyesten?
- quo tibi uel NiobenBasseuel Andromachen?
- Materia estmihi credetuis aptissima chartis
- Deucalion uelsi non placet hicPhaethon.
54 - Extemporalis factus est meus rhetor:
- Calpurnium non scripsitet salutauit.
55 - Dic mihiquem portasuolucrum regina? "Tonantem."
- Nulla manu quare fulmina gestat? "Amat."
- Quo calet igne deus? "Pueri." Cur mitis aperto
- respicis ore Iouem? "De Ganymede loquor."
56 - Cui tradasLupefilium magistro
- quaeris sollicitus diu rogasque.
- Omnes grammaticosque rhetorasque
- deuites moneo: nihil sit illi
- 5
- cum libris Ciceronis aut Maronis;
- famae Tutilium suae relinquat;
- si uersus facitabdices poetam.
- Artes discere uolt pecuniosas?
- Fac discat citharoedus aut choraules;
- 10
- si duri puer ingeni uidetur
- praeconem facias uel architectum.
57 - Cum uoco te dominumnoli tibiCinnaplacere:
- saepe etiam seruum sic resaluto tuum.
58 - Cras te uicturumcras dicisPostumesemper:
- dic mihicras istudPostumequando uenit?
- Quam longe cras istud! ubi est? aut unde petendum?
- Numquid apud Parthos Armeniosque latet?
- 5
- Iam cras istud habet Priami uel Nestoris annos.
- Cras istud quantidic mihipossit emi?
- Cras uiues? Hodie iam uiuerePostumeserum est:
- ille sapit quisquisPostumeuixit heri.
59 - Quod non argentumquod non tibi mittimus aurum
- hoc facimus causaStella disertetua.
- Quisquis magna dedituoluit sibi magna remitti;
- fictibus nostris exoneratus eris.
60 - Adlatres licet usque nos et usque
- et gannitibus inprobis lacessas
- certum est hanc tibi pernegare famam
- olim petisin meis libellis
- 5
- qualiscumque legaris ut per orbem.
- Nam te cur aliquis sciat fuisse?
- Ignotus pereasmisernecesse est.
- Non derunt tamen hac in urbe forsan
- unus uel duo tresue quattuorue
- 10
- pellem rodere qui uelint caninam:
- nos hac a scabie tenemus ungues.
61 - Crispulus iste quis estuxori semper adhaeret
- quiMarianetuae? Crispulus iste quis est?
- Nescio quid dominae teneram qui garrit in aurem
- et sellam cubito dexteriore premit?
- 5
- Per cuius digitos currit leuis anulus omnis
- crura gerit nullo qui uiolata pilo?
- Nil mihi respondes? "Vxoris res agit" inquis
- "iste meae." Sane certus et asper homo est
- procuratorem uoltu qui praeferat ipso:
- 10
- acrior hoc Chius non erit Aufidius.
- O quam dignus eras alapisMarianeLatini:
- te successurum credo ego Panniculo.
- Res uxoris agit? Res ullas crispulus iste?
- Res non uxorisres agit iste tuas.
62 - Iure tuo nostris maneas licethospesin hortis
- si potes in nudo ponere membra solo
- aut si portatur tecum tibi magna supellex:
- nam mea iam digitum sustulit hospitibus.
- 5
- Nulla tegit fractos -- nec inanis -- culcita lectos
- putris et abrupta fascia reste iacet.
- Sit tamen hospitium nobis commune duobus:
- emi hortos; plus est: instrue tu; minus est.
63 - "Quid sentis" inquis "de nostrisMarcelibellis?"
- Sic me sollicitusPonticesaepe rogas.
- Admirorstupeo: nihil est perfectius illis
- ipse tuo cedet Regulus ingenio.
- 5
- "Hoc sentis?" inquis "faciat tibi sic bene Caesar
- sic Capitolinus Iuppiter." Immo tibi.
64 - SextantesCallisteduos infunde Falerni
- tu super aestiuasAlcimesolue niues;
- pinguescat nimio madidus mihi crinis amomo
- lassenturque rosis tempora sutilibus.
- 5
- Tam uicina iubent non uiuere Mausolea
- cum doceant ipsos posse perire deos.
65 - Astra polumque deditquamuis obstante nouerca
- Alcidae Nemees terror et Arcas aper
- et castigatum Libycae ceroma palaestrae
- et grauis in Siculo puluere fusus Eryx
- 5
- siluarumque tremortacita qui fraude solebat
- ducere non rectas Cacus in antra boues.
- Ista tuaeCaesarquota pars spectatur harenae?
- Dat maiora nouus proelia mane dies.
- Quot grauiora cadunt Nemeaeo pondera monstro!
- 10
- quot tua Maenalios conlocat hasta sues!
- Reddatur si pugna triplex pastoris Hiberi
- est tibi qui possit uincere Geryonen.
- Saepe licet Graiae numeretur belua Lernae
- inproba Niliacis quid facit Hydra feris?
- 15
- Pro meritis caelum tantisAugustedederunt
- Alcidae cito dised tibi sero dabunt.
66 - Saepe salutatus numquam prior ipse salutas:
- sic eris AeternumPontilianeVale.
67 - Hibernos peterent solito cum more recessus
- Atthidesin nidis una remansit auis.
- Deprendere nefas ad tempora uerna reuersae
- et profugam uolucres diripuere suae.
- 5
- Sero dedit poenas: discerpi noxia mater
- debueratsed tunc cum lacerauit Ityn.
68 - Arctoa de gente comam tibiLesbiamisi
- ut scires quanto sit tua flaua magis.
69 - Antoni Phario nihil obiecture Pothino
- et leuius tabula quam Cicerone nocens
- quid gladium demens Romana stringis in ora?
- hoc admisisset nec Catilina nefas.
- 5
- Impius infando miles corrumpitur auro
- et tantis opibus uox tacet una tibi.
- Quid prosunt sacrae pretiosa silentia linguae?
- Incipient omnes pro Cicerone loqui.
70 - Infusum sibi nuper a patrono
- plenumMaximecentiens Syriscus
- in sellariolis uagus popinis
- circa balnea quattuor pergit.
- 5
- O quanta est gulacentiens comesse!
- Quanto maior adhucnec accubare!
71 - Vmida qua gelidas summittit Trebula ualles
- et uiridis cancri mensibus alget ager
- rura Cleonaeo numquam temerata leone
- et domus Aeolio semper amica Noto
- 5
- teFaustineuocant: longas his exige messes
- collibus; hibernum iam tibi Tibur erit.
72 - Qui potuit Bacchi matrem dixisse Tonantem
- ille potest Semelen dicereRufepatrem.
73 - Non donem tibi cur meos libellos
- oranti totiens et exigenti
- mirarisTheodore? Magna causa est:
- dones tu mihi ne tuos libellos.
74 - Pompeios iuuenes Asia atque Europased ipsum
- terra tegit Libyessi tamen ulla tegit.
- Quid mirum toto si spargitur orbe? Iacere
- uno non poterat tanta ruina loco.
75 - Quae legis causa nupsit tibi LaeliaQuinte
- uxorem potes hanc dicere legitimam.
76 - Profecit poto Mithridates saepe ueneno
- toxica ne possent saeua nocere sibi.
- Tu quoque cauisti cenando tam male semper
- ne posses umquamCinnaperire fame.
77 - Narratur belle quidam dixisseMarulle
- qui te ferre oleum dixit in auricula.
78 - Si tristi domicenio laboras
- Toranipotes esurire mecum.
- Non derunt tibisi soles propinein
- uiles Cappadocae grauesque porri
- 5
- diuisis cybium latebit ouis.
- Ponetur digitus tenendus unctis
- nigra coliculus uirens patella
- algentem modo qui reliquit hortum
- et pultem niueam premens botellus
- 10
- et pallens faba cum rubente lardo.
- Mensae munera si uoles secundae
- marcentes tibi porrigentur uuae
- et nomen pira quae ferunt Syrorum
- et quas docta Neapolis creauit
- 15
- lento castaneae uapore tostae:
- uinum tu facies bonum bibendo.
- Post haec omnia forte si mouebit
- Bacchus quam solet esuritionem
- succurrent tibi nobiles oliuae
- 20
- Piceni modo quas tulere rami
- et feruens cicer et tepens lupinus.
- Parua est cenula--quis potest negare?--
- Sed finges nihil audiesue fictum
- et uoltu placidus tuo recumbes;
- 25
- nec crassum dominus leget uolumen
- nec de Gadibus inprobis puellae
- uibrabunt sine fine prurientes
- lasciuos docili tremore lumbos;
- sed quod nec graue sit nec infacetum
- 30
- parui tibia Condyli sonabit.
- Haec est cenula. Claudiam sequeris.
- Quam nobis cupis esse tu priorem?
79 - Vndecies una surrextiZoilecena
- et mutata tibi est synthesis undecies
- sudor inhaereret madida ne ueste retentus
- et laxam tenuis laederet aura cutem.
- 5
- Quare ego non sudoqui tecumZoileceno?
- Frigus enim magnum synthesis una facit.
80 - Non totam mihisi uacabishoram
- dones et licet inputesSeuere
- dum nostras legis exigisque nugas.
- "Durum est perdere ferias": rogamus
- 5
- iacturam patiaris hanc ferasque.
- Quod si legeris ista cum diserto
- --sed numquid sumus inprobi?-- Secundo
- plus multo tibi debiturus hic est
- quam debet domino suo libellus.
- 10
- Nam securus eritnec inquieta
- lassi marmora Sisyphi uidebit
- quem censoria cum meo Seuero
- docti lima momorderit Secundi.
81 - Semper pauper erissi pauper esAemiliane:
- dantur opes nullis nunc nisi diuitibus.
82 - Quid promittebas mihi miliaGaureducenta
- si dare non poteras miliaGauredecem?
- An potes et non uis? Rogonon est turpius istud?
- Itibi dispereasGaure: pusillus homo es.
83 - Insequerisfugio; fugisinsequor. Haec mihi mens est:
- uelle tuum noloDindymenolle uolo.
84 - Iam tristis nucibus puer relictis
- clamoso reuocatur a magistro
- et blando male proditus fritillo
- arcana modo raptus e popina
- 5
- aedilem rogat udus aleator.
- Saturnalia transiere tota
- nec munuscula parua nec minora
- misisti mihiGallaquam solebas.
- Sane sic abeat meus December:
- 10
- scis certeputouestra iam uenire
- SaturnaliaMartias Kalendas;
- tunc reddam tibiGallaquod dedisti.
-
- Liber VI
- 1
- Sextus mittitur hic tibi libellus
- in primis mihi care Martialis:
- quem si terseris aure diligenti
- audebit minus anxius tremensque
- 5
- magnas Caesaris in manus uenire.
2 - Lusus erat sacrae conubia taedae
- lusus et immeritos exsecuisse mares.
- Vltraque tu prohibesCaesarpopulisque futuris
- succurrisnasci quos sine fraude iubes.
- 5
- Nec spado iam nec moechus erit te praeside quisquam:
- at prius--o mores--et spado moechus erat.
3 - Nascere Dardanio promissum nomen Iulo
- uera deum suboles; nasceremagne puer
- cui pater aeternas post saecula tradat habenas
- quique regas orbem cum seniore senex.
- 5
- Ipsa tibi niueo trahet aurea pollice fila
- et totam Phrixi Iulia nebit ouem.
4 - Censor maxime principumque princeps
- cum tot iam tibi debeat triumphos
- tot nascentia templatot renata
- tot spectaculatot deostot urbes
- 5
- plus debet tibi Roma quod pudica est.
5 - Rustica mercatus multis sum praedia nummis;
- mutua des centumCaecilianerogo.
- Nil mihi respondes? Tacitum te dicere credo
- "Non reddes": ideoCaecilianerogo.
6 - Comoedi tres suntsed amat tua PaulaLuperce
- quattuor: et cwfovn Paula provswpon amat.
7 - Iulia lex populis ex quoFaustinerenata est
- atque intrare domos iussa Pudicitia est
- aut minus aut certe non plus tricesima lux est
- et nubit decimo iam Telesilla uiro.
- 5
- Quae nubit totiensnon nubit: adultera lege est.
- Offendor moecha simpliciore minus.
8 - Praetores duoquattuor tribuni
- septem causidicidecem poetae
- cuiusdam modo nuptias petebant
- a quodam sene. Non moratus ille
- 5
- praeconi dedit Eulogo puellam.
- Dicnumquid fatueSeuerefecit?
9 - In Pompeiano dormisLaeuinetheatro:
- et quereris si te suscitat Oceanus?
10 - Pauca Iouem nuper cum milia forte rogarem
- "Ille dabit" dixit "qui mihi templa dedit."
- Templa quidem dedit ille Iouised milia nobis
- nulla dedit: pudetahpauca rogasse Iouem.
- 5
- At quam non tetricusquam nulla nubilus ira
- quam placido nostras legerat ore preces!
- Talis supplicibus tribuit diademata Dacis
- et Capitolinas itque reditque uias.
- Dic precoro nostri dic conscia uirgo Tonantis
- 10
- si negat hoc uoltuquo solet ergo dare?
- Sic ego: sic breuiter posita mihi Gorgone Pallas:
- "Quae nondum data suntstultenegata putas?"
11 - Quod non sit Pylades hoc temporenon sit Orestes
- miraris? PyladesMarcebibebat idem
- nec melior panis turdusue dabatur Orestae
- sed par atque eadem cena duobus erat.
- 5
- Tu Lucrina uorasme pascit aquosa peloris:
- non minus ingenua est et mihiMarcegula.
- Te Cadmea Tyrosme pinguis Gallia uestit:
- uis te purpureumMarcesagatus amem?
- Vt praestem Pyladenaliquis mihi praestet Oresten.
- 10
- Hoc non fit uerbisMarce: ut amerisama.
12 - Iurat capillos essequos emitsuos
- Fabulla: numquid illaPaulepeierat?
13 - Quis te Phidiaco formatamIuliacaelo
- uel quis Palladiae non putet artis opus?
- Candida non tacita respondet imagine lygdos
- et placido fulget uiuus in ore decor.
- 5
- Ludit Acidaliosed non manus asperanodo
- quem rapuit colloparue Cupidotuo.
- Vt Martis reuocetur amor summique Tonantis
- a te Iuno petat ceston et ipsa Venus.
14 - Versus scribere posse te disertos
- adfirmasLaberi: quid ergo non uis?
- Versus scribere qui potest disertos
- conscribatLaberi: uirum putabo.
15 - Dum Phaethontea formica uagatur in umbra
- inplicuit tenuem sucina gutta feram.
- Sic modo quae fuerat uita contempta manente
- funeribus facta est nunc pretiosa suis.
16 - Tu qui pene uiros terres et falce cinaedos
- iugera sepositi pauca tuere soli.
- Sic tua non intrent uetuli pomaria fures
- sed puer et longis pulchra puella comis.
17 - CinnamCinnamete iubes uocari:
- non est hicrogoCinnabarbarismus?
- Tu si Furius ante dictus esses
- Fur ista ratione dicereris.
18 - Sancta Salonini terris requiescit Hiberis
- qua melior Stygias non uidet umbra domos.
- Sed lugere nefas: nam qui tePriscereliquit
- uiuit qua uoluit uiuere parte magis.
19 - Non de ui neque caede nec ueneno
- sed lis est mihi de tribus capellis:
- uicini queror has abesse furto.
- Hoc iudex sibi postulat probari:
- 5
- tu Cannas Mithridaticumque bellum
- et periuria Punici furoris
- et Sullas Mariosque Muciosque
- magna uoce sonas manuque tota.
- Iam dicPostumede tribus capellis.
20 - Mutua te centum sestertiaPhoeberogaui
- cum mihi dixisses "Exigis ergo nihil?"
- Inquirisdubitascunctaris meque diebus
- teque decem crucias: iam rogoPhoebenega.
21 - Perpetuam Stella dum iungit Ianthida uati
- laeta Venusdixit "Plus dare non potui."
- Haec coram domina; sed nequius illud in aurem:
- "Tu ne quid peccesexitioseuide.
- 5
- Saepe ego lasciuom Martem furibunda cecidi
- legitimos esset cum uagus ante toros;
- sed postquam meus estnulla me paelice laesit:
- tam frugi Iuno uellet habere uirum."
- Dixit et arcano percussit pectora loro.
- 10
- Plaga iuuat: sed tu iamdeacaede duos.
22 - Quod nubisProculinaconcubino
- etmoechum modonunc facis maritum
- ne lex Iulia te notare possit:
- non nubisProculinased fateris.
23 - Stare iubes semper nostrum tibiLesbiapenem:
- crede mihinon est mentula quod digitus.
- Tu licet et manibus blandis et uocibus instes
- te contra facies imperiosa tua est.
24 - Nil lasciuius est Charisiano:
- Saturnalibus ambulat togatus.
25 - Marcellineboni suboles sincera parentis
- horrida Parrhasio quem tegit ursa iugo
- ille uetus pro te patriusque quid optet amicus
- accipe et haec memori pectore uota tene:
- 5
- causa sit ut uirtus nec te temerarius ardor
- in medios enses saeuaque tela ferat.
- Bella uellint Martemque ferum rationis egentes
- tu potes et patris miles et esse ducis.
26 - Periclitatur capite Sotades noster.
- Reum putatis esse Sotaden? Non est.
- Arrigere desit posse Sotades: lingit.
27 - Bis uicine Nepos--nam tu quoque proxima Florae
- incolis et ueteres tu quoque Ficelias „
- est tibiquae patria signatur imagine uoltus
- testis maternae nata pudicitiae.
- 5
- Tu tamen annoso nimium ne parce Falerno
- et potius plenos aere relinque cados.
- Sit piasit locuplessed potet filia mustum:
- amphora cum domina nunc noua fiet anus.
- Caecuba non solos uindemia nutriat orbos:
- 10
- possunt et patres uiuerecrede mihi.
28 - Libertus Melioris ille notus
- tota qui cecidit dolente Roma
- cari deliciae breues patroni
- hoc sub marmore Glaucias humatus
- 5
- iuncto Flaminiae iacet sepulcro:
- castus moribusinteger pudore
- uelox ingeniodecore felix.
- Bis senis modo messibus peractis
- uix unum puer adplicabat annum.
- 10
- Qui fles talianil fleasuiator.
29 - Non de plebe domus nec auarae uerna catastae
- sed domini sancto dignus amore puer
- munera cum posset nondum sentire patroni
- Glaucia libertus iam Melioris erat.
- 5
- Moribus hoc formaeque datum: quis blandior illo?
- Aut quis Apollineo pulchrior ore fuit?
- Inmodicis breuis est aetas et rara senectus.
- Quidquid amascupias non placuisse nimis.
30 - Sex sestertia si statim dedisses
- cum dixti mihi "Sumetolledono
- deberem tibi, Paete, pro ducentis.
- At nunc cum dederis diu moratus,
- 5
- post septem, puto, uel nouem Kalendas,
- uis dicam tibi ueriora ueris?
- Sex sestertia, Paete, perdidisti.
31
- Vxorem, Charideme, tuam scis ipse sinisque
- a medico futui: uis sine febre mori.
32
- Cum dubitaret adhuc belli ciuilis Enyo
- forsitan et posset uincere mollis Otho,
- damnauit multo staturum sanguine Martem
- et fodit certa pectora tota manu.
- 5
- Sit Cato, dum uiuit, sane uel Caesare maior:
- dum moritur, numquid maior Othone fuit?
33
- Nil miserabilius, Matho, pedicone Sabello
- uidisti, quo nil laetius ante fuit.
- Furta, fugae, mortes seruorum, incendia, luctus
- adfligunt hominem, iam miser et futuit.
34
- Basia da nobis, Diadumene, pressa. Quot?" inquis.
- Oceani fluctus me numerare iubes
- et maris Aegaei sparsas per litora conchas
- et quae Cecropio monte uagantur apes
- 5
- quaeque sonant pleno uocesque manusque theatro
- cum populus subiti Caesaris ora uidet.
- Nolo quot arguto dedit exorata Catullo
- Lesbia: pauca cupit qui numerare potest.
35 - Septem clepsydras magna tibi uoce petenti
- arbiter inuitusCaecilianededit.
- At tu multa diu dicis uitreisque tepentem
- ampullis potas semisupinus aquam.
- 5
- Vt tandem saties uocemque sitimquerogamus
- iam de clepsydraCaecilianebibas.
36 - Mentula tam magna est quantus tibiPapylenasus
- ut possisquotiens arrigisolfacere.
37 - Secti podicis usque ad umbilicum
- nullas relliquias habet Charinus
- et prurit tamen usque ad umbilicum.
- O quanta scabie miser laborat!
- 5
- Culum non habetest tamen cinaedus.
38 - Aspicis ut paruus nec adhuc trieteride plena
- Regulus auditum laudet et ipse patrem?
- Maternosque sinus uiso genitore relinquat
- et patrias laudes sentiat esse suas?
- 5
- Iam clamor centumque uiri densumque corona
- uolgus et infanti Iulia tecta placent.
- Acris equi suboles magno sic puluere gaudet
- sic uitulus molli proelia fronte cupit.
- Diseruateprecormatri sua uota patrique
- 10
- audiat ut natum Regulusilla duos.
39 - Pater ex MarullaCinnafactus es septem
- non liberorum: namque nec tuus quisquam
- nec est amici filiusue uicini
- sed in grabatis tegetibusque concepti
- 5
- materna produnt capitibus suis furta.
- Hic qui retorto crine Maurus incedit
- subolem fatetur esse se coci Santrae;
- at ille sima nareturgidis labris
- ipsa est imago Pannychi palaestritae.
- 10
- Pistores esse tertium quis ignorat
- quicumque lippum nouit et uidet Damam?
- Quartus cinaeda frontecandido uoltu
- ex concubino natus est tibi Lygdo:
- percidesi uisfilium: nefas non est.
- 15
- Hunc uero acuto capite et auribus longis
- quae sic mouentur ut solent asellorum
- quis morionis filium negat Cyrtae?
- Duae sororesilla nigra et haec rufa
- Croti choraulae uilicique sunt Carpi.
- 20
- Iam Niobidarum grex tibi foret plenus
- si spado Coresus Dindymusque non esset.
40 - Femina praeferri potuit tibi nullaLycori:
- praeferri Glycerae femina nulla potest.
- Haec erit hoc quod tu: tu non potes esse quod haec est.
- Tempora quid faciunt! Hanc uolote uolui.
41 - Qui recitat lana fauces et colla reuinctus
- hic se posse loquiposse tacere negat.
42 - Etrusci nisi thermulis lauaris
- inlotus morierisOppiane.
- Nullae sic tibi blandientur undae
- non fontes Aponi rudes puellis
- 5
- non mollis Sinuessa feruidique
- fluctus Passeris aut superbus Anxur
- non Phoebi uada principesque Baiae.
- Nusquam tam nitidum uacat serenum:
- lux ipsa est ibi longiordiesque
- 10
- nullo tardius a loco recedit.
- Illic Taygeti uirent metalla
- et certant uario decore saxa
- quae Phryx et Libys altius cecidit.
- Siccos pinguis onyx anhelat aestus
- 15
- et flamma tenui calent ophitae:
- ritus si placeant tibi Laconum
- contentus potes arido uapore
- cruda Virgine Marciaue mergi;
- quae tam candidatam serena lucet
- 20
- ut nullas ibi suspiceris undas
- et credas uacuam nitere lygdon.
- Non adtendis et aure me supina
- iam dudum quasi neglegenter audis:
- inlotus morierisOppiane.
43 - Dum tibi felices indulgentCastriceBaiae
- canaque sulphureis nympha natatur aquis
- me Nomentani confirmant otia ruris
- et casa iugeribus non onerosa suis.
- 5
- Hoc mihi Baiani soles mollisque Lucrinus
- hoc uestrae mihi suntCastricediuitiae.
- Quondam laudatas quocumque libebat ad undas
- currere nec longas pertimuisse uias
- nunc urbis uicina iuuant facilesque recessus
- 10
- et satis est pigro si licet esse mihi.
44 - Festiue credis teCalliodoreiocari
- et solum multo permaduisse sale.
- Omnibus adridesdicteria dicis in omnis;
- sic te conuiuam posse placere putas.
- 5
- At si ego non bellesed uere dixero quiddam
- nemo propinabitCalliodoretibi.
45 - Lusistissatis est: lasciui nubite cunni:
- permissa est uobis non nisi casta Venus.
- Haec est casta Venus? Nubit Laetoria Lygdo:
- turpius uxor erit quam modo moecha fuit.
46 - Vapulat adsiduo ueneti quadriga flagello
- nec currit: magnam remCatianefacit.
47 - Nymphamei Stellae quae fonte domestica puro
- laberis et domini gemmea tecta subis
- siue Numae coniunx Triuiae te misit ab antris
- siue Camenarum de grege nona uenis:
- 5
- exoluit uotis hac se tibi uirgine porca
- Marcusfurtiuam quod bibitaegeraquam.
- Tu contenta meo iam crimine gaudia fontis
- da secura tui: sit mihi sana sitis.
48 - Quod tam grande sophos clamat tibi turba togata
- non tuPomponicena diserta tua est.
49 - Non sum de fragili dolatus ulmo
- nec quae stat rigida supina uena
- de ligno mihi quolibet columna est
- sed uiua generata de cupressu:
- 5
- quae nec saecula centiens peracta
- nec longae cariem timet senectae.
- Hanc tuquisquis es o malustimeto:
- nam si uel minimos manu rapaci
- hoc de palmite laeseris racemos
- 10
- nasceturlicet hoc uelis negare
- inserta tibi ficus a cupressu.
50 - Cum coleret puros pauper Telesinus amicus
- errabat gelida sordidus in togula:
- obscenos ex quo coepit curare cinaedos
- argentummensaspraedia solus emit.
- 5
- Vis fieri diuesBitynice? Conscius esto.
- Nil tibi uel minimum basia pura dabunt.
51 - Quod conuiuaris sine me tam saepeLuperce
- inueni noceam qua ratione tibi.
- Irascor: licet usque uoces mittasque rogesque „
- "Quid facies?" inquis. Quid faciam? Veniam.
52 - Hoc iacet in tumulo raptus puerilibus annis
- Pantagathusdomini cura dolorque sui
- nix tangente uagos ferro resecare capillos
- doctus et hirsutas excoluisse genas.
- 5
- Sis licetut debestellusplacata leuisque
- artificis leuior non potes esse manu.
53 - Lotus nobiscum esthilaris cenauitet idem
- inuentus mane est mortuus Andragoras.
- Tam subitae mortis causamFaustinerequiris?
- in somnis medicum uiderat Hermocraten.
54 - Tantos et tantas si dicere Sextilianum
- Auleuetesiunget uix tria uerba miser.
- "Quid sibi uult?" inquis. Dicam quid suspicer esse:
- tantos et tantas Sextilianus amat.
55 - Quod semper casiaque cinnamoque
- et nido niger alitis superbae
- fragras plumbea Nicerotiana
- rides nosCoracinenil olentis
- 5
- malo quam bene olere nil olere.
56 - Quod tibi crura rigent saetis et pectora uillis
- uerba putas famae teCharidemedare.
- Extirpamihi credepilos de corpore toto
- teque pilare tuas testificare natis.
- 5
- "Quae ratio est?" inquis. Scis multos dicere multa:
- fac pedicari teCharidemeputent.
57 - Mentiris fictos unguentoPhoebecapillos
- et tegitur pictis sordida calua comis.
- Tonsorem capiti non est adhibere necesse:
- radere te melius spongeaPhoebepotest.
58 - Cernere Parrhasios dum te iuuatAuletriones
- comminus et Getici sidera pigra poli
- o quam paene tibi Stygias ego raptus ad undas
- Elysiae uidi nubila fusca plagae!
- 5
- Quamuis lassa tuos quaerebant lumina uoltus
- atque erat in gelido plurimus ore Pudens.
- Si mihi lanificae ducunt non pulla sorores
- stamina nec surdos uox habet ista deos
- sospite me sospes Latias reueheris ad urbes
- 10
- et referes pili praemia clarus eques.
59 - Et dolet et queritur sibi non contingere frigus
- propter sescentas Baccara gausapinas
- optat et obscuras luces uentosque niuesque
- odit et hibernossi tepueredies.
- 5
- Quid fecere mali nostrae tibisaeuelacernae
- tollere de scapulis quas leuis aura potest?
- Quanto simpliciusquanto est humanius illud
- mense uel Augusto sumere gausapinas!
60 - Laudatamatcantat nostros mea Roma libellos
- meque sinus omnesme manus omnis habet.
- Ecce rubet quidampalletstupetoscitatodit.
- Hoc uolo: nunc nobis carmina nostra placent.
61 - Rem factam Pompullus habetFaustine: legetur
- et nomen toto sparget in orbe suum.
- "Sic leue flauorum ualeat genus Vsiporum
- quisquis et Ausonium non amat imperium."
- 5
- Ingeniosa tamen Pompulli scripta feruntur.
- "Sed famae non est hocmihi credesatis:
- quam multi tineas pascunt blattasque diserti
- et redimunt soli carmina docta coci!
- Nescio quid plus estquod donat saecula chartis:
- 10
- uicturus genium debet habere liber."
62 - Amisit pater unicum Salanus
- cessas munera mittereOppiane?
- Heu crudele nefas malaeque Parcae!
- Cuius uulturis hoc erit cadauer?
63 - Scis te captarescis hunc qui captatauarum
- et scis qui captat quidMarianeuelit.
- Tu tamen hunc tabulis heredemstultesupremis
- scribis et esse tuo uisfurioseloco.
- 5
- "Munera magna tamen misit." Sed misit in hamo;
- et piscatorem piscis amare potest?
- Hicine deflebit uero tua fata dolore?
- Si cupisut ploretdesMarianenihil.
64 - Cum sis nec rigida Fabiorum gente creatus
- nec qualem Curiodum prandia portat aranti
- hirsuta peperit rubicunda sub ilice coniunx
- sed patris ad speculum tonsi matrisque togatae
- 5
- filiuset possit sponsam te sponsa uocare:
- emendare meosquos nouit famalibellos
- et tibi permittis felicis carpere nugas
- hasinquamnugasquibus aurem aduertere totam
- non aspernantur proceres urbisque forique
- 10
- quas et perpetui dignantur scrinia Sili
- et repetit totiens facundo Regulus ore
- quique uidet propius magni certamina Circi
- laudat Auentinae uicinus Sura Dianae
- ipse etiam tanto dominus sub pondere rerum
- 15
- non dedignatur bis terque reuoluere Caesar.
- Sed tibi plus mentistibi cor limante Minerua
- acrius et tenues finxerunt pectus Athenae.
- Ne ualeamsi non multo sapit altius illud
- quod cum panticibus laxis et cum pede grandi
- 20
- et rubro pulmone uetus nasisque timendum
- omnia crudelis lanius per compita portat.
- Audes praetereaquos nullus noueritin me
- scribere uersiculos miseras et perdere chartas.
- At si quid nostrae tibi bilis inusserit ardor
- 25
- uiuet et haerebit totoque legetur in orbe
- stigmata nec uafra delebit Cinnamus arte.
- Sed miserere tuirabido nec perditus ore
- fumantem nasum uiui temptaueris ursi.
- Sit placidus licet et lambat digitosque manusque
- 30
- si dolor et bilissi iusta coegerit ira
- ursus erit: uacua dentes in pelle fatiges
- et tacitam quaerasquam possis roderecarnem.
65 - "Hexametris epigramma facis" scio dicere Tuccam.
- Tuccasolet fierideniqueTuccalicet.
- "Sed tamen hoc longum est." Solet hoc quoqueTuccalicetque:
- si breuiora probasdisticha sola legas.
- 5
- Conueniat nobis ut fas epigrammata longa
- sit transire tibiscribereTuccamihi.
66 - Famae non nimium bonae puellam
- quales in media sedent Suburra
- uendebat modo praeco Gellianus.
- Paruo cum pretio diu liceret
- 5
- dum puram cupit adprobare cunctis
- adtraxit prope se manu negantem
- et bis terque quaterque basiauit.
- Quid profecerit osculo requiris?
- Sescentos modo qui dabat negauit.
67 - Cur tantum eunuchos habeat tua Caeliaquaeris
- Pannyche? Volt futui Caelia nec parere.
68 - Flete nefas uestrum sed toto flete Lucrino
- Naideset luctus sentiat ipsa Thetis.
- Inter Baianas raptus puer occidit undas
- Eutychos illetuumCastricedulce latus.
- 5
- Hic tibi curarum socius blandumque leuamen
- hic amorhic nostri uatis Alexis erat.
- Numquid te uitreis nudum lasciua sub undis
- uidit et Alcidae nympha remisit Hylan?
- An dea femineum iam neglegit Hermaphroditum
- 10
- amplexu teneri sollicita uiri?
- Quidquid id estsubitae quaecumque est causa rapinae
- sitprecoret tellus mitis et unda tibi.
69 - Non miror quod potat aquam tua BassaCatulle:
- miror quod Bassae filia potet aquam.
70 - SexagesimaMarcianemessis
- acta est etputoiam secunda Cottae
- nec se taedia lectuli calentis
- expertum meminit die uel uno.
- 5
- Ostendit digitumsed inpudicum
- Alconti Dasioque Symmachoque.
- At nostri bene computentur anni
- et quantum tetricae tulere febres
- aut languor grauis aut mali dolores
- 10
- a uita meliore separetur:
- infantes sumus et senes uidemur.
- Aetatem Priamique Nestorisque
- longam qui putat esseMarciane
- multum decipiturque falliturque.
- 15
- Non est uiueresed ualere uita est.
71 - Edere lasciuos ad Baetica crusmata gestus
- et Gaditanis ludere docta modis
- tendere quae tremulum Pelian Hecubaeque maritum
- posset ad Hectoreos sollicitare rogos
- 5
- urit et excruciat dominum Telethusa priorem:
- uendidit ancillamnunc redimit dominam.
72 - Fur notae nimium rapacitatis
- compilare Cilix uolebat hortum
- ingenti sed eratFabullein horto
- praeter marmoreum nihil Priapum.
- 5
- Dum non uolt uacua manu redire
- ipsum subripuit Cilix Priapum.
73 - Non rudis indocta fecit me falce colonus:
- dispensatoris nobile cernis opus.
- Nam Caeretani cultor ditissimus agri
- hos Hilarus colles et iuga laeta tenet.
- 5
- Aspice quam certo uidear non ligneus ore
- nec deuota focis inguinis arma geram
- sed mihi perpetua numquam moritura cupresso
- Phidiaca rigeat mentula digna manu.
- Vicinimoneosanctum celebrate Priapum
- 10
- et bis septenis parcite iugeribus.
74 - Medio recumbit imus ille qui lecto
- caluam trifilem semitatus unguento
- foditque tonsit ora laxa lentiscis
- mentiturAefulane: non habet dentes.
75 - Cum mittis turdumue mihi quadramue placentae
- siue femur leporis siue quid his simile est
- buccellas misisse tuas tePontiadicis.
- Has ego non mittamPontiased nec edam.
76 - Ille sacri lateris custos Martisque togati
- credita cui summi castra fuere ducis
- hic situs est Fuscus. Licet hocFortunafateri:
- non timet hostilis iam lapis iste minas;
- 5
- grande iugum domita Dacus ceruice recepit
- et famulum uictrix possidet umbra nemus.
77 - Cum sis tam pauper quam nec miserabilis Iros
- tam iuuenis quam nec Parthenopaeus erat
- tam fortis quam nec cum uinceret Artemidorus
- quid te Cappadocum sex onus esse iuuat?
- 5
- Rideris multoque magis traducerisAfer
- quam nudus medio si spatiere foro.
- Non aliter monstratur Atlans cum compare ginno
- quaeque uehit similem belua nigra Libyn.
- Inuidiosa tibi quam sit lectica requiris?
- 10
- Non debes ferri mortuus hexaphoro.
78 - Potor nobilisAulelumine uno
- luscus Phryx erat alteroque lippus.
- Huic Heras medicus "Bibas caueto:
- uinum si biberisnihil uidebis."
- 5
- Ridens Phryx oculo "Valebis" inquit.
- Misceri sibi protinus deunces
- sed crebros iubet. Exitum requiris?
- Vinum Phryxoculus bibit uenenum.
79 - Tristis es et felix. Sciat hoc Fortuna caueto:
- ingratum dicet teLupesi scierit.
80 - Vt noua dona tibiCaesarNilotica tellus
- miserat hibernas ambitiosa rosas.
- Nauita derisit Pharios Memphiticus hortos
- urbis ut intrauit limina prima tuae:
- 5
- tantus ueris honos et odorae gratia Florae
- tantaque Paestani gloria ruris erat;
- sicquacumque uagus gressumque oculosque ferebat
- tonsilibus sertis omne rubebat iter.
- At tu Romanae iussus iam cedere brumae
- 10
- mitte tuas messesaccipeNilerosas.
81 - Iratus tamquam populoCharidemelauaris:
- inguina sic toto subluis in solio.
- nec caput hic uellem sic teCharidemelauare.
- Et caput ecce lauas: inguina malo laues.
82 - Quidam me modoRufediligenter
- inspectumuelut emptor aut lanista
- cum uoltu digitoque subnotasset
- "Tune estune" ait "ille Martialis
- 5
- cuius nequitias iocosque nouit
- aurem qui modo non habet Batauam?"
- Subrisi modiceleuique nutu
- me quem dixerat esse non negaui.
- "Cur ergo" inquit "habes malas lacernas?"
- 10
- Respondi: "quia sum malus poeta."
- Hoc ne saepius accidat poetae
- mittasRufemihi bonas lacernas.
83 - Quantum sollicito fortuna parentis Etrusco
- tantumsumme ducumdebet uterque tibi.
- Nam tu missa tua reuocasti fulmina dextra:
- hos cuperem mores ignibus esse Iouis;
- 5
- si tua sit summoCaesarnatura Tonanti
- utetur toto fulmine rara manus.
- Muneris hoc utrumque tui testatur Etruscus
- esse quod et comiti contigit et reduci.
84 - Octaphoro sanus portaturAuitePhilippus.
- Hunc tu si sanum credisAuitefuris.
85 - Editur en sextus sine te mihiRufe Camoni
- nec te lectorem speratamiceliber:
- impia Cappadocum tellus et numine laeuo
- uisa tibi cineres reddit et ossa patri.
- 5
- Funde tuo lacrimas orbata Bononia Rufo
- et resonet tota planctus in Aemilia:
- heu qualis pietasheu quam breuis occidit aetas!
- uiderat Alphei praemia quinta modo.
- Pectore tu memori nostros euoluere lusus
- 10
- tu solitus totosRufetenere iocos
- accipe cum fletu maesti breue carmen amici
- atque haec absentis tura fuisse puta.
86 - Setinum dominaeque niues densique trientes
- quando ego uos medico non prohibente bibam?
- Stultus et ingratus nec tanto munere dignus
- qui mauult heres diuitis esse Midae.
- 5
- Possideat Libycas messis Hermumque Tagumque
- et potet caldamqui mihi liuetaquam.
87 - Di tibi dent et tuCaesarquaecumque mereris:
- di mihi dent et tu quae uolosi merui.
88 - Mane salutaui uero te nomine casu
- nec dixi dominumCaecilianemeum.
- Quanta libertas constet mihi tanta requiris?
- Centum quadrantes abstuli illa mihi.
89 - Cum peteret seram media iam nocte matellam
- arguto madidus pollice Panaretus
- Spoletina data estsed quam siccauerat ipse
- nec fuerat soli tota lagona satis.
- 5
- Ille fide summa testae sua uina remensus
- reddidit oenophori pondera plena sui.
- Mirarisquantum biberatcepisse lagonam?
- Desine mirariRufe: merum biberat.
90 - Moechum Gellia non habet nisi unum.
- Turpe est hoc magis: uxor est duorum.
91 - Sancta ducis summi prohibet censura uetatque
- moechari. GaudeZoilenon futuis.
92 - Caelatus tibi cum sitAnniane
- serpens in patera Myronos arte
- Vaticana bibis: bibis uenenum.
93 - Tam male Thais olet quam non fullonis auari
- testa uetus mediased modo fracta uia
- non ab amore recens hircusnon ora leonis
- non detracta cani transtiberina cutis
- 5
- pullus abortiuo nec cum putrescit in ouo
- amphora corrupto nec uitiata garo.
- Virus ut hoc alio fallax permutet odore
- deposita quotiens balnea ueste petit
- psilothro uiret aut acida latet oblita creta
- 10
- aut tegitur pingui terque quaterque faba.
- Cum bene se tutam per fraudes mille putauit
- omnia cum fecitThaida Thais olet.
94 - Ponatur semper chrysendeta Calpetano
- siue foris seu cum cenat in urbe domi.
- Sic etiam in stabulo sempersic cenat in agro.
- Non habet ergo aliud? Non habet immo suum.
-
- Liber VII
- 1
- Accipe belligerae crudum thoraca Mineruae
- ipsa Medusaeae quem timet ira comae.
- Dum uacathaecCaesarpoterit lorica uocari:
- pectore cum sacro sederitaegis erit.
2 - Inuia Sarmaticis domini lorica sagittis
- et Martis Getico tergore fida magis
- quam uel ad Aetolae securam cuspidis ictus
- texuit innumeri lubricus unguis apri
- 5
- felix sorte tuasacrum cui tangere pectus
- fas erit et nostri mente calere dei.
- I comes et magnos inlaesa merere triumphos
- palmataeque ducemsed citoredde togae.
3 - Cur non mitto meos tibiPontilianelibellos?
- ne mihi tu mittasPontilianetuos.
4 - EssetCastricecum mali coloris
- uersus scribere coepit Oppianus.
5 - Si desideriumCaesarpopulique patrumque
- respicis et Latiae gaudia uera togae
- redde deum uotis poscentibus. Inuidet hosti
- Roma suoueniat laurea multa licet:
- 5
- terrarum dominum propius uidet ille tuoque
- terretur uultu barbarus et fruitur.
6 - Ecquid Hyperboreis ad nos conuersus ab oris
- Ausonias Caesar iam parat ire uias?
- Certus abest auctorsed uox hoc nuntiat omnis:
- credo tibiuerum dicereFamasoles.
- 5
- Publica uictrices testantur gaudia chartae
- Martia laurigera cuspide pila uirent.
- Rursusiomagnos clamat tibi Roma triumphos
- inuictusque tuaCaesarin urbe sonas.
- Sed iam laetitiae quo sit fiducia maior
- 10
- Sarmaticae laurus nuntius ipse ueni.
7 - Hiberna quamuis Arctos et rudis Peuce
- et ungularum pulsibus calens Hister
- fractus cornu iam ter inprobo Rhenus
- teneat domantem regna perfidae gentis
- 5
- tesumme mundi rector et parens orbis:
- abesse nostris non tamen potes uotis.
- Illic et oculis et animis sumusCaesar
- adeoque mentes omnium tenes unus
- ut ipsa magni turba nesciat Circi
- 10
- utrumque currat Passerinus an Tigris.
8 - Nunc hilaressi quando mihinunc luditeMusae:
- uictor ab Odrysio redditur orbe deus.
- Certa facis populi tu primus uotaDecember:
- iam licet ingenti dicere uoce "Venit!"
- 5
- felix sorte tua! Poteras non cedere Iano
- gaudia si nobis quae dabit ille dares.
- Festa coronatus ludet conuicia miles
- inter laurigeros cum comes ibit equos.
- Fas audire iocos leuioraque carminaCaesar
- 10
- et tibisi lusus ipse triumphus amat.
9 - Cum sexaginta numeret Cascellius annos
- ingeniosus homo est: quando disertus erit?
10 - Pedicatur Erosfellat Linus: Olequid ad te
- de cute quid faciant ille uel ille sua?
- Centenis futuit Matho milibus: Olequid ad te?
- Non tu propterea sed Matho pauper erit.
- 5
- In lucem cenat Sertorius: Olequid ad te
- cum liceat tota stertere nocte tibi?
- Septingenta Tito debet Lupus: Olequid ad te?
- Assem ne dederis crediderisue Lupo.
- Illud dissimulas ad te quod pertinetOle
- 10
- quodque magis curae conuenit esse tuae.
- Pro togula debes: hoc ad te pertinetOle.
- Quadrantem nemo iam tibi credit: et hoc.
- Vxor moecha tibi est: hoc ad te pertinetOle.
- Poscit iam dotem filia grandis: et hoc.
- 15
- Dicere quindecies poteram quod pertinet ad te:
- sed quid agas ad me pertinetOlenihil.
11 - Cogis me calamo manuque nostra
- emendare meosPudenslibellos.
- O quam me nimium probas amasque
- qui uis archetypas habere nugas!
12 - Sic me fronte legat dominusFaustineserena
- excipiatque meos qua solet aure iocos
- ut mea nec iuste quos odit pagina laesit
- et mihi de nullo fama rubore placet.
- 5
- Quid prodestcupiant cum quidam nostra uideri
- si qua Lycambeo sanguine tela madent
- uipereumque uomat nostro sub nomine uirus
- qui Phoebi radios ferre diemque negat?
- ludimus innocui: scis hoc bene: iuro potentis
- 10
- per genium famae Castaliumque gregem
- perque tuas auresmagni mihi numinis instar
- lector inhumana liber ab inuidia.
13 - Dum Tiburtinis albescere solibus audit
- antiqui dentis fusca Lycoris ebur
- uenit in Herculeos colles. Quid Tiburis alti
- aura ualet! Paruo tempore nigra redit.
14 - Accidit infandum nostrae scelusAulepuellae;
- amisit lusus deliciasque suas:
- non quales teneri plorauit amica Catulli
- Lesbianequitiis passeris orba sui
- 5
- uel Stellae cantata meo quas fleuit Ianthis
- cuius in Elysio nigra columba uolat:
- lux mea non capitur nugis neque moribus istis
- nec dominae pectus talia damna mouent:
- bis senos puerum numerantem perdidit annos
- 10
- mentula cui nondum sesquipedalis erat.
15 - Quis puer hic nitidis absistit Ianthidos undis?
- Effugit dominam Naida numquid Hylas?
- O bene quod silua colitur Tirynthius ista
- et quod amatrices tam prope seruat aquas!
- 5
- Securus licet hos fontesArgynneministres:
- nil facient Nymphae; ne uelit ipse caue.
16 - Aera domi non suntsuperest hocRegulesolum
- ut tua uendamus munera: numquid emis?
17 - Ruris bibliotheca delicati
- uicinam uidet unde lector urbem
- inter carmina sanctiora si quis
- lasciuae fuerit locus Thaliae
- 5
- hos nido licet inseras uel imo
- septem quos tibi misimus libellos
- auctoris calamo sui notatos:
- haec illis pretium facit litura.
- At tu muneredelicataparuo
- 10
- quae cantaberis orbe nota toto
- pignus pectoris hoc mei tuere
- Iuli bibliotheca Martialis.
18 - Cum tibi sit facies de qua nec femina possit
- dicerecum corpus nulla litura notet
- cur te tam rarus cupiat repetatque fututor
- miraris? Vitium est non leueGallatibi.
- 5
- Accessi quotiens ad opus mixtisque mouemur
- inguinibuscunnus non tacetipsa taces.
- di facerent ut tu loquereris et ille taceret:
- offendor cunni garrulitate tui.
- Pedere te mallem: namque hoc nec inutile dicit
- 10
- Symmachus et risum res mouet ista simul.
- Quis ridere potest fatui poppysmata cunni?
- Cum sonat hiccui non mentula mensque cadit?
- Dic aliquid saltem clamosoque obstrepe cunno
- etsi adeo muta esdisce uel inde loqui.
19 - Fragmentum quod uile putas et inutile lignum
- haec fuit ignoti prima carina maris.
- Quam nec Cyaneae quondam potuere ruinae
- frangere nec Scythici tristior ira freti.
- 5
- Saecula uicerunt: sed quamuis cesserit annis
- sanctior est salua parua tabella rate.
20 - Nihil est miserius neque gulosius Santra.
- Rectam uocatus cum cucurrit ad cenam
- quam tot diebus noctibusque captauit
- ter poscit apri glandulasquater lumbum
- 5
- et utramque coxam leporis et duos armos
- nec erubescit peierare de turdo
- et ostreorum rapere liuidos cirros.
- Buccis placentae sordidam linit mappam;
- illic et uuae conlocantur ollares
- 10
- et Punicorum pauca grana malorum
- et excauatae pellis indecens uoluae
- et lippa ficus debilisque boletus.
- Sed mappa cum iam mille rumpitur furtis
- rosos tepenti spondylos sinu condit
- 15
- et deuorato capite turturem truncum.
- Colligere longa turpe nec putat dextra
- analecta quidquid et canes reliquerunt.
- Nec esculenta sufficit gulae praeda:
- mixto lagonam replet ad pedes uino.
- 20
- Haec per ducentas cum domum tulit scalas
- seque obserata clusit anxius cella
- gulosus illepostero die uendit.
21 - Haec est illa diesquae magni conscia partus
- Lucanum populis et tibiPolladedit.
- Heu! Nero crudelis nullaque inuisior umbra
- debuit hoc saltem non licuisse tibi.
22 - Vatis Apollinei magno memorabilis ortu
- lux redit: Aonidum turbafauete sacris.
- Haec meruitcum te terrisLucanededisset
- mixtus Castaliae Baetis ut esset aquae.
23 - Phoebeuenised quantus eras cum bella tonanti
- ipse dares Latiae plectra secunda lyrae.
- Quid tanta pro luce precer? TuPollamaritum
- saepe colas et se sentiat ille coli.
24 - Cum Iuuenale meo quae me committere temptas
- quid non audebisperfida lingualoqui?
- Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes
- Thesea Pirithoi destituisset amor
- 5
- tu Siculos fratres et maius nomen Atridas
- et Ledae poteras dissociare genus.
- Hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausis
- ut facias illud quodputolinguafacis.
25 - Dulcia cum tantum scribas epigrammata semper
- et cerussata candidiora cute
- nullaque mica salis nec amari fellis in illis
- gutta sito demensuis tamen illa legi!
- 5
- Nec cibus ipse iuuat morsu fraudatus aceti
- nec grata est facies cui gelasinus abest.
- Infanti melimela dato fatuasque mariscas:
- nam mihiquae nouit pungereChia sapit.
26 - Apollinarem conueni meumscazon
- et si uacabit ‹ne molestus accedas‹
- hoc qualecumquecuius aliqua pars ipse est
- dabis: haec facetum carmen inbuant aures.
- 5
- Si te receptum fronte uideris tota
- noto rogabis ut fauore sustentet.
- Quanto mearumscisamore nugarum
- flagret: nec ipse plus amare te possum.
- Contra malignos esse si cupis tutus
- 10
- Apollinarem conueni meumscazon.
27 - Tuscae glandis aper populator et ilice multa
- iam pigerAetolae fama secunda ferae
- quem meus intrauit splendenti cuspide Dexter
- praeda iacet nostris inuidiosa focis.
- 5
- Pinguescant madido laeti nidore penates
- flagret et exciso festa culina iugo.
- Sed cocus ingentem piperis consumet aceruum
- addet et arcano mixta Falerna garo:
- ad dominum redeasnoster te non capit ignis
- 10
- conturbator aper: uilius esurio.
28 - Sic Tiburtinae crescat tibi silua Dianae
- et properet caesum saepe redire nemus
- nec Tartesiacis Pallas tuaFuscetrapetis
- cedat et inmodici dent bona musta lacus;
- 5
- sic fora mirentursic te Palatia laudent
- excolat et geminas plurima palma fores:
- otia dum medius praestat tibi parua December
- exigesed certaquos legisaure iocos.
- "Scire libet uerum? Res est haec ardua."
- 10
- quod tibi uis dici dicereFuscepotes.
29 - ThestyleVictoris tormentum dulce Voconi
- quo nemo est toto notior orbe puer
- sic etiam positis formonsus amere capillis
- et placeat uati nulla puella tuo:
- 5
- paulisper domini doctos sepone libellos
- carmina Victori dum lego parua tuo.
- Et MaecenatiMaro cum cantaret Alexin
- nota tamen Marsi fusca Melaenis erat.
30 - Das Parthisdas GermanisdasCaeliaDacis
- nec Cilicum spernis Cappadocumque toros;
- et tibi de Pharia Memphiticus urbe fututor
- nauigata rubris et niger Indus aquis;
- 5
- nec recutitorum fugis inguina Iudaeorum
- nec te Sarmatico transit Alanus equo.
- Qua ratione faciscum sis Romana puella
- quod Romana tibi mentula nulla placet?
31 - Raucae chortis aues et oua matrum
- et flauas medio uapore Chias
- et fetum querulae rudem capellae
- nec iam frigoribus pares oliuas
- 5
- et canum gelidis holus pruinis
- de nostro tibi missa rure credis?
- O quamRegulediligenter erras!
- Nil nostrinisi meferunt agelli.
- Quidquid uilicus Vmber aut colonus
- 10
- aut rus marmore tertio notatum
- aut Tusci tibi Tusculiue mittunt
- id tota mihi nascitur Subura.
32 - Atticefacundae renouas qui nomina gentis
- nec sinis ingentem conticuisse domum
- te pia Cecropiae comitatur turba Mineruae
- te secreta quieste sophos omnis amat.
- 5
- At iuuenes alios fracta colit aure magister
- et rapit inmeritas sordidus unctor opes.
- Non pilanon follisnon te paganica thermis
- praeparat aut nudi stipitis ictus hebes
- uara nec in lento ceromate bracchia tendis
- 10
- non harpasta uagus puluerulenta rapis
- sed curris niueas tantum prope Virginis undas
- aut ubi Sidonio taurus amore calet.
- Per uarias artesomnis quibus area seruit
- luderecum liceat currerepigritia est.
33 - Sordidior caeno cum sit togacalceus autem
- candidior prima sit tibiCinnaniue:
- deiecto quidineptepedes perfundis amictu?
- ColligeCinnatogam; calceus ecce perit.
34 - Quo possit fieri modoSeuere
- ut uir pessimus omnium Charinus
- unam rem bene feceritrequiris?
- Dicamsed cito. Quid Nerone peius?
- 5
- Quid thermis melius Neronianis?
- Non dest protinuseccede malignis
- qui sic rancidulo loquatur ore:
- "Quid tu tot domini deique nostri
- praefers muneribus?" Neronianas
- 10
- thermas praefero balneis cinaedi.
35 - Inguina succinctus nigra tibi seruos aluta
- statquotiens calidis tota foueris aquis;
- sed meusut de me taceamLaecaniaseruos
- Iudaeum nuda sub cute pondus habet
- 5
- sed nudi tecum iuuenesque senesque lauantur.
- An sola est serui mentula uera tui?
- Ecquid femineos sequerismatronarecessus
- secretusque tuacunnelauaris aqua?
36 - Cum pluuias madidumque Iouem perferre negaret
- et rudis hibernis uilla nataret aquis
- plurimaquae posset subitos effundere nimbos
- muneribus uenit tegula missa tuis.
- 5
- Horriduseccesonat Boreae stridore December:
- Stellategis uillamnon tegis agricolam.
37 - Nosti mortiferum quaestorisCastricesignum?
- Est operae pretium discere theta nouum:
- exprimeret quotiens rorantem frigore nasum
- letalem iuguli iusserat esse notam.
- 5
- Turpis ab inuiso pendebat stiria naso
- cum flaret media fauce December atrox:
- collegae tenuere manus: quid plura requiris?
- Emungi miseroCastricenon licuit.
38 - Tantus es et talisnostri PolyphemeSeueri
- ut te mirari possit et ipse Cyclops.
- Sed nec Scylla minor. Quod si fera monstra duorum
- iunxerisalterius fiet uterque timor.
39 - Discursus uarios uagumque mane
- et fastus et haue potentiorum
- cum perferre patique iam negaret
- coepit fingere Caelius podagram.
- 5
- Quam dum uolt nimis adprobare ueram
- et sanas linit obligatque plantas
- inceditque gradu laborioso
- --quantum cura potest et ars doloris!--
- desit fingere Caelius podagram.
40 - Hic iacet ille senex Augusta notus in aula
- pectore non humili passus utrumque deum;
- natorum pietas sactis quem coniugis umbris
- miscuit: Elysium possidet ambo nemus.
- 5
- Occidit illa prior uiridi fraudata iuuenta:
- hic prope ter senas uixit Olympiadas.
- Sed festinatis raptum tibi credidit annis
- aspexit lacrimas quisquisEtruscetuas.
41 - Cosmicos esse tibiSemproni Tuccauideris.
- CosmicaSempronitam mala quam bona sunt.
42 - Muneribus cupiat se quis contendere tecum
- audeat hic etiamCastricecarminibus.
- Nos tenues in utroque sumus uincique parati:
- inde sopor nobis et placet alta quies.
- 5
- Tam mala cur igitur dederim tibi carminaquaeris?
- Alcinoo nullum poma dedisse putas?
43 - Primum est ut praestessi quid teCinnarogabo;
- illud deinde sequens ut citoCinnaneges.
- Diligo praestantem; non odiCinnanegantem:
- sed tu nec praestas nec citoCinnanegas.
44 - Maximus ille tuusOuidiCaesonius hic est
- cuius adhuc uultum uiuida cera tenet.
- Hunc Nero damnauit; sed tu damnare Neronem
- ausus es et profuginon tuafata sequi:
- 5
- aequora per Scyllae magnus comes exulis isti
- qui modo nolueras consulis ire comes.
- Si uictura meis mandantur nomina chartis
- et fas est cineri me superesse meo
- audiet hoc praesens uenturaque turba fuisse
- 10
- ille teSenecae quod fuit ille suo.
45 - Facundi Senecae potens amicus
- caro proximus aut prior Sereno
- hic est Maximus illequem frequenti
- felix littera pagina salutat.
- 5
- Hunc tu per Siculas secutus undas
- o nullisOuiditacende linguis
- spreuisti domini furentis iras.
- Miretur Pyladen suum uetustas
- haesit qui comes exuli parentis.
- 10
- Quis discrimina comparet duorum?
- Haesisti comes exuli Neronis.
46 - Commendare tuum dum uis mihi carmine munus
- Maeonioque cupis doctius ore loqui
- excrucias multis pariter me teque diebus
- et tua de nostroPrisceThalia tacet.
- 5
- Diuitibus poteris musas elegosque sonantes
- mittere: pauperibus munera pezav dato.
47 - Doctorum Licini celeberrime Sura uirorum
- cuius prisca grauis lingua reduxit auos
- redderis ‹ heuquanto fatorum munere! ‹ nobis
- gustata Lethes paene remissus aqua.
- 5
- Perdiderant iam uota metum securaque flebat
- tristities lacrimis iamque peractus eras:
- non tulit inuidiam taciti reganator Auerni
- et ruptas Fatis reddidit ipse colus.
- Scis igitur quantas hominum mors falsa querellas
- 10
- mouerit et frueris posteritate tua.
- Viue uelut rapto fugitiuaque gaudia carpe:
- perdiderit nullum uita reuersa diem.
48 - Cum mensas habeat fere trecentas
- pro mensis habet Annius ministros:
- transcurrunt gabatae uolantque lances.
- Has uobis epulas habetelauti:
- 5
- nos offendimur ambulante cena.
49 - Parua suburbani munuscula mittimus horti:
- faucibus oua tuispomaSeueregulae.
50 - Fons dominaeregina loci quo gaudet Ianthis
- gloria conspicuae deliciumque domus
- cum tua tot niueis ornetur ripa ministris
- et Ganymedeo luceat unda choro
- 5
- quid facit Alcides silua sacratus in ista?
- Tam uicina tibi cur tenet antra deus?
- Nunquid Nympharum notos obseruat amores
- tam multi pariter ne rapiantur Hylae?
51 - Mercari nostras si te pigetVrbicenugas
- et lasciua tamen carmina nosse libet
- Pompeium quaeres ‹ et nosti forsitan ‹ Auctum;
- Vltoris prima Martis in aede sedet:
- 5
- iure madens uarioque togae limatus in usu
- non lector meus hicVrbicesed liber est.
- Sic tenet absentes nostros cantatque libellos
- ut pereat chartis littera nulla meis:
- deniquesi uelletpoterat scripsisse uideri;
- 10
- sed famae mauult ille fauere meae.
- Hunc licet a decuma ‹ neque enim satis ante uacabit ‹
- sollicitescapiet cenula parua duos;
- ille legetbibe tu; nolis licetille sonabit:
- et cum "Iam satis est" dixerisille leget.
52 - Gratum est quod Celeri nostros legisAuctelibellos
- si tamen et Celerem quod legisAucteiuuat.
- Ille meas gentes et Celtas rexit Hiberos
- nec fuit in nostro certior orbe fides.
- 5
- Maior me tanto reuerentia turbat et aures
- non auditorisiudicis esse puto.
53 - Omnia misisti mihi SaturnalibusVmber
- muneracontulerant quae tibi quinque dies:
- bis senos triplices et dentiscalpia septem;
- his comes accessit spongeamappacalix
- 5
- semodiusque fabae cum uimine Picenarum
- et Laletanae nigra lagona sapae;
- paruaque cum canis uenerunt cottana prunis
- et Libycae fici pondere testa grauis.
- Vix puto triginta nummorum tota fuisse
- 10
- muneraquae grandes octo tulere Syri.
- Quanto commodius nullo mihi ferre labore
- argenti potuit pondera quinque puer!
54 - Semper mane mihi de me mera somina narras
- quae moueant animum sollicitentque meum.
- Iam prior ad faecemsed et haec uindemia uenit
- exorat noctes dum mihi saga tuas;
- 5
- consumpsi salsasque molas et turis aceruos;
- decreuere gregesdum cadit agna frequens;
- non porcusnon chortis auesnon oua supersunt.
- Aut uigila aut dormiNasidianetibi.
55 - Nulli muneraChrestesi remittis
- nec nobis dederis remiserisque:
- credam te satis esse liberalem.
- Sed si reddis Apicio Lupoque
- 5
- et Gallo Titioque Caesioque
- linges non mihi ‹ nam proba et pusilla est ‹
- sed quae de Solymis uenit perustis
- damnatam modo mentulam tributis.
56 - Astra polumque pia cepisti menteRabiri
- Parrhasiam mira qui struis arte domum.
- Phidiaco si digna Ioui dare templa parabit
- has petet a nostro Pisa Tonante manus.
57 - Castora de Polluce Gabinia fecit Achillan:
- puVx ajgaqov" fueratnunc erit ippovdamo".
58 - Iam sex aut septem nupsistiGallacinaedis
- dum coma te nimium pexaque barba iuuat;
- deinde experta latus mandidoque simillima loro
- inguina nec lassa stare coacta manu
- 5
- deseris inbelles thalamos mollemque maritum
- rursus et in similes decidis usque toros.
- Quaere aliquem Curios semper Fabiosque loquentem
- hirsutum et dura rusticitate trucem:
- inuenies; sed habet tristis quoque turba cinaedos:
- 10
- difficile est uero nubereGallauiro.
59 - Non cenat sine apro nosterTiteCaecilianus:
- bellum conuiuam Caecilianus habet.
60 - Tarpeiae uenerande rector aulae
- quem saluo duce credimus Tonantem
- cum uotis sibi quisque te fatiget
- et poscat dare quae dei potestis:
- 5
- nil pro me mihiIuppiterpetenti
- ne suscensueris uelut superbo.
- Te pro Caesare debeo rogare:
- pro me debeo Caesarem rogare.
61 - Abstulerat totam temerarius institor urbem
- inque suo nullum limine limen erat.
- Iussisti tenuisGermanicecrescere uicos
- et modo quae fuerat semitafacta uia est.
- 5
- Nulla catenatis pila est praecincta lagonis
- nec praetor medio cogitur ire luto
- stringitur in densa nec caeca nouacula turba
- occupat aut totas nigra popina uias.
- Tonsorcopococuslanius sua limina seruant.
- 10
- Nunc Roma estnuper magna taberna fuit.
62 - Reclusis foribus grandes percidisAmille
- et te deprendicum facis istacupis
- ne quid liberti narrent seruique paterni
- et niger obliqua garrulitate cliens.
- 5
- Non pedicari se qui testaturAmille
- illud saepe facit quod sine teste facit.
63 - Perpetui numquam moritura uolumina Sili
- qui legis et Latia carmina digna toga
- Pierios tantum uati placuisse recessus
- credis et Aoniae Bacchica serta comae?
- 5
- Sacra cothurnati non attigit ante Maronis
- impleuit magni quam Ciceronis opus:
- hunc miratur adhuc centum grauis hasta uirorum
- hunc loquitur grato plurimus ore cliens.
- Postquam bis senis ingentem fascibus annum
- 10
- rexerat adserto qui sacer orbe fuit
- emeritos Musis et Phoebo tradidit annos
- proque suo celebrat nunc Helicona foro.
64 - Qui tonsor fueras tota notissimus urbe
- et post hoc dominae munere factus eques
- Sicanias urbes Aetnaeaque regna petisti
- Cinnamecum fugeres tristia iura fori.
- 5
- Qua nunc arte graues tolerabis inutilis annos?
- Quid facit infelix et fugitiua quies?
- Non rhetornon grammaticus ludiue magister
- non Cynicusnon tu Stoicus esse potes
- uendere nec uocem Siculis plausumque theatris:
- 10
- quod superestiterumCinnametonsor eris.
65 - Lis te bis decumae numerantem frigora brumae
- conterit una tribusGargilianeforis.
- Ah miser et demens! Viginti litigat annis
- quisquam cui uinciGargilianelicet?
66 - Heredem Fabius Labienum ex asse reliquit:
- plus meruisse tamen se Labienus ait.
67 - Pedicat pueros tribas Philaenis
- et tentigine saeuior mariti
- undenas dolat in die puellas.
- Harpasto quoque subligata ludit
- 5
- et flauescit haphegrauesque draucis
- halteras facili rotat lacerto
- et putri lutulenta de palaestra
- uncti uerbere uapulat magistri:
- nec cenat prius aut recumbit ante
- 10
- quam septem uomuit meros deunces;
- ad quos fas sibi tunc putat redire
- cum coloephia sedecim comedit.
- Post haec omnia cum libidinatur
- non fellat ‹ putat hoc parum uirile ‹
- 15
- sed plane medias uorat puellas.
- Di mentem tibi dent tuamPhilaeni
- cunnum lingere quae putas uirile.
68 - Commendare measInstanti RufeCamenas
- parceprecorsocero: seria forsan amat.
- Quod si lasciuos admittit et ille libellos
- haec ego uel Curio Fabricioque legam.
69 - Haec est illa tibi promissa TheophilaCani
- cuius Cecropia pectora dote madent.
- Hanc sibi iure petat magni senis Atticus hortus
- nec minus esse suam Stoica turba uelit.
- 5
- Viuet opus quodcumque per has emiseris aures;
- tam non femineum nec populare sapit.
- Non tua Pantaenis nimium se praeferat illi
- quamuis Pierio sit bene nota choro.
- Carmina fingentem Sappho laudabat amatrix:
- 10
- castior haec et non doctior illa fuit.
70 - Ipsarum tribadum tribasPhilaeni
- rectequam futuisuocas amicam.
71 - Ficosa est uxorficosus et ipse maritus
- filia ficosa est et gener atque nepos
- nec dispensator nec uilicus ulcere turpi
- nec rigidus fossorsed nec arator eget.
- 5
- Cum sint ficosi pariter iuuenesque senesque
- res mira estficos non habet unus ager.
72 - Gratus sic tibiPaulesit December
- nec uani triplices breuesque mappae
- nec turis ueniant leues selibrae
- sed lances ferat et scyphos auorum
- 5
- aut grandis reus aut potens amicus
- seu quod te potius iuuat capitque;
- sic uincas Nouiumque Publiumque
- mandris et uitreo latrone clusos;
- sic palmam tibi de trigone nudo
- 10
- unctae det fauor arbiter coronae
- nec laudet Polybi magis sinistras:
- si quisquam mea dixerit malignus
- atro carmina quae madent ueneno
- ut uocem mihi commodes patronam
- 15
- et quantum poterissed usqueclames:
- "Non scripsit meus ista Martialis."
73 - Esquiliis domus estdomus est tibi colle Dianae
- et tua patricius culmina uicus habet;
- hinc uiduae Cybelesillinc sacraria Vestae
- inde nouumueterem prospicis inde Iouem.
- 5
- Dic ubi conueniamdic qua te parte requiram;
- quisquis ubique habitatMaximenusquam habitat.
74 - Cyllenes caelique decusfacunde minister
- aurea cui torto uirga dracone uiret:
- sic tibi lasciui non desit copia furti
- siue cupis Paphien seu Ganymede cales;
- 5
- maternaeque sacris ornentur frondibus Idus
- et senior parca mole prematur auus:
- hunc semper Norbana diem cum coniuge Carpo
- laeta colatprimis quo coiere toris.
- Hic pius antistes sophiae sua dona ministrat
- 10
- hic te ture uocat fidus et ipse Ioui.
75 - Vis futui gratiscum sis deformis anusque.
- Res perridicula est: uis dare nec dare uis.
76 - Quod te diripiunt potentiores
- per conuiuiaporticustheatra
- et tecumquotiens ita incidisti
- gestari iuuatet iuuat lauari:
- 5
- nolito nimium tibi placere.
- DelectasPhilomusenon amaris.
77 - Exigis ut nostros donem tibiTuccalibellos.
- Non faciam: nam uis uenderenon legere.
78 - Cum Saxetani ponatur coda lacerti
- etbene si cenasconchis inuncta tibi
- sumenaprumleporemboletosostreamullos
- mittis: habes nec corPapylenec genium.
79 - Potaui modo consulare uinum.
- Quaeris quam uetus atque liberale?
- Prisco consule conditum: sed ipse
- qui ponebat eratSeuereconsul.
80 - Quatenus Odrysios iam pax Romana triones
- temperat et tetricae conticuere tubae
- hunc Marcellino poterisFaustinelibellum
- mittere: iam chartisiam uacat ille iocis.
- 5
- Sed si parua tui munuscula quaeris amici
- commendareferat carmina nostra puer:
- non qualis Geticae satiatus lacte iuuencae
- Sarmatica rigido ludit in amne rota
- sed Mitylenaei roseus mangonis ephebus
- 10
- uel non caesus adhuc matre iubente Lacon.
- At tibi captiuo famulus mittetur ab Histro
- qui Tiburtinas pascere possit oues.
81 - "Triginta toto mala sunt epigrammata libro."
- Si totidem bona suntLausebonus liber est.
82 - Menophili penem tam grandis fibula uestit
- ut sit comoedis omnibus una satis.
- Hunc ego credideram ‹ nam saepe lauamur in unum ‹
- sollicitum uoci parcereFlaccesuae:
- 5
- dum ludit media populo spectante palaestra
- delapsa est misero fibula: uerpus erat.
83 - Eutrapelus tonsor dum circuit ora Luperci
- expingitque genasaltera barba subit.
84 - Dum mea Caecilio formatur imago Secundo
- spirat et arguta picta tabella manu
- iliberad Geticam Peucen Histrumque iacentem:
- haec loca perdomitis gentibus ille tenet.
- 5
- Parua dabis carosed dulciadona sodali:
- certior in nostro carmine uoltus erit;
- casibus hic nullisnullis delebilis annis
- uiuetApelleum cum morietur opus.
85 - Quod non insulse scribis tetrasticha quaedam
- disticha quod belle paucaSabellefacis
- laudo nec admiror. Facile est epigrammata belle
- scribere. Sed librum scribere difficile est.
86 - Ad natalicias dapes uocabar
- essem cum tibiSextenon amicus.
- Quid factum estrogoquid repente factum est
- post tot pignora nostrapost tot annos
- 5
- quod sum praeteritus uetus sodalis?
- Sed causam scio. Nulla uenit a me
- Hispani tibi libra pustulati
- nec leuis toga nec rudes lacernae.
- Non est sportula quae negotiatur;
- 10
- pascis muneraSextenon amicos.
- Iam dices mihi "Vapulet uocator."
87 - Si meus aurita gaudet lagalopece Flaccus
- si fruitur tristi Canius Aethiope;
- Publius exiguae si flagrat amore catellae
- si Cronius similen cercopithecon amat;
- 5
- delectat Marium si perniciosus ichneumon
- pica salutatrix si tibiLauseplacet;
- si gelidum collo nectit Cadilla draconem
- luscinio tumulum si Telesilla dedit:
- blanda Cupidinei cur non amet ora Labyrtae
- 10
- qui uidet haec dominis monstra placere suis?
88 - Fertur habere meossi uera est famalibellos
- inter delicias pulchra Vienna suas.
- Me legit omnis ibi senior iuuenisque puerque
- et coram tetrico casta puella uiro.
- 5
- Hoc ego maluerim quam si mea carmina cantent
- qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt;
- quam meus Hispano si me Tagus impleat auro
- pascat et Hybla measpascat Hymettos apes.
- Non nihil ergo sumus nec blandae munere linguae
- 10
- decipimur: credam iam putoLausetibi.
89 - Ifelix rosamollibusque sertis
- nostri cinge comas Apollinaris.
- Quas tu nectere candidassed olim
- sic te semper amet Venusmemento.
90 - Iactat inaequalem Matho me fecisse libellum:
- si uerum estlaudat carmina nostra Matho.
- Aequales scribit libros Caluinus et Vmber:
- aequalis liber estCreticequi malus est.
91 - De nostrofacundetibiIuuenalisagello
- Saturnalicias mittimuseccenuces.
- Cetera lasciuis donauit poma puellis
- mentula custodis luxuriosa dei.
92 - "Si quid opus fueritscis me non esse rogandum"
- uno bis dicisBaccaraterque die.
- Appellat rigida tristis me uoce Secundus:
- audis et nescisBaccaraquid sit opus.
- 5
- Pensio te coram petitur clareque palamque:
- audis et nescisBaccaraquid sit opus.
- Esse queror gelidasque mihi tritasque lacernas:
- audis et nescisBaccaraquid sit opus.
- Hoc opus estsubito fias ut sidere mutus
- 10
- dicere ne possisBaccara "Si quid opus."
93 - Narniasulphureo quam gurgite candidus amnis
- circuitancipiti uix adeunda iugo
- quid tam saepe meum nobis abducere Quintum
- te iuuat et lenta detinuisse mora?
- 5
- Quid Nomentani causam mihi perdis agelli
- propter uicinum qui pretiosus erat?
- Sed iam parce mihinec abutereNarniaQuinto:
- perpetuo liceat sic tibi ponte frui.
94 - Vnguentum fueratquod onyx modo parua gerebat:
- olfecit postquam Papyluseccegarumst.
95 - Bruma est et riget horridus December
- audes tu tamen osculo niuali
- omnes obuius hinc et hinc tenere
- et totamLinebasiare Romam.
- 5
- Quid posses grauiusque saeuiusque
- percussus facere atque uerbaratus?
- Hoc me frigore basiet nec uxor
- blandis filia nec rudis labellis
- sed tu dulcior elegantiorque
- 10
- cuius liuida naribus caninis
- dependet glacies rigetque barba
- qualem forficibus metit supinis
- tonsor Cinyphio Cilix marito.
- Centum occurrere malo cunnilingis
- 15
- et Gallum timeo minus recentem.
- Quare si tibi sensus est pudorque
- hibernasLinebasiationes
- in mensem rogo differas Aprilem.
96 - Conditus hic ego sum Bassi dolorVrbicus infans
- cui genus et nomen maxima Roma dedit.
- Sex mihi de prima derant trieteride menses
- ruperunt tetricae cum male pensa deae.
- 5
- Quid speciesquid lingua mihiquid profuit aetas?
- da lacrimas tumuloqui legis istameo:
- sic ad Lethaeasnisi Nestore seriorundas
- non eatoptabis quem superesse tibi.
97 - Nosti si bene Caesiumlibelle
- montanae decus Vmbriae Sabinum
- Auli municipem mei Pudentis
- illi tu dabis haec uel occupato.
- 5
- Instent mille licet premantque curae
- nostris carminibus tamen uacabit.
- Nam me diligit ille proximumque
- Turni nobilibus legit libellis.
- O quantum tibi nominis paratur!
- 10
- O quae gloria! Quam frequens amator;
- te conuiuiate forum sonabit
- aedes compita porticus tabernae.
- Vni mitterisomnibus legeris.
98 - OmniaCastoremis. Sic fiet ut omnia uendas.
99 - Sic placidum uideas semperCrispineTonantem
- nec te Roma minus quam tua Memphis amet
- carmina Parrhasia si nostra legentur in aula
- (namque solent sacra Caesaris aure frui)
- 5
- dicere de nobis ut lector candidus aude
- "Temporibus praestat non nihil iste tuis
- nec Marso nimium minor est doctoque Catullo."
- Hoc satis est: ipsi cetera mando deo.
Liber VIII
1. Omnes quidem libelli meidominequibus tu famamid est uitamdedistitibi supplicant; etputopropter hoc legentur. 2. Hic tamenqui operis nostri octauus inscribituroccasione pietatis frequentius fruitur. 3. Minus itaque ingenio laborandum fuitin cuius locum materia successerat: quam quidem subinde aliqua iocorum mixtura uariare temptauimusne caelesti uerecundiae tuae laudes suasquae facilius te fatigare possint quam nos satiareomnis uersus ingereret. 4. Quamuis autem epigrammata a seuerissimis quoque et summae fortunae uiris ita scripta sint ut mimicam uerborum licentiam adfectasse uideanturego tamen illis non permisi tam lasciui loqui quam solent. 5. Cum pars libri et maior et melior ad maiestatem sacri nominis tui alligata sitmeminerit non nisi religiosa purificatione lustratos accedere ad templa debere. 6. Quod ut custoditurum me lecturi sciantin ipso libelli huius limine profiteri breuissimo placuit epigrammate.
- 1
Laurigeros dominiliberintrature penates disce uerecundo sanctius ore loqui.Nuda recede Venus; non est tuus iste libellus: tu mihitu Pallas Caesarianaueni.
2 - Fastorum genitor parensque lanus
- uictorem modo cum uideret Histri
- tot uultus sibi non satis putauit
- optauitque oculos habere plures
- 5
- et lingua pariter locutus omni
- terrarum domino deoque rerum
- promisit Pyliam quater senectam.
- AddasIane patertuam rogamus.
3 - "Quinque satis fuerant: nam sex septemue libelli
- est nimium: quid adhuc ludereMusaiuuat?
- Sit pudor et finis: iam plus nihil addere nobis
- fama potest: teritur noster ubique liber;
- 5
- et cum rupta situ Messallae saxa iacebunt
- altaque cum Licini marmora puluis erunt
- me tamen ora legent et secum plurimus hospes
- ad patrias sedes carmina nostra feret."
- Finieramcum sic respondit nona sororum
- 10
- cui coma et unguento sordida uestis erat:
- "Tune potes dulcisingraterelinquere nugas?
- dic mihiquid melius desidiosus ages?
- an iuuat ad tragicos soccum transferre coturnos
- aspera uel paribus bella tonare modis
- 15
- praelegat ut tumidus rauca te uoce magister
- oderit et grandis uirgo bonusque puer?
- Scribant ista graues nimium nimiumque seueri
- quos media miseros nocte lucerna uidet;
- at tu Romano lepidos sale tingue libellos:
- 20
- adgnoscat mores uita legatque suos.
- Angusta cantare licet uidearis auena
- dum tua multorum uincat auena tubas."
4 - QuantusioLatias mundi conuentus ad aras
- suscipit et soluit pro duce uota suo!
- Non sunt haec hominumGermanicegaudia tantum
- sed faciunt ipsi nuncputosacra dei.
5 - Dum donasMaceranulos puellis
- desistiMaceranulos habere.
6 - Archetypis uetuli nihil est odiosius Eucti
- (ficta Saguntino cymbia malo luto)
- argenti furiosa sui cum stemmata narrat
- garrulus et uerbis mucida uina facit:
- 5
- "Laomedonteae fuerant haec pocula mensae:
- ferret ut haecmuros struxit Apollo lyra.
- Hoc cratere ferox commisit proelia Rhoctus
- cum Lapithis: pugna debile cernis opus.
- Hi duo longaeuo censentur Nestore fundi:
- 10
- pollice de Pylio trita columba nitet.
- Hic scyphus est in quo misceri iussit amicis
- largius Aeacides uiuidiusque merum.
- Hac propinauit Bitiae pulcherrima Dido
- in pateraPhrygio cum data cena uiro est."
- 15
- Miratus fueris cum prisca torcumata multum
- in Priami calathis Astyanacta bibes.
7 - Hoc agere est causashoc dicereCinnadiserte
- horisCinnadecem dicere uerba nouem ?
- Sed modo clepsydras ingenti uoce petisti
- quattuor. O quantumCinnatacere potes!
8 - Principium desIanelicet uelocibus annis
- et renoues uoltu saecula longa tuo
- te primum pia tura rogentte uota salutent
- purpura te felixte colat omnis honos;
- 5
- tu tamen hoc mauisLatiae quod contigit urbi
- mense tuo reducemIaneuidere dcum.
9 - Soluere dodrantem nuper tibiQuinteuolebat
- lippus Hylasluscus uult dare dimidium.
- Accipe quam primum; breuis est occasio lucri:
- si fuerit caecusnil tibi soluet Hylas.
10 - Emit lacernas milibus decem Bassus
- Tyrias coloris optimi. Lucrifecit.
- "Adeo bene emit?" inquis. Immo non soluet.
11 - Peruenisse tuam iam te scit Rhenus in urbem;
- nam populi uoces audit et ille tui:
- Sarmaticas etiam gentes Histrumque Getasque
- laetitiae clamor terruit ipse nouae.
- 5
- Dum te longa sacro uenerantur gaudia Circo
- nemo quater missos currere sensit equos.
- Nullum Roma ducemnec te sicCaesaramauit:
- te quoque iam non plusut uelit ipsapotest.
12 - Vxorem quare locupletem ducere nolim
- quaeritis? Vxori nubere nolo meae.
- Inferior matrona suo sitPriscemarito:
- non aliter fiunt femina uirque pares.
13 - Morio dictus erat: uiginti milibus emi.
- Redde mihi nummosGargiliane: sapit.
14 - Pallida ne Cilicum timeant pomaria brumam
- mordeat et tenerum fortior aura nemus
- hibernis obiecta Notis specularia puros
- admittunt soles et sine faece diem.
- 5
- At mihi cella datur non tota clusa fenestra
- in qua nec Boreas ipse manere uelit.
- Sic habitare iubes ueterem crudelis amicum?
- Arboris ergo tuae tutior hospes ero.
15 - Dum noua Pannonici numeratur gloria belli
- omnis et ad reducem dum litat ara Iouem
- dat populusdat gratus equesdat tura senatus
- et ditant Latias tertia dona tribus:
- 5
- hos quoque secretos memorauit Roma triumphos
- nec minor ista tuae laurea pacis erat
- quod tibi de sancta credis pietate tuorum.
- Principis est uirtus maxima nosse suos.
16 - Pistor qui fueras diuCypere
- causas nunc agis et ducena quaeris:
- sed consumis et usque mutuaris.
- A pistoreCyperenon recedis:
- 5
- et panem facis et facis farinam.
17 - EgiSextetuam pactus duo milia causam:
- misisti nummos quod mihi mille quid est?
- "Narrasti nihil" inquis "et a te perdita causa est."
- Tanto plus debesSextequod erubui.
18 - Si tuaCerrinipromas epigrammata uulgo
- uel mecum possis uel prior ipse legi:
- sed tibi tantus inest ueteris respectus amici
- carior ut mea sit quam tua fama tibi.
- 5
- Sic Maro nec Calabri temptauit carmina Flacci
- Pindaricos nosset cum superare modos
- et Vario cessit Romani laude cothurni
- cum posset tragico fortius ore loqui.
- Aurum et opes et rura frequens donabit amicus:
- 10
- qui uelit ingenio cedere rarus erit.
19 - Pauper uideri Cinna uult; et est pauper.
20 - Cum facias uersus nulla non luce ducenos
- Varenihil recitas. Non sapisatque sapis.
21 - Phosphoreredde diem: quid gaudia nostra moraris?
- Caesare uenturoPhosphoreredde diem.
- Roma rogat. Placidi numquid te pigra Bootae
- plaustra uehuntlento quod nimis axe uenis?
- 5
- Ledaeo poteras abducere Cyllaron astro:
- ipse suo cedet nunc tibi Castor equo.
- Quid cupidum Titana tenes ? Iam Xanthus et Aethon
- frena uoluntuigilat Memnonis alma parens.
- Tarda tamen nitidae non cedunt sidera luci
- 10
- et cupit Ausonium luna uidere ducem.
- iamCaesaruel nocte ueni: stent astra licebit
- non derit populo te ueniente dies.
22 - Inuitas ad aprumponis mihiGalliceporcum.
- hybrida sumsi dasGalliceuerba mihi.
23 - Esse tibi uideor saeuus nimiumque gulosus
- qui propter cenamRusticecaedo cocum.
- Si lcuis ista tibi flagrorum causa uidetur
- ex qua uis causa uapulet ergo cocus?
24 - Si quid forte petam timido gracilique libello
- inproba non fuerit si mea chartadato.
- Et si non dederisCaesarpermitte rogari:
- offendunt numquam tura precesque Iouem.
- 5
- Qui fingit sacros auro uel marmore uultus
- non facit ille deos: qui rogatille facit.
25 - Vidisti semelOppianetantum
- aegrum me: malesaepe te uidebo.
26 - Non tot in Eois timuit Gangeticus aruis
- raptorin Hyrcano qui fugit albus equo
- quot tua Roma nouas uiditGermanicetigres;
- delicias potuit nec numerare suas.
- 5
- Vincit Erythraeos tuaCaesarharena triumphos
- et uictoris opes diuitiasque dei:
- nam cum captiuos ageret sub curribus Indos
- contentus gemina tigride Bacchus erat.
27 - Munera qui tibi dat locupletiGauresenique
- si sapis et sentishoc tibi ait "Morere."
28 - Dictogafacundi gratum mihi munus amici
- esse uelis cuius fama decusque gregis ?
- Apula Ledaei tibi floruit herba Phalanthi
- qua saturat Calabris culta Galaesus aquis ?
- 5
- An Tartesiaeus stabuli nutritor Hiberi
- Baetis in Hesperia te quoque lauit oue?
- An tua multifidum numerauit lana Timauum
- quem pius astrifero Cyllarus ore bibit ?
- te nec Amyclaeo decuit liuere ueneno
- 10
- nec Miletos erat uellere digna tuo.
- Lilia tu uincis nec adhuc delapsa ligustra
- et Tiburtino monte quod alget ebur;
- Spartanus tibi cedet olor Paphiaeque columbae
- cedet Erythraeis eruta gemma uadis:
- 15
- sed licet haec primis niuibus sint aemula dona
- non sunt Parthenio candidiora suo.
- Non ego praetulerim Babylonos picta superbae
- textaSamiramia quae uariantur acu;
- non Athamanteo potius me mirer in auro
- 20
- Aeolium dones si mihiPhrixepecus.
- O quantos risus pariter spectata mouebit
- cum Palatina nostra lacerna toga!
29 - Disticha qui scribitputouult breuitate placere.
- Quid prodest breuitasdic mihisi liber est ?
30 - Qui nunc Caesareae lusus spectatur harenae
- temporibus Bruti gloria summa fuit.
- Aspicis ut teneat flammas poenaque fruatur
- fortiset attonito regnet in igne manus?
- 5
- Ipse sui spectator adest et nobile dextrae
- funus amat: totis pascitur illa sacris;
- quod nisi rapta foret nolenti poenaparabat
- sacuior in lassos ire sinistra focos.
- Scire piget post tale decus quid fecerit ante:
- 10
- quam uidi satis hanc est mihi nosse manum.
31 - Nescio quid de te non belleDentofateris
- coniuge qui ducta iura paterna petis.
- Sed iam supplicibus dominum lassare libellis
- desine et in patriam serus ab urbe redi:
- 5
- nam dum tu longe deserta uxore diuque
- tres quaeris natosquattuor inuenies.
32 - Aera per tacitum delapsa sedentis in ipsos
- fluxit Aretullae blanda columba sinus.
- Luserat hoc casusnisi inobseruata maneret
- permissaque sibi nollet abire fuga.
- 5
- Si meliora piae fas est sperare sorori
- et dominum mundi flectere uota ualent
- haec a Sardois tibi forsitan exulis oris
- fratre reuersuronuntia uenit auis.
33 - De praetoricia folium mihiPaulecorona
- mittis et hoc phialae nomen habere iubes.
- Hac fuerat nuper nebula tibi pegma perunctum
- pallida quam rubri diluit unda croci;
- 5
- an magis astuti derasa est ungue ministri
- bratteade fulcro quam reor esse tuo ?
- Illa potest culicem longe sentire uolantem
- et minimi pinna papilionis agi;
- exiguae uolitat suspensa uapore lucernae
- 10
- et lcuiter fuso rumpitur icta mero.
- Hoc linitur sputo lani caryota Kalendis
- quam fert cum parco sordidus asse cliens.
- Lenta minus gracili crescunt colocasia filo
- plena magis nimio lilia sole cadunt;
- 15
- nec uaga tam tenui discurrit aranea tela
- tam leue nec bombyx pendulus urget opus.
- Crassior in facie uetulae stat creta Fabullae
- crassior offensae bulla tumescit aquae;
- fortior et tortos seruat uesica capillos
- 20
- et mutat Latias spuma Bataua eomas.
- hac cute Ledaeo uestitur pullus in ouo
- talia lunata splenia fronte sedent.
- Quid tibi cum phialaligulam cum mittere possis
- mittere cum possis uel cocleare mihi
- 25
- (magna nimis loquimur)cocleam cum mittere possis
- denique cum possis mitterePaulenihil ?
34 - Archetypum Myos argentum te dicis habere.
- Quod sine te factum est hoc magis archetypum est?
35 - Cum sitis similes paresque uita
- uxor pessimapessimus maritus
- miror non bene conuenire uobis.
36 - Regia pyramidumCaesarmiracula ride;
- iam tacet Eoum barbara Memphis opus:
- pars quota Parrhasiae labor est Mareoticus aulae?
- clarius in toto nil uidet orbe dies.
- 5
- Septenos pariter credas adsurgere montes
- Thessalicum breuior Pelion Ossa tulit;
- aethera sic intrat nitidis ut conditus astris
- inferiore tonet nube serenus apex
- et prius arcano satietur numine Phocbi
- 10
- nascentis Circe quam uidet ora patris.
- HaecAugustetamenquae uertice sidera pulsat
- par domus est caelo sed minor est domino.
37 - Quod Caietano reddisPolycharmetabellas
- milia te centum num tribuisse putas ?
- "Debuit haec" inquis. Tibi habePolycharmetabellas
- et Caietano milia crede duo.
38 - Qui praestat pietate pertinaci
- sensuro bona liberalitatis
- captet forsitan aut uicem reposcat:
- at si quis dare nomini relicto
- 5
- post manes tumulumque perseuerat
- quaerit quid nisi parcius dolere ?
- Refert sis bonus an uelis uideri.
- Praestas hocMeliorsciente fama
- qui sollemnibus anxius sepulti
- 10
- nomen non sinis interire Blaesi.
- et de munifica profusus arca
- ad natalicium diem colendum
- scribarum memori piaeque turbae
- quod donasfacis ipse Blaesianum.
- 15
- Hoc longum tibiuita dum manebit
- hoc et post cineres erit tributum.
39 - Qui Palatinae caperet conuiuia mensae
- ambrosiasque dapesnon erat ante locus:
- hic haurire decet sacrumGermanicenectar
- et Ganymedea pocula mixta manu.
- 5
- Esse uelisoroserus conuiua Tonantis:
- at tu si properasIuppiteripse ueni.
40 - Non horti neque palmitis beati
- sed rari nemorisPriapecustos
- ex quo natus es et potes renasci
- furacesmoneomanus repellas
- 5
- et siluam domini focis reserues:
- si defecerit haecet ipse lignum es.
41 - "Tristis Athenagoras non misit munera nobis
- quae medio brumae mittere mense solet."
- An sit Athenagoras tristisFaustineuidebo:
- me certe tristem fecit Athenagoras.
42 - Si te sportula maior ad beatos
- non corruperitut soletlicebit
- de nostroMathocenties laueris.
43 - Effert uxores FabiusChrestilla maritos
- funereamque toris quassat uterque facem.
- Victores committeVenus: quos iste manebit
- exitusuna duos ut Libitina ferat.
44 - Titullemoneouiue: semper hoc serum est;
- sub paedagogo coeperis licetserum est.
- At tumiser Titullenec senex uiuis
- sed omne limen conteris salutator
- 5
- et mane sudas urbis osculis udus
- foroque triplici sparsus ante equos omnis
- aedemque Martis et colosson Augusti
- curris per omnis tertiasque quintasque.
- Rapecongereauferposside: relinquendum est.
- 10
- Superba densis area palleat nummis
- centum explicentur paginae Kalendarum
- iurabit heres te nihil reliquisse
- supraque plutcum te iacente uel saxum
- fartus papyro dum tibi torus crescit
- 15
- flentes superbus basiabit eunuchos;
- tuoque tristis filiusuelis nolis
- cum concubino nocte dormiet prima.
45 - Priscus ab Aetnaeis mihiFlacceTerentius oris
- redditur: hanc lucem lactea gemma notet;
- defluat et lento splendescat turbida lino
- amphora centeno consule facta minor.
- 5
- Continget nox quando meis tam candida mensis ?
- Tam iusto dabitur quando calere mero ?
- Cum teFlaccemihi reddet Cythereia Cypros
- luxuriae fiet tam bona causa meae.
46 - Quanta tua est probitas tanta est infantia formae
- Ceste puerpuero castior Hippolyto.
- Te secum Diana uelit doceatque natare
- te Cybele totum mallet habere Phryge;
- 5
- tu Ganymedeo poteras succedere lecto
- sed durus domino basia sola dares.
- Felixquae tenerum uexabit sponsa maritum
- et quae te faciet prima puella uirum !
47 - Pars maxillarum tonsa est tibipars tibi rasa est
- pars uulsa est. Vnum quis putet esse caput ?
48 - Nescit cui dederit Tyriam Crispinus abollam
- dum mutat cultus induiturque togam.
- Quisquis habesumeris sua munera reddeprecamur:
- non hoc Crispinus tesed abolla rogat.
- 5
- Non quicumque capit saturatas murice uestes
- nec nisi deliciis conuenit iste color.
- si te praeda iuuat foedique insania lucri
- qua possis melius falleresume togam.
49 [51] - Formosam sanesed caecus diligit Asper.
- plus ergout res estquam uidet Asper amat.
50 [49] - Quanta Gigantei memoratur mensa triumphi
- quantaque nox superis omnibus illa fuit
- qua bonus accubuit genitor cum plebe deorum
- et licuit Faunis poscere uina Iouem:
- 5
- tanta tuas celebrantCaesarconuiuia laurus;
- exhilarant ipsos gaudia nostra deos.
- Vescitur omnis eques tecum populusque patresque
- et capit ambrosias cum duce Roma dapes.
- Grandia pollicitus quanto maiora dedisti !
- 10
- Promissa est nobis sportularecta data est.
51 [50] - Quis labor in phiala ? Docti Myos anne Myronos ?
- Mentoris haec manus est anPolyclitetua ?
- Liuescit nulla caligine fusca nec odit
- exploratores nubila massa focos.
- 5
- uera minus flauo radiant electra metallo
- et niucum felix pustula uincit ebur.
- Materiae non cedit opus: sic alligat orbem
- plurima cum tota lampade luna nitet.
- Stat caper Aeolio Thebani uellere Phrixi
- 10
- cultus: ab hoc mallet uecta fuisse soror;
- hunc nec Cinyphius tonsor uiolauerit et tu
- ipse tua pasci uiteLyaeeuelis.
- Terga premit pecudis geminis Amor aureus alis;
- Palladius tenero lotos ab ore sonat:
- 15
- sic Methymnaeo gauisus Arione delphin
- languida non tacitum per freta uexit onus.
- Imbuat egregium digno mihi nectare munus
- non grege de dominised tuaCestemanus;
- Cestedecus mensaemisce Setina: uidetur
- 20
- ipse puer nobisipse sitire caper.
- Det numerum cyathis Instanti littera Rufi:
- auctor enim tanti muneris ille mihi:
- si Telethusa uenit promissaque gaudia portat
- seruabor dominaeRufetriente tuo;
- 25
- si dubia estseptunce trahar; si fallit amantem
- ut iugulem curasnomen utrumque bibam.
52 - Tonsorem puerum sed arte talem
- qualis nec Thalamus fuit Neronis
- Drusorum cui contigere barbae
- aequandas semel ad genas rogatus
- 5
- RufoCaedicianecommodaui.
- Dum iussus repetit pilos eosdem
- censura speculi manum regente
- expingitque cutem facitque longam
- detonsis epaphaeresin capillis
- 10
- barbatus mihi tonsor est reuersus.
53 [54] - Formosissima quae fuere uel sunt
- sed uilissima quae fuere uel sunt
- o quam te fieriCatullauellem
- formosam minus aut magis pudicam !
54 [56] - Magna licet totiens tribuasmaiora daturus
- donaducum uictoruictor et ipse tui
- diligeris populo non propter praemiaCaesar
- te propter populus praemiaCaesararmat.
55 [53] - Auditur quantum Massyla per auia murmur
- innumero quotiens silua leone furit
- pallidus attonitos ad Poena mapalia pastor
- cum reuocat tauros et sine mente pecus
- 5
- tantus in Ausonia fremuit modo terror harena.
- Quis non esse gregem crederet ? unus erat;
- sed cuius tremerent ipsi quoque iura leones
- cui diadema daret marmore picta Nomas.
- O quantum per colla decusquem sparsit honorem
- 10
- aurea lunataecum stetitumbra iubae !
- Grandia quam decuit latum uenabula pectus
- quantaque de magna gaudia morte tulit !
- Vnde tuisLibyetam felix gloria siluis ?
- A Cybeles numquid uenerat ille iugo ?
- 15
- An magis HerculeoGermanicemisit ab astro
- hanc tibi uel frater uel pater ipse feram ?
56 [55] - Temporibus nostris aetas cum cedat auorum
- creuerit et maior cum duce Roma suo
- ingenium sacri miraris desse Maronis
- nec quemquam tanta bella sonare tuba.
- 5
- Sint Maecenatesnon deruntFlacceMarones
- Vergiliumque tibi uel tua rura dabunt.
- iugera perdiderat miserae uicina Cremonae
- flebat et abductas Tityrus aeger oues:
- risit Tuscus eques paupertatemque malignam
- 10
- reppulit et celeri iussit abire fuga.
- "Accipe diuitias et uatum maximus esto;
- tu licet et nostrum" dixit "Alexin ames."
- Adstabat domini mensis pulcherrimus ille
- marmorea fundens nigra Falerna manu
- 15
- et libata dabat roseis carchesia labris
- quae poterant ipsum sollicitare Iouem.
- Excidit attonito pinguis Galatea poetae
- Thestylis et rubras messibus usta genas:
- protinus Italiam concepit et "Arma uirumque
- 20
- qui modo uix Culicem fleuerat ore rudi.
- Quid Varios Marsosque loquar ditataque uatum
- nomina, magnus erit quos numerare labor?
- Ergo ero Vergilius, si munera Maecenatis
- des mihi? Vergilius non ero, Marsus ero.
57
- Tres habuit dentes, pariter quos expuit omnes,
- ad tumulum Picens dum sedet ipse suum;
- collegitque sinu fragmenta nouissima laxi
- oris et adgesta contumulauit humo.
- 5
- Ossa licet quondam defuncti non legat heres:
- hoc sibi iam Picens praestitit officium.
58
- Cum tibi tam crassae sint, Artemidore, lacernae,
- possim te Sagarim iure uocare meo.
59
- Aspicis hunc uno contentum lumine, cuius
- lippa sub adtrita fronte lacuna patet?
- Ne contemne caput, nihil est furacius illo;
- non fuit Autolyci tam piperata manus.
- 5
- Hunc tu conuiuam cautus seruare memento:
- tunc furit atque oculo luscus utroque uidet:
- pocula solliciti perdunt ligulasque ministri
- et latet in tepido plurima mappa sinu;
- lapsa nec a cubito subducere pallia nescit
- 10
- et tectus laenis saepe duabus abit;
- nec dormitantem uernam fraudare lucerna
- erubuit fallax, ardeat illa licet.
- Si nihil inuasit, puerum tunc arte dolosa
- circuit et soleas subripit ipse suas.
60
- Summa Palatini poteras aequare Colossi,
- si fieres breuior, Claudia, sesquipede.
61
- Liuet Charinus, rumpitur, furit, plorat
- et quaerit altos unde pendeat ramos:
- non iam quod orbe cantor et legor toto,
- nec umbilicis quod decorus et cedro
- 5
- spargor per omnes Roma quas tenet gentes;
- sed quod sub urbe rus habemus aestiuum
- uehimurque mulis non ut ante conductis.
- Quid inprecabor, o Seuere, liuenti ?
- Hoc opto: mulas habeat et suburbanum.
62
- Scribit in auersa Picens epigrammata charta,
- et dolet auerso quod facit illa deo.
63
- Thestylon Aulus amat sed nec minus ardet Alexin,
- forsitan et nostrum nunc Hyacinthon amat.
- I nunc et dubita uates an diligat ipsos,
- delicias uatum cum meus Aulus amet.
64
- Vt poscas, Clyte, munus exigasque,
- uno nasceris octiens in anno
- et solas, puto, tresue quattuorue
- non natalicias habes Kalendas.
- 5
- Sit uultus tibi leuior licebit
- tritis litoris aridi lapillis,
- sit moro coma nigrior caduco,
- uineas mollitia tremente plumas
- aut massam modo lactis alligati,
- 10
- et talis tumor excitet papillas
- qualis cruda uiro puella seruat,
- tu nobis, Clyte, iam senex uideris:
- tam multos quis enim fuisse credat
- natalis Priamiue Nestorisue?
- 15
- Sit tandem pudor et modus rapinis.
- Quod si ludis adhuc semelque nasci
- uno iam tibi non sat est in anno,
- natum te, Clyte, nec semel putabo.
65
- Hic ubi Fortunae Reducis fulgentia late
- templa nitent, felix area nuper erat:
- hic stetit Arctoi formosus puluere belli
- purpureum fundens Caesar ab ore iubar;
- 5
- hic lauru redimita comas et candida cultu
- Roma salutauit uoce manuque ducem.
- Grande loci meritum testantur et altera dona:
- stat sacer et domitis gentibus arcus ouat.
- hic gemini currus numerant elephanta frequentem,
- 10
- sufficit inmensis aureus ipse iugis.
- Haec est digna tuis, Germanice, porta triumphis;
- hos aditus urbem Martis habere decet.
66
- Augusto pia tura uictimasque
- pro uestro date Silio, Camenae.
- Bis senos iubet en redire fasces,
- nato consule, nobilique uirga
- 5
- uatis Castaliam domum sonare
- rerum prima salus et una Caesar.
- Gaudenti superest adhuc quod optet,
- felix purpura tertiusque consul.
- Pompeio dederit licet senatus
- 10
- et Caesar genero sacros honores,
- quorum pacificus ter ampliauit
- Ianus nomina: Silius frequentes
- mauult sic numerare consulatus.
67
- Horas quinque puer nondum tibi nuntiat et tu
- iam conuiua mihi, Caeciliane, uenis,
- cum modo distulerint raucae uadimonia quartae
- et Floralicias lasset harena feras.
- 5
- Curre, age, et inlotos reuoca, Calliste, ministros;
- sternantur lecti: Caeciliane, sede.
- Caldam poscis aquam: nondum mihi frigida uenit;
- alget adhuc nudo clusa culina foco.
- Mane ueni potius; nam cur te quinta moretur ?
- 10
- ut iantes, sero, Caeciliane, uenis.
68
- Qui Corcyraei uidit pomaria regis,
- rus, Entelle, tuae praeferet ille domus.
- Inuida purpureos urat ne bruma racemos
- et gelidum Bacchi munera frigus edat,
- 5
- condita perspicua uiuit uindemia gemma
- et tegitur felix nec tamen uua latet:
- femineum lucet sic per bombycina corpus,
- calculus in nitida sic numeratur aqua.
- Quid non ingenio uoluit natura licere ?
- 10
- Autumnum sterilis ferre iubetur hiems.
69
- Miraris ueteres, Vacerra, solos
- nec laudas nisi mortuos poetas.
- Ignoscas petimus, Vacerra: tanti
- non est, ut placeam tibi, perire.
70
- Quanta quies placidi tantast facundia Neruae,
- sed cohibet uires ingeniumque pudor.
- Cum siccare sacram largo Permessida posset
- ore, uerecundam maluit esse sitim,
- 5
- Pieriam tenui frontem redimire corona
- contentus, famae nec dare uela suae.
- Sed tamen hunc nostri scit temporis esse Tibullum,
- carmina qui docti nota Neronis habet.
71
- Quattuor argenti libras mihi tempore brumae
- misisti ante annos, Postumiane, decem;
- speranti plures (nam stare aut crescere debent
- munera) uenerunt plusue minusue duae;
- 5
- tertius et quartus multo inferiora tulerunt;
- libra fuit quinto Septiciana quidem;
- besalem ad scutulam sexto peruenimus anno;
- Post hunc in cotula rasa selibra data est;
- octauus ligulam misit sextante minorem;
- 10
- nonus acu leuius uix cocleare tulit.
- Quod mittat nobis decumus iam non habet annus:
- quattuor ad libras, Postumiane, redi.
72
- Nondum murice cultus asperoque
- morsu pumicis aridi politus
- Arcanum properas sequi, libelle,
- quem pulcherrima iam redire Narbo,
- 5
- docti Narbo Paterna Votieni,
- ad leges iubet annuosque fasces:
- uotis quod paribus tibi petendum est,
- continget locus ille et hic amicus.
- Quam uellem fieri meus libellus!
73
- Instanti, quo nec sincerior alter habetur
- pectore nec niuea simplicitate prior,
- si dare uis nostrae uires animosque Thaliae
- et uictura petis carmina, da quod amem.
- 5
- Cynthia te uatem fecit, lasciue Properti;
- ingenium Galli pulchra Lycoris erat;
- fama est arguti Nemesis formosa Tibulli;
- Lesbia dictauit, docte Catulle, tibi:
- non me Paeligni nec spernet Mantua uatem,
- 10
- si qua Corinna mihi, si quis Alexis erit.
74
- Oplomachus nunc es, fueras opthalmicus ante.
- Fecisti medicus quod facis oplomachus.
75
- Dum repetit sera conductos nocte penates
- Lingonus a Tecta Flaminiaque recens,
- expulit offenso uitiatum pollice talum
- et iacuit toto corpore fusus humi.
- 5
- Quid faceret Gallus, qua se ratione moueret?
- ingenti domino seruulus unus erat,
- tam macer ut minimam posset uix ferre lacernam:
- succurrit misero casus opemque tulit.
- Quattuor inscripti portabant uile cadauer,
- 10
- accipit infelix qualia mille rogus;
- hos comes inualidus summissa uoce precatur,
- ut quocumque uelint corpus inane ferant:
- permutatur onus stipataque tollitur alte
- grandis in angusta sarcina sandapila.
- 15
- Hic mihi de multis unus, Lucane, uidetur
- cui merito dici mortue Galle" potest.
76 - "Dic uerum mihiMarcedicamabo;
- nil est quod magis audiam libenter."
- Sic et cum recitas tuos libellos
- et causam quotiens agis clientis
- 5
- orasGalliceme rogasque semper.
- Durum est me tibi quod petis negare.
- Vero uerius ergo quid sit audi:
- uerumGallicenon libenter audis.
77 - Liberamicorum dulcissima cura tuorum
- Liberin aeterna uiuere digne rosa
- si sapisAssyrio semper tibi crinis amomo
- splendeat et cingant florea serta caput;
- 5
- candida nigrescant uetulo crystalla Falerno
- et caleat blando mollis amore torus.
- Qui sic uel medio finitus uixit in aeuo
- longior huic facta est quam data uita fuit.
78 - Quos cuperet Phlegraea suos uictoria ludos
- Indica quos cuperet pompaLyaeetuos
- fecit Hyperborei celebrator Stella triumphi
- o pudor ! o pietas ! et putat esse parum.
- 5
- Non illi satis est turbato sordidus auro
- Hermus et Hesperio qui sonat orbe Tagus.
- Omnis habet sua dona dies: nec linea diues
- cessat et in populum multa rapina cadit;
- nunc ueniunt subitis lasciua nomismata nimbis
- 10
- nunc dat spectatas tessera larga feras
- nunc implere sinus securos gaudet et absens
- sortitur dominosne lacereturauis.
- Quid numerem currus ter denaque praemia palmae
- quae dare non semper consul uterque solet?
- 15
- Omnia sedCaesartanto superantur honore
- quod spectatorem te tua laurus habet.
79 - Omnes aut uetulas habes amicas
- aut turpis uetulisque foediores.
- Has ducis comites trahisque tecum
- per conuiuia porticus theatra.
- 5
- Sic formosaFabullasic puella es.
80 - Sanctorum nobis miracula reddis auorum
- nec paterisCaesarsaecula cana mori
- cum ueteres Latiae ritus renouantur harenae
- et pugnat uirtus simpliciore manu.
- 5
- Sic priscis seruatur honos te praeside templis
- et casa tam culto sub Ioue numen habet;
- sic noua dum condisreuocasAugustepriora:
- debentur quae sunt quaeque fuere tibi.
81 - Non per mystica sacra Dindymenes
- nec per Niliacae bouem iuuencae
- nullos denique per deos deasque
- iurat Gelliased per uniones.
- 5
- Hos amplectiturhos perosculatur
- hos fratres uocathos uocat sorores
- hos natis amat acrius duobus.
- His si quo careat misella casu
- uicturam negat esse se nec horam.
- 10
- Eheuquam bene nuncPapiriane
- Annaei faceret manus Sereni!
82 - Dante tibi turba querulosAugustelibellos
- nos quoque quod domino carmina parua damus
- posse deum rebus pariter Musisque uacare
- scimus et haec etiam serta placere tibi.
- 5
- Fer uatesAugustetuos: nos gloria dulcis
- nos tua cura prior deliciaeque sumus.
- Non quercus te sola decet nec laurea Phoebi:
- fiat et ex hedera ciuica nostra tibi.
Liber IX
Havemi Toranifrater carissime. Epigrammaquod extra ordinem paginarum estad Stertinium clarissimum virum scripsimusqui imaginem meam ponere in bibliotheca sua voluit. De quo scribendum tibi putavine ignorares Avitus iste quis vocaretur. Vale et para hospitium.
Notelicet nolissublimi pectore vates
cui referet serus praemia digna cinis
hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat
quam non obscuris iungisAviteviris:
'Ille ego sum nulli nugarum laude secundus 5
quem non mirarissed - puto -lectoramas.
Maiores maiora sonent: mihi parva Iocuto
sufficit in vestras saepe redire manus.
I
Dum Ianus hiemesDomitianus autumnos
Augustus annis commodabit aestates
dum grande famuli nomen adseret Rheni
Germanicarum magna Iux Kalendarum
Tarpeia summi saxa dum patris stabunt 5
dum voce supplex dumque ture placabit
matrona divae dulce Iuliae numen:
manebit altum Flaviae decus gentis
cum sole et astris cumque luce Romana.
invicta quidquid condidit manuscaeli est. 10
II
Pauper amicitiae cum sisLupenon es amicae
et queritur de te mentula sola nihil.
ilia siligineis pinguescit adultera cunnis
convivam pascit nigra farina tuum.
incensura nives dominae Setina liquantur 5
nos bibimus Corsi pulla venena cadi;
empta tibi nox est fundis non tota paternis
non sua desertus rura sodalis arat;
splendet Erythraeis perlucida moecha lapillis
ducitur addictuste futuentecliens; 10
octo Syris suffulta datur lectica puellae
nudum sandapilae pondus amicus erit.
I nunc et miserosCybelepraecide cinaedos:
haec erathaec cultris mentula digna tuis.
III
Quantum iam superisCaesarcaeloque dedisti
si repetas et si creditor esse velis
grandis in aetherio licet auctio fiat Olympo
coganturque dei vendere quidquid habent
conturbabit Atlans et non erit uncia tota 5
decidat tecum qua pater ipse deum:
pro Capitolinis quid enim tibi solvere tempus
quid pro Tarpeiae frondis honore potest?
quid pro culminibus geminis matrona Tonantis?
Pallada praetereo: res agit illa tuas. 10
quid loquar Alciden Phoebumque piosque Laconas?
addita quid Latio Flavia templa polo?
Expectes et sustineasAugustenecesse est:
nam tibi quod solvat non habet arca Iovis.
IV
Aureolis futui cum possit Galla duobus
et plus quam futuisi totidem addideris:
aureolos a te cur accipitAeschyledenos?
non fellat tanti Galla. Quid ergo? Tacet.
V (VI)
Tibisumme Rheni domitor et parens orbis
pudice princepsgratias agunt urbes:
populos habebunt; parere iam scelus non est.
non puer avari sectus arte mangonis
virilitatis damna maeret ereptae 5
nec quam superbus conputet stipem leno
dat prostituto misera mater infanti.
Qui nec cubili fuerat ante te quondam
pudor esse per te coepit et lupanari.
VI (VII)
Dicere de Libycis reduci tibi gentibusAfer
continuis volui quinque diebus Have:
'Non vacat' aut 'dormit' dictum est bis terque reverso.
Iam satis est: non visAferhavere: vale.
VII (VIII)
Tamquam parva foret sexus iniuria nostri
foedandos populo prostituisse mares
iam cunae lenonis erantut ab ubere raptus
sordida vagitu posceret aera puer:
inmatura dabant infandas corpora poenas. 5
Non tulit Ausonius talia monstra pater
idem qui teneris nuper succurrit ephebis
ne faceret steriles saeva libido viros.
Dilexere prius pueri iuvenesque senesque
at nunc infantes te quoqueCaesaramant. 10
VIII (IX)
Nil tibi legavit FabiusBithynicecui tu
annuasi meminimilia sena dabas.
plus nulli dedit ille: queriBithynicenoli:
annua legavit milia sena tibi.
IX (X)
CenesCantharecum foris libenter
damas et maledicis et minaris.
deponas animos truces monemus:
liber non potes et gulosus esse.
X (V)
Nubere vis Prisco: non mirorPaula; sapisti.
ducere te non vult Priscus: et ille sapit.
XI
Nomen cum violis rosisque natum
quo pars optima nominatur anni
Hyblam quod sapit Atticosque flores
quod nidos olet alitis superbae;
nomen nectare dulcius beato 5
quo mallet Cybeles puer vocari
et qui pocula temperat Tonanti
quod si Parrhasia sones in aula
respondent Veneres Cupidinesque;
nomen nobilemolledelicatum 10
versu dicere non rudi volebam:
sed tu syllaba contumax rebellas.
dicunt Eiarinon tamen poetae
sed Graeci quibus est nihil negatum
et quos 'Arej "Arej decet sonare: 15
nobis non licet esse tam disertis
qui Musas colimus severiores.
XII (XIII)
Nomen habes teneri quod tempora nuncupat anni
cum breve Cecropiae ver populantur apes:
nomen Acidalia meruit quod harundine pingi
quod Cytherea sua scribere gaudet acu;
nomen Erythraeis quod littera facta lapillis 5
gemma quod Heliadum pollice trita notet;
quod pinna scribente grues ad sidera tollant;
quod decet in sola Caesaris esse domo.
XIII (XII)
Si daret autumnus mihi nomenOporinos essem
horrida si brumae sideraChimerinos;
dictus ab aestivo Therinos tibi mense vocarer:
tempora cui nomen verna dedere quis est?
XIV
Hunc quem mensa tibiquem cena paravit amicum
esse putas fidae pectus amicitiae?
aprum amat et mullos et sumen et ostreanon te.
tam bene si cenemnoster amicus erit.
XV
Inscripsit tumulis septem scelerata virorum
'Se fecisse' Chloe. Quid pote simplicius?
XVI
Consilium formae speculum dulcisque capillos
Pergameo posuit dona sacrata deo
ille puer tota domino gratissimus aula
nomine qui signat tempora verna suo.
Felix quae tali censetur munere tellus! 5
nec Ganymedeas mallet habere comas.
XVII
Latonae venerande neposqui mitibus herbis
Parcarum exoras pensa brevesque colos
hos tibi laudatos dominorata votacapillos
ille tuus Latia misit ab urbe puer;
addidit et nitidum sacratis crinibus orbem 5
quo felix facies iudice tuta fuit.
Tu iuvenale decus servane pulchrior ille
in longa fuerit quam breviore coma.
XVIII
Est mihi - sitque precor longum te praesideCaesar -
rus minimumparvi sunt et in urbe lares.
sed de valle brevi quas det sitientibus hortis
curva laboratas antlia tollit aquas:
sicca domus queritur nullo se rore foveri 5
cum mihi vicino Marcia fonte sonet.
Quam dederis nostrisAugustepenatibus undam
Castalis haec nobis aut Iovis imber erit.
XIX
Laudas balnea versibus trecentis
cenantis bene PonticiSabelle.
vis cenareSabellenon lavari.
XX
Haecquae tota patet tegiturque et marmore et auro
infantis domini conscia terra fuit
felix oquantis sonuit vagitibus et quas
vidit reptantis sustinuitque manus:
hic steterat veneranda domus quae praestitit orbi 5
quod Rhodos astriferoquod pia Creta polo.
Curetes texere Iovem crepitantibus annis
semiviri poterant qualia ferre Phryges:
at te protexit superum pater et tibiCaesar
pro iaculo et parma fulmen et aegis erat. 10
XXI
Artemidorus habet puerumsed vendidit agrum;
agrum pro puero Calliodorus habet.
Dic uter ex istis melius rem gesseritAucte:
Artemidorus amatCalliodorus arat.
XXII
Credis ob haec mePastoropes fortasse rogare
propter quae populus crassaque turba rogat
ut Setina meos consumat gleba ligones
et sonet innumera compede Tuscus ager;
ut Mauri Libycis centum stent dentibus orbes 5
et crepet in nostris aurea lamna toris
nec labris nisi magna meis crystalla terantur
et faciant nigras nostra Falerna nives;
ut canusinatus nostro Surus assere sudet
et mea sit culto sella cliente frequens; 10
aestuet ut nostro madidus conviva ministro
quem permutatum nec Ganymede velis;
ut lutulenta linat Tyrias mihi mula lacernas
et Massyla meum virga gubernet equum.
Est nihil ex istis: superos ac sidera testor 15
Ergo quid? Ut donemPastoret aedificem.
XXIII
O cui virgineo flavescere contigit auro
dic ubi Palladium sit tibiCaredecus.
Aspicis en domini fulgentes marmore vultus?
venit ad has ultro nostra corona comas.'
Albanae livere potest pia quercus olivae 5
cinxerit invictum quod prior ilIa caput.
XXIV
Quis Palatinos imitatus imagine vultus
Phidiacum Latio marmore vicit ebur?
haec mundi facieshaec sunt Iovis ora sereni:
sic tonat ille deus cum sine nube tonat.
Non solam tribuit Pallas tibiCarecoronam; 5
effigiem dominiquam colisiIla dedit.
XXV
Dantem vina tuum quotiens aspeximus Hyllum
lumine nosAferturbidiore notas.
Quodrogoquod scelus est mollem spectare ministrum?
aspicimus solem sideratempladeos.
avertam vultustamquam mihi pocula Gorgon 5
porrigat atque oculos oraque nostra petat?
trux erat Alcideset Hylan spectare licebat;
ludere Mercurio cum Ganymede licet.
Si non vis teneros spectet conviva ministros
Phineas invitesAferet Oedipodas. 10
XXVI
Audet facundo qui carmina mittere Nervae
pallida donabit glaucinaCosmetibi
Paestano violas et cana ligustra colono
Hyblaeis apibus Corsica mella dabit:
sed tamen et parvae nonnulla est gratia Musae; 5
appetitur posito vilis oliva lupo.
nec tibi sit mirum modici quod conscia vatis
iudicium metuit nostra Thalia tuum:
ipse tuas etiam veritus Nero dicitur aures
lascivum iuvenis cum tibi lusit opus. 10
XXVII
Cum depilatosChrestecoleos portes
et vulturino mentulam parem collo
et prostitutis levius caput culis
nec vivat ullus in tuo pilus crure
purgentque saevae cana labra volsellae; 5
CuriosCamillosQuintiosNumasAncos
et quidquid umquam legimus pilosorum
loqueris sonasque grandibus minax verbis
et cum theatris saeculoque rixaris.
Occurrit aliquis inter ista si draucus 10
lam paedagogo liberatus et cuius
refibulavit turgidum faber penem
nutu vocatum duciset pudet fari
CatonianaChrestequod facis lingua.
XXVIII
Dulce decus scaenaeludorum famaLatinus
ille ego sumplausus deliciaeque tuae
qui spectatorem potui fecisse Catonem
solvere qui Curios Fabriciosque graves.
Sed nihil a nostro sumpsit mea vita theatro 5
et sola tantum scaenicus arte feror:
nec poteram gratus domino sine moribus esse:
intenus mentes inspicit ille deus.
Vos me laurigeri parasitum dicite Phoebi
Roma sui famulum dum sciat esse Iovis. 10
XXIX
Saecula Nestoreae permensaPhilaenisenectae
rapta es ad infernas tam cito Ditis aquas?
Euboicae nondum numerabas longa Sibyllae
tempora: maior erat mensibus illa tribus.
Heu quae lingua silet! non illam mille catastae 5
vincebantnec quae turba Sarapin amat
nec matutini cirrata caterva magistri
nec quae Strymonio de grege ripa sonat
quae nunc Thessalico lunam deducere rhombo
quae sciet hos illos vendere lena toros? 10
Sit tibi terra levis mollique tegaris harena
ne tua non possint eruere ossa canes.
XXX
Cappadocum saevis Antistius occidit oris
Rusticus. O tristi crimine terra nocens!
Rettulit ossa sinu cari Nigrina mariti
et questa est longas non satis esse vias;
cumque daret sanctam tumulisquibus invideturnam 5
visa sibi est rapto bis viduata viro.
XXXI
Cum comes Arctois haereret Caesaris armis
Veliushanc Marti pro duce vovit avem;
luna quater binos non tota peregerat orbes
debita poscebat iam sibi vota deus:
ipse suas anser properavit laetus ad aras 5
et cecidit sanctis hostia parva focis.
Octo vides patulo pendere nomismata rostro
alitis? haec extis condita nuper erant:
quae litat argento pro tenon sanguineCaesar
victima iam ferro non opus esse docet. 10
XXXII
Hanc volo quae facilisquae palliolata vagatur
hanc volo quae puero iam dedit ante meo
hanc volo quam redimit totam denarius alter
hanc volo quae pariter sufficit una tribus.
poscentem nummos et grandia verba sonantem 5
possideat crassae mentula Burdigalae.
XXXIII
Audieris in quoFlaccebalneo plausum
Maronis illic esse mentulam scito.
XXXIV
Iuppiter Idaei risit mendacia busti
dum videt Augusti Flavia templa poli
atque inter mensas largo iam nectare fusus
pocula cum Marti traderet ipse suo
respiciens Phoebum pariter Phoebique sororem 5
cum quibus Alcides et pius Arcas erat
'Gnosia vos' inquit 'nobis monumenta dedistis:
cernite quam plus sit Caesaris esse patrem.'
XXXV
Artibus his semper cenamPhilomusemereris
plurima dum fingissed quasi vera refers.
scis quid in Arsacia Pacorus deliberet aula
Rhenanam numeras Sarmaticamque manum
verba ducis Daci chartis mandata resignas 5
victricem laurum quam venit ante vides
scis quotiens Phario madeat Iove fusca Syene
scis quota de Libyco litore puppis eat
cuius Iuleae capiti nascantur olivae
destinet aetherius cui sua serta pater. 10
Tolle tuas artes; hodie cenabis apud me
hac legeut narres nilPhilomusenovi.
XXXVI
Viderat Ausonium posito modo crine ministrum
Phryx pueralterius gaudia nota Iovis:
'Quod tuus ecce suo Caesar permisit ephebo
tu permitte tuomaxime rector' ait;
'iam mihi prima latet longis lanugo capillis 5
iam tua me ridet Iuno vocatque virum.'
Cui pater aetherius 'Puer o dulcissime' dixit
'non ego quod poscisres negat ipsa tibi:
Caesar habet noster similis tibi mille ministros
tantaque sidereos vix capit aula mares; 10
at tibi si dederit vultus coma tonsa viriles
quis mihi qui nectar misceat alter erit?'
XXXVII
Cum sis ipsa domi mediaque ornere Subura
fiant absentes et tibiGalIacomae
nec dentes aliter quam Serica nocte reponas
et iaceas centum condita pyxidibus
nec tecum facies tua dormiatinnuis illo 5
quod tibi prolatum est mane supercilio
et te nulla movet cani reverentia cunni
quem potes inter avos iam numerare tuos.
promittis sescenta tamen; sed mentula surda est
et sit lusca licette tamen illa videt. 10
XXXVIII
Summa licet veloxAgathinepericula ludas
non tamen efficies ut tibi parma cadat.
nolentem sequitur tenuisque reversa per auras
vel pede vel tergocrine vel ungue sedet;
Iubrica Corycio quamvis sint pulpita nimbo 5
et rapiant celeres vela negata Noti
securos pueri neglecta perambulat artus
et nocet artifici ventus et unda nihil.
Ut peccare veliscum feceris omniafalli
non potes: arte opus est ut tibi parma cadat. 10
XXXIX
Prima Palatino lux est haec orta Tonanti
optasset Cybele qua peperisse Iovem;
hac et sancta mei genita est Caesonia Rufi:
plus debet matri nulla puella suae.
Laetatur gemina votorum sorte maritus 5
contigit hunc illi quod bis amare diem.
XL
Tarpeias Diodorus ad coronas
Romam cum peteret Pharo relicta
vovit pro reditu viri Philaenis
illam lingeret ut puella simplex
quam castae quoque diligunt Sabinae. 5
dispersa rate tristibus procellis
mersus fluctibus obrutusque ponto
ad votum Diodorus enatavit.
O tardus nimis et piger maritus!
hoc in litore si puella votum 10
fecisset meaprotinus redissem.
XLI
Ponticequod numquam futuissed paelice laeva
uteris et Veneri servit amica manus
hoc nihil esse putas? scelus estmihi credesed ingens
quantum vix animo concipis ipse tuo.
nempe semel futuitgeneraret Horatius ut tres; 5
Mars semelut geminos Ilia casta daret.
omnia perdiderat si masturbatus uterque
mandasset manibus gaudia foeda suis.
ipsam crede tibi naturam dicere rerum:
'Istud quod digitisPonticeperdishomo est.' 10
XLII
Campis dives Apollo sic Myrinis
sic semper senibus fruare cycnis
doctae sic tibi serviant sorores
nec Deiphis tua mentiatur ulli
sic Palatia te colant amentque: 5
bis senos cito te rogante fasces
det Stellae bonus adnuatque Caesar.
felix tunc ego debitorque voti
casurum tibi rusticas ad aras
ducam cornibus aureis iuvencum. 10
Nata est hostiaPhoebe; quid moraris?
XLIII
Hic qui dura sedens porrecto saxa leone
mitigatexiguo magnus in aere deus
quaeque tulit spectat resupino sidera vultu
cuius laeva calet roboredextra mero:
non est fama recens nec nostri gloria caeli; 5
nobile Lysippi munus opusque vides.
hoc habuit numen Pellaei mensa tyranni
qui cito perdomito victor in orbe iacet;
hunc puer ad Libycas iuraverat Hannibal aras;
iusserat hic Sullam ponere regna trucem. 10
Offensus variae tumidis terroribus aulae
privatos gaudet nunc habitare lares
utque fuit quondam placidi conviva Molorchi
sic voluit docti Vindicis esse deus.
XLIV
Alciden modo Vindicis rogabam
esset cuius opus laborque felix.
Risitnam solet hoclevique nutu
'Graece numquid' ait 'poeta nescis?
inscripta est basis indicatque nomen.' 5
Lusìppou legoPhidiae putavi.
XLV
Miles Hyperboreos modoMarcellinetriones
et Getici tuleras sidera pigra poli:
ecce Promethei rupes et fabula montis
quam prope sunt oculis nunc adeunda tuis!
videris inmensis cum conclamata querelis 5
saxa senisdices 'Durior ipse fuit.'
et licet haec addas: 'Potuit qui talia ferre
humanum merito finxerat ille genus.'
XLVI
Gellius aedificat semper: modo limina ponit
nunc foribus claves aptat emitque seras
nunc hasnunc illas reficit mutatque fenestras:
dum tantum aedificetquidlibet ille facit
oranti nummos ut dicere possit amico 5
unum illud verbum Gellius 'Aedifico.'
XLVII
DemocritosZenonas inexplicitosque Platonas
quidquid et hirsutis squalet imaginibus
sic quasi Pythagorae loqueris successor et heres.
praependet sane nec tibi barba minor:
sedquod et hircosis serum est et turpe pilosis 5
in molli rigidam clune libenter habes.
Tuqui sectarum causas et pondera nosti
dic mihipercidiPannychedogma quod est?
XLVIII
Heredem cum me partis tibiGarricequartae
per tua iurares sacra caputque tuum
credidimus - quis enim damnet sua vota libenter? -
et spem muneribus fovimus usque datis;
inter quae rari Laurentem ponderis aprum 5
misimus: Aetola de Calydone putes.
at tu continuo populumque patresque vocasti;
ructat adhuc aprum callida Roma meum:
ipse ego - quis credat? - conviva nec ultimus haesi
sed nec costa data est caudave missa mihi. 10
De quadrante tuo quid speremGarrice? Nulla
de nostro nobis uncia venit apro.
XLIX
Haec est illa meis multum cantata libellis
quam meus edidicit lector amatque togam.
Partheniana fuit quondammemorabile vatis
munus: in hac ibam conspiciendus eques
dum novadum nitida fulgebat splendida lana 5
dumque erat auctoris nomine digna sui:
nunc anus et tremulo vix accipienda tribuli
quam possis niveam dicere iure tuo.
Quid non longa diesquid non consumitis anni?
haec toga iam non est Parthenianamea est. 10
L
Ingenium mihiGaureprobas sic esse pusillum
carmina quod faciam quae brevitate placent.
Confiteor. Sed tu bis senis grandia libris
qui scribis Priami proeliamagnus homo es?
Nos facimus Bruti puerumnos Langona vivum: 5
tu magnus luteumGaureGiganta facis.
LI
Quod semper superos invito fratre rogasti
hocLucanetibi contigitante mori.
invidet ille tibi; Stygias nam Tullus ad umbras
optabatquamvis sit minorire prior.
tu colis Elysios nemorisque habitator amoeni 5
esse tuo primum nunc sine fratre cupis;
et si iam nitidis alternus venit ab astris
pro Polluce mones Castora ne redeat.
LII
Si credis mihiQuintequod mereris
natalisOvidituas Aprilis
ut nostras amo Martias Kalendas.
felix utraque lux diesque nobis
signandi melioribus lapillis! 5
hic vitam tribuit sed hic amicum.
plus dantQuintemihi tuae Kalendae.
LIII
Natali tibiQuintetuo dare parva volebam
munera; tu prohibes: inperiosus homo es.
parendum est monitisfiat quod uterque volemus
et quod utrumque iuvat: tu mihiQuintedato.
LIV
Si mihi Picena turdus palleret oliva
tenderet aut nostras silva Sabina plagas
aut crescente levis traheretur harundine praeda
pinguis et inplicitas virga teneret avis:
cara daret sollemne tibi cognatio munus 5
nec frater nobis nec prior esset avus.
nunc sturnos inopes fringillorumque querelas
audit et arguto passere vernat ager;
inde salutatus picae respondet arator
hinc prope summa rapax milvus ad astra volat 10
mittimus ergo tibi parvae munuscula chortis
qualia si recipissaepe propinquus eris.
LV
Luce propinquorumqua plurima mittitur ales
dum Stellae turdosdum tibiFlacceparo
succurrit nobis ingens onerosaque turba
in qua se primum quisque meumque putat.
demeruisse duos votum est; offendere plures 5
vix tutum; multis mittere dona grave est.
qua possum sola veniam ratione merebor :
nec Stellae turdos nec tibiFIaccedabo.
LVI
Spendophoros Libycas domini petit armiger urbis:
quae puero dones telaCupidopara
iIla quibus iuvenes figis mollesque puellas:
sit tamen in tenera levis et hasta manu
Ioricam clypeumque tibi galeamque remitto; 5
tutus ut invadat proelianudus eat:
non iaculonon ense fuit Iaesusve sagitta
casside dum liber Parthenopaeus erat.
quisquis ab hoc fuerit fixus morietur amore.
O felixsi quem tam bona fata manent! 10
dum puer esredeasdum vultu lubricuset te
non Libye faciatsed tua Roma virum.
LVII
Nil est tritius Hedyli lacernis:
non ansae veterum Corinthiorum
nec crus compede lubricum decenni
nec ruptae recutita colIa mulae
nec quae Flaminiam secant salebrae 5
nec qui litoribus nitent lapilli
nec Tusca ligo vinea politus
nec pallens toga mortui tribulis
nec pigri rota quassa mulionis
nec rasum cavea latus visontis 10
nec dens iam senior ferocis apri.
Res una est tamen: ipse non negabit
culus tritior Hedyli lacemis.
LVIII
Nympha sacri regina lacuscui grata Sabinus
et mansura pio munere templa dedit
sic montana tuos semper colat Umbria fontes
nec tua Baianas Sassina malit aquas:
excipe sollicitos placidemea donalibellos; 5
tu fueris Musis Pegasis unda meis. -
'Nympharum templis quisquis sua carmina donat
quid fieri libris debeat ipse monet.'
LIX
In Saeptis Mamurra diu multumque vagatus
hic ubi Roma suas aurea vexat opes
inspexit molles pueros oculisque comedit
non hos quos primae prostituere casae
sed quos arcanae servant tabulata catastae 5
et quos non populus nec mea turba videt.
inde satur mensas et opertos exuit orbes
expositumque alte pingue poposcit ebur
et testudineum mensus quater hexaclinon
ingemuit citro non satis esse suo. 10
consuluit nares an olerent aera Corinthon
culpavit statuas etPolyditetuas
et turbata brevi questus crystallina vitro
murrina signavit seposuitque decem.
expendit veteres calathos et si qua fuerunt 15
pocula Mentorea nobilitata manu
et viridis picto gemmas numeravit in auro
quidquid et a nivea grandius aure sonat.
sardonychas vero mensa quaesivit in omni
et pretium magnis fecit iaspidibus. 20
undecima lassus cum iam discederet hora
asse duos calices emit et ipse tulit.
LX
Seu tu Paestanis genita es seu Tiburis arvis
seu rubuit tellus Tuscula flore tuo
seu Praenestino te vilica legit in horto
seu modo Campani gloria ruris eras:
pulchrior ut nostro videare corona Sabino 5
de Nomentano te putet esse meo.
LXI
In Tartesiacis domus est notissima terris
qua dives placidum Corduba Baetin amat
vellera nativo pallent ubi flava metallo
et linit Hesperium brattea viva pecus.
aedibus in mediis totos amplexa penates 5
stat platanus densis Caesariana comis
hospitis invicti posuit quam dextera felix
coepit et ex illa crescere virga manu.
auctorem dominumque nemus sentire videtur:
sic viret et ramis sidera celsa petit. 10
saepe sub hac madidi luserunt arbore Fauni
terruit et tacitam fistula sera domum;
dumque fugit solos nocturnum Pana per agros
saepe sub hac latuit rustica fronde Dryas.
atque oluere lares comissatore Lyaeo 15
crevit et effuso laetior umbra mero;
hesternisque rubens deiecta est herba coronis
atque suas potuit dicere nemo rosas.
O dilecta deiso magni Caesaris arbor
ne metuas ferrum sacrilegosque focos. 20
perpetuos sperare licet tibi frondis honores:
non Pompeianae te posuere manus.
LXII
Tinctis murice vestibus quod omni
et nocte utitur et die Philaenis
non est ambitiosa nec superba:
delectatur odorenon colore.
LXIII
Ad cenam invitant omnes tePhoebecinaedi.
mentula quem pascitnonputopurus homo est.
LXIV
Herculis in magni voltus descendere Caesar
dignatus Latiae dat nova templa viae
qua Triviae nemorosa petit dum regnaviator
octavum domina marmor ab urbe legit.
ante colebatur votis et sanguine largo 5
maiorem Alciden nunc minor ipse colit.
hune magnas rogat alter opesrogat alter honores;
illi securus vota minora facit.
LXV
AlcideLatio nunc agnoscende Tonanti
postquam pulchra dei Caesaris ora geris
si tibi tunc isti vultus habitusque fuissent
cesserunt manibus cum fera monstra tuis:
Argolico famulum non te servire tyranno 5
vidissent gentes saevaque regna pati
sed tu iussisses Eurysthea; nec tibi fallax
portasset Nessi perfida dona Lichas
Oetaei sine lege rogi securus adisses
astra patris summiquae tibi poena dedit; 10
Lydia nec dominae traxisses pensa superbae
nec Styga vidisses Tartareumque canem.
nunc tibi Iuno favetnunc te tua diligit Hebe;
nunc te si videat Nympharemittet Hylan.
LXVI
Uxor cum tibi sit formonsapudicapuella
quo tibi natorum iuraFabulletrium?
quod petis a nostro supplex dominoque deoque
tu dabis ipse tibisi potes arrigere.
LXVII
Lascivam tota possedi nocte puellam
cuius nequitias vincere nulla potest.
fessus mille modis illud puerile poposci:
ante preces totas primaque verba dedit.
inprobius quiddam ridensque rubensque rogavi: 5
pollicitast nulla luxuriosa mora.
sed mihi pura fuit; tibi non eritAeschylesi vis
accipere hoc munus conditione mala.
LXVIII
Quid tibi nobiscum estludi scelerate magister
invisum pueris virginibusque caput?
nondum cristati rupere silentia galli:
murmure iam saevo verberibusque tonas.
tam grave percussis incudibus aera resultant 5
causidicum medio cum faber aptat equo:
mitior in magno damor furit amphitheatro
vincenti parmae cum sua turba favet.
vicini somnum - non tota nocte - rogamus:
nam vigilare leve estpervigilare grave est. 10
discipulos dimitte tuos. Visgarrulequantum
accipis ut clamesaccipere ut taceas?
LXIX
Cum futuisPolycharmesoles in fine cacare.
cum pedicarisquidPolycharmefacis?
LXX
Dixerat 'O mores! O tempora!' Tullius olim
sacrilegum strueret cum Catilina nefas
cum gener atque socer diris concurreret armis
maestaque civili caede maderet humus.
cur nunc 'O mores!' cur nunc 'O tempora!' dicis? 5
quod tibi non placeatCaecilianequid est?
nulla ducum feritasnulla est insania ferri;
pace frui certa laetitiaque licet.
Non nostri faciunt tibi quod tua tempora sordent
sed faciunt moresCaecilianetui. 10
LXXI
Massyli leo fama iugi pecorisque maritus
lanigeri mirum qua coiere fide.
ipse licet videascavea stabulantur in una
et pariter socias carpit uterque dapes:
nec fetu nemorum gaudent nec mitibus herbis 5
concordem satiat sed rudis agna famem.
Quid meruit terror Nemeesquid portitor Helles
ut niteant celsi lucida signa poli?
sidera si possent pecudesque feraeque mereri
hic aries astrishic leo dignus erat. 10
LXXII
LiberAmyclaea frontem vittate corona
qui quatis Ausonia verbera Graia manu
clusa mihi texto cum prandia vimine mittas
cur comitata dapes nulla lagona venit?
atqui digna tuo si nomine munera ferres 5
scisputodebuerint quae mihi dona dari.
LXXIII
Dentibus antiquas solitus producere pelles
et mordere luto putre vetusque solum
Praenestina tenes defuncti rura patroni
in quibus indignor si tibi cella fuit;
rumpis et ardenti madidus crystalla Falerno 5
et pruris domini cum Ganymede tui.
at me litterulas stulti docuere parentes:
quid cum grammaticis rhetoribusque mihi?
Frange leves calamos et scindeThalialibellos
si dare sutori calceus ista potest. 10
LXXIV
Effigiem tantum pueri pictura Camoni
servat et infantis parva figura manet.
florentes nulla signavit imagine voltus
dum timet ora pius muta videre pater.
LXXV
Non silice duro structilive caemento
nec latere coctoquo Samiramis longam
Babylona cinxitTucca balneum fecit:
sed strage nemorum pineaque conpage
ut navigare Tucca balneo possit. 5
idem beatas lautus extruit thermas
de marmore omniquod Carystos invenit
quod Phrygia SynnasAfra quod Nomas misit
et quod virenti fonte lavit Eurotas.
sed ligna desunt: subice balneum thermis. 10
LXXVI
Haec sunt iIla mei quae cemitis ora Camoni
haec pueri facies primaque forma fuit.
creverat hic vultus bis denis fortior annis
gaudebatque suas pingere barba genas
et libata semel summos modo purpura cultros 5
sparserat. Invidit de tribus una soror
et festinatis incidit stamina pensis
apsentemque patri rettulit urna rogum.
Sed ne sola tamen puerum pictura loquatur
haec erit in chartis maior imago meis. 10
LXXVII
Quod optimum sit disputat convivium
facunda Prisci pagina
et multa dulcimulta sublimi refert
sed cuncta docto pectore.
Quod optimum sit quaeritis convivium? 5
in quo choraules non erit.
LXXVIII
Funera post septem nupsit tibi Galla virorum
Picentine: sequi vultputoGalIa viros.
LXXIX
Oderat ante ducum famulos turbamque priorem
et Palatinum Roma supercilium:
at nunc tantus amor cunctisAugustetuorum est
ut sit cuique suae cura secunda domus.
tam placidae mentestanta est reverentia nostri 5
tam pacata quiestantus in ore pudor.
nemo suos - haec est aulae natura potentis -
sed domini mores Caesarianus habet.
LXXX
Duxerat esuriens locupletem pauper anumque:
uxorem pascit Gellius et futuit.
LXXXI
Lector et auditor nostros probatAulelibellos
sed quidam exactos esse poeta negat.
non nimium curo: nam cenae fercula nostrae
malim convivis quam placuisse cocis.
LXXXII
Dixerat astrologus periturum te citoMunna
necputomentitus dixerat ille tibi.
nam tu dum metuis ne quid post fata relinquas
hausisti patrias luxuriosus opes
bisque tuum deciens non toto tabuit anno: 5
dic mihinon hoc estMunnaperire cito?
LXXXIII
Inter tanta tuae miraculaCaesarharenae
quae vincit veterum munera clara ducum
multum oculised plus aures debere fatentur
se tibi quod spectant qui recitare solent.
LXXXIV
Cum tua sacrilegos contraNorbanefurores
staret pro domino Caesare sancta fides
haec ego Pieria ludebam tutus in umbra
ille tuae cultor notus amicitiae.
me tibi Vindelicis Raetus narrabat in oris 5
nescia nec nostri nominis Arctos erat:
o quotiens veterem non inficiatus amicum
dixisti 'Meus est iste poetameus!'
omne tibi nostrum quod bis trieteride iuncta
ante dabat lectornunc dabit auctor opus. 10
LXXXV
Languidior noster si quando est PaulusAtili
non seconvivas abstinet ille suos.
Tu languore quidem subito fictoque laboras
sed mea porrexit sportulaPaulepedes.
LXXXVI
Festinata sui gemeret quod fata Severi
SiliusAusonio non semel ore potens
cum grege Pierio maestus Phoeboque querebar.
'Ipse meum flevi' dixit Apollo 'Linon':
respexitque suam quae stabat proxima fratri 5
Calliopen et ait: 'Tu quoque vulnus habes.
aspice Tarpeium Palatinumque Tonantem:
ausa nefas Lachesis laesit utrumque Iovem.
numina cum videas duris obnoxia fatis
invidia possis exonerare deos.' 10
LXXXVII
Septem post calices Opimiani
denso cum iaceam triente blaesus
adfers nescio quas mihi tabellas
et dicis 'Modo liberum esse iussi
Nastam - servolus est mihi paternus - 5
signa!' Cras meliusLupercefiet:
nunc signat meus anulus lagonam.
LXXXVIII
Cum me captaresmittebas munera nobis:
postquam cepistidas mihiRufenihil.
ut captum teneascapto quoque munera mitte
de cavea fugiat ne male pastus aper.
LXXXIX
Lege nimis dura convivam scribere
cogisStella? 'Licet scribere nempe malos.'
XC
qua gemmantibus hinc et inde rivis
curva calculus excitatur unda
exclusis procul omnibus molestis
pertundas glaciem triente nigro 5
frontem sutilibus ruber coronis;
sic uni tibi sit puer cinaedus
et castissima pruriat puella:
infamem nimio calore Cypron
observes moneo precorqueFlacce 10
messes area cum teret crepantis
et fervens iuba saeviet leonis.
At tudiva Paphiremittenostris
inlaesum iuvenem remitte votis.
sic Martis tibi serviant Kalendae 15
et cum ture meroque victimaque
libetur tibi candidas ad aras
secta plurima quadra de placenta.
XCI
Ad cenam si me diversa vocaret in astra
hinc invitator Caesarisinde Iovis
astra licet propiusPalatia Iongius essent
responsa ad superos haec referenda darem:
'Quaerite qui malit fieri conviva Tonantis: 5
me meus in terris Iuppiter ecce tenet.'
XCII
Quae mala sunt dominiquae servi commodanescis
Condylequi servum te gemis esse diu.
dat tibi securos vilis tegeticula somnos
pervigil in pluma Gaius ecce iacet.
Gaius a prima tremebundus luce salutat 5
tot dominosat tuCondylenec dominum.
'Quod debesGairedde' inquit Phoebus et illinc
Cinnamus: hoc dicitCondylenemo tibi.
tortorem metuis? podagra cheragraque secatur
Gaius et mallet verbera mille pati. 10
quod nec mane vomis nec cunnumCondylelingis
non mavis quam ter Gaius esse tuus?
XCIII
Addere quid cessaspuerinmortale Falernum?
quadrantem duplica de seniore cado.
nunc mihi dicquis erit cui teCalacissedeorum
Sex iubeo cyathos fundere? 'Caesar erit.'
Sutilis aptetur deciens rosa crinibusut sit 5
qui posuit sacrae nobile gentis opus.
nunc bis quina mihi da basiafiat ut illud
nomen ab Odrysio quod deus orbe tulit.
XCIV
Santonica medicata dedit mihi pocula virga:
os hominis mulsum me rogat Hippocrates.
tam stupidus numquam nec tuputoGlaucefuisti
x£lkea donanti xrúsea qui dederas.
dulce aliquis munus pro munere poscit amaro? 5
accipiatsed si potat in elleboro.
XCV
Alphius ante fuitcoepit nunc Olphius esse
uxorem postquam duxit Athenagoras.
XCVb
si sciodispereamqui sit Athenagoras.
sed puta me verumCallistratedicere nomen: 5
non ego sed vester peccat Athenagoras.
XCVI
Clinicus Herodes trullam subduxerat aegro:
deprensus dixit 'Stultequid ergo bibis?'
XCVII
Rumpitur invidia quidamcarissime Iuli
quod me Roma legitrumpitur invidia.
rumpitur invidia quod turba semper in omni
monstramur digitorumpitur invidia.
rumpitur invidia tribuit quod Caesar uterque 5
ius mihi natorumrumpitur invidia.
rumpitur invidia quod rus mihi dulce sub urbe est
parvaque in urbe domusrumpitur invidia.
rumpitur invidia quod sum iucundus amicis
quod conviva frequensrumpitur invidia. 10
rumpitur invidia quod amamur quodque probamur:
rumpatur quisquis rumpitur invidia.
XCVIII
Vindemiarum non ubique proventus
cessavitOvidi; pluvia profuit grandis.
centum Coranus amphoras aquae fecit.
XCIX
Marcus amat nostras AntoniusAtticeMusas
charta salutatrix si modo vera refert:
Marcus Palladiae non infitianda Tolosae
gloriaquem genuit Pacis alumna Quies
tu qui longa potes dispendia ferre viarum 5
iliberabsentis pignus amicitiae.
vilis erasfateorsi te nunc mitteret emptor;
grande tui pretium muneris auctor erit:
multumcrede mihirefert a fonte bibatur
quae fluit an pigro quae stupet unda lacu. 10
C
observare iubes atriaBassetua
deinde haerere tuo Iateripraecedere sellam
ad viduas tecum plus minus ire decem.
Trita quidem nobis togula est vilisque vetusque: 5
denaris tamen hanc non emoBassetribus.
CI
Appiaquam simili venerandus in Hercule Caesar
consecratAusoniae maxima fama viae
si cupis Alcidae cognoscere facta prioris
disce: Libyn domuit raraque poma tulit
peltatam Scythico discinxit Amazona nodo 5
addidit Arcadio terga leonis apro
aeripedem silvis cervumStymphalidas astris
abstulita Stygia cum cane venit aqua
fecundam vetuit reparari mortibus hydram
Hesperias Tusco lavit in amne boves. 10
Haec minor Alcides: maior quae gesserit audi
sextus ab Albana quem colit arce lapis.
adseruit possessa malis Palatia regnis
prima suo gessit pro Iove bella puer;
solus Iuleas cum iam retineret habenas 15
tradidit inque suo tertius orbe fuit;
cornua Sarmatici ter perfida contudit Histri
sudantem Getica ter nive lavit equum;
saepe recusatos parcus duxisse triumphos
victor Hyperboreo nomen ab orbe tulit; 20
templa deismores populis deditotia ferro
astra suiscaelo sideraserta Iovi.
Herculeum tantis numen non sufficit actis:
Tarpeio deus hic commodet ora patri.
CII
Quadringentorum reddis mihiPhoebetabellas:
centum da potius mutuaPhoebemihi.
quaere alium cui te tam vano munere iactes
quod tibi non possum solverePhoebemeum est.
CIII
Quae nova tam similis genuitibi Leda ministros?
quae capta est alio nuda Lacaena cycno?
dat faciem Pollux Hierodat Castor Asylo
atque in utroque nitet Tyndaris ore soror.
ista Therapnaeis si forma fuisset Amyclis 5
cum vicere duas dona minora deas
mansissesHelenePhrygiamque redisset in Iden
Dardanius gemino cum Ganymede Paris.