Ebook in formato Kindle (mobi) - Kindle File Ebook (mobi)

Formato per Iphone, Ipad e Ebook (epub) - Ipad, Iphone and Ebook reader format (epub)

Versione ebook di Readme.it powered by Softwarehouse.it

Q. Horatii Flacci

Carminum

libri quatuor

 

 

 

LiberPrimus

I

Maecenasatauis edite regibus
o etpraesidium et dulce decus meum
sunt quoscurriculo puluerem Olympicum
collegisseiuuat metaque feruidis

5

euitatarotis palmaque nobilis
terrarumdominos euehit ad deos;
huncsimobilium turba Quiritium
certattergeminis tollere honoribus;
illumsiproprio condidit horreo

10

quicquidde Libycis uerritur areis.
Gaudentempatrios findere sarculo
agrosAttalicis condicionibus
numquamdemoueasut trabe Cypria
Myrtoumpauidus nauta secet mare.

15

LuctantemIcariis fluctibus Africum
mercatormetuens otium et oppidi
laudatrura sui; mox reficit rates
quassasindocilis pauperiem pati.
Est quinec ueteris pocula Massici

20

necpartem solido demere de die
spernitnunc uiridi membra sub arbuto
stratusnunc ad aquae lene caput sacrae.
Multoscastra iuuant et lituo tubae
permixtussonitus bellaque matribus

25

detestata.Manet sub Ioue frigido
uenatortenerae coniugis inmemor
seu uisaest catulis cerua fidelibus
seu rupitteretis Marsus aper plagas.
Medoctarum hederae praemia frontium

30

dismiscent superisme gelidum nemus
Nympharumqueleues cum Satyris chori
secernuntpopulosi neque tibias
Euterpecohibet nec Polyhymnia
Lesboumrefugit tendere barbiton.

35

Quod sime lyricis uatibus inseres
sublimiferiam sidera uertice.

 

II
Iam satisterris niuis atque dirae
grandinismisit Pater et rubente
dexterasacras iaculatus arces
 erruitVrbem

5

terruitgentisgraue ne rediret
saeculumPyrrhae noua monstra questae
omne cumProteus pecus egit altos
 iseremontis
pisciumet summa genus haesit ulmo

10

nota quaesedes fuerat columbis
etsuperiecto pauidae natarunt
 aequoredammae.
Vidimusflauom Tiberim retortis
litoreEtrusco uiolenter undis

15

iredeiectum monumenta regis
 emplaqueVestae
Iliae dumse nimium querenti
iactatultoremuagus et sinistra
labiturripa Ioue non probante

20

 xoriusamnis.
Audietciuis acuisse ferrum
quograues Persae melius perirent
audietpugnas uitio parentum
 araiuuentus.

25

Quemuocet diuum populus ruentis
imperirebus? Prece qua fatigent
uirginessanctae minus audientem
 arminaVestam?
Cui dabitpartis scelus expiandi

30

Iuppiter?Tandem uenias precamur
nubecandentis umeros amictus
 ugurApollo
siue tumauisErycina ridens
quamIocus circumuolat et Cupido

35

siueneglectum genus et nepotes
 espicisauctor
heu nimislongo satiate ludo
quemiuuat clamor galeaeque leues
acer etMauri peditis cruentum

40

 uoltusin hostem
siuemutata iuuenem figura
ales interris imitarisalmae
filiusMaiaepatiens uocari
 aesarisultor.

45

Serus incaelum redeas diuque
laetusintersis populo Quirini
neue tenostris nitiis iniquum
 cioraura
tollat;hic magnos potius triumphos

50

hic amesdici pater atque princeps
neu sinasMedos equitare inultos
 educeCaesar.

 

III
 icte diua potens Cypri
sicfratres Helenaelucida sidera
 entorumqueregat pater
obstrictisaliis praeter Iapyga

5

 nauisquae tibi creditum
debesVergilium; finibus Atticis
 eddasincolumem precor
et seruesanimae dimidium meae.
 llirobur et aes triplex

10

circapectus eratqui fragilem truci
 ommisitpelago ratem
primusnec timuit praecipitem Africum
 ecertantemAquilonibus
nectristis Hyadas nec rabiem Noti

15

 quonon arbiter Hadriae
maiortollere seu ponere uolt freta.
 uemmortis timuit gradum
quisiccis oculis monstra natantia
 uiuidit mare turbidum et

20

infamisscopulos Acroceraunia?
 equicquamdeus abscidit
prudensOceano dissociabili
 errassi tamen impiae
nontangenda rates transiliunt uada.

25

 Audaxomnia perpeti
genshumana ruit per uetitum nefas;
 udaxIapeti genus
ignemfraude mala gentibus intulit;
 ostignem aetheria domo

30

subductummacies et noua febrium
 errisincubuit cohors
semotiqueprius tarda necessitas
 eticorripuit gradum.
Expertusuacuum Daedalus aera

35

 pennisnon homini datis;
perrupitAcheronta Herculeus labor.
 ilmortalibus ardui est;
caelumipsum petimus stultitia neque
 ernostrum patimur scelus

40

iracundaIouem ponere fulmina.

 

IV
Soluituracris hiems grata uice ueris et Fauoni
 rahuntquesiccas machinae carinas
ac nequeiam stabulis gaudet pecus aut arator igni
 ecprata canis albicant pruinis.

5

IamCytherea choros ducit Venus imminente luna
 unctaequeNymphis Gratiae decentes
alternoterram quatiunt pededum grauis Cyclopum
 olcanusardens uisit officinas.
Nuncdecet aut uiridi nitidum caput impedire myrto

10

 autfloreterrae quem ferunt solutae;
nunc etin umbrosis Fauno decet immolare lucis
 euposcat agna siue malit haedo.
PallidaMors aequo pulsat pede pauperum tabernas
 egumqueturris. O beate Sesti

15

uitaesumma breuis spem nos uetat inchoare longam.
 amte premet nox fabulaeque Manes
et domusexilis Plutoniaquo simul mearis
 ecregna uini sortiere talis
nectenerum Lycidan miraberequo calet iuuentus

20

 nuncomnis et mox uirgines tepebunt.

 

V
Quismulta gracilis te puer in rosa
perfususliquidis urget odoribus
 ratoPyrrhasub antro?
 uiflauam religas comam

5

simplexmunditiis? Heu quotiens fidem
mutatosquedeos flebit et aspera
 igraaequora uentis
 mirabiturinsolens
qui nuncte fruitur credulus aurea

10

quisemper uacuamsemper amabilem
 peratnescius aurae
 allacis.Miseriquibus
intemptatanites. Me tabula sacer
uotiuaparies indicat uuida

15

 suspendissepotenti
 estimentamaris deo.

 

VI
ScriberisVario fortis et hostium
uictorMaeonii carminis alite
quam remcumque ferox nauibus aut equis
 ileste duce gesserit.

5

NosAgrippaneque haec dicere nec grauem
Pelidaestomachum cedere nescii
neccursus duplicis per mare Vlixei
 ecsaeuam Pelops domum
conamurtenues grandiadum pudor

10

inbellisquelyrae Musa potens uetat
laudesegregii Caesaris et tuas
 ulpadeterere ingeni.
QuisMartem tunica tectum adamantina
dignescripserit aut puluere Troico

15

nigrumMerionen aut ope Palladis
 ydidensuperis parem?
Nosconuiuianos proelia uirginum
sectis iniuuenes unguibus acrium
cantamusuacui siue quid urimur

20

 nonpraeter solitum leues.

 

VII
Laudabuntalii claram Rhodon aut Mytilenen
 utEphesum bimarisue Corinthi
moeniauel Baccho Thebas uel Apolline Delphos
 nsignisaut Thessala Tempe;

5

suntquibus unum opus est intactae Palladis urbem
 armineperpetuo celebrare et
undiquedecerptam fronti praeponere oliuam;
 lurimusin Iunonis honorem
aptumdicet equis Argos ditesque Mycenas:

10

 menec tam patiens Lacedaemon
nec tamLarisae percussit campus opimae
 uamdomus Albuneae resonantis
etpraeceps Anio ac Tiburni lucus et uda
 obilibuspomaria riuis.

15

Albus utobscuro deterget nubila caelo
 aepeNotus neque parturit imbris
perpetuosic tu sapiens finire memento
 ristitiamuitaeque labores
molliPlancemeroseu te fulgentia signis

20

 castratenent seu densa tenebit
Tiburisumbra tui. Teucer Salamina patremque
 umfugerettamen uda Lyaeo
temporapopulea fertur uinxisse corona
 ictristis affatus amicos:

25

'Quo noscumque feret melior fortuna parente
 bimuso socii comitesque.
Nildesperandum Teucro duce et auspice Teucro:
 ertusenim promisit Apollo
ambiguamtellure noua Salamina futuram.

30

 Ofortes peioraque passi
mecumsaepe uirinunc uino pellite curas;
 rasingens iterabimus aequor.'

 

VIII
 ydiadicper omnis
te deosoroSybarin cur properes amando
 erderecur apricum
oderitCampumpatiens pulueris atque solis

5

 curneque militaris
interaequalis equitetGallica nec lupatis
 emperetora frenis.
Cur timetflauum Tiberim tangere? Cur oliuum
 anguineuiperino

10

cautiusuitat neque iam liuida gestat armis
 racchiasaepe disco
saepetrans finem iaculo nobilis expedito?
 uidlatetut marinae
filiumdicunt Thetidis sub lacrimosa Troia

15

 funerane uirilis
cultus incaedem et Lycias proriperet cateruas?

 

IX
Vides utalta stet niue candidum
Soractenec iam sustineant onus
 iluaelaborantes geluque
 luminaconstiterint acuto?

5

Dissoluefrigus ligna super foco
largereponens atque benignius
 epromequadrimum Sabina
 Thaliarchemerum diota.
Permittediuis ceteraqui simul

10

strauereuentos aequore feruido
 eproeliantisnec cupressi
 ecueteres agitantur orni.
Quid sifuturum crasfuge quaerereet
quem forsdierum cumque dabitlucro

15

 adponenec dulcis amores
 pernepuerneque tu choreas
donecuirenti canities abest
morosa.Nunc et Campus et areae
 enesquesub noctem susurri

20

 compositarepetantur hora
nunc etlatentis proditor intumo
gratuspuellae risus ab angulo
 ignusquedereptum lacertis
 utdigito male pertinaci.

 

X
Mercurifacunde nepos Atlantis
qui feroscultus hominum recentum
uoceformasti catus et decorae
 orepalaestrae

5

te canammagni Iouis et deorum
nuntiumcuruaeque lyrae parentem
callidumquicquid placuit iocoso
 onderefurto.
Tebouesolim nisi reddidisses

10

per dolumamotaspuerum minaci
uoce dumterretuiduus pharetra
 isitApollo.
Quin etAtridas duce te superbos
Iliodiues Priamus relicto

15

Thessalosqueignis et iniqua Troiae
 astrafefellit.
Tu piaslaetis animas reponis
sedibusuirgaque leuem coerces
aureaturbamsuperis deorum

20

 gratuset imis.

 

XI
Tu nequaesieris (scire nefas) quem mihiquem tibi
finem didederintLeuconoenec Babylonios
temptarisnumeros. Vt melius quicquid erit pati!
Seupluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam

5

quae nuncoppositis debilitat pumicibus mare
Tyrrhenumsapiasuina liques et spatio breui
spemlongam reseces. Dum loquimurfugerit inuida
aetas:carpe diemquam minimum credula postero.

 

XII
Quemuirum aut heroa lyra uel acri
tibiasumis celebrareClio?
Quemdeum? Cuius recinet iocosa
 omenimago

5

aut inumbrosis Heliconis oris
aut superPindo gelidoue in Haemo?
Vndeuocalem temere insecutae
 rpheasiluae
artematerna rapidos morantem

10

fluminumlapsus celerisque uentos
blandumet auritas fidibus canoris
 ucerequercus.
Quidprius dicam solitis parentis
laudibusqui res hominum ac deorum

15

qui mareac terras uariisque mundum
 emperathoris?
Vnde nilmaius generatur ipso
nec uigetquicquam simile aut secundum;
proximosilli tamen occupabit

20

 Pallashonores.
Proeliisaudaxneque te silebo
Liberetsaeuis inimica uirgo
beluisnec temetuende certa
 hoebesagitta.

25

Dicam etAlciden puerosque Ledae
huncequisillum superare pugnis
nobilem;quorum simul alba nautis
 tellarefulsit
defluitsaxis agitatus umor

30

conciduntuenti fugiuntque nubes
et minaxquod sic uoluereponto
 ndarecumbit.
Romulumpost hos prius an quietum
Pompiliregnum memoreman superbos

35

Tarquinifascesdubitoan Catonis
 obileletum.
Regulumet Scauros animaeque magnae
prodigumPaulum superante Poeno
gratusinsigni referam Camena

40

 Fabriciumque.
Hunc etincomptis Curium capillis
utilembello tulit et Camillum
saeuapaupertas et auitus apto
 umlare fundus.

45

Crescitocculto uelut arbor aeuo
famaMarcelli; micat inter omnis
Iuliumsidusuelut inter ignis
 unaminores.
Gentishumanae pater atque custos

50

orteSaturnotibi cura magni
Caesarisfatis data: tu secundo
 aesareregnes.
Ille seuParthos Latio imminentis
egeritiusto domitos triumpho

55

siuesubiectos Orientis orae
 eraset Indos
te minorlaetum reget aequus orbem:
tu grauicurru quaties Olympum
tu parumcastis inimica mittes

60

 fulminalucis.

 

XIII
 umtuLydiaTelephi
ceruicemroseamcerea Telephi
 audasbracchiauaemeum
feruensdifficili bile tumet iecur.

5

 Tuncnec mens mihi nec color
certasede manetumor et in genas
 urtimlabiturarguens
quamlentis penitus macerer ignibus.
 rorseu tibi candidos

10

turparuntumeros inmodicae mero
 ixaesiue puer furens
inpressitmemorem dente labris notam.
 onsi me satis audias
speresperpetuum dulcia barbare

15

 laedentemosculaquae Venus
quintaparte sui nectaris imbuit.
 elicester et amplius
quosinrupta tenet copula nec malis
 iuolsusquerimoniis

20

supremacitius soluet amor die.

 

XIV
O nauisreferent in mare te noui
fluctus.O quid agis? Fortiter occupa
 ortum.Nonne uides ut
 udumremigio latus

5

et malusceleri saucius Africo
antemnaquegemant ac sine funibus
 ixdurare carinae
 ossintimperiosius
aequor?Non tibi sunt integra lintea

10

non diquos iterum pressa uoces malo.
 uamuisPontica pinus
 iluaefilia nobilis
iactes etgenus et nomen inutile:
nilpictis timidus nauita puppibus

15

 fidit.Tunisi uentis
 ebesludibriumcaue.
Nupersollicitum quae mihi taedium
nuncdesiderium curaque non leuis
 nterfusanitentis

20

 uitesaequora Cycladas.

 

XV
Pastorcum traheret per freta nauibus
IdaeisHelenen perfidus hospitam
ingratoceleris obruit otio
 entosut caneret fera

5

Nereusfata: 'Mala ducis aui domum
quammulto repetet Graecia milite
coniuratatuas rumpere nuptias
 tregnum Priami uetus.
Heuheuquantus equisquantus adest uiris

10

sudor!Quanta moues funera Dardanae
genti!Iam galeam Pallas et aegida
 urrusqueet rabiem parat.
NequicquamVeneris praesidio ferox
pectescaesariem grataque feminis

15

inbellicithara carmina diuides;
 equicquamthalamo grauis
hastas etcalami spicula Cnosii
uitabisstrepitumque et celerem sequi
Aiacem:tamenheu serusadulteros

20

 crinespuluere collines.
NonLaertiadenexitium tuae
gentisnon Pylium Nestora respicis?
Vrgentinpauidi te Salaminius
 eucerte Sthenelus sciens

25

pugnaesiue opus est imperitare equis
nonauriga piger; Merionen quoque
nosces.Ecce furit te reperire atrox
 ydidesmelior patre
quem tuceruus uti uallis in altera

30

uisumparte lupum graminis inmemor
sublimifugies mollis anhelitu
 onhoc pollicitus tuae.
Iracundadiem proferet Ilio
matronisquePhrygum classis Achillei;

35

postcertas hiemes uret Achaicus
 gnisIliacas domos.'

 

XVI
O matrepulchra filia pulchrior
quemcriminosis cumque uoles modum
 onesiambissiue flamma
 iuemari libet Hadriano.

5

NonDindymenenon adytis quatit
mentemsacerdotum incola Pythius
 onLiber aequenon acuta
 icgeminant Corybantes aera
tristesut iraequas neque Noricus

10

deterretensis nec mare naufragum
 ecsaeuus ignis nec tremendo
 uppiteripse ruens tumultu.
FerturPrometheus addere principi
limocoactus particulam undique

15

 desectamet insani leonis
 imstomacho apposuisse nostro.
IraeThyesten exitio graui
strauereet altis urbibus ultimae
 teterecausaecur perirent

20

 funditusinprimeretque muris
hostilearatrum exercitus insolens.
Conpescementem: me quoque pectoris
 emptauitin dulci iuuenta
 eruoret in celeres iambos

25

misitfurentem. Nunc ego mitibus
mutarequaero tristiadum mihi
 iasrecantatis amica
 pprobriisanimumque reddas.

 

XVII
Veloxamoenum saepe Lucretilem
mutatLycaeo Faunus et igneam
 efenditaestatem capellis
 squemeis pluuiosque uentos.

5

Inpunetutum per nemus arbutos
quaeruntlatentis et thyma deuiae
 lentisuxores mariti
 ecuiridis metuunt colubras
necMartialis haediliae lupos

10

utcumquedulciTyndarifistula
 alleset Vsticae cubantis
 euiapersonuere saxa.
Di metuenturdis pietas mea
et Musacordi est. Hic tibi copia

15

 manabitad plenum benigno
 urishonorum opulenta cornu;
hic inreducta ualle Caniculae
uitabisaestus et fide Teia
 iceslaborantis in uno

20

 Penelopenuitreamque Circen;
hicinnocentis pocula Lesbii
duces subumbra nec Semeleius
 umMarte confundet Thyoneus
 roelianec metues proteruum

25

suspectaCyrumne male dispari
incontinentisiniciat manus
 tscindat haerentem coronam
 rinibusinmeritamque uestem.

 

XVIII
NullamVaresacra uite prius seueris arborem
circamite solum Tiburis et moenia Catili;
siccisomnia nam dura deus proposuit neque
mordacesaliter diffugiunt sollicitudines.

5

Quis postuina grauem militiam aut pauperiem crepat?
Quis nonte potiusBacche paterteque decens Venus?
Ac nequis modici transiliat munera Liberi
Centaureamonet cum Lapithis rixa super mero
debellatamonet Sithoniis non leuis Euhius

10

cum fasatque nefas exiguo fine libidinum
discernuntauidi. Non ego tecandide Bassareu
inuitumquatiam nec uariis obsita frondibus
sub diuumrapiam. Saeua tene cum Berecyntio
cornutympanaquae subsequitur caecus amor sui

15

ettollens uacuum plus nimio gloria uerticem
arcaniquefides prodigaperlucidior uitro.

 

XIX
 atersaeua Cupidinum
Thebanaequeiubet me Semelae puer
 tlasciua Licentia
finitisanimum reddere amoribus.

5

 Vritme Glycerae nitor
splendentisPario marmore purius;
 ritgrata proteruitas
et uoltusnimium lubricus aspici.
 nme tota ruens Venus

10

Cyprumdeseruitnec patitur Scythas
 utuersis animosum equis
Parthumdicere nec quae nihil attinent.
 icuiuum mihi caespitemhic
uerbenaspueriponite turaque

15

 bimicum patera meri:
mactataueniet lenior hostia.

 

XX
Vilepotabis modicis Sabinum
cantharisGraeca quod ego ipse testa
conditumleuidatus in theatro
 umtibi plausus

5

careMaecenas equesut paterni
fluminisripae simul et iocosa
redderetlaudes tibi Vaticani
 ontisimago.
Caecubumet prelo domitam Caleno

10

tu bibesuuam; mea nec Falernae
temperantuites neque Formiani
 oculacolles.

 

XXI
Dianamtenerae dicite uirgines
intonsumpueridicite Cynthium
 atonamquesupremo
 ilectampenitus Ioui;

5

uoslaetam fluuiis et nemorum coma
quaecumqueaut gelido prominet Algido
 igrisaut Erymanthi
 iluisaut uiridis Gragi;
uos Tempetotidem tollite laudibus

10

natalemquemaresDelon Apollinis
 nsignemquepharetra
 raternaqueumerum lyra.
Hicbellum lacrimosumhic miseram famem
pestemquea populo et principe Caesare in

15

 Persasatque Britannos
 estramotus aget prece.

 

XXII
Integeruitae scelerisque purus
non egetMauris iaculis neque arcu
necuenenatis grauida sagittis
 uscepharetra

5

siue perSyrtis iter aestuosas
siuefacturus per inhospitalem
Caucasumuel quae loca fabulosus
 ambitHydaspes.
Namque mesilua lupus in Sabina

10

dum meamcanto Lalagem et ultra
terminumcuris uagor expeditis
 ugitinermem
qualeportentum neque militaris
Dauniaslatis alit aesculetis

15

nec Iubaetellus generatleonum
 ridanutrix.
Pone mepigris ubi nulla campis
arboraestiua recreatur aura
quodlatus mundi nebulae malusque

20

 Iuppiterurget;
pone subcurru nimium propinqui
solis interra domibus negata:
dulceridentem Lalagen amabo
 ulceloquentem.

 

XXIII
Vitasinuleo me similisChloe
quaerentipauidam montibus auiis
 atremnon sine uano
 urarumet silua metu.

5

Nam seumobilibus ueris inhorruit
aduentusfolliisseu uirides rubum
 imouerelacertae
 tcorde et genibus tremit.
Atqui nonego tetigris ut aspera

10

Gaetulusueleofrangere persequor:
 andemdesine matrem
 empestiuasequi uiro.

 

XXIV
Quisdesiderio sit pudor aut modus
tam caricapitis? Praecipe lububris
cantusMelpomenecui liquidam pater
 ocemcum cithara dedit.

5

ErgoQuintilium perpetuus sopor
urget?Cui Pudor et Iustitiae soror
incorruptaFidesnudaque Veritas
 uandoullum inueniet parem?
Multisille bonis flebilis occidit

10

nulliflebilior quam tibiVergili.
Tufrustra piusheunon ita creditum
 oscisQuintilium deos.
Quid siThreicio blandius Orpheo
auditammoderere arboribus fidem?

15

Num uanaeredeat sanguis imagini
 uamuirga semel horrida
non lenisprecibus fata recludere
nigrocompulerit Mercurius gregi?
durum:sed leuius fit patientia

20

 quicquidcorrigere est nefas.

 

XXV
Parciusiunctas quatiunt fenestras
iactibuscrebris iuuenes proterui
nec tibisomnos adimunt amatque
 anualimen

5

quaeprius multum facilis mouebat
cardines.Audis minus et minus iam:
'Me tuolongas pereunte noctes
 ydiadormis?'
Inuicemmoechos anus arrogantis

10

flebis insolo leuis angiportu
Thraciobacchante magis sub
 nterluniauento
cum tibiflagrans amor et libido
quaesolet matres furiare equorum

15

saeuietcirca iecur ulcerosum
 onsine questu
laetaquod pubes hedera uirenti
gaudeatpulla magis atque myrto
aridasfrondes hiemis sodali

20

 dedicetEuro.

 

XXVI
Musisamicus tristitiam et metus
tradamproteruis in mare Creticum
 ortareuentisquis sub Arcto
 exgelidae metuatur orae

5

quidTiridaten terreatunice
securus.O quae fontibus integris
 audesapricos necte flores
 ectemeo Lamiae coronam
Pipleadulcis. Nil sine te mei

10

prosunthonores; hunc fidibus nouis
 uncLesbio sacrare plectro
 equetuasque decet sorores.

 

XXVII
Natis inusum laetitiae scyphis
pugnareThracum est; tollite barbarum
 oremuerecundumque Bacchum
 anguineisprohibete rixis.

5

Vino etlucernis Medus acinaces
immanequantum discrepat; impium
 eniteclamoremsodales
 tcubito remanete presso.
Voltisseueri me quoque sumere

10

partemFalerni? Dicat Opuntiae
 raterMegyllae quo beatus
 olnerequa pereat sagitta.
Cessatuoluntas? Non alia bibam
mercede.Quae te cumque domat Venus

15

 nonerubescendis adurit
 gnibusingenuoque semper
amorepeccas. Quicquid habesage
deponetutis auribus. A! miser
 uantalaborabas Charybdi

20

 dignepuer meliore flamma.
Quaesagaquis te soluere Thessalis
magusuenenisquis poterit deus?
 ixinligatum te triformi
 egasusexpediet Chimaera.

 

XXVIII
Te mariset terrae numeroque carentis harenae
 ensoremcohibentArchyta
puluerisexigui prope latum parua Matinum
 uneranec quicquam tibi prodest

5

aeriastemptasse domos animoque rotundum
 ercurrissepolum morituro.
Occiditet Pelopis genitorconuiua deorum
 ithonusqueremotus in auras
et Iouisarcanis Minos admissus habentque

10

 TartaraPanthoiden iterum Orco
demissumquamuis clipeo Troiana refixo
 emporatestatus nihil ultra
neruosatque cutem morti concesserat atrae
 udicete non sordidus auctor

15

naturaeuerique. Sed omnis una manet nox
 tcalcanda semel uia leti.
Dantalios Furiae toruo spectacula Marti
 xitioest auidum mare nautis;
mixtasenum ac iuuenum densentur funeranullum

20

 saeuacaput Proserpina fugit.
Me quoquedeuexi rapidus comes Orionis
 llyricisNotus obruit undis.
At tunautauagae ne parce malignus harenae
 ssibuset capiti inhumato

25

particulamdare: sicquodcumque minabitur Eurus
 luctibusHesperiisVenusinae
plectantursiluae te sospite multaque merces
 ndepotesttibi defluat aequo
ab IoueNeptunoque sacri custode Tarenti.

30

 Neglegisinmeritis nocituram
postmodote natis fraudem committere? Fors et
 ebitaiura uicesque superbae
temaneant ipsum: precibus non linquar inultis
 equepiacula nulla resoluent.

35

Quamquamfestinasnon est mora longa; licebit
 niectoter puluere curras.

 

XXIX
Iccibeatis nunc Arabum inuides
gazis etacrem militiam paras
 onante deuictis Sabaeae
 egibushorribilique Medo

5

nectiscatenas? Quae tibi uirginum
sponsonecato barbara seruiet?
 uerquis ex aula capillis
 dcyathum statuetur unctis
doctussagittas tendere Sericas

10

arcupaterno? Quis neget arduis
 ronosrelabi posse riuos
 ontibuset Tiberim reuerti
cum tucoemptos undique nobilis
librosPanaeti Socraticam et domum

15

 mutareloricis Hiberis
 ollicitusmelioratendis?

 

XXX
O Venusregina Cnidi Paphique
spernedilectam Cypron et uocantis
ture temulto Glycerae decoram
 ransferin aedem.

5

Feruidustecum puer et solutis
Gratiaezonis properentque Nymphae
et parumcomis sine te Iuuentas
 ercuriusque.

 

XXXI
Quiddedicatum poscit Apollinem
uates?Quid oratde patera nouum
 undensliquorem? Non opimae
 ardiniaesegetes feraces

5

nonaestuosae grata Calabriae
armentanon aurum aut ebur Indicum
 onruraquae Liris quieta
 ordetaqua taciturnus amnis.
PremantCalena falce quibus dedit

10

Fortunauitemdiues et aureis
 ercatorexsiccet culillis
 inaSyra reparata merce
dis carusipsisquippe ter et quater
annoreuisens aequor Atlanticum

15

 inpune:me pascust oliuae
 ecichorea leuesque maluae.
Fruiparatis et ualido mihi
Latoedonesatprecorintegra
 ummentenec turpem senectam

20

 degerenec cithara carentem.

 

XXXII
Poscimur.Si quid uacui sub umbra
lusimustecumquod et hunc in annum
uiuat etplurisagedic Latinum
 arbitecarmen

5

Lesbioprimum modulate ciui
quiferox bellotamen inter arma
siueiactatam religarat udo
 itorenauem
Liberumet Musas Veneremque et illi

10

semperhaerentem puerum canebat
et Lycumnigris oculis nigroque
 rinedecorum.
O decusPhoebi et dapibus supremi
gratatestudo Iouiso laborum

15

dulcelenimenmihi cumque salue
 iteuocanti.

 

XXXIII
Albinedoleas plus nimio memor
inmitisGlycerae neu miserabilis
descanteselegoscur tibi iunior
 aesapraeniteat fide.

5

Insignemtenui fronte Lycorida
Cyritorret amorCyrus in asperam
declinatPholoen: sed prius Apulis
 ungenturcapreae lupis
quamturpi Pholoe peccet adultero.

10

Sic uisumVenericui placet imparis
formasatque animos sub iuga aenea
 aeuomittere cum ioco.
Ipsum memelior cum peteret Venus
gratadetinuit compede Myrtale

15

libertinafretis acrior Hadriae
 uruantisCalabros sinus.

 

XXXIV
Parcusdeorum cultor et infrequens
insanientisdum sapientiae
 onsultuserronunc retrorsum
 eladare atque iterare cursus

5

cogorrelictos: namque Diespiter
ignicorusco nubila diuidens
 lerumqueper purum tonantis
 gitequos uolucremque currum
quo brutatellus et uaga flumina

10

quo Styxet inuisi horrida Taenari
 edesAtlanteusque finis
 oncutitur.Valet ima summis
mutare etinsignem attenuat deus
obscurapromens; hinc apicem rapax

15

 Fortunacum stridore acuto
 ustulithic posuisse gaudet.

 

XXXV
O diuagratum quae regis Antium
praesensuel imo tollere de gradu
 ortalecorpus uel superbos
 erterefuneribus triumphos

5

te pauperambit sollicita prece
ruriscolonuste dominam aequoris
 uicumqueBythyna lacessit
 arpathiumpelagus carina.
Te Dacusasperte profugi Scythae

10

urbesquegentesque et Latium ferox
 egumquematres barbarorum et
 urpureimetuunt tyranni
iniuriosone pede proruas
stantemcolumnamneu populus frequens

15

 adarma cessantisad arma
 oncitetimperiumque frangat.
Te semperanteit serua Necessitas
clauostrabalis et cuneos manu
 estansaena nec seuerus

20

 uncusabest liquidumque plumbum;
te Speset albo rara Fides colit
uelatapanno nec comitem abnegat
 tcumquemutata potentis
 estedomos inimica linquis;

25

at uolgusinfidum et meretrix retro
periuraceditdiffugiunt cadis
 umfaece siccatis amici
 erreiugum pariter dolosi.
Seruesiturum Caesarem in ultimos

30

orbisBritannos et iuuenum recens
 xamenEois timendum
 artibusOceanoque rubro.
Heu heucicatricum et sceleris pudet
fratrumque.Quid nos dura refugimus

35

 aetasquid intactum nefasti
 iquimus?Vnde manum iuuentus
metudeorum continuit? Quibus
pepercitaris? O utinam noua
 ncudediffingas retusum in

40

 MassagetasArabasque ferrum!

 

XXXVI
 tture et fidibus iuuat
placareet uituli sanguini debito
 ustodesNumidae deos
qui nuncHesperia sospes ab ultima

5

 carismulta sodalibus
nulliplura tamen diuidit oscula
 uamdulci Lamiaememor
actae nonalio rege puertiae
 utataequesimul togae.

10

Cressa necareat pulchra dies nota
 eupromptae modus amphorae
neu moremin Salium sit requies pedum
 eumulti Damalis meri
BassumThreicia uincat amystide

15

 neudesint epulis rosae
neu uiuaxapium neu breue lilium.
 mnesin Damalin putres
deponentoculos nec Damalis nouo
 iuelleturadultero

20

lasciuishederis ambitiosior.

 

XXXVII
Nunc estbibendumnunc pede libero
pulsandatellusnunc Saliaribus
 rnarepuluinar deorum
 empuserat dapibussodales.

5

Antehacnefas depromere Caecubum
cellisauitisdum Capitolio
 eginadementis ruinas
 unuset imperio parabat
contaminatocum grege turpium

10

morbouirorumquidlibet impotens
 perarefortunaque dulci
 bria.Sed minuit furorem
uix unasospes nauis ab ignibus
mentemquelymphatam Mareotico

15

redegitin ueros timores
 aesarab Italia uolantem
remisadurgensaccipiter uelut
molliscolumbas aut leporem citus
 enatorin campis niualis

20

 Haemoniaedaret ut catenis
fatalemonstrum. Quae generosius
perirequaerens nec muliebriter
 xpauitensem nec latentis
 lassecita reparauit oras

25

ausa etiacentem uisere regiam
uoltuserenofortis et asperas
 ractareserpentesut atrum
 orporeconbiberet uenenum
deliberatamorte ferocior:

30

saeuisLiburnis scilicet inuidens
 riuatadeduci superbo
 onhumilis muliertriumpho.

 

XXXVIII
Persicosodipuerapparatus
displicentnexae philyra coronae
mittesectarirosa quo locorum
 eramoretur.

5

Simplicimyrto nihil adlabores
seduluscuro: neque te ministrum
dedecetmyrtus neque me sub arta
 itebibentem.

Liber Secundus

 

I
Motum exMetello consule ciuicum
belliquecausas et uitia et modos
 udumqueFortunae grauisque
 rincipiumamicitias et arma

5

nondumexpiatis uncta cruoribus
periculosaeplenum opus aleae
 ractaset incedis per ignis
 uppositoscineri doloso.
Paulumseuerae Musa tragoediae

10

desittheatris; moxubi publicas
 esordinarisgrande munus
 ecropiorepetes coturno
insignemaestis praesidium reis
etconsulentiPolliocuriae

15

 uilaurus aeternos honores
 elmaticopeperit triumpho.
Iam nuncminaci murmure cornuum
perstringisaurisiam litui strepunt
 amfulgor armorum fugacis

20

 erretequos equitumque uoltus.
Audiremagnos iam uideor duces
nonindecoro puluere sordidos
 tcuncta terrarum subacta
 raeteratrocem animum Catonis.

25

Iuno etdeorum quisquis amicior
Afrisinulta cesserat impotens
 ellureuictorum nepotes
 ettulitinferias Iugurthae.
Quis nonLatino sanguine pinguior

30

campussepulcris impia proelia
 estaturauditumque Medis
 esperiaesonitum ruinae?
Quigurges aut quae flumina lugubris
ignarabelli? Quod mare Dauniae

35

 ondecolorauere caedes?
 uaecaret ora cruore nostro?
Sed nerelictisMusa procaxiocis
Ceaeretractes munera Neniae
 ecumDionaeo sub antro

40

 uaeremodos leuiore plectro.

 

II
Nullusargento color est auaris
abditoterrisinimice lamnae
CrispeSallustinisi temperato
 plendeatusu.

5

Viuetextento Proculeius aeuo
notus infratres animi paterni;
illumaget pinna metuente solui
 amasuperstes.
Latiusregnes auidum domando

10

spiritumquam si Libyam remotis
Gadibusiungas et uterque Poenus
 eruiatuni.
Crescitindulgens sibi dirus hydrops
nec sitimpellitnisi causa morbi

15

fugerituenis et aquosus albo
 orporelanguor.
RedditumCyri solio Prahaten
dissidensplebi numero beatorum
eximitVirtus populumque falsis

20

 edocetuti
uocibusregnum et diadema tutum
deferensuni propriamque laurum
quisquisingentis oculo inretorto
 pectataceruos.

 

III
Aequammemento rebus in arduis
seruarementemnon secus in bonis
 binsolenti temperatam
 aetitiamoriture Delli

5

seumaestus omni tempore uixeris
seu te inremoto gramine per dies
 estosreclinatum bearis
 nteriorenota Falerni.
Quo pinusingens albaque populus

10

umbramhospitalem consociare amant
 amis?Quid obliquo laborat
 ymphafugax trepidare riuo?
Huc uinaet unguenta et nimium breuis
floresamoenae ferre iube rosae

15

 umres et aetas et Sororum
 ilatrium patiuntur atra.
Cedescoemptis saltibus et domo
uillaqueflauus quam Tiberis lauit
 edeset exstructis in altum

20

 iuitiispotietur heres.
Diuesneprisco natus ab Inacho
nilinterest an pauper et infima
 egente sub diuo moreris
 ictimanil miserantis Orci;

25

omneseodem cogimuromnium
uersatururna serius ocius
 orsexitura et nos in aeternum
 xiliumimpositura cumbae.

 

IV
Ne sitancillae tibi amor pudori
XanthiaPhoceu: prius insolentem
seruaBriseis niueo colore
 ouitAnchillem;

5

mouitAiacem Telamone natum
formacaptiuae dominum Tecmessae;
arsitAtrides medio in triumpho
 irginerapta
barbaraepostquam cecidere turmae

10

Thessalouictore et ademptus Hector
tradiditfessis leuiora tolli
 ergamaGrais.
Nesciasan te generum beati
Phyllidisflauae decorent parentes;

15

regiumcerte genus et penatis
 aeretiniquos.
Crede nonillam tibi de scelesta
plebedelectamneque sic fidelem
sic lucroauersam potuisse nasci

20

 atrepudenda.
Bracchiaet uoltum teretisque suras
integerlaudo: fuge suspicari
cuiusoctauum trepidauit aetas
 lauderelustrum.

 

V
Nondumsubacta ferre iugum ualet
ceruicenondum munia comparis
 equarenec tauri ruentis
 nuenerem tolerare pondus.

5

Circauirentis est animus tuae
camposiuuencaenunc fluuiis grauem
 olantisaestumnunc in udo
 uderecum uitulis salicto
praegestientis.Tolle cupidinem

10

immitisuuae: iam tibi liuidos
 istinguetautumnus racemos
 urpureouarius colore;
iam tesequetur; currit enim ferox
aetas etilli quos tibi dempserit

15

 dponetannos; iam proterua
 rontepetet Lalage maritum
dilectaquantum non Pholoe fugax
nonChloris albo sic umero nitens
 tpura nocturno renidet

20

 unamari Cnidiusue Gyges
quem sipuellarum insereres choro
miresagacis falleret hospites
 iscrimenobscurum solutis
 rinibusambiguoque uoltu.

 

VI
SeptimiGadis aditure mecum et
Cantabrumindoctum iuga ferre nostra et
barbarasSyrtisubi Maura semper
 estuatunda

5

TiburArgeo positum colono
sit meaesedes utinam senectae
sit moduslasso maris et uiarum
 ilitiaeque.
Vnde siParcae prohibent iniquae

10

dulcepellitis ouibus Galaesi
flumen etregnata petam Laconi
 uraPhalantho.
Illeterrarum mihi praeter omnis
angulusridetubi non Hymetto

15

melladecedunt uiridique certat
 acaVenafro
uer ubilongum tepidasque praebet
Iuppiterbrumas et amicus Aulon
fertiliBaccho minimum Falernis

20

 nuidetuuis.
Ille temecum locus et beatae
postulantarces; ibi tu calentem
debitasparges lacrima fauillam
 atisamici.

 

VII
O saepemecum tempus in ultimum
deducteBruto militiae duce
 uiste redonauit Quiritem
 ispatriis Italoque caelo

5

Pompeimeorum prime sodalium
cum quomorantem saepe diem mero
 regicoronatus nitentis
 alobathroSyrio capillos?
TecumPhilippos et celerem fugam

10

sensirelicta non bene parmula
 umfracta uirtus et minaces
 urpesolum tetigere mento;
sed meper hostis Mercurius celer
densopauentem sustulit aere

15

 erursus in bellum resorbens
 ndafretis tulit aestuosis.
Ergoobligatam redde Ioui dapem
longaquefessum militia latus
 eponesub lauru meanec

20

 arcecadis tibi destinatis.
Obliuiosoleuia Massico
ciboriaexplefunde capacibus
 nguentade conchis. Quis udo
 eproperareapio coronas

25

curatuemyrto? Quem Venus arbitrum
dicetbibendi? Non ego sanius
 acchaborEdonis: recepto
 ulcemihi furere est amico.

 

VIII
Vlla siiuris tibi peierati
poenaBarinenocuisset umquam
dente sinigro fieres uel uno
 urpiorungui

5

crederem;sed tu simul obligasti
perfidumuotis caputenitescis
pulchriormulto iuuenumque prodis
 ublicacura.
Expeditmatris cineres opertos

10

fallereet toto taciturna noctis
signa cumcaelo gelidaque diuos
 ortecarentis.
RidethocinquamVenus ipsarident
simplicesNymphaeferus et Cupido

15

semperardentis acuens sagittas
 otecruenta.
Adde quodpubes tibi crescit omnis
seruituscrescit noua nec priores
impiaetectum dominae relinquont

20

 aepeminati.
Te suismatres metuunt iuuencis
te senesparci miseraeque nuper
uirginesnuptaetua ne retardet
 uramaritos.

 

IX
Nonsemper imbres nubibus hispidos
manant inagros aut mare Caspium
 exantinaequales procellae
 squenec Armeniis in oris

5

amiceValgistat glacies iners
mensisper omnis aut Aquilonibus
 uerquetaGargani laborant
 tfoliis uiduantur orni:
tu semperurges flebilibus modis

10

Mystenademptumnec tibi Vespero
 urgentedecedunt amores
 ecrapidum fugiente solem.
At nonter aeuo functus amabilem
plorauitomnis Antilochum senex

15

 nnosnec inpubem parentes
 roilonaut Phrygiae sorores
fleueresemper. Desine mollium
tandemquerellarum et potius noua
 antemusAugusti tropaea

20

 aesariset rigidum Niphaten
Medumqueflumen gentibus additum
uictisminores uoluere uertices
 ntraquepraescriptum Gelonos
 xiguisequitare campis.

 

X
RectiusuiuesLicinineque altum
semperurgendo nequedum procellas
cautushorrescisnimium premendo
 itusiniquom.

5

Aureamquisquis mediocritatem
diligittutus caret obsoleti
sordibustecticaret inuidenda
 obriusaula.
Saepiusuentis agitatur ingens

10

pinus etcelsae grauiore casu
deciduntturres feriuntque summos
 ulguramontis.
Speratinfestismetuit secundis
alteramsortem bene praeparatum

15

pectus.Informis hiemes reducit
 uppiteridem
summouet.Nonsi male nuncet olim
sic erit:quondam cithara tacentem
suscitatMusam neque semper arcum

20

 enditApollo.
Rebusangustis animosus atque
fortisappare; sapienter idem
contrahesuento nimium secundo
 urgidauela.

 

XI
Quidbellicosus Cantaber et Scythes
HirpineQuincticogitet Hadria
 iuisusobiectoremittas
 uaererenec trepides in usum

5

poscentisaeui pauca: fugit retro
leuisiuuentas et decorarida
 ellentelasciuos amores
 anitiefacilemque somnum.
Nonsemper idem floribus est honor

10

uernisneque uno luna rubens nitet
 oltu:quid aeternis minorem
 onsiliisanimum fatigas?
Cur nonsub alta uel platano uel hac
pinuiacentes sic temere et rosa

15

 anosodorati capillos
 umlicetAssyriaque nardo
potamusuncti? dissipat Euhius
curasedacis. Quis puer ocius
 estinguetardentis Falerni

20

 oculapraetereunte lympha?
Quisdeuium scortum eliciet domo
Lyden?Eburna dicagecum lyra
 aturetin comptum Lacaenae
 orecomas religata nodum.

 

XII
Nolislonga ferae bella Numantiae
nec durumHannibalem nec Siculum mare
Poenopurpureum sanguine mollibus
 ptaricitharae modis

5

necsaeuos Lapithas et nimium mero
Hylaeumdomitosque Herculea manu
Tellurisiuuenesunde periculum
 ulgenscontremuit domus
Saturniueteris; tuque pedestribus

10

diceshistoriis proelia Caesaris
Maecenasmelius ductaque per uias
 egumcolla minacium.
Me dulcisdominae Musa Licymniae
cantusme uoluit dicere lucidum

15

fulgentisoculos et bene mutuis
 idumpectus amoribus;
quam necferre pedem dedecuit choris
neccertare ioco nec dare bracchia
ludentemnitidis uirginibus sacro

20

 ianaecelebris die.
Num tuquae tenuit diues Achaemenes
autpinguis Phrygiae Mygdonias opes
permutareuelis crine Licymniae
 lenasaut Arabum domos

25

cumflagrantia detorquet ad oscula
ceruicemaut facili saeuitia negat
quaeposcente magis gaudeat eripi
 nterdumrapere occupet?

 

XIII
Ille etnefasto te posuit die
quicumqueprimumet sacrilega manu
 roduxitarbosin nepotum
 erniciemobprobriumque pagi;

5

illum etparentis crediderim sui
fregisseceruicem et penetralia
 parsissenocturno cruore
 ospitisille uenena Colcha
etquidquid usquam concipitur nefas

10

tractauitagro qui statuit meo
 etriste lignumtecaducum
 ndomini caput inmerentis.
Quidquisque uitetnunquam homini satis
cautumest in horas: nauita Bosphorum

15

 oenusperhorrescit neque ultra
 aecatimet aliunde fata
milessagittas et celerem fugam
Parthicatenas Parthus et Italum
 obur;sed inprouisa leti

20

 israpuit rapietque gentis.
Quampaene furuae regna Proserpinae
etiudicantem uidimus Aeacum
 edesquediscriptas piorum et
 eoliisfidibus querentem

25

Sapphopuellis de popularibus
et tesonantem plenius aureo
 lcaeeplectro dura nauis
 urafugae maladura belli.
Vtrumquesacro digna silentio

30

miranturumbrae diceresed magis
 ugnaset exactos tyrannos
 ensumumeris bibit aure uolgus.
Quidmirumubi illis carminibus stupens
demittitatras belua centiceps

35

 uriset intorti capillis
 umenidumrecreantur angues?
Quin etPrometheus et Pelopis parens
dulcilaborum decipitur sono
 eccurat Orion leones

40

 uttimidos agitare lyncas.

 

XIV
EheufugacesPostumePostume
labunturanni nec pietas moram
 ugiset instanti senectae
 dferetindomitaeque morti

5

nonsitrecenis quotquot eunt dies
amiceplaces inlacrimabilem
 lutonataurisqui ter amplum
 eryonenTityonque tristi
compescitundascilicet omnibus

10

quicumqueterrae munere uescimur
 nauigandasiue reges
 iueinopes erimus coloni.
Frustracruento Marte carebimus
fractisquerauci fluctibus Hadriae

15

 rustraper autumnos nocentem
 orporibusmetuemus Austrum:
uisendusater flumine languido
Cocytoserrans et Danai genus
 nfamedamnatusque longi

20

 isyphusAeolides laboris.
Linquendatellus et domus et placens
uxorneque harum quas colis arborum
 epraeter inuisas cupressos
 llabreuem dominum sequetur;

25

absumetheres Caecuba dignior
seruatacentum clauibus et mero
 inguetpauimentum superbo
 ontificumpotiore cenis.

 

XV
Iam paucaaratro iugera regiae
molesrelinquentundique latius
 xtentauisentur Lucrino
 tagnalacu platanusque caelebs

5

euincetulmos; tum uiolaria et
myrtus etomnis copia narium
 pargentoliuetis odorem
 ertilibusdomino priori;
tumspissa ramis laurea feruidos

10

excludetictus. Non ita Romuli
 raescriptumet intonsi Catonis
 uspiciisueterumque norma.
Priuatusillis census erat breuis
communemagnum; nulla decempedis

15

 etatapriuatis opacam
 orticusexcipiebat Arcton
necfortuitum spernere caespitem
legessinebantoppida publico
 umptuiubentes et deorum

20

 emplanouo decorare saxo.

 

XVI
Otiumdiuos rogat in patenti
prensusAegaeosimul atra nubes
condiditlunam neque certa fulgent
 ideranautis;

5

otiumbello furiosa Thrace
otiumMedi pharetra decori
Grosphenon gemmis neque purpura
 enaleneque auro.
Non enimgazae neque consularis

10

summouetlictor miseros tumultus
mentis etcuras laqueata circum
 ectauolantis.
Viuiturparuo benecui paternum
splendetin mensa tenui salinum

15

nec leuissomnos timor aut cupido
 ordidusaufert.
Quidbreui fortes iaculamur aeuo
multa?Quid terras alio calentis
solemutamus? Patriae quis exul

20

 equoque fugit?
Scanditaeratas uitiosa nauis
cura necturmas equitum relinquit
ociorceruis et agente nimbos
 ciorEuro.

25

Laetus inpraesens animus quod ultra est
oderitcurare et amara lento
temperetrisu: nihil est ab omni
 artebeatum.
Abstulitclarum cita mors Achillem

30

longaTithonum minuit senectus
et mihiforsantibi quod negarit
 orrigethora.
Te gregescentum Siculaeque circum
mugiuntuaccaetibi tollit hinnitum

35

aptaquadrigis equate bis Afro
 uricetinctae
uestiuntlanae; mihi parua rura et
spiritumGraiae tenuem Camenae
Parca nonmendax dedit et malignum

40

 pernereuolgus.

 

XVII
Cur mequerellis exanimas tuis?
Nec disamicum est nec mihi te prius
 bireMaecenasmearum
 randedecus columenque rerum.

5

A! temeae si partem animae rapit
maturioruisquid moror altera
 eccarus aeque nec superstes
 nteger?Ille dies utramque
ducetruinam. Non ego perfidum

10

dixitsacramentum: ibimusibimus
 tcumquepraecedessupremum
 arpereiter comites parati.
Me necChimaerae spiritus igneae
necsiresurgat centimanus gigas

15

 iuelletumquam: sic potenti
 ustitiaeplacitumque Parcis.
Seu Libraseu me Scorpios aspicit
formidolosuspars uiolentior
 atalishoraeseu tyrannus

20

 esperiaeCapricornus undae
utrumquenostrum incredibili modo
consentitastrum; te Iouis impio
 utelaSaturno refulgens
 ripuituolucrisque Fati

25

tardauitalascum populus frequens
laetumtheatris ter crepuit sonum;
 etruncus inlapsus cerebro
 ustuleratnisi Faunus ictum
dextralauassetMercurialium

30

custosuirorum. Reddere uictimas
 edemqueuotiuam memento;
 onhumilem feriemus agnam.

 

XVIII
 onebur neque aureum
mearenidet in domo lacunar;
 ontrabes Hymettiae
premuntcolumnas ultima recisas

5

 fricaneque Attali
ignotusheres regiam occupaui
 ecLaconicas mihi
trahunthonestae purpuras clientae.
 tfides et ingeni

10

benignauena est pauperemque diues
 epetit; nihil supra
deoslacesso nec potentem amicum
 argioraflagito
satisbeatus unicis Sabinis.

15

 ruditurdies die
nouaequepergunt interire lunae;
 usecanda marmora
locas subipsum funus et sepulcri
 nmemorstruis domos

20

marisqueBais obstrepentis urges
 ummouerelitora
parumlocuples continente ripa.
 uidquod usque proximos
reuellisagri terminos et ultra

25

 imitesclientium
salisauarus? Pellitur paternos
 nsinu ferens deos
et uxoret uir sordidosque natos.
 ullacertior tamen

30

rapacisOrci fine destinata
 uladiuitem manet
erum.Quid ultra tendis? Aequa tellus
 auperirecluditur
regumquepuerisnec satelles Orci

35

 allidumPromethea
reuexitauro captus. Hic superbum
 antalumatque Tantali
genuscoercethic leuare functum
 auperemlaboribus

40

uocatusatque non uocatus audit.

 

XIX
Bacchumin remotis carmina rupibus
uididocentemcredite posteri
 ymphasquediscentis et auris
 apripedumSatyrorum acutas.

5

Euhoerecenti mens trepidat metu
plenoqueBacchi pectore turbidum
 aetatur.Euhoeparce Liber
 arcegraui metuende thyrso.
Fasperuicacis est mihi Thyiadas

10

uiniquefontem lactis et uberes
 antareriuos atque truncis
 apsacauis iterare mella;
fas etbeatae coniugis additum
stellishonorem tectaque Penthei

15

 isiectanon leni ruina
 hraciset exitium Lycurgi.
Tuflectis amnestu mare barbarum
tuseparatis uuidus in iugis
 odocoerces uiperino

20

 istonidumsine fraude crinis.
Tucumparentis regna per arduum
cohorsGigantum scanderet inpia
 hoetumretorsisti leonis
 nguibushorribilique mala;

25

quamquamchoreis aptior et iocis
ludoquedictusnon sat idoneus
 ugnaeferebaris; sed idem
 aciseras mediusque belli.
Te uiditinsons Cerberus aureo

30

cornudecorum leniter atterens
 audamet recedentis trilingui
 repedes tetigitque crura.

 

XX
Nonusitata nec tenui ferar
pennabiformis per liquidum aethera
 atesneque in terris morabor
 ongiusinuidiaque maior

5

urbisrelinquam. Non ego pauperum
sanguisparentumnon ego quem uocas
 ilecteMaecenasobibo
 ecStygia cohibebor unda.
Iam iamresidunt cruribus asperae

10

pelles etalbum mutor in alitem
 upernenascunturque leues
 erdigitos umerosque plumae.
IamDaedaleo ocior Icaro
uisamgementis litora Bosphori

15

 yrtisqueGaetulas canorus
 lesHyperboreosque campos.
MeColchus et qui dissimulat metum
Marsaecohortis Dacus et ultimi
 oscentGelonime peritus

20

 iscetHiber Rhodanique potor.
Absintinani funere neniae
luctusqueturpes et querimoniae;
 onpesceclamorem ac sepulcri
 ittesuperuacuos honores.

Liber Tertius

 

I
Odiprofanum uolgus et arceo.
Fauetelinguis: carmina non prius
 uditaMusarum sacerdos
 irginibuspuerisque canto.

5

Regumtimendorum in proprios greges
reges inipsos imperium est Iouis
 lariGiganteo triumpho
 unctasupercilio mouentis.
Est utuiro uir latius ordinet

10

arbustasulcishic generosior
 escendatin campum petitor
 oribushic meliorque fama
contendatilli turba clientium
sitmaior: aequa lege Necessitas

15

 ortiturinsignis et imos
 mnecapax mouet urna nomen.
Destrictusensis cui super impia
ceruicependetnon Siculae dapes
 ulcemelaboratum saporem

20

 onauium citharaeque cantus
Somnumreducent: somnus agrestium
lenisuirorum non humilis domos
 astiditumbrosamque ripam
 onZephyris agitata tempe.

25

Desiderantemquod satis est neque
tumultuosumsollicitat mare
 ecsaeuus Arcturi cadentis
 mpetusaut orientis Haedi
nonuerberatae grandine uineae

30

fundusquemendaxarbore nunc aquas
 ulpantenunc torrentia agros
 ideranunc hiemes iniquas.
Contractapisces aequora sentiunt
iactis inaltum molibus: huc frequens

35

 aementademittit redemptor
 umfamulis dominusque terrae
fastidiosus:sed Timor et Minae
scandunteodem quo dominusneque
 eceditaerata triremi et

40

 ostequitem sedet atra Cura.
Quod sidolentem nec Phrygius lapis
necpurpurarum sidere clarior
 elenitusus nec Falerna
 itisAchaemeniumque costum

45

curinuidendis postibus et nouo
sublimeritu moliar atrium?
 urualle permutem Sabina
 iuitiasoperosiores?

 

II
Angustamamice pauperiem pati
robustusacri militia puer
 ondiscatet Parthos ferocis
 exeteques metuendus hasta

5

uitamquesub diuo et trepidis agat
in rebus.Illum ex moenibus hosticis
 atronabellantis tyranni
 rospicienset adulta uirgo
suspireteheune rudis agminum

10

sponsuslacessat regius asperum
 actuleonemquem cruenta
 ermedias rapit ira caedes.
Dulce etdecorum est pro patria mori:
mors etfugacem persequitur uirum

15

 ecparcit inbellis iuuentae
 oplitibustimidoue tergo.
Virtusrepulsae nescia sordidae
intaminatisfulget honoribus
 ecsumit aut ponit securis

20

 rbitriopopularis aurae.
Virtusrecludens inmeritis mori
caelumnegata temptat iter uia
 oetusqueuolgaris et udam
 pernithumum fugiente pinna.

25

Est etfideli tuta silentio
merces:uetaboqui Cereris sacrum
 olgaritarcanaesub isdem
 ittrabibus fragilemque mecum
soluatphaselon; saepe Diespiter

30

neglectusincesto addidit integrum
 aroantecedentem scelestum
 eseruitpede Poena claudo.

 

III
Iustum ettenacem propositi uirum
nonciuium ardor praua iubentium
 onuoltus instantis tyranni
 entequatit solida neque Auster

5

duxinquieti turbidus Hadriae
necfulminantis magna manus Iouis:
 ifractus inlabatur orbis
 npauidumferient ruinae.
Hac artePollux et uagus Hercules

10

ensiusarces attigit igneas
 uosinter Augustus recumbens
 urpureobibet ore nectar;
hac temerentemBacche patertuae
uexeretigres indocili iugum

15

 ollotrahentes; hac Quirinus
 artisequis Acheronta fugit
gratumelocuta consiliantibus
Iononediuis: 'IlionIlion
 atalisincestusque iudex

20

 tmulier peregrina uertit
inpulueremex quo destituit deos
mercedepacta Laomedonmihi
 astaequedamnatum Mineruae
 umpopulo et duce fraudulento.

25

Iam necLacaenae splendet adulterae
famosushospes nec Priami domus
 eriurapugnaces Achiuos
 ectoreisopibus refringit
nostrisqueductum seditionibus

30

bellumresedit. Protinus et grauis
 raeet inuisum nepotem
 roicaquem peperit sacerdos
Martiredonabo; illum ego lucidas
iniresedesdiscere nectaris

35

 ucoset adscribi quietis
 rdinibuspatiar deorum.
Dumlongus inter saeuiat Ilion
Romamquepontusqualibet exules
 nparte regnato beati;

40

 umPriami Paridisque busto
insultetarmentum et catulos ferae
celaeinultaestet Capitolium
 ulgenstriumphatisque possit
 omaferox dare iura Medis.

45

Horrendalate nomen in ultimas
extendatorasqua medius liquor
 ecernitEuropen ab Afro
 uatumidus rigat arua Nilus;
auruminrepertum et sic melius situm

50

cum terracelatspernere fortior
 uamcogere humanos in usus
 mnesacrum rapiente dextra
quicumquemundo terminus obstitit
hunctanget armisuisere gestiens

55

 uaparte debacchentur ignes
 uanebulae pluuiique rores.
Sedbellicosis fata Quiritibus
hac legedicone nimium pii
 ebusquefidentes auitae

60

 ectauelint reparare Troiae.
Troiaerenascens alite lugubri
fortunatristi clade iterabitur
 ucenteuictrices cateruas
 oniugeme Iouis et sorore.

65

Ter siresurgat murus aeneus
auctorePhoeboter pereat meis
 xcisusArgiuister uxor
 aptauirum puerosque ploret.'
Non hociocosae conueniet lyrae;

70

quoMusatendis? Desine peruicax
 eferresermones deorum et
 agnamodis tenuare paruis.

 

IV
Descendecaelo et dic age tibia
reginalongum Calliope melos
 euuoce nunc mauis acuta
 eufidibus citharaue Phoebi.

5

Auditis?An me ludit amabilis
insania?Audire et uideor pios
 rrareper lucosamoenae
 uoset aquae subeunt et aurae.
Mefabulosae Volture in Apulo

10

nutricisextra limina Pulliae
 udofatigatumque somno
 rondenoua puerum palumbes
texeremirum quod foret omnibus
quicumquecelsae nidum Aceruntiae

15

 altusqueBantinos et aruum
 inguetenent humilis Forenti
ut tutoab atris corpore uiperis
dormiremet ursisut premerer sacra
 auroqueconlataque myrto

20

 onsine dis animosus infans.
VesterCamenaeuester in arduos
tollorSabinosseu mihi frigidum
 raenesteseu Tibur supinum
 euliquidae placuere Baiae;

25

uestrisamicum fontibus et choris
non mePhilippis uersa acies retro
 euotanon extinxit arbor
 ecSicula Palinurus unda.
Vtcumquemecum uos eritislibens

30

insanientemnauita Bosphorum
 emptaboet urentis harenas
 itorisAssyrii uiator
uisamBritannos hospitibus feros
et laetumequino sanguine Concanum

35

 isampharetratos Gelonos
 tScythicum inuiolatus amnem.
VosCaesarem altummilitia simul
fessascohortes abdidit oppidis
 inirequaerentem labores

40

 ieriorecreatis antro;
uos leneconsilium et datis et dato
gaudetisalmae. Scimus ut impios
 itanasimnanemque turbam
 ulminesustulerit caduco

45

quiterram inertemqui mare temperat
uentosumet urbes regnaque tristia
 iuosquemortalisque turmas
 mperioregit unus aequo.
Magnumilla terrorem intulerat Ioui

50

fidensiuuentus horrida bracchiis
 ratresquetendentes opaco
 elionimposuisse Olympo.
Sed quidTyphoeus et ualidus Mimas
aut quidminaci Porphyrion statu

55

 uidRhoetus euolsisque truncis
 nceladusiaculator audax
contrasonantem Palladis aegida
possentruentes? Hinc auidus stetit
 olcanushinc matrona Iuno et

60

 unquamumeris positurus arcum
qui rorepuro Castaliae lauit
crinissolutosqui Lyciae tenet
 umetanatalemque siluam
 eliuset Patareus Apollo.

65

Visconsili expers mole ruit sua;
uimtemperatam di quoque prouehunt
 nmaius; idem odere uires
 mnenefas animo mouentis.
Testismearum centimanus gigas

70

sententiarumnotus et integrae
 emptatorOrion Dianae
 irgineadomitus sagitta.
Iniectamonstris Terra dolet suis
maeretquepartus fulmine luridum

75

 issosad Orcum; nec peredit
 mpositamceler ignis Aetnen
incontinentisnec Tityi iecur
reliquitalesnequitiae additus
 ustos;amatorem trecentae

80

 irithoumcohibent catenae.

 

V
Caelotonantem credidimus Iouem
regnare:praesens diuus habebitur
 ugustusadiectis Britannis
 mperiograuibusque Persis.

5

MilesneCrassi coniuge barbara
turpismaritus uixit et hostium
 rocuria inuersique mores!
 onsenuitsocerorum in armis
sub regeMedo Marsus et Apulus

10

anciliorumet nominis et togae
 blitusaeternaeque Vestae
 ncolumiIoue et urbe Roma?
Hoccauerat mens prouida Reguli
dissentientiscondicionibus

15

 oediset exemplo trahenti
 erniciemueniens in aeuum
si nonperiret inmiserabilis
captiuspubes: 'Signa ego Punicis
 dfixadelubris et arma

20

 ilitibussine caede' dixit
'dereptauidi; uidi ego ciuium
retortatergo bracchia libero
 ortasquenon clausas et arua
 artecoli populata nostro.

25

Aurorepensus scilicet acrior
milesredibit. Flagitio additis
 amnum.Neque amissos colores
 anarefert medicata fuco
nec uerauirtuscum semel excidit

30

curatreponi deterioribus.
 ipugnat extricata densis
 eruaplagiserit ille fortis
quiperfidis se credidit hostibus
et MartePoenos proteret altero

35

 uilora restrictis lacertis
 ensitiners timuitque mortem.
Hicundeuitam sumeret inscius
pacemduello miscuit. O pudor!
 magna Carthagoprobrosis

40

 ltiorItaliae ruinis!'
Ferturpudicae coniugis osculum
paruosquenatos ut capitis minor
 bse remouisse et uirilem
 oruushumi posuisse uoltum

45

doneclabantis consilio patres
firmaretauctor nunquam alias dato
 nterquemaerentis amicos
 gregiusproperaret exul.
Atquisciebat quae sibi barbarus

50

tortorpararet; non aliter tamen
 imouitobstantis propinquos
 tpopulum reditus morantem
quam siclientum longa negotia
diiudicatalite relinqueret

55

 endensVenafranos in agros
 utLacedaemonium Tarentum.

 

VI
Delictamaiorum inmeritus lues
Romanedonec templa refeceris
 edisquelabentis deorum et
 oedanigro simulacra fumo.

5

Dis teminorem quod gerisimperas:
hinc omneprincipiumhuc refer exitum.
 imulta neglecti dederunt
 esperiaemala luctuosae.
Iam bisMonaeses et Pacori manus

10

nonauspicatos contudit impetus
 ostroset adiecisse praedam
 orquibusexiguis renidet.
Paeneoccupatam seditionibus
deleuiturbem Dacus et Aethiops

15

 icclasse formidatusille
 issilibusmelior sagittis.
Fecundaculpae saecula nuptias
primuminquinauere et genus et domos:
 ocfonte deriuata clades

20

 npatriam populumque fluxit.
Motusdoceri gaudet Ionicos
maturauirgo et fingitur artibus
 amnunc et incestos amores
 etenero meditatur ungui.

25

Moxiuniores quaerit adulteros
intermariti uinaneque eligit
 uidonet inpermissa raptim
 audialuminibus remotis
sed iussacoram non sine conscio

30

surgitmaritoseu uocat institor
 eunauis Hispanae magister
 edecorumpretiosus emptor.
Non hisiuuentus orta parentibus
infecitaequor sanguine Punico

35

 yrrhumqueet ingentem cecidit
 ntiochumHannibalemque dirum;
sedrusticorum mascula militum
prolesSabellis docta ligonibus
 ersareglaebas et seuerae

40

 atrisad arbitrium recisos
portarefustissol ubi montium
mutaretumbras et iuga demeret
 obusfatigatisamicum
 empusagens abeunte curru.

45

Damnosaquid non inminuit dies?
aetasparentumpeior auistulit
 osnequioresmox daturos
 rogeniemuitiosiorem.

 

VII
QuidflesAsteriequem tibi candidi
primorestituent uere Fauonii
 hynamerce beatum
 onstantisiuuenem fide

5

Gygen?Ille Notis actus ad Oricum
postinsana Caprae sidera frigidas
 octesnon sine multis
 nsomnislacrimis agit.
Atquisollicitae nuntius hospitae

10

suspirareChloen et miseram tuis
 icensignibus uri
 emptatmille uafer modis.
VtProetum mulier perfida credulum
falsisinpulerit criminibus nimis

15

 astoBellerophontae
 aturarenecemrefert;
narratpaene datum Pelea Tartaro
MagnessamHippolyten dum fugit abstinens
 tpeccare docentis

20

 allaxhistorias monet.
Frustra:nam scopulis surdior Icari
uocisaudit adhuc integer. At tibi
 euicinus Enipeus
 lusiusto placeat caue;

25

quamuisnon alius flectere equum sciens
aequeconspicitur gramine Martio
 ecquisquam citus aeque
 uscodenatat alueo
primanocte domum claude neque in uias

30

sub cantuquerulae despice tibiae
 tte saepe uocanti
 uramdifficilis mane.

 

VIII
Martiscaelebs quid agam Kalendis
quiduelint flores et acerra turis
plenamiratis positusque carbo in
 aepiteuiuo

5

doctesermones utriusque linguae.
Voueramdulcis epulas et album
Liberocaprum prope funeratus
 rborisictu.
Hic diesanno redeunte festus

10

corticemadstrictum pice dimouebit
amphoraefumum bibere institutae
 onsuleTullo.
SumeMaecenascyathos amici
sospitiscentum et uigilis lucernas

15

perfer inlucem; procul omnis esto
 lamoret ira.
Mitteciuilis super urbe curas.
OcciditDaci Cotisonis agmen
Medusinfestus sibi luctuosis

20

 issidetarmis
seruitHispanae uetus hostis orae
Cantabersera domitus catena
iamScythae laxo meditantur arcu
 ederecampis.

25

Neglegensne qua populus laboret
parcepriuatus nimium cauere et
donapraesentis cape laetus horae
 inqueserera.

 

IX
 Donecgratus eram tibi
necquisquam potior bracchia candidae
 eruiciiuuenis dabat
Persarumuigui rege beatior.'

5

 Donecnon alia magis
arsistineque erat Lydia post Chloen
 ultiLydia nominis
Romanauigui clarior Ilia.'
 Menunc Thressa Chloe regit

10

dulcisdocta modos et citharae sciens
 roqua non metuam mori
siparcent animae fata superstiti.'
 Metorret face mutua
ThuriniCalais filius Ornyti

15

 roquo bis patiar mori
siparcent puero fata superstiti.'
 Quidsi prisca redit Venus
diductosqueiugo cogit aeneo
 iflaua excutitur Chloe

20

reiectaequepatet ianua Lydiae?'
 Quamquamsidere pulchrior
ille esttu leuior cortice et inprobo
 racundiorHadria
tecumuiuere amemtecum obeam lubens.'

 

X
ExtremumTanain si biberesLyce
saeuonupta uirome tamen asperas
porrectumante foris obicere incolis
 loraresAquilonibus.

5

Audis quostrepitu ianuaquo nemus
interpulchra satum tecta remugiat
uentiset positas ut glaciet niues
 uronumine Iuppiter?
IngratamVeneri pone superbiam

10

necurrente retro funis eat rota:
non tePenelopen difficilem procis
 yrrhenusgenuit parens.
O quamuisneque te munera nec preces
nectinctus uiola pallor amantium

15

nec uirPieria paelice saucius
 uruatsupplicibus tuis
parcasnec rigida mollior aesculo
necMauris animum mitior anguibus:
non hocsemper erit liminis aut aquae

20

 aelestispatiens latus.

 

XI
Mercuri-- nam te docilis magistro
mouitAmphion lapides canendo--
tuquetestudo resonare septem
 allidaneruis

5

necloquax olim neque gratanunc et
diuitummensis et amica templis
dicmodosLyde quibus obstinatas
 pplicetauris
quaeuelut latis equa trima campis

10

luditexultim metuitque tangi
nuptiarumexpers et adhuc proteruo
 rudamarito.
Tu potestigris comitesque siluas
ducere etriuos celeres morari;

15

cessitinmanis tibi blandienti
 anitoraulae
Cerberusquamuis furiale centum
muniantangues caput eius atque
spiritustaeter saniesque manet

20

 retrilingui.
Quin etIxion Tityosque uoltu
risitinuitostetit urna paulum
siccadum grato Danai puellas
 arminemulces.

25

AudiatLyde scelus atque notas
uirginumpoenas et inane lymphae
doliumfundo pereuntis imo
 eraquefata
quaemanent culpas etiam sub Orco.

30

Impiae(nam quid potuere maius?)
impiaesponsos potuere duro
 erdereferro.
Vna demultis face nuptiali
dignaperiurum fuit in parentem

35

splendidemendax et in omne uirgo
 obilisaeuom
'Surge'quae dixit iuueni marito
'surgene longus tibi somnusunde
nontimesdetur; socerum et scelestas

40

 allesorores
quaeuelut nactae uitulos leaenae
singuloseheu lacerant. Ego illis
molliornec te feriam neque intra
 laustratenebo.

45

Me patersaeuis oneret catenis
quod uiroclemens misero peperci
me uelextremos Numidarum in agros
 lassereleget.
Ipedesquo te rapiunt et aurae

50

dum fauetNox et Venusi secundo
omine etnostri memorem sepulcro
 calpequerellam.'

 

XII
Miserarumest neque amori dare ludum neque dulci
 alauino lauere aut exanimari
 etuentispatruae uerbera linguae.
Tibiqualum Cythereae puer alestibi telas

5

 perosaequeMineruae studium aufert
 eobuleLiparaei nitor Hebri
simulunctos Tiberinis umeros lauit in undis
 quesipso melior Bellerophonte
 equepugno neque segni pede uictus;

10

catusidem per apertum fugientis agitato
 regeceruos iaculari et celer arto
 atitantemfruticeto excipere aprum.

 

XIII
O fonsBandusiae splendidior uitro
dulcidigne mero non sine floribus
 rasdonaberis haedo
 uifrons turgida cornibus

5

primis etuenerem et proelia destinat.
Frustra:nam gelidos inficiet tibi
 ubrosanguine riuos
 asciuisuboles gregis.
Teflagrantis atrox hora Caniculae

10

nescittangeretu frigus amabile
 essisuomere tauris
 raebeset pecori uago.
Fiesnobilium tu quoque fontium
medicente cauis impositam ilicem

15

 axisunde loquaces
 ymphaedesiliunt tuae.

 

XIV
Herculisritu modo dictuso plebs
morteuenalem petiisse laurum
CaesarHispana repetit penatis
 ictorab ora.

5

Vnicogaudens mulier marito
prodeatiustis operata sacris
et sororclari ducis et decorae
 uppliceuitta
uirginummatres iuuenumque nuper

10

sospitum.Voso pueri et puellae ac
iam uirumexpertaemale + ominatis
 arciteuerbis.
Hic diesuere mihi festus atras
eximetcuras; ego nec tumultum

15

nec moriper uim metuam tenente
 aesareterras.
Ipeteunguentumpueret coronas
et cadumMarsi memorem duelli
Spartacumsi qua potuit uagantem

20

 alleretesta.
Dic etargutae properet Neaerae
murreumnodo cohibere crinem;
si perinuisum mora ianitorem
 ietabito.

25

Lenitalbescens animos capillus
litium etrixae cupidos proteruae;
non egohoc ferrem calidus iuuenta
 onsulePlanco.

 

XV
 xorpauperis Ibyci
tandemnequitiae fige modum tuae
 amosisquelaboribus;
maturopropior desine funeri

5

 nterludere uirgines
etstellis nebulam spargere candidis.
 onsi quid Pholoen satis
et teChloridecet. Filia rectius
 xpugnatiuuenum domos

10

pulsoThyias uti concita tympano.
 llamcogit amor Nothi
lasciuasimilem ludere capreae:
 elanae prope nobilem
tonsaeLuceriamnon citharae decent

15

 ecflos purpureus rosae
nec potiuetulam faece tenus cadi.

 

XVI
InclusamDanaen turris aenea
robustaequefores et uigilum canum
tristesexcubiae munierant satis
 octurnisab adulteris

5

si nonAcrisiumuirginis abditae
custodempauidumIuppiter et Venus
risissent:fore enim tutum iter et patens
 onuersoin pretium deo.
Aurum permedios ire satellites

10

etperrumpere amat saxa potentius
ictufulmineo; concidit auguris
 rgiuidomus ob lucrum
demersaexitio; diffidit urbium
portasuir Macedo et subruit aemulos

15

regesmuneribus; munera nauium
 aeuosinlaqueant duces.
Crescentemsequitur cura pecuniam
maiorumquefames. Iure perhorrui
lateconspicuum tollere uerticem

20

 aecenasequitum decus.
Quantoquisque sibi plura negauerit
ab displura feret; nil cupientium
nuduscastra peto et transfuga diuitum
 artislinquere gestio

25

contemptaedominus splendidior rei
quam siquicquid arat inpiger Apulus
occultaremeis dicerer horreis
 agnasinter opes inops.
Puraeriuus aquae siluaque iugerum

30

paucorumet segetis certa fides meae
fulgentemimperio fertilis Africae
 allitsorte beatior.
Quamquamnec Calabrae mella ferunt apes
necLaestrygonia Bacchus in amphora

35

languescitmihi nec pinguia Gallicis
 rescuntuellera pascuis
inportunatamen pauperies abest
necsiplura uelimtu dare deneges.
Contractomelius parua cupidine

40

 ectigaliaporrigam
quam siMygdoniis regnum Alyattei
campiscontinuem. Multa petentibus
desuntmulta; bene est cui deus obtulit
 arcaquod satis est manu.

 

XVII
Aeliuetusto nobilis ab Lamo --
quando etpriores hinc Lamias ferunt
 enominatoset nepotum
 ermemores genus omne fastos

5

auctoreab illo ducis originem
quiFormiarum moenia dicitur
 rincepset innantem Maricae
 itoribustenuisse Lirim
latetyrannus-- cras foliis nemus

10

multis etalga litus inutili
 emissatempestas ab Euro
 ternetaquae nisi fallit augur
annosacornix. Dum potesaridum
conponelignum; cras Genium mero

15

 urabiset porco bimenstri
 umfamulis operum solutis.

 

XVIII
FauneNympharum fugientum amator
per meosfinis et aprica rura
lenisincedas abeasque paruis
 equusalumnis

5

si tenerpleno cadit haedus anno
larga necdesunt Veneris sodali
uinacrateraeuetus ara multo
 umatodore.
Luditherboso pecus omne campo

10

cum tibiNonae redeunt Decembres
festus inpratis uacat otioso
 umboue pagus;
interaudacis lupus errat agnos
spargitagrestis tibi silua frondes

15

gaudetinuisam pepulisse fossor
 erpede terram.

 

XIX
 uantumdistet ab Inacho
Codruspro patria non timidus mori
 arraset genus Aeaci
etpugnata sacro bella sub Ilio.

5

 uoChium pretio cadum
mercemurquis aquam temperet ignibus
 uopraebente domum et quota
Paeligniscaream frigoribustaces.
 alunae propere nouae

10

da noctismediaedapuerauguris
 urenae.Tribus aut nouem
miscenturcyathis pocula commodis?
 uiMusas amat imparis
ternoster cyathos attonitus petet

15

uatestris prohibet supra
rixarummetuens tangere Gratia
 udisiuncat sororibus.
Insanireiuuat... Cur Berecyntiae
 essantflamina tibiae?

20

Curpendet tacita fistula cum lyra?
 arcentisego dexteras
odi:sparge rosas; audiat inuidus
 ementemstrepitum Lycus
et uicinaseni non habilis Lyco.

25

 pissate nitidum coma
puro tesimilemTelepheVespero
 empestiuapetit Rhode:
me lentusGlycerae torret amor meae.

 

XX
Non uidesquanto moueas periclo
PyrrheGaetulae catulos leaenae?
Dura postpaulo fugies inaudax
 roeliaraptor

5

cum perobstantis iuuenum cateruas
ibitinsignem repetens Nearchum:
grandecertamen tibi praeda cedat
 aioran illi.
Interimdum tu celeris sagittas

10

promishaec dentes acuit timendos
arbiterpugnae prosuisse nudo
 ubpede palmam
ferturet leni recreare uento
sparsumodoratis umerum capillis

15

qualisaut Nireus fuit aut aquosa
 aptusab Ida.

 

XXI
O natamecum consule Manlio
seu tuquerellas siue geris iocos
 eurixam et insanos amores
 eufacilempia testasomnum

5

quocumquelectum nomine Massicum
seruasmoueri digna bono die
 escendeCoruino iubente
 romerelanguidiora uina.
Non illequamquam Socraticis madet

10

sermonibuste negleget horridus:
 arraturet prisci Catonis
 aepemero caluisse uirtus.
Tu lenetormentum ingenio admoues
plerumqueduro; tu sapientium

15

 uraset arcanum iocoso
 onsiliumretegis Lycaeo.
Tu spemreducis mentibus anxiis
uiresqueet addis cornua pauperi
 ostte neque iratos trementi

20

 egumapices neque militum arma.
Te Liberet si laeta aderit Venus
segnesquenodum soluere Gratiae
 iuaequeprocucent lucernae
 umrediens fugat astra Phoebus.

 

XXII
Montiumcustos nemorumque uirgo
quaelaborantis utero puellas
teruocata audis adimisque leto
 iuatriformis

5

inminensuillae tua pinus esto
quam perexactos ego laetus annos
uerrisobliquom meditantis ictum
 anguinedonem.

 

XXIII
Caelosupinas si tuleris manus
nascentelunarustica Phidyle
 iture placaris et horna
 rugeLares auidaque porca

5

necpestilentem sentiet Africum
fecundauitis nec sterilem seges
 obiginemaut dulces alumni
 omiferograue tempus anno.
Nam quaeniuali pascitur Algido

10

deuotaquercus inter et ilices
 utcrescit Albanis in herbis
 ictimapontificum securis
ceruicetinguet; te nihil attinet
temptaremulta caede bidentium

15

 aruoscoronantem marino
 oredeos fragilique myrto.
Inmunisaram si tetigit manus
nonsumptuosa blandior hostia
 olliuitauersos Penatis

20

 arrepio et saliente mica.

 

XXIV
 ntactisopulentior
thesaurisArabum et diuitis Indiae
 aementislicet occupes
terrenumomne tuis et mare publicum:

5

 ifigit adamantinos
summisuerticibus dira Necessitas
 lauosnon animum metu
nonmortis laqueis expedies caput.
 ampestresmelius Scythae

10

quorumplaustra uagas rite trahunt domos
 iuuntet rigidi Getae
inmetataquibus iugera liberas
 rugeset Cererem ferunt
neccultura placet longior annua

15

 efunctumquelaboribus
aequalirecreat sorte uicarius.
 llicmatre carentibus
priuignismulier temperat innocens
 ecdotata regit uirum

20

coniunxnec nitido fidit adultero;
 osest magna parentium
uirtus etmetuens alterius uiri
 ertofoedere castitas
etpeccare nefas aut pretium est mori.

25

 quisquis uolet impias
caedis etrabiem tollere ciuicam
 iquaeret Pater Vrbium
suscribistatuisindomitam audeat
 efrenarelicentiam

30

claruspostgenitis; quatenusheu nefas!
 irtutemincolumem odimus
sublatamex oculis quaerimus inuidi.
 uidtristes querimoniae
si nonsupplicio culpa reciditur

35

 uidleges sine moribus
uanaeproficiuntsi neque feruidis
 arsinclusa caloribus
mundi necBoreae finitimum latus
 urataequesolo niues

40

mercatoremabigunthorrida callidi
 incuntaequora nauitae?
Magnumpauperies obprobrium iubet
 uiduiset facere et pati
uirtutisqueuiam deserit arduae.

45

 elnon in Capitolium
quoclamor uocat et turba fauentium
 elnon in mare proximum
gemmas etlapidesaurum et inutile
 ummimateriem mali

50

mittamusscelerum si bene paenitet.
 radendacupidinis
prauisunt elementa et tenerae nimis
 entesasperioribus
formandaestudiis. Nescit equo rudis

55

 aerereingenuus puer
uenariquetimetludere doctior
 euGraeco iubeas trocho
seu malisuetita legibus alea
 umperiura patris fides

60

consortemsocium fallat et hospites
 ndignoquepecuniam
harediproperet. Scilicet inprobae
 rescuntdiuitiaetamen
curtaenescio quid semper abest rei.

 

XXV
 uomeBaccherapis tui
plenum?Quae nemora aut quos agor in specus
 eloxmente noua? Quibus
antrumegregii Caesaris audiar

5

 eternummeditans decus
stellisinserere et consilio Iouis?
 icaminsignerecensadhuc
indictumore alio. Non secus in iugis
 xsomnisstupet Euhias

10

Hebrumprospiciens et niue candidam
 hracenac pede barbaro
lustratamRhodopenut mihi deuio
 ipaset uacuum nemus
mirarilibet. O Naiadum potens

15

 accharumqueualentium
procerasmanibus uertere fraxinos
 ilparuum aut humili modo
nilmortale loquar. Dulce periculum est
 Lenaeesequi deum

20

cingentemuiridi tempora pampino.

 

XXVI
Vixipuellis nuper idoneus
etmilitaui non sine gloria;
 uncarma defunctumque bello
 arbitonhic paries habebit

5

laeuommarinae qui Veneris latus
custodit.Hichic ponite lucida
 unaliaet uectis et arcus
 ppositisforibus minacis.
O quaebeatum diua tenes Cyprum et

10

Memphincarentem Sithonia niue
 eginasublimi flagello
 angeChloen semel arrogantem.

 

XXVII
Impiosparrae recinentis omen
ducat etpraegnans canis aut ab agro
rauadecurrens lupa Lanuuino
 etaqueuolpes;

5

rumpat etserpens iter institutum
si perobliquom similis sagittae
terruitmannos: ego cui timebo
 rouidusauspex
antequamstantis repetat paludes

10

imbriumdiuina auis inminentum
oscinemcoruum prece suscitabo
 olisab ortu.
Sis licetfelixubicumque mauis
et memornostriGalateauiuas

15

teque neclaeuus uetet ire picus
 ecuaga cornix.
Sed uidesquanto trepidet tumultu
pronusOrion? Ego quid sit ater
Hadriaenoui sinus et quid albus

20

 eccetIapyx.
Hostiumuxores puerique caecos
sentiantmotus orientis Austri et
aequorisnigri fremitum et trementis
 erbereripas.

25

Sic etEurope niueum doloso
credidittauro latus et scatentem
beluispontum mediasque fraudes
 alluitaudax.
Nuper inpratis studiosa florum et

30

debitaeNymphis opifex coronae
noctesublustri nihil astra praeter
 iditet undas.
Quaesimul centum tetigit potentem
oppidisCreten: 'Patero relictum

35

filiaenomen pietasque' dixit
 uictafurore!
Vnde quoueni? Leuis una mors est
uirginumculpae. Vigilansne ploro
turpecommissum an uitiis carentem

40

 uditimago
uana quaeporta fugiens eburna
somniumducit? Meliusne fluctus
ire perlongos fuit an recentis
 arpereflores?

45

Si quisinfamen mihi nunc iuuencum
dedatirataelacerare ferro et
frangereenitar modo multum amati
 ornuamonstri.
Impudensliqui patrios Penates

50

impudensOrcum moror. O deorum
si quishaec audisutinam inter errem
 udaleones.
Antequamturpis macies decentis
occupetmalas teneraeque sucus

55

defluatpraedaespeciosa quaero
 asceretigris.
VilisEuropepater urget absens:
quid moricessas? Potes hac ab orno
pendulumzona bene te secuta

60

 aederecollum.
Siue terupes et acuta leto
saxadelectantage te procellae
credeuelocinisi erile mauis
 arperepensum

65

regiussanguis dominaeque tradi
barbaraepaelex.' Aderat querenti
perfidumridens Venus et remisso
 iliusarcu.
Moxubilusit satis: 'Abstineto'

70

dixit'irarum calidaeque rixae
cum tibiinuisus laceranda reddet
 ornuataurus.
Vxorinuicti Iouis esse nescis.
Mittesingultusbene ferre magnam

75

discefortunam; tua sectus orbis
 ominaducet'.

 

XXVIII
 estoquid potius die
Neptunifaciam? Prome reconditum
 ydestrenua Caecubum
munitaequeadhibe uim sapientiae.

5

 nclinaremeridiem
sentisacueluti stet uolucris dies
 arcisderipere horreo
cessantemBibuli consulis amphoram?
 oscantabimus inuicem

10

Neptunumet uiridis Nereidum comas
 ucurua recines lyra
Latonamet celeris spicula Cynthiae;
 ummocarminequae Cnidon
fulgentisquetenet Cycladas et Paphum

15

 unctisuisit oloribus;
diceturmerita Nox quoque nenia.

 

XXIX
Tyrrhenaregum progeniestibi
non anteuerso lene merum cado
 umfloreMaecenasrosarum et
 ressatuis balanus capillis

5

iamdudumapud me est: eripe te morae
necsemper udum Tibur et Aefulae
 ecliuecontempleris aruom et
 elegoniiuga parricidae.
Fastidiosamdesere copiam et

10

molempropinquam nubibus arduis
 mittemirari beatae
 umumet opes strepitumque Romae.
Plerumquegratae diuitibus uices
mundaequeparuo sub lare pauperum

15

 enaesine aulaeis et ostro
 ollicitamexplicuere frontem.
Iamclarus occultum Andromedae pater
ostenditignemiam Procyon furit
 tstella uesani Leonis

20

 oledies referente siccos;
iampastor umbras cum grege languido
riuomquefessus quaerit et horridi
 umetaSiluani caretque
 ipauagis taciturna uentis.

25

Tuciuitatem quis deceat status
curas eturbi sollicitus times
 uidSeres et regnata Cyro
 actraparent Tanaisque discors.
Prudensfuturi temporis exitum

30

caliginosanocte premit deus
 idetquesi mortalis ultra
 astrepidat. Quod adest memento
componereaequus; cetera fluminis
rituferunturnunc medio aequore

35

 umpace delabentis Etruscum
 nmarenunc lapides adesos
stirpisqueraptas et pecus et domos
uolentisunanon sine montium
 lamoreuicinaeque siluae

40

 umfera diluuies quietos
inritatamnis. Ille potens sui
laetusquedeget cui licet in diem
 ixisse:'Vixi': cras uel atra
 ubepolum Pater occupato

45

uel solepuro; non tamen inritum
quodcumqueretro estefficiet neque
 iffingetinfectumque reddet
 uodfugiens semel hora uexit.
Fortunasaeuo laeta negotio et

50

luduminsolentem ludere pertinax
 ransmutatincertos honores
 uncmihinunc alii benigna.
Laudomanentem; si celeris quatit
pinnasresigno quae dedit et mea

55

 irtuteme inuoluo probamque
 auperiemsine dote quaero.
Non estmeumsi mugiat Africis
malusprocellisad miseras preces
 ecurrereet uotis pacisci

60

 eCypriae Tyriaeque merces
addantauaro diuitias mari;
tunc mebiremis praesidio scaphae
 utumper Aegaeos tumultus
 uraferet geminusque Pollux.

 

XXX
Exegimonumentum aere perennius
regaliquesitu pyramidum altius
quod nonimber edaxnon Aquilo inpotens
possitdiruere aut innumerabilis

5

annorumseries et fuga temporum.
Non omnismoriar multaque pars mei
uitabitLibitinam; usque ego postera
crescamlaude recensdum Capitolium
scandetcum tacita uirgine pontifex.

10

Dicarqua uiolens obstrepit Aufidus
et quapauper aquae Daunus agrestium
regnauitpopulorumex humili potens
princepsAeolium carmen ad Italos
deduxissemodos. Sume superbiam

15

quaesitammeritis et mihi Delphica
laurocinge uolensMelpomenecomam.

Liber Quartus

 

I
 ntermissaVenusdiu
rursusbella moues? Parce precorprecor.
 onsum qualis eram bonae
sub regnoCinarae. Desinedulcium

5

 atersaeua Cupidinum
circalustra decem flectere mollibus
 amdurum imperiis: abi
quoblandae iuuenum te reuocant preces.
 empestiuiusin domum

10

Paulipurpureis ales oloribus
 omissabereMaximi
sitorrere iecur quaeris idoneum;
 amqueet nobilis et decens
et prosollicitis non tacitus reis

15

 tcentum puer artium
latesigna feret militiae tuae
 tquandoque potentior
largimuneribus riserit aemuli
 lbanosprope te lacus

20

ponetmarmoream sub trabe citrea.
 llicplurima naribus
ducesturalyraque et Berecyntia
 electaberetibia
mixtiscarminibus non sine fistula;

25

 llicbis pueri die
numen cumteneris uirginibus tuum
 audantespede candido
in moremSalium ter quatient humum.
 enec femina nec puer

30

iam necspes animi credula mutui
 eccertare iuuat mero
necuincire nouis tempora floribus.
 edcur heuLigurinecur
manatrara meas lacrima per genas?

35

 urfacunda parum decoro
interuerba cadit lingua silentio?
 octurnisego somniis
iamcaptum teneoiam uolucrem sequor
 eper gramina Martii

40

campiteper aquasdureuolubilis.

 

II
Pindarumquisquis studet aemulari
Iulleceratis ope Daedalea
nititurpinnisuitreo daturus
 ominaponto.

5

Montedecurrens uelut amnisimbres
quemsuper notas aluere ripas
feruetinmensusque ruit profundo
 indarusore
laureadonandus Apollinari

10

seu peraudacis noua dithyrambos
uerbadeuoluit numerisque fertur
 egesolutis
seu deosregesque canitdeorum
sanguinemper quos cecidere iusta

15

morteCentauricecidit tremendae
 lammaChimaerae
siue quosElea domum reducit
palmacaelestis pugilemue equomue
dicit etcentum potiore signis

20

 uneredonat
flebilisponsae iuuenemue raptum
plorat etuiris animumque moresque
aureoseducit in astra nigroque
 nuidetOrco.

25

MultaDircaeum leuat aura cycnum
tenditAntoniquotiens in altos
nubiumtractus; ego apis Matinae
 oremodoque
gratacarpentis thyma per laborem

30

plurimumcirca nemus uuidique
Tiburisripas operosa paruus
 arminafingo.
Concinesmaiore poeta plectro
Caesaremquandoque trahet ferocis

35

persacrum cliuum merita decorus
 rondeSygambros;
quo nihilmaius meliusue terris
fatadonauere bonique diui
necdabuntquamuis redeant in aurum

40

 emporapriscum.
Concineslaetosque dies et urbis
publicumludum super impetrato
fortisAugusti reditu forumque
 itibusorbum.

45

Tum meaesi quid loquar audiendum
uocisaccedet bona parset: 'O sol
pulchero laudande!' canam recepto
 aesarefelix;
tequedum procedisio Triumphe!

50

non semeldicemusio Triumphe!
ciuitasomnisdabimusque diuis
 urabenignis.
Te decemtauri totidemque uaccae
me tenersoluet uitulusrelicta

55

matre quilargis iuuenescit herbis
 nmea uota
frontecuruatos imitatus ignis
tertiuslunae referentis ortum
qua notamduxit niueus uideri

60

 eterafuluus.

 

III
 uemtuMelpomenesemel
nascentemplacido lumine uideris
 llumnon labor Isthmius
clarabitpugilemnon equus impiger

5

 urruducet Achaico
uictoremneque res bellica Deliis
 rnatumfoliis ducem
quodregum tumidas contuderit minas
 stendetCapitolio;

10

sed quaeTibur aquae fertile praefluunt
 tspissae nemorum comae
fingentAeolio carmine nobilem.
 omaeprincipis urbium
dignatursuboles inter amabilis

15

 atumponere me choros
et iamdente minus mordeor inuido.
 testudinis aureae
dulcemquae strepitumPieritemperas
 mutis quoque piscibus

20

donaturacycnisi libeatsonum
 otummuneris hoc tui est
quodmonstror digito praetereuntium
 omanaefidicen lyrae;
quodspiro et placeosi placeotuum est.

 

IV
Qualemministrum fulminis alitem
cui rexdeorum regnum in auis uagas
 ermisitexpertus fidelem
 uppiterin Ganymede flauo

5

olimiuuentas et patrius uigor
nidolaborum protulit inscium
 erniqueiam nimbis remotis
 nsolitosdocuere nisus
uentipauentemmox in ouilia

10

demisithostem uiuidus impetus
 uncin reluctantis dracones
 gitamor dapis atque pugnae;
qualemuelaetis caprea pascuis
intentafuluae matris ab ubere

15

 amlacte depulsum leonem
 entenouo peritura uidit:
uidereRaeti bella sub Alpibus
Drusumgerentem; Vindelici -- quibus
 osunde deductus per omne

20

 empusAmazonia securi
dextrasobarmetquaerere distuli
nec scirefas est omnia -- sed diu
 atequeuictrices cateruae
 onsiliisiuuenis reuictae

25

senserequid mens ritequid indoles
nutritafaustis sub penetralibus
 ossetquid Augusti paternus
 npueros animus Nerones.
Fortescreantur fortibus et bonis;

30

est iniuuencisest in equis patrum
 irtusneque inbellem feroces
 rogenerantaquilae columbam;
doctrinased uim promouet insitam
rectiquecultus pectora roborant;

35

 tcumquedefecere mores
 ndecorantbene nata culpae.
Quiddebeaso RomaNeronibus
testisMetaurum flumen et Hasdrubal
 euictuset pulcher fugatis

40

 lledies Latio tenebris
quiprimus alma risit adorea
dirus perurbes Afer ut Italas
 euflamma per taedas uel Eurus
 erSiculas equitauit undas.

45

Post hocsecundis usque laboribus
Romanapubes creuit et impio
 astataPoenorum tumultu
 anadeos habuere rectos;
dixitquetandem perfidus Hannibal:

50

'Ceruiluporum praeda rapacium
 ectamurultroquos opimus
 allereet effugere est triumphus.
Gensquae cremato fortis ab Ilio
iactataTuscis aequoribus sacra

55

 atosquematurosque patres
 ertulitAusonias ad urbes
duris utilex tonsa bipennibus
nigraeferaci frondis in Algido
 erdamnaper caedes ab ipso

60

 ucitopes animumque ferro.
Non hydrasecto corpore firmior
uincidolentem creuit in Herculem
 onstrumuesubmisere Colchi
 aiusEchioniaeue Thebae.

65

Mersesprofundopulchrior euenit;
lucteremulta proruet integrum
 umlaude uictorem geretque
 roeliaconiugibus loquenda.
Carthaginiiam non ego nuntios

70

mittamsuperbos; occiditoccidit
 pesomnis et fortuna nostri
 ominisHasdrubale interempto.
NilClaudiae non perficient manus
quas etbenigno numine Iuppiter

75

 efenditet curae sagaces
 xpediuntper acuta belli'.

 

V
Diuisorte bonisoptume Romulae
custosgentisabes iam nimium diu;
maturumreditum pollicitus patrum
 anctoconsilio redi.

5

Lucemredde tuaedux bonepatriae;
instarueris enim uoltus ubi tuus
adfulsitpopulogratior it dies
 tsoles melius nitent.
Vt materiuuenemquem Notus inuido

10

flatuCarpathii trans maris aequora
cunctantemspatio longius annuo
 ulcidistinet a domo
uotisomnibusque et precibus uocat
curuo necfaciem litore dimouet

15

sicdesideriis icta fedelibus
 uaeritpatria Caesarem.
Tutus bosetenim rura perambulat
nutritrura Ceres almaque Faustitas
pacatumuolitant per mare nauitae

20

 ulparimetuit fides
nullispolluitur casta domus stupris
mos etlex maculosum edomuit nefas
laudantursimili prole puerperae
 ulpampoena premit comes.

25

QuisParthum paueatquis gelidum Scythen
quisGermania quos horrida parturit
fetusincolumi Caesare? Quis ferae
 ellumcuret Hiberiae?
Conditquisque diem collibus in suis

30

et uitemuiduas ducit ad arbores;
hinc aduina redit laetus et alteris
 emensis adhibet deum;
te multaprecete prosequitur mero
defusopateris et Laribus tuum

35

miscetnumenuti Graecia Castoris
 tmagni memor Herculis.
'Longas outinamdux boneferias
praestesHesperiae!' dicimus integro
siccomane diedicimus uuidi

40

 umsol Oceano subest.

 

VI
Diuequem proles Niobea magnae
uindicemlinguae Tityosque raptor
sensit etTroiae prope uictor altae
 thiusAchilles

5

ceterismaiortibi miles impar
filiusquamuis Thetidis marinae
Dardanasturris quateret tremenda
 uspidepugnax.
Illemordaci uelut icta ferro

10

pinus autinpulsa cupressus Euro
prociditlate posuitque collum in
 uluereTeucro;
ille noninclusus equo Mineruae
sacramentito male feriatos

15

troas etlaetam Priami choreis
 alletetaulam;
sed palamcaptis grauisheu nefasheu!
nesciosfari pueros Achiuis
ureretflammisetiam latentem

20

 atrisin aluo
ni tuisflexus Venerisque gratae
uocibusdiuom pater adnuisset
rebusAeneae potiore ductos
 litemuros.

25

Doctorargutae fidicen Thaliae
Phoebequi Xantho lauis amne crinis
Dauniaedefende decus Camenae
 euisAgyieu.
SpiritumPhoebus mihiPhoebus artem

30

carminisnomenque dedit poetae.
Virginumprimae puerique claris
 atribusorti
Deliaetutela deaefugacis
lyncas etceruos cohibentis arcu

35

Lesbiumseruate pedem meique
 ollicisictum
riteLatonae puerum canentes
ritecrescentem face Noctilucam
prosperamfrugum celeremque pronos

40

 olueremensis.
Nupta iamdices: 'Ego dis amicum
saeculofestas referente luces
reddidicarmen docilis modorum
 atisHorati.'

 

VII
Diffugereniuesredeunt iam gramina campis
 rboribuscomae;
mutatterra uices et decrescentia ripas
 luminapraetereunt;

5

Gratiacum Nymphis geminisque sororibus audet
 ucerenuda chorus.
Inmortaliane speresmonet annus et almum
 uaerapit hora diem.
Frigoramitescunt Zephyrisuer proterit aestas

10

 nteriturasimul
pomiferautumnus fruges effuderitet mox
 rumarecurrit iners.
Damnatamen celeres reparant caelestia lunae:
 onubi decidimus

15

quo paterAeneasquo diues Tullus et Ancus
 uluiset umbra sumus.
Quis scitan adiciant hodiernae crastina summae
 emporadi superi?
Cunctamanus auidas fugient heredisamico

20

 uaedederis animo.
Cum semeloccideris et de te splendida Minos
 eceritarbitria
nonTorquategenusnon te facundianon te
 estituetpietas;

25

infernisneque enim tenebris Diana pudicum
 iberatHippolytum
necLethaea ualet Theseus abrumpere caro
 inculaPirithoo.

 

VIII
Donarempateras grataque commodus
Censorinemeis aera sodalibus
donaremtripodaspraemia fortium
Graiorumneque tu pessuma munerum

5

ferresdiuite me scilicet artium
quas autParrhasius protulit aut Scopas
hic saxoliquidis ille coloribus
sollersnunc hominem ponerenunc deum.
Sed nonhaec mihi uisnon tibi talium

10

res estaut animus deliciarum egens.
Gaudescarminibus; carmina possumus
donare etpretium dicere muneri.
Nonincisa notis marmora publicis
per quaespiritus et uita redit bonis

15

postmortem ducibusnon celeres fugae
reiectaequeretrorsum Hannibalis minae
nonincendia Carthaginis impiae
eiusquidomita nomen ab Africa
lucratusrediitclarius indicant

20

laudesquam Calabrae Pieridesneque
sichartae sileant quod bene feceris
mercedemtuleris. Quid foret Iliae
Mauortisquepuersi taciturnitas
obstaretmeritis inuida Romuli?

25

EreptumStygiis fluctibus Aeacum
uirtus etfauor et lingua potentium
uatumdiuitibus consecrat insulis.
Dignumlaude irum Musa uetat mori
caeloMusa beat. Sic Iouis interest

30

optatisepulis impiger Hercules
clarumTyndaridae sidus ab infimis
quassaseripiunt aequoribus rates
ornatusuiridi tempora pampino
Liberuota bonos ducit ad exitus.

 

IX
Ne fortecredas interitura quae
longesonantem natus ad Aufidum
 onante uolgatas per artis
 erbaloquor socianda chordis:

5

nonsipriores Maeonius tenet
sedesHomerusPindaricae latent
 eaequeet Alcaei minaces
 tesichoriuegraues Camenae;
necsiquid olim lusit Anacreon

10

deleuitaetas; spirat adhuc amor
 iuuntquecommissi calores
 eoliaefidibus puellae.
Non solacomptos arsit adulteri.
crines etaurum uestibus inlitum

15

 irataregalisque cultus
 tcomites Helene Lacaena
primusueTeucer tela Cydonio
direxitarcu; non semel Ilios
 exata;non pugnauit ingens

20

 domeneusSthenelusue solus
dicendaMusis proelia; non ferox
Hectoruel acer Deiphobus grauis
 xcepitictus pro pudicis
 oniugibuspuerisque primus.

25

Vixerefortes ante Agamemnona
multi;sed omnes inlacrimabiles
 rgenturignotique longa
 octecarent quia uate sacro.
Paulumsepultae distat inertiae

30

celatauirtus. Non ego te meis
 hartisinornatum silebo
 otuetuos patiar labores
impuneLollicarpere liuidas
obliuiones.Est animus tibi

35

 erumqueprudens et secundis
 emporibusdubiisque rectus
uindexauarae fraudis et abstinens
ducentisad se cuncta pecuniae
 onsulquenon unius anni

40

 edquotiens bonus atque fidus
iudexhonestum praetulit utili
reiecitalto dona nocentium
 oltuper obstantis cateruas
 xplicuitsua uictor arma.

45

Nonpossidentem multa uocaueris
rectebeatum; rectius occupat
 omenbeatiqui deorum
 uneribussapienter uti
duramquecallet pauperiem pati

50

peiusqueleto flagitium timet
 onille pro caris amicis
 utpatria timidus perire.

 

X
Ocrudelis adhuc et Veneris muneribus potens
insperatatuae cum ueniet pluma superbiae
etquaenunc umeris inuolitantdeciderint comae
nunc etqui color est puniceae flore prior rosae

5

mutatusLigurinum in faciem uerterit hispidam
dicesheuquotiens te speculo uideris alterum:
'Quaemens est hodiecur eadem non puero fuit
uel curhis animis incolumes non redeunt genae?'

 

XI
Est mihinonum superantis annum
plenusAlbani cadusest in horto
Phyllinectendis apium coronis
 sthederae uis

5

multaqua crinis religata fulges
ridetargento domusara castis
uinctauerbenis auet immolato
 pargieragno;
cunctafestinat manushuc et illuc

10

cursitantmixtae pueris puellae
sordidumflammae trepidant rotantes
 erticefumum.
Vt tamennoris quibus aduoceris
gaudiisIdus tibi sunt agendae

15

qui diesmensem Veneris marinae
 inditAprilem
iuresollemnis mihi sanctiorque
paenenatali proprioquod ex hac
luceMaecenas meus affluentis

20

 rdinatannos.
Telephumquem tu petisoccupauit
non tuaesortis iuuenem puella
diues etlasciua tenetque grata
 ompedeuinctum.

25

Terretambustus Phaethon auaras
spes etexemplum graue praebet ales
Pegasusterrenum equitem grauatus
 ellerophontem
semper utte digna sequare et ultra

30

quamlicet sperare nefas putando
disparemuites. Age iammeorum
 inisamorum
(non enimposthac alia calebo
femina)condisce modosamanda

35

uoce quosreddas; minuentur atrae
 arminecurae.

 

XII
Iam ueriscomitesquae mare temperant
impelluntanimae lintea Thraciae
iam necprata rigentnec fluuii strepunt
 ibernaniue turgidi.

5

NidumponitItyn flebiliter gemens
infelixauis et Cecropiae domus
aeternumobprobriumquod male barbaras
 egumest ulta libidines.
Dicunt intenero gramine pinguium

10

custodesouium carmina fistula
delectantquedeumcui pecus et nigri
 ollesArcadiae placent.
Adduxeresitim temporaVergili;
sedpressum Calibus ducere Liberum

15

sigestisiuuenum nobilium cliens
 ardouina merebere.
Nardiparuus onyx eliciet cadum
qui nuncSulpiciis accubat horreis
spesdonare nouas largus amaraque

20

 urarumeluere efficax.
Ad quaesi properas gaudiacum tua
ueloxmerce ueni; non ego te meis
inmunemmeditor tinguere poculis
 lenadiues ut in domo.

25

Verumpone moras et studium lucri
nigrorumquememordum licetignium
miscestultitiam consiliis breuem:
 ulceest desipere in loco.

 

XIII
AudiuereLycedi mea uotadi
audiuereLyce: fis anuset tamen
 isformosa uideri
 udisqueet bibis impudens

5

et cantutremulo pota Cupidinem
lentumsollicitas. Ille uirentis et
 octaepsallere Chiae
 ulchrisexcubat in genis.
Importunusenim transuolat aridas

10

quercuset refugit te quia luridi
 enteste quia rugae
 urpantet capitis niues.
Nec Coaereferunt iam tibi purpurae
nec carilapides temporaquae semel

15

 otiscondita fastis
 nclusituolucris dies.
Quo fugitVenusheuquoue colordecens
quomotus? Quid habes illiusillius
 uaespirabat amores

20

 uaeme surpuerat mihi
felixpost Cinaram notaque et artium
gratarumfacies? Sed Cinarae breuis
 nnosfata dederunt
 eruaturadiu parem

25

cornicisuetulae temporibus Lycen
possentut iuuenes uisere feruidi
 ultonon sine risu
 ilapsamin cineres facem.

 

XIV
Quae curapatrum quaeue Quiritium
plenishonorum muneribus tuas
 ugusteuirtutes in aeuum
 ertitulos memoresque fastus

5

aeterneto qua sol habitabilis
inlustratoras maxime principum?
 uemlegis expertes Latinae
 indelicididicere nuper
quidMarte posses. Milite nam tuo

10

DrususGenaunosinplacidum genus
 reunosqueuelocis et arces
 lpibusimpositas tremendis
deiecitacer plus uice simplici.
MaiorNeronum mox graue proelium

15

 ommisitimmanisque Raetos
 uspiciispepulit secundis
spectandusin certamine Martio
deuotamorti pectora liberae
 uantifatigaret ruinis

20

 ndomitasprope qualis undas
exercetAuster Pleiadum choro
scindentenubesimpiger hostium
 exareturmas et frementem
 ittereequum medios per ignis.

25

Sictauriformis uoluitur Aufidus
qui regnaDauni praefluit Apuli
 umsaeuit horrendamque cultis
 iluuiemmeditatur agris
utbarbarorum Claudius agmina

30

ferratauasto diruit impetu
 rimosqueet extremos metendo
 trauithumum sine clade uictor
tecopiaste consilium et tuos
praebentediuos. Nam tibi quo die

35

 ortusAlexandrea supplex
 tuacuam patefecit aulam
Fortunalustro prospera tertio
bellisecundos reddidit exitus
 audemqueet optatum peractis

40

 mperiisdecus arrogauit.
TeCantaber non ante domabilis
Medusqueet Induste profugus Scythes
 iraturo tutela praesens
 taliaedominaeque Romae;

45

tefontium qui celat origines
Nilusqueet Histerte rapidus Tigris
 ebeluosus qui remotis
 bstrepitOceanus Britannis
te nonpauentis funera Galliae

50

duraequetellus audit Hiberiae
 ecaede gaudentes Sygambri
 ompositisuenerantur armis.

 

XV
Phoebusuolentem proelia me loqui
uictas eturbes increpuit lyra
 eparua Tyrrhenum per aequor
 eladarem. TuaCaesaraetas

5

fruges etagris rettulit uberes
et signanostro restituit Ioui
 ereptaParthorum superbis
 ostibuset uacuum duellis
IanumQuirini clausit et ordinem

10

rectumeuaganti frena licentiae
 niecitemouitque culpas
 tueteres reuocauit artes
per quasLatinum nomen et Italae
creuereuires famaque et imperi

15

 orrectamaiestas ad ortus
 olisab Hesperio cubili.
Custodererum Caesare non furor
ciuilisaut uis exiget otium
 oniraquae procudit enses

20

 tmiseras inimicat urbes.
Non quiprofundum Danuuium bibunt
edictarumpent Iulianon Getae
 onSeres infidique Persae
 onTanain prope flumen orti.

25

Nosque etprofestis lucibus et sacris
interiocosi munera Liberi
 umprole matronisque nostris
 itedeos prius adprecati
uirtutefunctos more patrum duces

30

Lydisremixto carmine tibiis
 roiamqueet Anchisen et almae
 rogeniemVeneris canemus.