Readme.it in English  home page
Readme.it in Italiano  pagina iniziale
readme.it by logo SoftwareHouse.it

Yoga Roma Parioli Pony Express Raccomandate Roma

Ebook in formato Kindle (mobi) - Kindle File Ebook (mobi)

Formato per Iphone, Ipad e Ebook (epub) - Ipad, Iphone and Ebook reader format (epub)

Versione ebook di Readme.it powered by Softwarehouse.it


OPILIUSMACRINUS
IULI CAPITOLINI

 

I. 1 Vitaeillorum principum seu tyrannorum sive Caesarumqui non diuimperaruntin obscuro latentidcirco quod neque de privata eorumvita digna suntquae dicanturcum omnino ne scirentur quidemnisiadspirassent ad imperiumet de imperioquod non diu tenueruntnonmulta dici possunt: nos tamen ex diversis historicis eruta in lucemproferemuset ea quidem quae memoratu digna erunt. 2 Non enim estquisquam[qui] in vita non ad diem quodcumque fecerit. Sed eius quivitas aliorum scribere orditurofficium est digna cognitioneprescribere. 3 Et lunio quidem Cordo studium fuit eorum imperatorumvitas ederequos obscuriores videbat; qui non multum profecit. 4 Namet pauca repperit et indigna memoratu adserens se minima quaequepersequuturumquasi vel de Traianoaut Pio aut Marco sciendumsitquotiens processeritquando cibos variaverit et quando vestemmutaverit et quos quando promoverit. 5 Quae ille omnia exsequendolibros mythistoriis replevit talia scribendocum omnino rerum viliumaut nulla scribenda sint aut nimis paucasi tamen ex his morespossint animadvertiqui re vera sciendi sunt... sed ex parteutex ea cetera colligantur.

II. 1Occiso ergo Antonino Bassiano Opilius Macrinuspraefectus praetoriieiusqui antea privatas curabatimperium arripuithumili natuslocoet animi atque oris inverecundiseque nunc Severum nunc Antoninumcum in odio esset omnium et hominus et militumnuncupavit 2statimque ad bellum Parthicum profectus et iudicandi de semilitibusseu rumoribusquibus premebaturadolescendi potestatem demit; 3quamvis senatus eum imperatorem odio Antonini Bassiani libenteracceperitcum in senatu omnibus una vox esset : 4 "Quemvismagis quam parricidamquemvis magis quam incestumquemvis magisquam inpurumquemvis magis quam interfectorem et senatus et populi."5 Et mirum omnibus fortasse videaturcur Diadumenus filius MacriniAntoninus voluerit nuncupari[pater] cum auctor necis Antoninianaefuisse dicatur.

III. 1 Deipsoquae in annales relata sintproferam: vates Caelestis apudCarthaginemquae dea repleta solet vera caneresub Antonino Piocum sciscitanti proconsuli de statuut solebatpublico et desuoimperio futura praediceretubi ad principes ventum estclara vocenumerari iussitquotiens diceret Antoninumtuncque adtonitisomnibus Antonini nomen Augusti octavo edidit. 2 Sed credentibuscunctisquod octo annis Antoninus Pius imperaturus essetet illetranscendit hunc annorum numerumet constitit apud credentes veltunc vel postea per vatem aliud designatum. 3 Denique adnumeratisomnibusqui Antonini appellati suntis Antoninorum numerusinvenitur. 4 Enimvero Pius primusMarcus secundusVerus tertiusCommodus quartusquitus Caracallussextus GetaseptimusDiadumenusoctavus Heliogabalus Antonini fuere. 5 Nec interAntoninos referendi sunt duo Gordianiaut qui(a) praenomen tantumAntoninorum habuerunt aut etiam Antonii dicti suntnon Antonini. 6Inde est quod se et Severus Antoninus vocavit et plurimi fueruntetPertinax et Iulianus et idem Macrinus7 et ab ipsis Antoninisquiveri successores Antonini fuerunthoc nomen magis quam propriumretentum est. Haec alii. 8 Sed alii idcirco Antoninum Diadumenum aMacrino patre appellatum feruntut suspicio a Macrino interfectiAntonini militibus tolleretur. 9 Alii vero tantum desiderium nominishuius fuisse dicuntutnisi populus et milites Antonini nomenaudirentimperatorium non putarent.

IV. 1. Etde Macrino quidem in senatu multisquando nuntiatum est VariumHeliogabalum [factum] imperatoremcum iam Caesarem Alexandrumsenatus dixissetea dicta sunt[ut] appareat ignobilemsordidumspurcum fuisse. 2 Verba denique Aurelii Victoriscui Pinio cognomenerathaec fuerunt : 3 "Macrinum libretinumhominem prostibilemservilibus officiis occupatum in domo imperatoriavenali fidevitasordida sub Commodoa Severo remotum etiam a miserrimis officiisrelegatumque in Africamubiut infamiam damnationis tegeretlectioni operam dedisseegisse clausulasdeclamassein [foro]postremo dixisse. 4 Donatum autem anulis aureispatrocinante sibiconliberto suo Festoadvocatum fisci factum sub Vero Antonino."5 Sed et haec dubia ponunturet alia dicuntur ab aliisquae ipsaquoque non tacebimus. nam plerique gladiatoriam pugnam eum exhibuissedixerunt et accepta rudi ad Africam isse; 6 venatorem primopostetiam tabellionem fuissedeinceps advocatum fuisse fisciex quoofficio ad amplissima quaeque pervenit. 7 Dein cum esset praefectuspraetorii collega ablegatoAntoninum Caracallum imperatorem suuminteremit tanta factioneut ab eo non videretur occisus. 8 Namstratore eius redempto et spe ingenti proposita id egitut quasimilitaribus insidiisquod vel ob parricidium vel [ne] incestumdispliceretinteremptus diceretur.

V. 1Statim denique arripuit imperium filio Diadumeno in participatumadscitoquem continuout diximusAntoninum appellari a militibusiussit. 2 Dein corpus Antonini Romam remisit sepulchris maioruminferendum. 3 Mandavit collegae dudum suo praetoriout munus suumcuraret ac praecipue Antoninum honorabiliter sepeliret ducto funereregioquod sciebat ob vestimenta populo congiaria data multumAntoninum a plebe dilectum. 4 Adcedebat etiam illudquod militaremmotum timebatne eo interveniente suum inpediretur imperiumquodraptum ieratsed quasi invitus acceperat: 5 ut sunt hominesqui adea se cogi dicuntquae vel sceleribus comparant. Timuit autem etiamcollegamne et ipse imperare cuperretsperantibus cunctisquodsiunius numeri concessus accederet neque ille recusaretet omnescupidissime id facerent odio Macrini vel propter vitam probram velpropter ignobilitatem6 cum omnes superiores nobiles fuissentimperatores. 7 Infulsit praeterea in nomen Severicum illius nullacognatione tangeretur. Unde iocus extitit: "Sic Macrinus estSeverusquo modo Diadumenus Antoninus". Statim tamen addelendum militum motum stipendium et legionariis et praetorianisdedit solito uberius8 utpote qui extenuare cuperet imperatorisoccisi crimen. Profuitque pecuniaut soletcui innocentia prodessenon poterat; retentus est enim aliquanto tempore in imperio homovitiorum omnium. 9 Ad senatum dein litteras misit de morte Antoninidivum illum appellans excusansque se et iuransquod de caede illiusnescierit.ita sceleri suo more hominum perditorum iunxit periuriumaquoincipere decuit hominem improbumcum ad senatum scriberet.

VI. 1Interest scirecuiusmodi oratio fueritqua se excusavitutetinpudentia hominis noscatur et sacrilegiuma quo initiumsumpsitimprobus imperator. 2 Capita ex oratione Macrini et Diadumeniimperatorum: "Vellemusp.c.et incolomi Antonino nostro etrevecti cum triumpho vestram clementiam videre. Tunc demum enimflorente re p. et omnes felices essemuset sub eo principeviveremusquem nobis Antoninorum loco didederant. 3 Verum quia idevenire per tumultum militarem non potuitnuntiamus primumquid denobis exercitus fecerit4 dein honores divinosquod primumfaciendum estdecernimus ei viroin cuius verba iuravimuscumexercitus ultorem caedis Bassiani neminem digniorem praefecto eiusputavitcui et ipse utique vindicandam factionem mandassetsi vivusdeprehendere potuisset." 5 Et infra: "Detulerunt ad meimperiumcuius egop.c.interim tutelam recepitenebo regimensiet vobis placueritquod militibus placuitquibus iam et stipendiumdedi et omnia imperatorio more iussi." 6 Item infra :"Diadumenum filium meum vobis notum et imperio miles donavit etnomineAntoninum videlicet appellansut cohoneste turprius nominesic etiam regni honore. 7 Quod vosp.c.bono faustoque omineadprobetis petimusne vobis desit Antoninorum nomenquod maximediligitis." 8 Item infra : "Antonino autem divinos honoreset miles decrevitet nos decernimus et vosp.c.ut decernatiscumpossimus imperatorio iure praeciperetamen rogamus dicantes ei duasstatuas equestrespedestres duas habitu militarisedentes civilihabitu duasitem divo Severo duas triumphales. 9 Quae omniap.c.vos impleri iubebitis nobis religiose pro prioribus ambientibus."

VII. 1Lectis igitur in senatu litteris contra opinionem omnium et mortemAntonini senatus gratanter accepit et Opilium Macrinum libertatempublicam curaturum sperans primum in praticios allegitnovum hominemet qui paulo ante procurator privatae fuisset. 2 Eundemcum scribapontificis essetquos hodie pontifices minores vocantpontificemmaximum appellavit Pii nomine decreto. 3 Diu tamen lectis litteriscum omnino nemo crederet de Antonini mortesilentium fuit. 4 Sedposteaquam constitit occisumsenatus in eum velut in tyrannuminvectus est. Denique statim Macrino et proconsulare imperium etpotestatem tribuniciam detulerunt. 5 Filium sane suumcum ipseFelicis nomen recepissetut suspicionem occisi a se AntoniniremoveretAntoninum vocavitDiadumenum antea dictum. 6 Quod quidemnomen etiam Varius Heliogabalusqui se Bassiani filium dicerethomosordissimus et ex meretrice conceptusidem postea nomen accepit. 7Denique versus extant cuiusdam poetaequibus ostenditur Antonininomen coepisse a Pio et paulatim per Antoninos usque ad sordesultimas pervenissesi quidem solus Marcus nomen illud sanctum vitaegenere auxisse videaturVerus autem degenerasseCommodus vero etiampolluisse sacrati nominis reverentiam. 8 Iam quid de CaracalloAntoninoquidve de hoc potest dici ? Postremo etiam quid de Heliogabaloqui Antoninorum ultimus in summa inpuritate vixissememoratur?

VIII. 1Appellatus igitur imperator suscepto [bello] contra Parthos profectusest magno apparatustudens sordes generis et prioris vitae infamiamvictoriae magnitudine abolere. 2 Sed conflictu habito contra Parthosdefectu legionumquae ad Varium Heliogabalum confugerantinteremptus est. Sed anno amplius imperavit. 3 Sane cum essetinferior in eo belloquod Antoninus gesseratArtabane graviternecem suorum civium vindicanteprimo Macrinusre pugnavit; posteavero missis legatis petit pacemquam libenti animo interfectoAntonino Parthus concessit. 4 Inde cum se Antiochiam recepisset acluxuriae operam daretiustam causam interficiendi sui praebuitexercitui ac Bassianiut putabaturfilium sequendiid estHeliogabalum Bassianum Variumqui postea est et Bassianus etAntoninus [et Antoninus] appellatus.

IX. 1 Fuitaliqua mulier Maesa sive Varia ex Emisena urbesoror Iuliae uxorisSeveri Pertinacis Afriquae post mortem Antonini Bassiani ex aulicadomo fuerat expulsa per Macrini superbiam; cui quidem omnia concessitMacrinusquae diu illa collegerat. 2 Huic erant duae filiaeSymiamira et Mamaeaquarum maiori filius erat Heliogabalus [etBassiani et Antonini nomen accepit.] Nam Heliogabalum Foenices vocantsolem. 3 Sed Heliogabalus pulchritudine ac statura et sacerdotioconspicuus erat ac notus omnibus hominibusqui ad templum veniebantmilitibus praecipue. 4 His Maesa sive Varia dixit Bassianum filiumesse Antoniniquod paulatim omnibus militibus innotuit. 5 Eratpraeterea Maesa ipsa ditissima (ex quo etiam Heliogabalusluxuriosissimus)qua promittente militibus legiones abductae sunt aMacrino. 6 Suscepta enim illa noctu in oppidum cum suis nepos eiusAntoninus est appellatus imperii delatis insignibus.

X. 1 Haecubi sunt Macrino apud Antiochiam posito nuntiatamiratus audaciammuliebremsimul etiam contemnensIulianum praefectum ad obsidendoseos cum legionibus misit. 2 Quibus cum Antoninus ostendereturmiroamore in eum omnibus inclinatis occiso Iuliano praefecto ad eum omnestransierunt. 3 Dein parte exercitus coniuncta venit contra MacrinumAntoninus contra se festinantemcommissoque proelio Macrinus estvictus proditione militum eius et amore Antonini. Fugiens saneMacrinus cum paucis et filio in vico quodam Bithyniae occisus est cumDiadumenoablatumque eius caput est et ad Antoninum perlatum. 4Sciendum praetereaquod Caesar fuisse diciturnon AugustusDiadumenus puerquem plerique pari fuisse cum patris imperiotradiderunt. 5 Occisus est etiam filiuscui hoc solum attulitimperiumut interficeretur a milite. 6 Non enim aliquid dignum ineius vita eritquod dicaturpraeter hoc quod Antoninorum nomini estvelut nothus adpositus.

XI. 1 Fuittamen in vita imperatoria paulo rigidior et austerior sperans se anteacta omnia posse oblivioni darecum ipsa severitas illius occasionemreprehendendi et lacerandi eius aperiret. 2 Nam et Severum se etPertinacem voluerat nuncupariquae duo illi asperitatis nominavidebantur. Et cum illum senatus Pium ac Felicem nuncupassetFelicisnomen recepitPii habere noluit. 3 Unde in eum epigramma noninfacetum Graeci cuiusdam poetae videtur extarequod Latine hacsententia continetur :

4Histrio iam senior turpisgravisasperiniquus
impius et felixsic simul esse cupit
ut nolit pius essevelit tamen essebeatus
quod natura negat nec recipit ratio.
Nam pius et felixpoterat dicique viderique :
impiusinfelix est[et] erit illesibi.

5 Hosversus qui de Latinis iuxta eosqui Graeci erant propositiin foroposuit. quibus acceptis Macrinus his versibus respondisse fertur :

6Si talem Graium tetulissent fata poetam
qualis Latinus gabalusiste fuit
nil populus nosset curiamango
nullus scripsissetcarmina tetra mihi.

7 Hisversibus Macrinus longe peioribusquam illi Latini suntrespondissese crediditsed non minus risui est habitus quam poeta illequi deGraeco Latine coactus est scribere.

XII. 1Fuit igitur superbus et sanguinarius et volens militariter imperareincusans quin etiam superiorum temporum disciplinam ac solumSeverumprae ceteris laudans. 2 Nam et in crucem milites tulit etservilibus suppliccis semper adfecit etcum seditiones militarespatereturmilites saepius decumavitaliquando etiam centesimavitquodverbum propriumipsius estcum se clementem diceretquando eoscentesimaretqui digni essent decimatione atque vicensimatione. 3Longum est eius crudelitates omnes asperireattamen unam ostendamnonmagnamut ipse credebatsed omnibus tyrannicis inmanitatibustristiorem. 4 Cum quidam milites ancillam hospitis iam diu pravipudoris affectassent atque per quendam frumentarium ille didicissetadduci eos iussit interrogavitqueutrum esset factum. 5 Quod cumconstitissetduos boves mirae magnitudinis vivos subito apeririiussit atque his singulos milites inseri capitibusut secum conloquipossentexertis; itaque poena eos affecitcum ne adulteris quidemtalia apud maiores vel sui temporis essent constituta supplicia. 6Pugnavit tamen et contra Parthos et contra Armenios et contra Arabasquos Eudaemones vocantnon minus fortiter quam feliciter. 7Tribunumqui excubias deseri passus estcarpento rotalisubteradnexum per totum iter vivum atque examinem traxit. 8 Reddiditetiam Mezentii suppliciumquod ille vivos mortuis inligabat et admortem cogebat longa tabe confectos. 9 Unde etiam in circocum favorpublicus in Diadumenum se proseruissetadclamatum:

Egregiusforma iuvenis
cui pater haud Mezentius esset.

10 Vivosetiam homines parietibus inclusit et struxit. Adulterii reos sempervivos simul incendit iunctis corporibus. Servosqui dominisfugissentreppertos ad gladium ludi deputavit. 11 Delatoressi nonprobarentcapite affecit; si probarentdelato pecuniae praemioinfames dimisit.

XIII. 1Fuit in iure non incallidusadeo ut statuisset omnia rescriptaveterum principum tollereut iurenon rescriptis agereturnefasesse dicens leges videri Commodi et Caracalli et hominium inperitorumvoluntatescum Traianus numquam libellis responderitne ad aliascausas facta praeferrenturquae ad gratiam composita viderentur. 2In annonis tribuendis largissimus fuitin auro parcissimus3 inverberandis [vel] aulicis tam inpiustam pertinaxtam asperutservi illum sui non Macrinum dicerentsed Macellinumquod macellispecie domus eius cruentaretur sanguine vernularum. 4 Vini cibusqueavidissimusnonnumquam usque ad ebrietatemsed vespertinis horis.Nam si prandisset vel privatimparcissimusin cena effusissimus. 5Adhibuit convivio litteratosut loquens de studiis liberalibusnecessario abstemius.

XIV. 1 Sedcum eius viliatem homines antiquam cogitarentcrudelitatem morumviderenthominem putidulum in imperio ferre non possentet maximemilitesqui multa eius meminerant funestissima et aliquandoturpissimainita factione illum occiderunt cum puero filioDiadumenoscilicet Antonino cognominede quo dictum estquod insomnis Antoninus fuisset. 2 Unde etiam versus extant huiusmodi :

Vidimusin somniscivesnisi falloret istud:
Antoninorum nomen puerille gerebat
qui patre venali genitus sed matre pudica
centumnam moechos passa est centumque rogavit.
Ipse etiam calvus moechusfuitinde maritus :
en Piusen MarcusVerus nam non fuit ille.

3 Et istiversus ex Graeco [ex] translati sunt in Latinenam Graece suntdisertissimividentur autem mihi ab aliquo poeta vulgari translatiesse. 4 Quod Macrinus audissetfecit iambosqui non extant;iucundissimi autem fuisse dicuntur. 5 Qui quidem perierunt in eotumultuin quo ipse occisus estquando et omnia eius a militibuspervastata sunt.

XV. 1Genus mortisut diximustale fuit: cum in Antoninum Heliogabalumexercitus inclinassetille fugit belloque victus est et occisus insuburbano Bithyniae suis partim deditispartim occisispartimfugatis. 2 Ita Heliogabalus clarus creditus estquod videreturpatris vindicasse mortematque inde in imperium venitquoddedecoravit vitiis ingentibusluxurieturpitudineabligurritionesuperbiainmanitate. qui et ipse similem exitum vitae suae sortitusest. 3 Haec de Macrino nobis sunt cognita multis aliqua variantibusut se habet omnis historia. 4 Quae de plurimis collecta serenitatItuaeDiocletiane Augustedetulimusquia te cupidum veterumimperatorum esse perspeximus.