Versione ebook di Readme.it powered by Softwarehouse.it Claudii Claudiani
PANEGYRICVS
DESEXTO CONSVLATV HONORII AVGVSTI
PRAEFATIO
- Omniaquae sensu volvuntur vota diurno
- Pectoresopito reddit amica quies.
- Venatordefessa toro cum membra reponit
- Mens tamenad silvas et sua lustra redit.
- 5
- Iudicibuslitesaurigae somnia currus
- Vanaquenocturnis meta cavetur equis.
- Furtogaudet amanspermutat navita merces
- Et vigilelapsas quaerit avarus opes
- Blandaquelargitur frustra sitientibus aegris
- 10
- Inriguusgelido pocula fonte sopor.
- Me quoqueMusarum studium sub nocte silenti
- Artibusadsuetis sollicitare solet.
- Namque polimedia stellantis in arce videbar
- Ante pedessummi carmina ferre Iovis;
- 15
- Vtque favetsomnusplaudebant numina dictis
- Etcircumfusi sacra corona chori.
- Enceladusmihi carmen erat victusque Typhoeus:
- Hic subitInarimenhunc gravis Aetna domat.
- Quam laetumpost bella Iovem susceperat aether
- 20
- Phlegraeaereferens praemia militiae!
- Additurecce fides nec me mea lusit imago
- Inrita necfalsum somnia misit ebur.
- Enprincepsen orbis apex aequatus Olympo!
- En qualesmeminiturba verendadeos
- 25
- Fingere nilmaius potuit soporaltaque vati
- Conventumcaelo praebuit aula parem.
PANEGYRICVS
- AureaFortunae Reduci si templa priores
- Ob reditumvovere ducumnon dignius umquam
- Haec deapro meritis amplas sibi posceret aedes
- Quam suacum pariter trabeis reparatur et urbi
- 5
- Maiestas:neque enim campus sollemnis et urna
- Luditur inmoremspecies nec dissona coetu
- Autperegrina nitet simulati iuris imago.
- Indigenashabitus nativa palatia sumunt
- Etpatriisplebem castris sociante Quirino
- 10
- MarsAugusta sui renovat suffragia campi.
- Qualis eritterrisquem mons Euandrius offert
- Romanisavibusquem Thybris inauguratannus?
- Quamquamomnesquicumque tui cognominisanni
- Semperinoffensum dederint successibus omen
- 15
- Sintquetropaea tuas semper comitata secures
- Hic tamenante omnes miro promittitur ortu
- Vrbis etAugusti geminato numine felix.
- Namquevelut stellas Babylonia cura salubres
- Optima tuncspondet mortalibus edere
- 20
- Caelicolaecum celsa tenent summoque feruntur
- Cardine necradios humili statione recondunt:
- Haud aliterLatiae sublimis Signifer aulae
- Imperiisidus propria cum sede locavit
- Auget spesItalas; et certius omina surgunt
- 25
- Victriciconcepta solo. Cum pulcher Apollo
- LustratHyperboreas Delphis cessantibus aras
- Nil tumCastaliae rivis communibus undae
- Dissimilesvili nee discrepat arbore laurus
- Antraquemaesta silent inconsultique recessus.
- 30
- At siPhoebus adest et frenis grypha iugalem
- Riphaeotripodas repetens detorsit ab axe
- Tunesilvaetune antra loquitunc vivere fontes
- Tunc sacerhorror aquis adytisque effunditur Echo
- Clarior etdoctae spirant praesagia rupes.
- 35
- EccePalatino crevit reverentia monti
- Exultatquehabitante deo potioraque Delphis
- Supplicibuslate populis oracula pandit
- Atque suasad signa iubet revirescere laurus.
- Non aliumcerte decuit rectoribus orbis
- 40
- Esse laremnulloque magis se colle potestas
- Aestimat etsummi sentit fastigia iuris.
- Attoliensapicem subiectis regia rostris
- Tot circumdelubra videt tantisque deorum
- Cingiturexcubiis! Iuvat infra recta Tonantis
- 45
- CernereTarpeia pendentes rupe Gigantas
- Caelatasquefores mediisque volantia signa
- Nubibus etdensum stipantibus aethera templis
- Arvaquevestitis numerosa puppe columnis
- Consitasubnixasque iugis inmanibus aedes
- 50
- Naturamcumulante manuspoliisque micantes
- Innumerosarcus. Acies stupet igne metalIi
- Etcircumfuso trepidans obtunditur auro.
- Agnoscisnetuosprinceps venerandepenates?
- Haec suntquae primis olim miratus in annis
- 55
- Patre piomonstrante puer. Nil optimus ille
- Divorumtoro meruit felicius aevo
- Quam quodRomuleis victor sub moenibus egit
- Te consortediescum se melioribus addens
- Exempliscivem gereret terrore remoto
- 60
- Alternoscum plebe iocos dilectaque passus
- Iurgiapatriciasque domos privataque passim
- Viseredeposito dignatus limina fastu.
- Publicushinc ardescit amorcum moribus aequis
- Inclinatpopulo regale modestia culmen.
- 65
- Teque rudemvitaequamvis diademate necdum
- Cingebarecomassocium sumebat honorum
- Purpureoforum gremioparvumque triumphis
- Imbuit etmagnis docuit praeludere fatis.
- Te linguisvariae gentes missique rogatum
- 70
- FoederaPersarum proceres cum patre sedentem
- Hac quondamvidere domo positoque tiaram
- Summiseregenu. Tecum praelarga vocavit
- Ditandas addona tribus; fulgentia tecum
- Collectitrabeatus adit delubra senatus
- 75
- Romanopuerum gaudens offerre favori
- Vt novusimperio iam tunc adsuesceret heres.
- Hinc tibiconcreta radice tenacius haesit
- Et penitustotis inolevit Roma medullis
- Dilectaequeurbis tenero conceptus ab ungue
- 80
- Tecumcrevit amor. Nec te mutare reversum
- Evaluitpropria nutritor Bosphorus arce.
- Et quotiensoptare tibi quae moenia malles
- Adludensgenitor regni pro parte dedisset
- DivitisAurorae solium sortemque paratam
- 85
- Sponteremittebas fratri: 'regat ille volentes
- Assyrios;habeat Pharium cum Tigride Nilum;
- Contingatmea Roma mihi.' Nec vota fefellit
- Eventus.Fortuna novum molita tyrannum
- Iam tibiquaerebat Latium belloque secundo
- 90
- ProtinusEoa velox accitus ab aula
- SuscippisHesperiam patrio bis Marte receptam.
- Ipsa perIllyricas urbes Oriente relicto
- Ire Serenacomes nullo deterrita casu
- Materna temente fovens Latioque futurum
- 95
- Rectoremgenerumque sibi seniore supernas
- Iamrepetente plagas. Illo sub cardine rerum
- Sedulaservatum per tot discrimina pignus
- Restituitsceptris patrui castrisque mariti.
- Certavitpietate domusfidaeque reductum
- 100
- Coniugisofficio Stilichonis cura recepit.
- Felix illeparensqui te securus Olympum
- Succedentepetit! quam laetus ab aethere cernit
- Se factiscrevisse tuis! Duo namque fuere
- EuropaeLibyaeque hostes: Maurusius Atlas
- 105
- GildonisFuriasAlaricum barbara Peuce
- Nutrieratqui saepe tuum sprevere profana
- Mentepatrem. Thracum venientem finibus alter
- Hebriclausit aquis; alter praecepta vocantis
- Respuitauxiliisque ad proxima bella negatis
- 110
- Abiuratapalam Libyae possederat arva:
- Quorum nuncmeritam repetens non inmemor iram
- Suppliciisfruitur natoque ultore triumphat.
- EnseThyestiadae poenas exegit Orestes
- Sed mixtumpietate nefas dubitandaque caedis
- 115
- Gloriamaterno laudem cumm crimine pensat;
- PavitIuleos inviso sanguine manes
- Augustussed falsa pii praeconia sumpsit
- In luctumpatriae civili strage parentans:
- At tibicausa patris rerum coniuncta saluti
- 120
- Bellorumduplicat laurusisdemque tropaeis
- Redditalibertas orbivindicta parenti.
- Sed mihijam pridem captum Parnasia Maurum
- Pieriisegit fidibus chelys; arma Getarum
- Nuper apudsocerum plectro celebrata recenti.
- 125
- Adventusnunc sacra tui libet edere Musis
- Grataquepatratis exordia sumere bellis.
- IamPollentini tenuatus funere campi
- Concessaquesibi (rerum sic admonet usus)
- Lucetotamissis sociis atque omnibus una
- 130
- DireptisopibusLatio discedere iussus
- Hostis etinmensi revolutus culmine fati
- Turperetexit iter. Qualis pitatica puppis
- Quaecunctis infensa freeis scelerumque referta
- Divitiismultasque diu populata carinas
- 135
- Incidit inmagnam bellatricemque triremim
- Dum praedamde more putat; viduataque caesis
- Remigibusscissis velorum debilis alis
- Orbagubernaclisantennis saucia fractis
- Ludibriumpelagi vento iactatur et unda
- 140
- Vastatotandem poenas luitura profundo:
- Talis aburbe minas retro flectebat inanes
- Italiamfugienset quae venientibus ante
- Prona fuitjam difficilisjam dura reversis.
- Clausaputat sibi cuncta pavorretroque relictos
- 145
- Quos modotemnebatrediens exhorruit amnes.
- Vndosa tumforte domo vitreisque sub antris
- Rerumignarus adhuc ingentes pectore curas
- Volvebatpater Eridanus: quis bella maneret
- Exitus?imperiumne Iovi legesque placerent
- 150
- Et vitaeRomana quiesan iura perosus
- Ad priscospecudum damnaret saecula ritus?
- Talia dumsecum movet anxiusadvolat una
- Naiadumresoluta comamcomplexaque patrem:
- 'EnAlaricus' ait 'non qualem nuper ovantem
- 155
- Vidimus;exanguesgenitormirabere vultus.
- Percenseremanum tantaque ex genre iuvabit
- Relliquiasnumerasse breves. Iam desine maesta
- Frontequeri Nymphasque choris jam redde sorores'.
- Dixerat;ille caput placidis sublime fluentis
- 160
- Extulitettotis lucem spargentia ripis
- Aurearoranti micuerunt cornua vultu.
- Non illimadidum vulgaris harundine crinem
- Velathonos; rami caput umbravere virentes
- Heliadumtotisque fluunt electra capillis.
- 165
- Palla tegitlatos umeroscurruque paterno
- IntextusPhaethon glaucos incendit amictus.
- Fultaquesub gremio caelatis nobilis astris
- Aetheriumprobat urna decus. Namque omnia luctus
- Argumentasui Titan signavit Olympo:
- 170
- Mutatumquesenem plumis et fronde sorores
- Et fluviumnati qui vulnera lavit anheli;
- Statgelidis Auriga plagis; vestigia fratris
- Germanaeservant HyadesCygnique sodalis
- Lacteusextentas adspergit circulus alas;
- 175
- StelligerEridanus sinuatis flexibus errans
- Clara Noticonvexa rigat gladioque tremendum
- Gurgitesidereo subterluit Oriona.
- Hoc deuseffulgens habitu prospexit euntes
- Deiectacervice Getas; tunc talia fatur:
- 180
- 'Sicinemutatis properasAlaricereverti
- Consiliis?Italae sic te jam paenitet orae?
- Nec jamcornipedem Thybrino gramine pascis
- Vt rebaretuum? Tuscis nec figis aratrum
- Collibus? 0cunctis Erebi dignissime poenis
- 185
- TuneGiganteis urbem temptare deorum
- Adgressusfuriis? nec te meusimprobesaltem
- Terruitexemplo Phaethonqui fulmina praeceps
- In nostrisefflavit aquisdum flaremea caeli
- Flectereterrenis meditatur frena lacertis
- 190
- Mortaliquediem sperat diffundere vultu?
- Crede mihisimili bacchatur criminequisquis
- AdspiratRomae spoliis aut Solis habenis'.
- Sic fatusLigures Venetosque erectior amnes
- Magna voceciet. Frondentibus umida ripis
- 195
- Collalevant: pulcher Ticinus et Addua visu
- Caerulus etvelox Athesis tardusque meatu
- Minciusinque novem consurgens ora Timavus.
- Insultantomnes profugo pacataque laetum
- Invitant adprata pecus; iam Pana Lycaeum
- 200
- Iam Dryadasrevocant et rustica numina Faunos.
- Tu quoquenon parvum GeticoVeronatriumpho
- Adiungiscumulumnec plus Pollentia rebus
- ContulitAusoniis aut moenia vindicis Hastae.
- Hicrursusdum pacta movet damnisque coactus
- 205
- Extremomutare parat praesentia casu
- Nil sibiperiurum sensit prodesse furorem
- Convertinec rata locomultisque suorum
- Diras pavitavesinimicaque corpora volvens
- IoniosAthesis mutavit sanguine fluctus.
- 210
- OblatumStilicho violato foedere Martem
- Omnibusadripuit votisubi Roma periclo
- Iam proculet belli medio Padus arbiter ibat.
- Iamqueopportunam motu strepuisse rebelli
- Gaudetperfidiam praebensque exempla labori
- 215
- Sustinetaccensos aestivo pulvere soles.
- Ipse manumetuendus adest inopinaque cunctis
- Instruitarma locis etqua vocat ususab omni
- Partevenit. Fesso si deficit agmine miles
- Vtiturauxiliis damni securuset astu
- 220
- Debilitatsaevum cognatis viribus Histrum
- Et duplicilucro committens proelia vertit
- In sebarbariem nobis utrimque cadentem.
- Ipsum tecaperet letoqueAlaricededisset
- Ni calorincauti male festinatus Alani
- 225
- Dispositumturbasset opus; prope captus anhelum
- Verberecogis equumnec te vitasse dolemus.
- I potiusgenti reliquus tantisque superstes
- Danuviipopulisinostrum vive tropaeum.
- Non tameningenium tantis se cladibus atrox
- 230
- Deicit:occulto temptabat tramite montes
- Si qua perscopulos subitas exquirere posset
- In RaetosGallosque vias. Sed fortior obstat
- Cura ducis.Quis enim divinum fallere pectus
- Possit etexcubiis vigilantia lumina regni?
- 235
- Cuiusconsilium non umquam repperit hostis
- Nec potuittexisse suum. Secreta Getarum
- Nosse priorcelerique dolis occurrere sensu.
- Omnibusexclusus coeptis consedit in uno
- Colletremens; frondesque licet depastus amaras
- 240
- Arboreofigat sonipes in cortice morsus
- Et taetriscollecta cibis annique vapore
- Saeviataucta lues et miles probra superbus
- Ingeratobsesso captivaque pignora monstret:
- Non tamenaut morbi tabes aut omne periclum
- 245
- Doctasubire fames aut praedae luctus ademptae
- Aut pudoraut dictis movere procacibus irae
- Vt maletemptato totiens se credere campo
- Comminusauderet. Nulla est victoria maior
- Quam quaeconfessos animo quoque subiugat hostes.
- 250
- Iamquefrequens rarum decerpere transfuga robur
- Coeperatinque dies numerus decrescere castris
- Nec jamdeditio paucis occulta parari
- Sed cuneitotaeque palam discedere turmae.
- Consequiturvanoque fremens clamore retentat
- 255
- Cumque suisjam bella gerit; mox nomina supplex
- Cum fletuprecibusque ciet veterumque laborum
- Admonet etfrustra iugulum parcentibus offert
- Defixoquemalis animo sua membra suasque
- Cernitabire manus: qualis Cybeleia quassans
- 260
- Hyblaeusprocul aera senex revocare fugaces
- Tinnituconatur apesquae sponte relictis
- Desciverefavissonituque exhaustus inani
- Raptasmellis opes solitaeque oblita latebrae
- Perfidadeplorat vacuis examina ceris.
- 265
- Ergo ubipraeclusae voci laxata remisit
- Frenadolornotas oculis umentibus Alpes
- Adspicit etnimium diversi stamine fati
- Praesentesreditus fortunatosque revolvit
- Ingressus:solo peragens tum murmure bellum
- 270
- Protentoleviter flangebat moenia conto
- Inridensscopulos; nunc desolatus et expes
- Debitapulsato reddit spectacula monti.
- Tunc sicAusonium respectans aethera fatur:
- 'Heu regiofunesta Getisheu terra sinistris
- 275
- Auguriiscalcata mihisatiare nocentum
- Cladibus ettandem nostris inflectere poenis!
- En egoquitoto sublimior orbe ferebar
- Ante tuumfelix aditumceu legibus exul
- Addictusquereus flatu propiore sequentum
- 280
- Tergapremor. Quae prima miserquae funera dictis
- Posterioraquerar? Non me Pollentia tanrum
- Nec captaecruciastis opes; hoc aspera fati
- Sotstulerit Martisque vices. Non funditus armis
- Concideram;stipatus adhuc equitumque catervis
- 285
- Integer admontes reliquo cum robore cessi
- QuosAppenninum perhibent. Hunc esse ferebat
- IncolaquiSiculum porrectus ad usque Pelorum
- Finibus abLigurum populos complectitur omnes
- Italiaegeminumque latus stringentia 1onge
- 290
- Vtraqueperpetuo discriminat aequora tractu.
- Haec egocontinuum si per iuga tendere cursum
- Vt prioriratae fuerat sententia menti
- Iamdesperata voluissem lucequid ultra?
- Omnibusoppeterem fama maiore perustis!
- 295
- Et certemoriens propius reRomaviderem
- Ipsaque percultas segetes mors nostra secuto
- Victoridamnosa foret. Sed pignora nobis
- Romanuscarasque nurus praedamque tenebat.
- Hoc magisexertum raperem succinctior agmen.
- 300
- 'Heu quibusinsidiisqua me circumdedit arte
- Fatalissemper Stilicho! Dum parcere fingit
- Rettulithostiles animos bellumque remenso
- Evaluittransferre Pado. Pro foedera saevo
- Deterioraiugo! tunc vis extincta Getarum;
- 305
- Tunc mihitunc letum pepigi. Violentior armis
- Omnibusexpugnat nostram clementia gentem
- Marsgravior sub pace latetcapiorque vicissim
- Fraudibusipse meis. Quis jam solacia fesso
- Consiliumvedabit? Socius suspectior hoste.
- 310
- 'Atqueutinam cunctos licuisset perdere bello!
- Namquisquis duro cecidit certaminenumquam
- Desinitesse meus. Melius mucrone perirent
- Auferretquemihi luctu leviore sodales
- Victa manusquam laesa fides. Nullusne clientum
- 315
- Permanet?offensi comitesodere propinqui.
- Quid mororinvisam lucem? qua sede recondam
- Naufragiifragmenta mei? quaeve arva requiram
- In quibushand umquam Stilicho nimiumque potentis
- Italiaenomen nostras circumsonet aures?'
- 320
- Haecmemorans instante fugam Stilichone tetendit
- Expertashorrens aquilas; comitatur euntem
- Pallor etatra Fames et saucia lividus ora
- Luctus etinferno stridentes agmine Morbi.
- Lustralemtum rite facemcui lumen odorum
- 325
- Sulphurecaeruleo nigroque bitumine fumat
- Circummembra rotat doctus purganda sacerdos
- Rore piospargenset dira fugantibus herbis
- Numinapurificumque Iovem Triviatoque precatus
- Trans caputaversis manibus iaculatur in Austrum
- 330
- Secumrapturas cantata piacula taedas.
- Acriorinterea visendi principis ardor
- Accenditcam plebe partes et saepe negatum
- Flagitatadventum; nec tali publica vota
- Consensutradunt atavi caluisse per urbem
- 335
- Dacicabellipotens cum fregerat Vlpius arma
- Atqueindignantes in jura redegerat Arctos
- Cam fascescinxere Hypanin mirataque leges
- Romanumstupuit Maeotia terra tribunal.
- Nec tantispatriae studiis ad templa vocatus
- 340
- ClemensMarcerediscum gentibus undique cinctam
- ExultHesperiam paribus Fortuna periclis.
- Laus ibinulla ducum; nam flammeus imber in hostem
- Decidit;hunc dorso trepidum ffumante ferebat
- Ambustussonipes; hic tabescente solutus
- 345
- Subseditgalea liquefactaque fulgure cuspis
- Canduit etsubitis fluxere vaporibus enses.
- Tumcontenta polo mortalis nescia teli
- Pugna fuit:Chaldaea mago seu carmina ritu
- Armaveredeosseuquod reoromne Tonantis
- 350
- ObsequiumMarci mores potuere mereri.
- Nunc quoquepraesidium Latio non deesset Olympi
- Deficeretsi nostra manus; sed providus aether
- Noluithumano titulos auferre labori
- Ne tibijamprincepssoceri sudore paratam
- 355
- Quam meruitvirtusambirent fulmina laurum.
- Iam totiensmissi proceres responsa morandi
- Rettulerantdonec differri longius urbis
- Communesnon passa preces penetralibus altis
- Prosiluitvultusque palam confessa coruscos
- 360
- Impulitipsa suis cunctantem Roma querellis:
- 'Dissimulatadiu tristes in amore repulsas
- VestraparensAugustequeror. Quonam usque tenebit
- Praelatusmea vota Ligus? vetitumque propinqua
- Lace fruispatiis discernens gaudia parvis
- 365
- TorquebitRubicon vicino numine Thybrim?
- Nonne semelsprevisse satiscam reddita bellis
- Africaventuri lusit spe principis urbem
- Nec durastantis precibus permovimus aures?
- Ast egofrenabam geminosquibus altior ires
- 370
- Electicandoris equos et numinis arcum
- Iam molitatuiper quem radiante decorus
- Ingredereretogapugnae monumenta dicabam
- Defensamtitulo Libyam testata perenni.
- Iamqueparabantur pompae simulacra futurae
- 375
- Tarpeiospectanda Iovi: caelata metallo
- Classis utauratum sulcaret remige fluctum
- Vt Massylatuos anteirent oppida currus
- Palladiaquecomas innexus harundine Triton
- Edomitisveheretur aquis et in aere trementem
- 380
- Succinctaefamulum ferrent Atlanta cohortes.
- IpseIugurthinam subiturus carcere poenam.
- Praeberetfera colla iugovi captus et armis
- Non BocchiSyllaeque dolls. 'Sed prima remitto.
- Numpraesens etiam Getici me laurea belli
- 385
- Declinarepotest? sedesve capacior alia
- Tantaelaudis erit? Tua te benefacta morantem
- Conveniuntmeritisque suis obnoxia virtus
- Quodservavit amat. Iam flavescentia centum
- Messibusaestivae detondent Gargara falces
- 390
- Spectatosqueiterum nulli celebrantia ludos
- Circumvexarapit centenus saecula consul:
- His annisqui lustra mihi bis dena recensent
- Nostra terAugustos intra pomeria vidi
- Temporibusvariis; eadem sed causa tropaei
- 395
- Civilisdissensus erat. Venere superbi
- Scilicet utLatio respersos sanguine currus
- Adspicerem!Quisquamne piae laetanda parenti
- Natorumlamenta putet? periere tyranni
- Sed nobisperiere tamen. Cum Gallica vulgo
- 400
- Proeliaiactarettacuit Pharsalica Caesar.
- Namqueinter socias acies cognataque signa
- Vt vincimiserumnumquam vicisse decorum.
- Restituatpriscum per te jam gloria morem
- Verioretfructum sincerae laudis ab hoste
- 405
- Desuetumjam redde mihi iustisque furoris
- Externispoliis sontes absolve triumphos.
- `Quemprecorad finera laribus seiuncta potestas
- Exulatimperiumque suis a sedibus errat?
- Cur meaquae cunctis tribuere palatia nomen
- 410
- Neglectosqualent senio? nec creditur orbis
- Illincposse regi? Medium non deserit umquam
- CaeliPhoebus iterradiis tamen omnia lustrat.
- Segnius anveteres Histrum Rhenumque tenebant
- Qui nostramcoluere domum? leviusve timebant
- 415
- Tigris etEuphratescum foedera Medus et Indus
- Hincpeteret pacemque mea speraret ab arce?
- Hic illimansere viriquas mutua virtus
- Legit et innomen Romanis rebus adoptans
- Iudiciopulchram seriemnon sanguine duxit;
- 420
- Hic prolesatavum deducens Aelia Nervam
- TranquilliquePii bellgrotesque Severi.
- Hunc civisdignare chorum conspectaque dudum
- Ora referpompam recolens ut mente priorem
- Quem teneropatris comitem susceperat aevo
- 425
- Nunc ducecum socero iuvenem te Thybris adoret.'
- Orantemmedio princeps sermone refovit:
- 'Numquamaliquid frustra per me voluisse dolebis
- O deaneclegum fas est occurrere matri.
- Sed necpost Libyam (falsis ne perge querellis
- 430
- Incusaretuos) patriae mandata vocantis
- Sprevimus:advectae misso Stilichone curules
- Vt nostrastibiRomavices pro principe consul
- Impleretgeneroque socer. Vidistis in illo
- Me quoque;sic credit pietas non sanguine solo
- 435
- Sed clarispotius factis experta parentem.
- Cunctaquidem centum nequeam perstringere linguis
- Quae pro memundoqne gerit; sed ab omnibus unum
- Si famanecdum patuitteRomadocebo
- Subiectumnostris oculis et cuius agendi
- 440
- Spectatorvel causa fui. 'Populator Achivae
- Bistoniaequeplagaecrebris successibus amens
- Et ruptasanimis spirans inmanibus Alpes
- Iam Ligurumtrepidis admoverat agmina muris
- Tutiorauxilio brumae (quo gentibus illis
- 445
- Sidereconsueti favet inclementia caeli)
- Mequeminabatur calcato obsidere vallo
- Spem vanoterrore fovenssi forteremotis
- Praesidiisurgente metuqua vellet obirem
- Condicionefidem; nec me timor impulit ullus
- 450
- Et duceventuro fretum memoremque tuorum
- Romaducumquibus hand umquam vel morte parata
- Foeduslucis amor pepigit dispendia famae.
- Nox erat etlate stellarurn more videbam
- Barbaricosardere focos; iam classica primos
- 455
- Excierantvigilesgelida cum pulcher ab Arcto
- AdventatStilicho. Medius sed clauserat hostis
- Inter mesocerumque viam pontemque tenebat
- Addua quoscissas spumosior incitat undas.
- Quidfaceret? differret iter? Discrimina nullas
- 460
- Nostradabant adeunda moras. Perrumperet agmen?
- Sed pauciscomitatus erat; nam plurima retro
- Dum nobisproperat succurrereliquerat arma
- Extera velnostras acies. Hoc ille locatus
- Ancipitilongum socias tardumque putarit
- 465
- Expectassemanus et nostra pericula tendit
- Posthabitispulsare suis mediumque per hostem
- Flammatusvirtute pia propriaeque salutis
- Inmemor etstricto prosternens obvia ferro
- Barbarafulmineo secuit tentoria cursu.
- 470
- 'Nunc tibiTydiden attollant carmina vatum
- Quod iunctofidens Ithaco pateracta Dolonis
- Indiciodapibusque simul religataque somno
- Thraciasopiti penetraverit agmina Rhesi
- Graiaquerettulerit captos ad castra jugales
- 475
- Quorumsiqua fides augentibus omnia Musis
- Impetusexcessit Zephyros candorque pruinas.
- Ecce virumtaciti nulla qui fraude soporis
- Ense palamsibi pandit iter remeatque cruentus
- EtDiomedeis tantum praeclarior ausis
- 480
- Quantum luxtenebris manifestaque proelia furtis!
- Adde quodet ripis steterat munitior hostis
- Et cui necvigilem fas est componere Rhesum:
- Thrax erathic Thracum domitor. Non tela retardant
- Obice nonhaesit fluvii. Sic ille minacem
- 485
- Tyrrhenamlabente manum pro ponte repellens
- Traiecitclipeo Thybrimquo texerat urbem
- Tarquiniomirante Cocles mediisque superbus
- Porsennamrespexit aquis. Celer Addua nostro
- Sulcatussocero: sedcum transnaretEtruscis
- 490
- Ille dabattergumGeticis hic pectora bellis.
- 'Exere nuncdoctos tantum certamine laudis
- Romachoros etquanta tuis facundia poller
- Ingeniisnostrum digno sonet ore parentem.'
- Dixit etantiquae muros egressa Ravennae
- 495
- Signamovet; iamque ora Padi portusque relinquit
- Flumineoscertis ubi legibus advena Nereus
- Aestuat etpronas puppes nunc amne retuso
- Nuncredeunte vehit nudataque litora fluctu
- DeseritOceani lunaribus aemula damnis.
- 500
- Laetiorhinc Fano recipit Fortuna vetusto
- Despiciturquevagus praerupta valle Metaurus
- Qua monsarte patens vivo se perforat arcu
- Admisitqueviam sectae per viscera rupis
- Exuperansdelubra Iovis saxoque minantes
- 505
- Appenninigeniscultas pastoribus aras.
- Quin etClitumni sacras victoribus undas
- Candidaquae Latiis praebent armenta triumphis
- Visere curafuit; nec te miracula fontis
- Praetereunttacito passu quem si quis adiret
- 510
- Lentuserat; si voce gradum maiore citasset
- Commixtisfervebat aquis; cumque omnibus una
- Sit naturavadissimiles ut corporis undas
- Ostendanthaec sola novam iactantia sortem
- Humanosproperant imitari flumina mores.
- 515
- Celsadehinc patulum prospectans Narnia campum
- Regalicalcatur equorarique coloris
- Non proculamnis abesturbi qui nominis auctor:
- Ilice subdensa silvis artatus opacis
- Interutrumque iugum tortis anfractibus albet.
- 520
- Indesalutato libatis Thybride lymphis
- Excipiuntarcus operosaque semita vastis
- Molibus etquidquid tantum praemittitur urbi.
- Ac velutofficiis trepidantibus ora puellae
- Spepropiore tori mater sollertior ornat
- 525
- Advenienteproco vestesque et cingula comit
- Saepe manuviridique angustat iaspide pectus
- Substringitquecomam gemmis et colla monili
- Circuit etbacis onerat candentibus aures:
- Sic oculisplacitum tuis insignior auctis
- 530
- Collibus etnora major se Roma ridendum
- Obtulit.Addebant pulchrum nova moenia vultum
- Auditoperrecta recens rumore Getarum
- Profecitqueopifex decori timoret vice mira
- Quam paxintuleratbello discussa senectus
- 535
- Erexitsubitas turres cunetosque coegit
- Septemcontinuo colles iuvenescere muro.
- Ipse favensvotis solitoque decentior aer
- Quamvisadsiduo noctem foedaverat imbre
- Prineipiset solis radiis detersa removit
- 540
- Nubila;namque ideo pluviis turbaverat omnes
- Ante dieslunamque rudem madefecerat Auster
- Vt tibiservatum scirent convexa serenum.
- OmnePalatino quod pons a colle recedit
- Mulvius etquantum licuit consurgere tectis
- 545
- Vna repletturbae facies: undare videres
- Ima virisaltas effulgere matribus aedes.
- Exultantiuvenes aequaevi principis annis;
- Temnuntprisca senes et in hunc sibi prospera fati
- Gratanturdurasse diem moderataque laudant
- 550
- Temporaquod clemens adituquod peetore solus
- Romanosvetuit currum praecedere patres:
- Cume tamenEucheriuscui regius undique sanguis
- AtqueAugusta soror fratri praeberet ovanti
- Militisobsequium; sic illum dura parentis
- 555
- Instituitpietas in se vel pignora parci
- Quiqueneget natoprocerum quod praestat honori.
- Haec sibicurva senum maturaque comprobat aetas
- Idque interveteris speciem praesentis et aulae
- Iudicat:hunc civemdominos venisse priores.
- 560
- Conspicuastam flore genasdiademate crinem
- Membraquegemmato trabeae viridantia cinctu
- Et fortesumeros et certatura Lyaeo
- InterErythraeas surgentia colla smaragdos
- Mirari sinefine nurus; ignaraque virgo
- 565
- Cui simplexcalet ore pudorper singula cernens
- Nutricemconsultat anum: quid fixa draconum
- Ora velint?ventis fluitent an vera minentur
- Sibilasuspensum rapturi faucibus hostem?
- Vt chalybeindutos equites et in aere latentes
- 570
- Viditcornipedes: 'quanam de genre' rogabat
- 'Ferrativenere viri? quae terra metallo
- Nascentesinformat equos? num Lemnius auctor
- Indidithinnitum ferro simulacraque belli
- Vivadedit?' Gaudet metuens et pollice monstrat
- 575
- Quodpicturatas galeae Iunonia cristas
- Ornet avisvel quod rigidos vibrata per armos
- Rubra subaurato crispentur serica dorso.
- Tune tibimagnorum mercem Fortuna laborum
- PersolvitStilichocurru cum vectus eodem
- 580
- Vrbetriumphantem generum florente iuventa
- Conspiceresillumque diem sub corde referres
- Quo tibiconfusa dubiis formidine rebus
- Infantemgenitor moriens commisit alendum.
- Virtutesvariae fructus sensere receptos;
- 585
- Depositumservassefides; constantiaparvum
- Praefecisseorbi; pietasfovisse propinquum.
- Hic estille puerqui nunc ad rostra Quirites
- Evocat etsolio fultus genitoris eburno
- Gestarumpatribus causas ex ordine rerum
- 590
- Eventusquerefert veterumque exempla secutus
- Digeritimperii sub iudice facta senatu.
- Nil cumulatverbis quae nil fiducia celat;
- Fucatisermonis opem mens conscia laudis
- Abnuit.Agnoscunt proceres; habituque Gabino
- 595
- Principiset ducibus circumstipata togatis
- Iurepaludatae iam curia militat aulae.
- Adfuit ipsasuis ales Victoria templis
- Romanaetutela togae: quae divite penna
- Patriciireverenda fovet sacraria coetus
- 600
- Castrorumqueeadem comes indefessa tuorum
- Nunc tandemfruitur votis atque omne futurum
- Te Romaeseseque tibi promittit in aevum.
- Hinc te jampatriis latibus via nomine vero
- Sacrarefert. Flagrat studiis concordia vulgi
- 605
- Quam noninlecebris dispersi colligis auri;
- Nec tibivenales captant aeraria plausus
- Corrupturafidem: meritis offertur inemptus
- Pura mentefavor. Nam munere carior omni
- Obstringitsua quemque salus. Procul ambitus erret!
- 610
- Non quaeritpretiumvitam qui debet amori.
- O quantumpopulo secreti numinis addit
- Imperiipraesens genius! quantamque rependit
- Maiestasalterna vicemcum regia circi
- Conexumgradibus veneratur purpura vulgus
- 615
- Adsensuquecavae sublatus in aethera vallis
- Plebisadoratae reboat fragorunaque totis
- IntonatAugustum septenis arcibus Echo!
- Nec solishic cursus equis: adsueta quadrigis
- Cinguntarva trabessubitaeque adspectus harenae
- 620
- DiffunditLibycos aliena valle cruores.
- Haec etbelligeros exercuit area lusus
- Armatoshaec saepe choroscertaque vagandi
- Textas legefugas inconfusosque recursus
- Et pulchraserrorum artes iucundaque Martis
- 625
- Cernimus.Insonuit cum verbere signa magister
- Mutatosedunt pariter tot pectora motus
- In latusadlisis clipeis aut rursus in altum
- Vibratis;grave parma sonatmucronis acutum
- Murmuretumbonum pulsu modulante resultans
- 630
- Ferreusalterno concentus clauditur ense.
- Vna omnissummissa phalanx tantaeque salutant
- Teprincepsgaleae. Partiris inde catervis
- In variosdocto discurritur ordine gyros
- Quos nequesemiviri Gortynia recta iuvenci
- 635
- Flumina neccrebro vincant Maeandria flexu.
- Discretorevoluta gradu torquentur in orbes
- Agminaperpetuisque imnoto cardine claustris
- Ianus bellapremens laeta sub imagine pugnae
- Armoruminnocuos paci largitur honores.
- 640
- Iamquenovum fastis aperit felicibus annum
- Orecoronatus gemino; iam Thybris in uno
- Et Bruticernit trabeas et sceptra Quirini.
- Consulelaetatur post plurima saecula viso
- Pallanteusapex; agnoscunt rostra curules
- 645
- Auditasquondam proavisdesuetaque cingit
- Regiusauratis fora fascibus Vlpia lictor
- Et sextasGetica praevelans fronde secures
- Collatriumphati proculcat Honorius Histri.
- Exeat inpopulos cunctis inlustrior annus
- 650
- Natus fontesuoquem non aliena per arva
- Induithospes bonoscuius cunabula fovit
- Curiaquemprimi tandem videre Quirites
- Quemdomitis auspex peperit Victoria bellis!
- Hunc etprivati titulis famulantibus anni
- 655
- Etquosarmipotens genitor retroque priores
- Diversisgessere locisceu numen adorent;
- Hunc etquinque tui velquos habiturus in urbe
- Post aliosAugustecolant. Licet unus in omues
- Consul easmagno sextus tamen iste superbit
- 660
- Nomine:praeteritis meliorvenientibus auctor.